DIT t S
EN OMMELANDS,
Op Zaterdag 19" Maart 1904*
5 centimen 't blad,
39
994
VOOR DEN PAUS
STADSNIEUWS
De kiezing
Gemeenteraad
Kleine burgerij
ïn de Iweinszaal
Een werk van groot belang
Nog een nieuw werk
ROND DE WERELD
Oorlog
Duitschland
Engeland
De vaart van Gomen
Een nieuw liefdadig werk
Frankrijk
Sedert 270 jaar
iaaf,
Te trekken bij den UitgeverTk 36, in de Boterstratete Yper, en bij 's land boodschap we sen ofte post, tegen 3 frank s jaars.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
/.lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk £6, te Yper.
Echt en recht, 't qud Volk indachtig;
Kinderlijkniet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsen! en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Debekendmakingepu de reke binnen'! blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken. 7
De Keeren van de Agence HAVAs.te Bvussel, Tk,32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma-
W kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Ép Westvlaanderen wonen.
Vorige lijst
Onbekend.
fr. 4454 00
3.00
De personen, die nog begeeren nieuw
jaarsgiften te zenden voor Z. H den P^us,
gelieven hun jonste op te sturen naar M.
Mallié, 52, Bergstraat, Brussel.
iels
vraagt,
Dinsdag kwam hier ten stadhuize een brief
toe van gouwheer Baron Bethune, die liet
weten dat de kiezing van 7 Februari bepaald
goedgekeurd is.
Minister de Trooz is dus niet in beroep
gegaan en de heeren Brunfaut en Dalmotte
mogen hunne kiesreclamatie in hun veste
beurze steken tot binnen vier jaar.
Seffens zond de beiaard 't blijde nieuws
aan de ingezetenen van stad en 't vaandel
werd uitgestoken op het stadhuis.
Heden zaterdag vergadert de gemeenteraad
om de twee nieuwe raadsheeren aan te stel
len en ook om twee schepenen te kiezen, in
vervanging van den hser Berghman, overle
den, en van M. Struye, wiens mandaat moet
vernieuwd worden.
Er staan niet min dan 48 nummers op het
dagorde.
De zitting begint ditmaal ten 4 URE.
Dagorde
4. Aanstelling der gekozene raadsheeren
van 7 Februari 1904.
2. Kiezing van Schepenen.
3. Mededeelingen,
4. Verordening op den doortocht der lote
lingen.
5. Stadsgelden toelage voor de kosten van
kiezing in 4904.
6. Stadseigendommen vraag om grond te
fcoopen in de Waterkasteelstraat.
'7. Voorstel lotverandering derstandregelen
van de pensioenkasse der sladsbtdien-
den.
8. Wegenis: rechlüjnen der Studentenstraat.
9. Schoone Kunsten vraag om hulpgeld
voor het herstellen van het Hotel de
Gand
40. Godshuizen verslag van bcomverkoo-
pingen.
44. Godshuizen grond-en boschverkoopin
gen.
42. Disch rekening 1902 en begrooting
4904.
13 Godshuizen rekening 4902 en begroo
ting 1904.
44 Stadsmuziek rekening 4903.
45. Pompiers rekening 1903.
46. Hulpkas der pompiers rekening 4903.
47. Staatsmiddelbare school: rekening 4903
48. Voerlieden afschaffing van den ver
veerdienst tusscben Passchendaeie en
Yper en Merckem-Yper.
De Yperlingen weten voorzeker nog dat
er hier te Yper, gelijk elders in 't land, een
onderzoek is gedaan geweest over den toe
stand der kleine burgerij.
'f Nieuwsblad is daar naartoe gegaan en
heeft verslag gegeven over de klachten die
daar gedaan werden en de middels opgege
ven om den toestand der kleine burgerij te
verbeteren.
Nu is daarover een efficiëel verslag ver
schenen, dat we nieuwsgierig hebben door
bladerd.
