DIT
SS
EN OMMELAN
m
Op Zaterdag 23" April 1904.
5 eentimen 't blad.
39stejaar. Tatmerk 1999
Katholieke Bond van
't arrondissement Yper
Aan de Vrouwen
van Dronkaards
Het Werk der Arme Kerken
ROND DE WERELD
Oorlog
In Portugaa!
Bij den Paus
M. Nisard
STADSNIEUWS
St-Michiels Turners
Niemand gevonden
VAN ALLES WAT
Veertig duizend flesschen
bier geweigerd
Tegen den alsembitter
De komrijs eener vrouw
De musschen en de kalk
Belgische rijkdom
De bisschop van Brugge
en het vlaamsch in
't onderwijs
Te trekken bij den UitgeverTh 36, in de Bolerstrate, te Yperen bij 's land boodschaproezen ofte posttegen 3 frank 's j (ars.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon huiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
/.lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Morgen, Zondag, 's achterroens ten 3 ure
stipt, vergaderen de afgeveerdigde leden te
Yper in het Katholiek Volkshuis, tot het
voorstellen der Kandidaten voor de Senaat
kiezing van 29 Mei aanstaade.
Behandel uwen bedronken man mei
zachtheid en toegevendheid, bijzonder
in tegenwoordigheid uwer kinderen.
Ten opzichte van deze laalslen is
uwe taak angstvallig. Als gij het kun!
vermijden, laat ze dan nooit in aan
raking komen met hunnen vader in
staat van dronkenschap. Nochtans,
wijl gij toch altijd niet daar zult zijn
om op hen te waken, spreek hun over
hunnen vader als over eenen zieken
mensch, als over een schepsel eerder
ongelukkig dan plichiig, en slachtof
fer van omstandigheden krachtiger
dan zijn wil. Tracht bijzonder dat zij
zich vaders laagheid niet verklaren
medelijden is het eerste gevoel dat in
het hart der kinderen moet ontwaken
jegens eenen ontaarden vader.
Zonder er nochtans zelf veel op te
rekenen, spreek hun van het oogen-
blik dat hij zal genezen zijn, en dat
hij wederom de goede en eerlijke
vader zal worden wolken gij hun ge
leerd had te beminnen. Behandel hem
altijd in hunne tegenwoordigheid mei
zachtmoedigheid en medelijden.
Laat nooit een enkelen druppel je
never in uw huis dringen indien de
dronkaard er medebrengt, tracht hem
te doen verdwijnen, werp hem weg,
al moest die daad zijnen toorn ver
wekken. Immers de spijt van heri
aldus verloren te hebben, zal hem in
het vervolg beletten zich aan zulke
teleurstelling nog bloot te stellen.
De dronkaards, bijzonder de geal-
coobseerden, moeten behandeld wor
den als kinderen en krankzinnigen
met zachtheid, doc'i mei onverzet
telijkheid.
Spreek noch werk den dronkaard
ooit tegen in zaken van weinig be
lang, maar wacht u van ooit zijne
drift te vleien en van een centiem van
uw dagloon voor hem te verspillen.
Logeer hem en voed hem, indien
uwe middelen u dit toelaten. Zijn eten
zal u niet duur kosten, want de maag
van eenen drinker is weldra niet meer
in staat heur ambt uit te oefenen
Maar wees onverbiddelijk op de
kwestie van hem geld te geven. Ant
woord hem altijd, dat gij er geen
hebt, dat hel aan de kosten van huis
houden uitgegeven is; en als gij eenige
penningen kunt sparen, vertrouw
deze aan iemand waarover gij zeker
zijt. Houd het geld niet in huis, want
uw man zal het schuilplaatskea wel
dra ontdekt hebben. En zonder aar
zelen als zonder weerzin zou hij er de
hand opleggen om zijne drift te ver
zadigen vergeet het niet, de dron
kaard heeft geen gevoel van eerlijk
heid 't is een verachtelijk wezen,
wien geen goed gevoelen overblijft.
