EN OMMELAND
Op Zaterdag 26" November 1904.
AAN ONZE LEZERS
Sinte Cecilia
VOOR DE MISSIE
VAN ORTOS
ROND DeTvëRELD
Vrankrijk
Eene helle
STADSNIEUWS
Liefdadigheidsermoei»
Turnfeest
Jubileum
O. L. Vr. Onbevlekt
Gemeenteraad
Davids-Fonds
Telefoonnet
VAN ALLES WAT
üoe zal de winter zijn
Rooken
Lamp en pen
Togen influenza
Spreuken
De twee Zusters van Pius X
Twee schuldigen
De Mirakuleuze Medalie
«y Ha
TELEFOON 52
Te trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Y-per, en bij 's land boodschap we sen ofte post, tegen 3 frank 's jaars.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
I* 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen 2al
De bekendmakingen kosten 0,fr.l3 de reke binnen't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd, leder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Keeren van de Agence Havas, te Bvussel, Tk 34, in de Zilver-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Y'per, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Al wie ecne inschrijving neemt >p
't Nieuwsblad van Yper voor 1905,
zal van heden af tot Nieuwjaar het
blad kosteloos ontvangen.
Dehrrtergiers betalen maar 1.50 fr.
voor één jaar. Voor dezen is het noo-
jig den naam hunner herberg op te
geven.
Ter gelegenheid van Sinte Cecilia zal op
Zondag 27 November 1904, ten 11 ure en
half, in Sint Maartenskerke, eene misse gele
zen worden, ter intentie der leden van de
Koninklijke Fanfare.
Het muziek zal in stoet naar die misse
gaan.
's Middags, Wandel-Concert in de Halle,
Pauwelszaal.
PROGRAMMA
1. En Liesse, marche militaire V. TURINE.
2. Ave MariaSCHUBERT.
3. Les Gladialeursouverture LECAIL.
4. Danse Syrienne, J. HEYMANS.
's Avonds ten 7 ure, jaarlijksch feestmaal
in de Iweinszaal.
Bedrag der vorige lijst fr. 125.00
Uit Poelcapelle Uit dankbaarheid
tot den H. Antonius 5.00
Uit Poelcapelle Eene dienstmeid r.oo
MarieYper 3.00
Wij hebben over eenige weken do
schandelijke overdragerij aangehaald,
door de vrijmetselaars gepleegd in het
ongelukkig Vrankrijk, dat tot over
't hoofd in" de klauwen zit der loge
mannen.
Tot nu toe is alleen Minister André
geslachtofferd aan de algemeene ver-
ontweerdiging-
Deze weke liep het geruchte dal
M. R'iuvier, Minister van geldwezen
ziek was en ook zijn ontslag zou geven
of reeds gegeven had.
Tot nu toe en is dat niet bevestigd.
Maar hetgeen een gedacht geeft van
den toestand in dat vrijmetselaarslan
waar overal vrijheid op de openbare
gebouwen wordt geschreven, omdat
ze anders niet meer er beslaat, 't is dat
Gombes nu e inen brief heef'gezonden
naar de prefekten dat zon in Vran
krijk gelijk de gouverneurs bij ons
om'hen cp te leggen dat verklikkers
of overdragers werk voort te zetten.
Hoe ongelooflijk bet schijnt, 't is
nogthans de waarheid.
Oorlog
Weinig merkweerdig nieuws over
den reuzenstrijd in het verre Oosten.
Er wordt wel verteld en geschreven
dat de twee oorlogvoerders een
wapenstilstand hebben gesloten, ten
einde ondertusschen middelen te be
ramen om tot een vredeverdrag te ge
raken, maar dat is wei ig vertrouw
baar nieuws.
Andere bladen verhalen dat de oor
logschepen die nog in de haven van
Port-Arthur liggen, totaal onbruik
baar zijn, dat de Japoneezen reeds
meester zijn van verscheidene belang
rijke forten, maar daartegen wordt
van eene andere zijde gemeld dat Port
Arhlur nooit en zal kunnen ingeno
men zijn, dat Stoessel zelf gedurig
nieuwen voorraad krijgt, en dat eeri
engelsch schip,die de haven van Port-
Arthur is binnen gevaren, benevens
de weerde van zijne waren, nog twee
millioen en half premie gekregen
heeft.