De getuigenis, die ongetwijfeld meest
indruk zal maken, 't is deze van den heer
Karloo Deweerdt, van 't Weeke Blad. Ziehier
wat hij,volgens 't verslag,daar verield heeft:
De getuige vraagt, waarom, als er
eene plaatse te geven is, de hospic--
heeren rekening houden van de poli
tieke denkwijze der aanvragers.
Sedert dat het bestuur katholiek is,
bestaat er geene kan,se meer, voor ge
lijk wtlken liberaal, die
voldoening te krijgen.
Het onder "ijs der kinderen, volgens
zijn oordeel, iaat ook veel le wenschen;
het grootste deel der hinders en gaan
naar schole niet. De getuige en krijgt
geen geleerde werklieden; het grootste
deel zijn ongeletterd en dat is zeer
onaangenaam, vooral in de drukkerij.
Wat meer is, de stad zou hare
drukwerken moeten ia aanbesteding
geven, in plaats van ze toe te vertrou
wen'altijd aan dezelfde personen.
Is dat nu 't lezen niet weerd
Hoe vindt gij die spreuke van Karloo
het grootste deel der hinders en gaan naar
schole, niet
En zeggen dat dit gedrukt staat in een
officiéél stuk, waaruit misschien later de
liberalen statistieken zullen maken
Welk gedacht moeten ze elders in 't land
hebben van de Yperlingen die hunne kinders
voor 't grootste deel naar schole niet en
zenden
't Geen jammer is, 't is dat Karloo 's ach
ternoens niet wedergekeerd en is naar de
onderzoekscommissie met de lijste van de
kinders, die hier langs dc strate loopen. Hij
had hei nogtbans zoowel beloofd aan den
Voorzitter
We meenden dat hij misschien zijn stuk
zou opgezonden hebben naar de Commissie,
om ia den verslagboek te doen overdrukken,
maar niet te doen, 'i is vergeten, gelijk hij
vergat 's achternoens weder te keeren met
zijne lijste.
Wij houden slaan dat in geheel het land
misschien geene enkele stad en is waar er
min kinders kootje zetten dan hier te
Yper, en wij dagen al de Sarioo's van
geheel Yper en 't Weeke Blad erbij, uit, ons
gezegde te betwisten.
En dan 't drukwerk van steê zou nu moe
ten in 't openbaar aanbesteed worden Als
de liberalen meester waren, kregen de libe
ralen ALLES en dat vijftig jaar lang. Geen
enkele katholiek kon ooit nen cent verdienen
voor steê, en nu dat de kaloten meester zijn,
zou het werk moeten openbaar aanbesteed
worden, ora toe te laten aan de liberalen
og eens hun deel te hebben ware dat
reehtveerdig
Neen, eerst vijfrig jaar alles voor de kalo-
ten, dan zal er evenwicht zijn, en in 't ver
volg aanbesteding, we zijn t'akkoord
Bravo Fanfare gij haalt er eere van
Uwe avondfeeste van Zaterdag heeft deugd
gedaan en bewezen dat gij voordeel trekt uit
al de opofferingen door uw bestier gedaan,
en dat gii de lessen weet te benuttigen van
uwen verdienstelijken bestierder M. Ver-
straete. E»re aan hem en aan u.
De heer Deruddere heeft met zijne schoone
basstem veel bijval genoten in het zingen
van Paillasse en Les deux grenadières
De heer Jules Gaster heeft veel aanleg voor
de viool en zijn maatje,de kleine Verhaeghen,
belooft een echte kunstenaar te wordea.
Natuurlijk dat beiden hertelijk toegejuicht
werden.
De groote bijval voor den avond wss voor
den meester-kluchtzanger M. Mariën.
Zijne luimige liederen, snedige spreuken
en wonder kluchtige gebaren hebben tranen
doen lachen.
Maar niets en kan er aan zijnen Klets
kop
't Feestje duurde misschien wat lang en
toch was het voor velen nog te vroeg gedaan,
want de uren waren voorbijgevlogen,zonder
dat men het bemerkt had.