Indien gij eenmaal toegeeft aan
zijne bedreigingen of zijnewoestheden,
oh dan, dan is het voor altijd gedaan:
dan zal hij u nooit meer gerust lateo,
u gelden afpersen, dreigen en des te
meer vertoornd zijn door uwen tegen
stand, dat hij dezen reeds eenmaa1
overwonnen heeft.
Ziedaar hoe de gehuwde vrouw
haren dronkaard behandelen moet.
M^at gezegd van de jonge dochters,
die met een dronkaard verkeeren en
hem tot man aanvaardeu Dat hei
zottinnen zijn, die zich bittere dagen
en nach'en voorbereiden, zonder de
hoop te mogen koesteren dat 't hu
welijksleven ooit de drift der dron
kenschap bij eenen man verdreven
heeft. Een dronkaard leeft en sterfi
dronkaard, en bijzonder als hij vari
jongs af drinkt.
Postrijder
Toen wij over eenige dagen de expositie
van kerkgewaden en ornementen bezochten
in St Jjsephsgesiicht hier ter stede, waren
wij dubbel verwonderd, docb op ganscb
verschillige wijze.
Op het zien van ai die kazuivels, koor
kappen en mindere gewaden, zooals stolen,
velums, alben, rokketten, aliaar- en com-
muniedwalen, kleine vaantjes en in het bij
zonder van het wel is waar eenvoudig, doch
levend en sprekend vaandel van het H. Hart,
op het zien van dit alles, zeg ik, wat hebben
de Damen, werkende leden van het Werk
der arme kerken o dit jaar wederom veel
vervaardigd én in keurigheid én in waren
smaakMevrouwen en Jufvrouwen, £Ïj
haalt eer van uw edel handwerk het is tel
ken jare schooner en schooner.
O hoe moet de Heer Jt-zus, de God onzer
Altaren met welgevallen op u nederzieri
A's Hij in vele, andere arme kerken, thans
door den priester in zuiverder, in kostelijker
gewaad gehuld, wordt gediend en behan
deld, en aan de geloovigen in de H. Com
munie wordt uitgereikt, het is te danken
aan u. Wat hebt gij dus van Hem niet te
verwachten, dewijl Hij reeds een glas koud
water aan de armen in Zijnen Naam slechts
gegeven rtiel zonder belooning zal laten.
Uw werk, uwe aalmoes, uwe moeite is
rechtstreeks aan dien goeden en lieven Jezus
geschonken, uw ijver, uw voortdurende
ijver want jaarlijks begint en voltooit gij
uwe taak opnieuw uwe standvastige,
werkende liefde voor de glorie en luister
van Gods huis en in het bijzonder van Zijn
Altaar dwong mij verwondering af en doét
mij thans de peD opnemen,om u te schrijven
Gaat voort, Mevrouwen en Jufvrouwen,
gaat voort in te werken, in veel te werken
voor de arme kerken door de priesters zoo
ostelijk en behoorlijk te kleeden tijdens de
uitoefening hunner heilige fonct ën, kleedi
gij Jezus-Christiis zeiven cn daarom is u
gelijk gij weet uit het H. Evangelie, de on
verslerisbare kroon des eeuwigen levens,
des hemels weggelegd.
Maar hoe rees ook in mij in een geheel
anderen zin de bewondering op, n. m.
waarom wordt dit goed werk gekend onder
den naam van Het Werk der Arme kerken
niet meer, niet beter behertigd
Zoovele Jufvrouwen uit de hoogere klas
sen vooral hebben tijdens bunne schooljaren
leeren naaien, borduren, haken, schilderen
zelfs, en niet weinigen kennen het in de
volmaaktheid waarom wijden zij zich niet
talrijker of inet meer ijver toe aan het ver
vaardigen van kerkgewaden en andere be
noodigdheden voor onze altaren? Is het niet
jammer dat er nog vele jufvrouwen en zelfs
mevrouwen gevonden worden, die veel te
veel bekommerd zijn met hare kleederen
en nooit eens denken hoe het hoogst beta
melijk is, dat de priesters, bijzonder in het
opdragen der H. Offerande van de Mis, be
hoorlijk gekleed, ja laat 't mij zeggen, prach
tig uitgedoscht zijn
Mochten al dezen die onze opmerkingen
lezen in 't toekomende ook eens die tentoon
stelling gaan bezoeken, en zonder twijfel
zullen allen geerne dat goed werk bijtreden,
hetzij door het maken van gewaden en an
dere toebehoorten, hetzij met het werk te
behertigen door milde bijdragen en gelde
lijke aalmoezen.