Wat is daarvan al v.aar Wie kan
het zeggen
Intusschen duurt den strijd voort
met kelsche woede van beide kanten.
Tot bewijs, zietbier een verhaal, uil
eeuen brief getrokken komende van
Port-Arthur.
...De Japoneezen kwamen rap
vooruit en de afstan l,die ben scheidde
van de hoogte waarop wij legerden
werd minder en minder.
Onze scherpschutters lagen op deD
oer. Zij kwamen altijd vooruit. Nie
mand mag schieten zonder bevel
klonk het van onzen kant.
Korts daarop nieuw bevel mikt
op 1200 m. 't Wierd uitgevoerd,
maar niemand en verroerde meer, al
strooiden devijandelijkekauonsscbrooi
over ons gelijk hagelsteenen. Onze ge-
kwelseu zijn zeer talrjk.
Al met eens: vuur En altijd 'teene
na het andere De Japoneezen volgden
elkaar op en wierden weggemaaid.
Als de eene linie werd weergeschoteu.
nam eene andere hare plaats. Het ge
weervuur was verschrikkelijk, maar
uiets en hield de Japauners tegen.
Binst dat de eenen vallen, springen
anderen in hanne pbaise.
Altijd klinkt het opnieuw Vuur!
vuur vuur
De Japoneezen komen altijd nader,
altijd talrijker, men zou zeggen als er
een valt,dat er twee in de plaats ko
men,zoo dicht op een zijn ztj gesloten.
We zijn maar op eenige stappen
meer van elkaar. Nog altijd klinken
van weerskanten de geweerschoten.
Onze kanoniers ziin allen gesneuveld
en de kanons weggevoerd naar Talin-
8on-
De Japaners moeten 't opgeven, zij
wijkenJamaar, nieuwe mannen
zijn daar De moed herleeft en nijdi
ger dan ooit valt men elkaar aan. Di
obussen vagen gansehe linien in eens
weg. En als 't noen is, en blijft et
geen derde meer over van oris volk.
Nog altijd stormen de Japanners voor
waarts, en nu is 't met de bajonet.
Een van hen,razend van woede,springt
vooruit, roepende Goeden dag,
russen
Vaarwel, Japonees antwoord'
een der onzen en steekt hem de ba
jonet dweers door het lijf. De onge
lukkige draait rond en valt achter
over 1....
Zulke oorlog is waarlijk eene helle.
Morgen, Zondag namiddag, zal de Eerw.
Pater Hoffmann in Sint Maartenskerke een
sermoen prediken ten voordeele van het
werk der Bermhertigheid.
Moge de spreker de herten raken en milde
aalmoezen doed inzamelen voor den aan
staanden winter.
De Turnfeeste, die wij in ons blad hebben
aangekondigd, heeft uitnemende vele volk
naar ons Katholiek Volkshuis doen gaan Van
ten zes en halt reeds was de zale proppende
vol. En velen en vonden zelfs geen plaatse
en moesten van buiten iets trachten te zien
van het tooneel.
Het ie deel van de feeste was eene ver
heerlijking van O. L. Vr. Onbevlekt.
Het bestond voornamelijk uit tafereelen
en uit koorzangen uitgevoerd door de tur
ners, den Orpheon en muzikanten-liefheb
bers van stad.
De uitvoering was geheel wel en getuigt
dat er op dien voet veel goed zou kunnen
gedaan worden op het gebied der kunst.
Wat de eigentlijke turnfeeste betreft, onze
knappe jonkheden zijn gewend van alles zoo
wel te doen, dat het bijna onnoodig is daarop
nog weer te keeren.
Ten anderen, M. Meyskens heeft reeds
proeven genoeg geloogd van zijne handig
heid in het opleiden zijner turners. Wie weet
dat hij aan t hoofd staat, weet ook dat het
zal wel zijn.
Sint Michielsharmonie heeft binst den
rusttijd het volk vergeestigd met lieve deun
tjes, en de verschillende oefeningen door
gespel begeleid.
De stad Yper beschikt ook openbare feesten
in te richten om plechiiglijk den 5on verjaar
dag te vieren van het geloofspunt der Onbe'
vlekte Ontvangenis,
Een berek is tot stand gebracht onder
Voorzitterschap van den Zeer Eerw. Heer
Kanunnik De Brouwer en Mijnheer Colaert,
Burgemeester.