Zondag laatst w -s 't groote feeste in den
Bond der Vrienden van Iwt Heilig Hert, ter
gelegenheid van i. bezoek van Eerw. Pater
Adriaensen, B .sUerder van het Retraiienbuis
voor Werklieden te Gent.
Die belangrijke vereeniging, door den Z.
E. Heer Deken Kanonik De Brouwer inge
richt, is samengesteld uit Ypersche mannen
en jongelingen,die hét geluk hebben genoten
eene retraite te doen pij de EE PP. Jesuieten
te Gent, waar zij binsit drie dagen alleen met
God en hunne nel bezig waren.
Om de vruchten dier geestelijke afzonde
ring te bewaren, komen zij in den Bond
maandelijks bijeen om gratie en sterkte te
putten tot persoonlijke volharding en verders
door hunne gebeden fen goede vooibeelden
de bekeering' hunner' verdwaalde broeders
te bewerken.
Die zoo verdienstelijke inrichting had een
stuur begin maar nu is zij in onze stad
zeer gunstig gekend, dank aan den onver
poosden iever van ljaren Bestierder, den
Eerw. Heer Herman, tdie door zijne stand
vastigheid, erin gelukt is zijn geliefd werk
op bloeienden voet te brengen.
's Morgens ten 6 4/2 ure waren honderd
twintig oud retraitanteh inde kapel der Arme
Klaren tegenwoordig voor de maandelijk
sche vergadering. De heeren van het hoofd-
comiteit kwamen broederlijk bij hunne vrien
den van den Bond om te samen de H. Mis bij
ie wonen, het sermoen te aanhooren en ter
heilige Tafel te naderen. Dit stichtend
schouwspel was nog! opgeluisterd door de
gregoriaansche lofzangen, door al de aan
wezigen uitgevoerd, volgens den wensch van
Z. H. Pius X
Op 't einde dier zielroerende plechtigheid
schonk den Eerw. Pafn- Bestierder aan de
Zorgers die de groote ieveraars zijn van
't werk, het eereteekeji hunner bediening,
hen bedankende voor hunne edelmoedige
medewerking.
's Avonds ten 5 ure waren al de leden tot
een lekker mondje rond de tafel verga
derd. Zij hadden er de* gelegenheid hunnen
volksgeliefden Voorzitljer, M. Joris Tack.
hertelijls. te bedanken, en wensehten hem
geluk en lang leven aan 'i hoofd van den
Bond. Hij bedankte hen voor die tiertelijke
betooging en beloofde zijne krachtige mede
hulp voor den groei en bloei van zijn gelitf-
koosd werk.
Tan 6 ure was de ruime feestzaal var
St-Maartsns Congregatie te klein orn de
groote menigte te omvangen, toegestroomd
tot de voordracht van Eerw. Pater Adriaen
sen over het Werk der Retraiten voor
Werklieden». Benevens eenige geestelijke
en wereldlijke ovarheden waren al de stan
den der samenleving dasr vertegenwoordigd
De feeste begon met een jubellied aan
Maria Onbevlekt, waarna de welsprekende
Jesuiet zijne merkweesdige voordracht be
gon. Ru m een ure en half lang'vsrwekte
bij de aigemeene aandacht zijner toehoor
ders. Hij deed de groote verdiensten van het
Werk der Retraiten uitschijnen en gaf won
derbare voorbeelden van bekeeringen, die
kostbare vruchten voortbrachten.
De gevierde spreker wekte de aigemeene
aandoening wanneer hij onder vele door
slaande feiten verhaalde hoe wonderbaar bet
werk zich uitbreidde te Leuven, waar de
werklieden zoo jammerlijk gebukt liggen
onder den dwang van het socialismus. Daar
ging hij de grootste moeilijkheden te gemoet
om de eerste retraitantgn naar Gent te zen
den niemand die durfde. Eindelijk gelukte
hij erin vijftien der beste mannen te bewil
ligen. Zij vertrokken naar het retraitenhuis
en keerden na drie dagen terug, ten hoogste
gelukkig, in vurige soldaten van Jesus
Chris.us hervormd. Korte jaren later ging
bij den Bond van Leuven een bezoek bren
gen. De loden waren hem aan de statie gaan
afhalen, muziek aan 't hoofd, rond hun vaan
del van het H. Hert gescoaard zonder men-
schelijk opzicht, niet meer met vijftien maar
met elf honderd kloekpoedige katholieke
werklieden. Zulke troohtelijke uitslag was
grooteuderds te flanken aan het apostelschap
van d n werkman door den merkman.