Nog altijd even weinig nieuws over
de krijgsverrichtingen ginder verre
in het Uosten.
Sedert de rampe van het oorlog
schip Petropavlowsk en is er nog
niets me. kweerdigs voorgevallen. Het
is (en anderen het voornaamste feil
sedert dat de oorlog begonnen is.
Onze lezers welen dat grool-herlog
Cyriei als bij mirakel aan de rarapt
ontsnapt is. Hij vertelt zelve nu aan
een engelschen gazeüeschrijver hot
het ongeluk gebeurde
De wonden van den groot-hertog
zijn niet erg, hij is verbrand in zijnen
hals en aan zijne ooren en heeft hier
en daar nog eeneschrabbe op don rug.
Op het oogenbük der ontploffing
was hij op het oorlogschip «Petropa
vlowsk en admiraal Makharofl' was
al den anderen kant van 't schip. Het
scheen hem al met eens dat hemel en
aarde openscheurden en dat uit den
"grond eenen storm van vlammen
opschoten, die alles omringden en
verzwolgen. Op de vlammen volgden
dikke rookwolken binst dat een af-
grijzelijk gedruisch weerklonk. Ge-
stooten, als verblind en verdoofd,
kwam de groot-hertog allichte weder
tot zijn zeiven en bemerkte dat het
chip zonk al den voorkant. Reeds
zweefden doode lichamen ten allen
kante.
Hij haastte zich naar den achter
kant, waar hij meende middel te vin
den om aan de rampe te ontkomen.
Door de vlammen en den rook heen
zocht hij eenen uitweg, tot dat bij met
het schip meê in het -.veder zonk. Hi
trachtte weder boven te komen, maar
het duurde zoolang eer hij licht ge-
ware werd, dat hij meende te zulleD
versmachten. Eindelijk toch kwam
zijn hoofd weder boven water, maar
t schip was niet meer te zien. Hij
klampte zich aan een stuk hout vast
en met behulp van een anderen zwem
mer gerocht hij op een ander vaartuig.
De groot-hertog weet niet hoeveel
ti'd er kan verloopen zijn tusschen de
ontploffing en 't zinken van 't schip.
Hij heeft maar later vernomen dat iri
een m'nuut en veertig seconden hel
schip verzonken was.
De minderheid heeft aldaar in de
Kamers zulk laweit gemaakt dat de
koning besloten heeft het parlement
te ontbinden en nieuwe kiezingen te
doen plaats hebben.
De katholieke Dagbladschrijvers
zijn maandag door Z. H. den Paus in
bijzonder gehoor ontvangen. De heer
J. Huyghe heeft eenen brief gelezen
waarop de Paus in 't Italiaansch heefi
geantwoord.Daarop werden de nieuw
jaargif (eu (120,000 fr.) overhandigd.
Vervolgens had eene tweede ont
vangst plaats waar verscheidene Yper-
lingen tegenwoordig waren.
Al de aanwezigen waren ten uiter
ste verrukt over de vriendelijkheid
van Zijne Heiligheid, die bereidwillig
verscheidene lichtprenten eigenhan
dig heeft onderteekend.
de gezant vanVrankrijk bij den Paus,
had aan zijn bestier een verlof ge
vraagd tijdens het bezoek vau den
Voorzitter der fransche republiek te
Rome.