Maken daar nog deel van
MM. Biebuyck, Voorzitter der Rechtbank.
Vandermeersch, pastor op St-Pieters
Meersseman. pafetor op St-Jacobs
Ryckeboer, pastor op St-Niklaais
Claeys, principaal van 't college
Fraeijs, voorzitter der Godshuizen
Vanden Berghe, id van den Disch
Meersseman, voorzitter der Kerkheeren
van St-Maartens
Begerem, id St-Pieters
Iweins d'Eeckhoutte, id St-Jacobs
Rabau de Roriff, id St-Niklaais
Struye. voorzitter van Sint Vincentius
Boone, eerevoorzitter der Kath. Wacht
Sobry, voorzitter id id
Julien Antony, voorzitter der Gilde van
O. L. Vr. van Thuyne
Goomans, stadsbouwmeester
E. H. Neuville, schrijver-schatbewaar
der.
Men zal eene omhaling doen ten huize.
De Gulden Jubilé der Onbevlekte Ont
vangenis van O. L. Vr. zal hier te Yper
gevierd worden op eene wijze, weerdig van
de stad, die ten allen tijde eene bijzondere
godsvrucht heeft betoond aan de Onbevlekte
Moeder-Maagd en ook door de eeuwen heen
de machtige bescherming heeft ondervonden
der Hemelkoningin.
Wij hebben hierboven het berek doen ken
nen dat samengesteld is om te beraadslagen
over een ontwerp van feestelijkheden en over
een blijvend gedenkteeken, dat de Jubile' zal
vereeuwigen,
Er is sprake in alle. kerken plechtige ver
sieringen en godvruchtige oefeningen te doen
ter eere van O. L. Vr. Onbevlekt en de
feesten te sluiten meteen ailerplechtigst Te
Deum in onze hoofdkerke van St-Maartens.
Als blijvend gedenkteeken zou eene prach
tige eerezuil van zes meters en half hoogte
worden opgericht aan O. L. Vr. in eene der
hovingen van stad.
Naar het schijnt is reeds het plan gemaakt
en deze die't gezien hebben, spreken erover
met den groolsten lof.
Waar zal dit monument geplaatst worden
't Is natuurlijk aan de bijzondere commis
sie hierover te beslissen en te zien welke de
best geschikte plaats is, waar het den besten
indruk maken zal.
Misschien ware de hoving vóór Dr La
Grange's huis, bij de Rechtbank, daarvoor
wel geschikt
Ofwel het hovetje vóór Sint lacobskerke,
met wat verandering aan de beplanting.
Nogthans, 't ware beter, als er eene ge
schikte plaats wordt gevonden, het gedenk
teeken te stellen rond Sint Maartenskerke.
De gemeenteraad vergadert heden Zater
dag, ten 5 ure.
Hieronder wat er al te bespreken is
1. Mededeelingen.
Grondverkoopingen.
3. Begrooting der kerkfabriek van Sint Ni-
klaais voor 1905
Lijst der kostelooze leerlingen voor 1904-
1905. Aandeel van den Disch.
5. Stadsbegrooting voor igo5.
Wij vernemen dat het eerste muzikaal en
letterkundig winterfeest der Ypersche afdee
ing van het Davids-Fonds plaats zal hebben
den Dinsdag i3 December 1904.
E. P. Franciscus-Salesius Van Duyse van
Mechelen heeft de goedheid gehad van te
aanveerden eene voordracht te komen geven
over den schoolstrijd.
Het jubeljaar der katholieke lagere scholen
mag niet voorbijgaan zonder dat de strijders
met vreugde en fierheid de wisselvalligheden
en den uitslag van den strijd indachtig ge
maakt zijn, en zonder dat de jongeren het
strijden en lijden hunner vaderen geleerd
worden om de katholieke scholen meer en
meer te beminnen en ze desnoods te verde
digen.