Vt i völ. ers wekte l it al de a*üw?zigi-o
en bijzonderlijk de cudtreiraitamen op a's
ware apostels ernstig pede te werken om
door het Werk der Retrajiten een groot get-,
mannen aan God en Vr detland als overtuigde
kristenen en uitmuntende burgers terug te
geven.
Een donderend en herhaald gejuich be
groette deze gloedvolle voordracht en 't was
met de geestdriftige goedkeuring van een
ieder dat den Z. E. Heer Deken den redenaar
hertelijk bedankte err hem toeriep Tot
wederziens
Het machtig lied Wij willen God» kluük
uit alle borsten, Wij willen God in kinder
bed en huisgezin, in onze scholen, in de
werkwinkels en fabrieken, in staal en leger,
wij willen God, 't is onze Vader 't is onze
Vorst
Men verliet de zaal onder de kreten van
den Vlaamschen Leruw, vast besloten van
het heilig apostelschap aan te vangen voor
het zeer belangrijk Werk der Retraiten voor
Werklieden.
De liberalen van Yper hebben een nieuw
werk gesticht LOEUVRE DES SANS
SOUS
Te Meesen kwam dat Zondag den eersten
keer in den klaren en ze deden een rondeken
om de liberale wakers te betalen, die tijdens
de kiezing van Februari zoowel... onthaald
wierden van de kaloten bij wiens huis zij op
wacht stonden.
We hadden reeds gehoord dat de liberals
haringen maar van kleinte weerde meer en
'2ijn"7' ïhéfafffïf'de libérale jonkheden van
Yper te Meesen met een planksken rondloc-
pen voor l'ceuvre des sans sous voor
deze die geen kluiten meer en hebben, wie
had er dat kunnen peizen
Wie geeft er 'nen blinden cent voor die
arme duiseu Pour i'oeuvre des sans sous
s. v. p. in 't frarrsch, als je blieft
Nog
beslist dat ook die zusters weg moe
ten, en zullen vervangen worden door
wereldlijke ziekendienders.
Eene der zusiers, die buiten gedaan
werden, is fachentig jaar oud en heeft
61 jaar dienst als ziekenbezorgster in
dat gasthuis. Zij werd vereerd door
generaal Billot met eene eeretoedalie,
en bij het vernemen dat men haar zou
buitenzetten is zij ziek gevallen en ze
ligt nu te bedde.
altijd weinig betrouwbaar
nieuws van den oorlog.De Japoneezen
bombardeeren nu eens Port-Arthur,
dan weder Yiadivostock, maar, vol
gens de Kussen, zonder merkelijke
schade aan te richten.
Volgens de Japoneezen zoudeu reeds
verscheidene russische oorlogschepen
buiten dienst gesteld zijn. Deze weke
nog werd een russisch schip de Ar-
goun gekaapt door de Japoneezen noodlijdend is kan onderstand viaden; er is
Keizer Willem is alreeds op reize in
de Middellandsche zee. Hij heeft een
onderhoud gehad met den jongen Ko
ning Alfonso van Spanje en zal ook
den Koning van Italië gaan bezoeken.
Keizer Willem was op zijn schip
Kön'ig Albert dat in de haven van
Vigo op anker lag. De vertegenwoor
digers van den Koning zijn eerst den
Keizer gaan groeten en vervolgens de
jouge Alfonso zelf toegekomen en is
aan boord van het schip blijven noen
malen
Het ministerie Balfonr werd deze
weke in minderheid gesteld in de Ka
mer. 't Was wel maar eene zake van
ondergeschikt belang, maar toch dat
zou kunnen het ontslag van het en
ge! sch ministerie veroorzaken.