De bekendmakingen kosten 0,fr.15 de reke binnen't blad is t
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Keeren van de Agënce Havas, te Brussel, Tk 34, in de Zilver-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van ai die buiten Oost-
Weslviaanderen wonen.
Wat lief feestje bij de Turners En volk
dat er was Volk Waarlijk de zale was om
zeggens te kleine
Maar, kan 't missen ook, za^^;LctM%ne
knoddige oefeningen dat er gedaan worden
en met zooveel zwier en behendigheid, en
dat alles gaat zoo rap en knap en met zooveel
orde, dat geoefende soldaten er niet en
zouden aan kunnen.
M. Meyskehs, hun leermeester, haalt eere
van zijn werk, en de toehoorders hebben 't
iem getoogd door hunne gedurige toejui
chingen.
En dat schoon muziek en mogen wij niet
vergeten Bijzonderlijk den Bestierder M.
Gustaaf Desramaulten den behendiger, solist
M. M. Vandamme
Proficiat, vrienden Turners Lof en dank
aan uwen onvermoeibaren leider Eerw. Heer
Nr'uville.
De liberalen van Ypsren hebben niemand
gevonden in geheel het arrondissement die
hen wiidü vertegenwoordigen en daarvoor
hebben zij M. Deridder van Kerkhove (arron
disspment Kortrijk) ais werkelijke kandidaat
en M.Vandevenne, volksvertegenwoordiger,
als plaatsvervangeraangeduid vcor 't Senaat.
Elk zegge 't voort
Over eenige weken werd het stadje Aale-
sund, in Noorwegen, bijna gansch door
eenen brand in asch gelegd.
Schrikkelijk was de nood: duizenden wa
ren zonder onderkomen, kleederen en eten.
Ook wierd er spoedig van overal hulp gezori
den: kleederen, beddegoed, eetwaren, enz.
Een brouwersbond deed 40,000 flesschen
bier zenden; van hier en daar werd er wijn
en likeuren opgestuurd.
In de stad Aalesund is de sterke drank
verboden. Tevens vindt men er een groot
getal geheel-onthouders, die eene sterke
inrichting hebb n. Ook heeft de stadsover
heid al de giften van bedwelmende dranken
krachtdadig van de hand gewezen, de
40,000 flesschen bier inbegrepen.
Hulde aan die onthouders die hunne
belofte weten gestand te blijven, zelfs te
midden dei zwaarste beroovingen
Wij wiilen onze lezers op de hoogte
houden der kwestie van het verbcd van
den alsembitter, voorgesteld door bet kamer
lid De Vigne, van Gent. Dit vraagpunt is
zeer moeilijk, want als men vandaag den
alsembitter verbood, zouden de kroegbazen
morgen vroeg een likeur te koop stellen die
inderdaad geenen alsem zou bevatten, maar
een van de talrijke likeuren die men kan
maken welke er op trekken, die zoo scha
delijk zijn als den alsem zelf, doch welke
men niet zou kunnen verbieden, uit reden
van bun groot getal en omdat bet zeer moei
lijk is te bes'.atigeo in welken graad zij ver
giftigend zijn.
Om dit bedrog tegen te gaan, alsook het
groots gevaar dat het zou opleveren, heeft
Doctor Bienfait van Luis, even als Doctor
Hanrion van de Academie voor geneeskunde
te Parijs, den volgenden tekst voorgesteld als
wetsontwerp tegen den alsembitter.
Artikel 1. Is verboden: het maken,
het vervoeren en het te koop stellen van alle
likeur die uittreksel van alsem bevat.
Artikel 2. Is verboden: het maken,
het vervoeren en hot te koop stellen van alle
likeur met uittreksels bereid, welke meer
uittreksel bevatten dan 1 gram per liter.
Men weet dat tegenwoordig de alsembit
ter, maagbitters, enz., van 1 tot 5 grammen
uittreksel per liter inhouden.
De tekst dien wij hier geven schijnt ons
van aard om alle tegenstrijders van den
alsembitter tevreden te stellen.
fia kost eene goede eehtge-
G vier stieren, eene doos
kardoezen-l^^JLainaalden.
Eene volgens deR maat-
scbaPP6''-!^"
tvveC tot ticj
noote ge
Fjarer familie,kost vari
Pa,
In Tartarije krijgt men rene vrouw mits
een boterbrood te geven aan haar vader.
Bij de Mjshmis betaalt eene rijke zijne
vrouw met twintig stieren. Een arme krijgt
er gemakkelijk eene voor een zwijn.
Te Timorlan krijgt men geene vrouw te
huwen wanneer men niet beschikt over de
verdediging van een olifant. De Fidjiarien
kcopen hunne vrouwen voor eeri walvisch-
taud.
Bij de wilden van Mongeai wordt eene
vrouw gewisseld tegen twee darahertbuiden.
In België en in andere landen, koopt men
de vrouwen niet: Sommigen willen ze zelfs
niet zonder veel geld erbij
Een landbouwer had zich te beklagen over
de schade welke de musschen in zijnen tuin
aanrichtten. Vooral de kool- en radijsbedden
hadden bij 't ontkiemen der zaden veel te
lijden, want na drie of vier dagen was alle
zaad verdwenen; ook was het opkomende
saladegroen weggepikt.
Daar de slekken er insgelijks veel schade
aan toebrachten, strooide onze man kalk-
poeder over zijne zaadbedden en tot zijne
groote verwondering lieten de musschen ze
nu ook met rust.
Sedert dien dag, strooit hij ieder jaar bij
het begin der lente, wanneer het zaad aan 't
zwellen gaat, wat kalkpoeder over zijne
groentebedden en de ontkiemende zaden
worden door de musschen niet meer aange
raakt.
Dit goedkoop middel heeft sedert drie jaar
den besten uitslag gehad en heeft het dubbel
voordeel insgelijks de slekken verwijderd te
houden. Bij regenachtig weer moet het dik
wijls herhaald worden tot de ontkieming
geëindigd zij.
Onze algemeene buitenlandsche handel is
van 2 milliard 772 millioen geklommen tot
4 milliard; onze bijzondere handel van 1
milliard 425 millioen tot 2 milliard 380
millicen.
Ooze scheepvaart-beweging, zoowel bij de
aankomsten als bij de vertrekken, is van 4
millioen tonnen tot 10 millioen tonnen ge-
lommen: eene ton is 1000 kiiogr.
In 1884 liepen de ontvangsten van den
spoorweg tot 159 millioen; in 1902 stegen zij
tot 242 millioen.
In 1884 beliep het getal spaarboekjes
406,650, meteen bedrag van 158 millioen
ingeschreven frank.
In 1902 was het getal spaarboekjes ge
klommen tot het cijfer van 1,973.480 met
een totale ingeschreven som van 730,573,044
frank.
Professeur Scharpé had een onderhoud
met Mgr. Waffelaert, nopens het verbieden
aan de leerlingen van de colleges de land
dagen bij te wonen,
Z. H. de bisschop verzekerde dat het hem
zeer veel genoegen deed dat de studenten
der Universiteit onder 't geleide hunner
professors, leeren Vlaamsch lezen en schrij
ven; later, immers, zullen zij op politiek en
sociaal terrein het volk moeten geleiden.
Men kan hen niet genoeg aanzetten dezen
weg te volgen.
Als de universitaire leerlingen mij zeke
ren dag zullen vragen op hunne feesten
tegenwoordig te zijn en die te ondersteunen,
mogen zij immer op mijne medehulp reke
nen, vervolgt Monseigneur.
ln de colleges, moeten de professors de
leerlingen gereed maken en opleiden tot
hunne latere taak van Ghristene Vlaamsche
burgers.
Het hoofd van de West-Vlaamsche geeste
lijkheid verstaai dus volkomen goed zijne
plichten tegenover Vlaanderen en het volk.
NIEUWSBLAD VAN YPER
Tk CO, TE ÏPER.
A
K
m
ft
a
ft
ft ft