Verledene weke Vrijdag beeft M. Colaeri,
onze wakkere Kamerheer, aangedrongen bij
Minister de Smet de Naeyer om toch eindelijk
de voltooiing te bekomen van de vaart van
Gomen.
De heeren Buy! en Nolf hebben M. Golaert
ondersteund, maar de minister en heeft maar
eene halve antwooide gegeven. De studiën
over de vaart en zijn nog niet ten einde.
Laat ons dus voort op hope leven
1
De huidige tijd mag voorzeker roemen op
de veelvuldige werken van liefdadigheid en
solidariteit dis door het iniatief van christene
en bermhertige personen zoo talrijk tot
stand gekomen zijn. At wie behoeftig of
en de bemanning naar Dalny overge
bracht. Daarbij zou nog een ander
schip de Azuma zonder schouwen
en zonder masten naar Saseba over
gebracht zijn.
In Corea en Msndchourie is er nog
altijd weinig vooruitgang.Geen meik-
weerdige voorvallen waren deze weke
aan (e stippen.
Het groot nieuws van de weke, 't
is het bericht dat binst de Paaschweke
de grolte van Lourdes zal gesloten
worden, 'i Is eene gazette van Bor
deaux, die het nieuws aankondigt.
Het gouvernement van Gombes den
Apostaat zou door de vrijmetselaars
gedwongen zijn, de sluiting der grot
uiet langer meer uit te stelten, al is 't
dat zijne vrienden der Pyreneeën, die
hem gezeid hebben dat zij zeker zijn
in de naaste kiezing aan de deur te
vliegen indien het gouvernement de
grotte durft sluiten, al hel mogelijke
gedaan om de sluiting te voorkomen,
die de menschen van die streko ge
heel zal ten onderen brengen.
Maar niets en heeft kunnen baten
en de vrijmetselaars, die in Yrankr;jk
almachtig zijn en wien nederige die
naars Gombes en geheel zijne klieke
zijn, he&ben den Isatsten tegenstand
overwjp
s om de gehrekkelijke
gen in het Hótel des
Parijs. Combes heeft
stoffelijke en zedelijke hulp voor wie zwak en
ellendig is; menschlieveade genootschappen
ondersteunen deze die, uit bijzondere oorza
ken, op eigene krachten niet steunen kunnen
en beschermen hen die, in zekere omstandig
heden, door zedelijk gevaar bedreigd wor
den; invloedhebbende mannen reiken elkan
der de hand en stichten bonden om
misbruiken en slechte gewoonten bij de
mindere klas te bestrijden, om er den geest
van orde en vooruitzicht te stichten en aan
te moedigen.
Doch er bestaat eene klas van menschen
die, ondanks hare hooge beklagensweerdig-
beid, ten grooten deele aan haar lot overge
laten wordt; ongelukkige wezens, die uit den
omhang met andere menschen gesloten zijn;
arme verstootelingen, die uit den schoot drr
samenleving verbannen blijven; ellendige
kinderen, die de weldaden van onderwijs en
vipvoeding niet genieten, al is't dat zij er
aociitans recht op hebben: 't zijn de abnor
male of achterlijke wezens.
Die verworpelingen zijn voor de maat
schappij een kanker die al wijder en wijder
zijne wortelen uitspreidt en welig woekert,
iank vooral aan de onmatigheid en het
lederf des mensebdoms.
Waar dient die kanker bestreden le wor-
ien Bij de kinderen, daar kan men hem in
de kiem aantasten en, zooniet uitroeien,
.och zijne verdere uitbreiding beletten.
Welke s bet,wapsn waarmede die vijand
legepri lend kan bevochten worden De
opvoeding.
Doch trachten wij eerst een gedacht te
geven van de natuur en de verscheidenheid
dier kwaal en daarom laat ons ze beschou-
-te
c i
x
Jt
u
0 0
x
V