We vernemen dat tengenvolge van het toe
nemend gebruik van den telefoon,het beheer
beslist heeft een nieuwen draad te leggen
tusschen Yper en Rousselaere. Nieuwe uit
breiding zal gegeven worden aan den groep
Kortrijk, eens dat het middenbureel van
Komen zal ingericht zijn, waaYsg^j^jk
den loop van toekomende jaar. s
De ontworpen uitbreiding behelst
Nieuwe draad Yper-Komen-Meenen
Komen-Kortrijk
Meenen-Rousselaere.
Indien terzelvertijde de prijs van het abon
nement kon verminderd worden, dan zou
ongetwijfeld het gebruik van den telefoon
nog eene veel grootere uitbreiding bekomen.
Misschien ware er middel, onder zekere
gematigde voorwaarden toe te laten te spre
ken met andere netten
Retraiten
Het werk der retraiten is thans over
gansch België, ja in bijna alle landen van
Europa bekend. Frankrijk, Duitschland,
Oostenrijk, Polen, Spanje, Italië hebben
Tunne retraitehuizen. Uit den warmen ka
tholieken grond van ons duurbaar vaderland
zijn in weinige jaren reeds zes dergelijke
huizen opgerezen, namelijk te Drongen, te
Fayt-bij Manage, te Gent, te Lier, te Aar
len, te Luik-Xhovemonteen zevende is in
aanbouw niet verre van Hasselt, te Alken.
Wonderbaar druk is de werkzaamheid
dezer huizen Drongen sinds meer dan 3
jaren ver adert jaarlijks aantal heeren uit
de hoogste kringen der maatschappij. Deze
verdeelen zich in 7 a 9 retraiten 's jaars, die
ieder thans middelmatig 60 deelnemers
tellen. Het huis van Fayt, opgericht ten
jarel891, ontving reeds meer dan 15.000
ïeeren patroons en werklieden. Gent, sinds
1896, gaf het voorrecht eener retraite ook
aan 15,000 mannen. Liertelt op 4 jaar en
9 maanden, meer dan 12,000 retraitanten.
Luik-Xhovemont schoot van den eersten af
in vollen bloei: sinds Juni 1901 overtreft
zijn getal retraitanten de 5,100. De invloed
van het huis te Aarlen begint meer en
meer aan te groeien en trekt thans bijna
iedere week heeren en landbouwers tus
schen zijne bevallige muren van Augustus
1903 tot Augustus 1904, kwamen zij ten
getalle van 750.
Alles te zamen gerekend vinden wij, dat
inde belgische retraitehuizen, deze laatste
tijden telken jare ongeveer 10,000 mannen
van alle standen en beroepen de oefeningen
eener retraite gevolgd hebben.
Om dit te weten heeft men slechts bieën
noodig.
Deze diertjes kunnen reeds van bij het
aanbreken van den herfst voorspellen of de
winter streng of zacht zal zijn.
Indien de winter zeer streng moet zijn,
sluitende bieën hunnen korf bijna geheel
dicht met was. Zijlaten slechts een klein
openingje, ternauwernood zichtbaar.
Indien de winter echter zacht moet zijn,
dan laten de die. tjes bet gat van den korf
wijd open staan.
Dit jaar zijn de bieën reeds allen bezig
met hunne deuren te sluiten.
Dit voorspelt ons dus weinig goeds.
Liefhebbers van pijp en sigaar, ge moogt
gerust zijn en rooken zooveel het u lust.
Rooken kan geen kwaad.
Volstrekt niet.
't Is een Fransche scheidkundige.M. Tril-
lat, beroemd evenals alle scheikundigen,
die de merkwaardige ontdekking heeft
gedaan.
De nicotine kan geen kwaad. Als men
rookt dan wordt er een alcaloïde voortge
bracht zijn naam is formische alde
hyde die zich met de nicotine verbindt
en ze zoo schadeloos maakt. Bravo
En nu aan't dampen, dat men er niet
door ziet 1
De lamp moet bij het schrijven links en
eenigzins naar voren staan, evenals over
het geheel bij het schrijven het licht dus
ook het daglicht van de linkerkant moet
invallen, opdat geen schaduw van de hand
op de te beschrijven papiervlakte valt.
Als voorhoeding tegen influenza ontvingen
de soldaten, toen deze ziekte heerschte in
Rhessalië, dagelijks 's ochtends vroeg of
nuchteren een kop afkooksel van krenten.
Geen enkel man werd door de influenza
aangetast; ook elders werd de werking van
dit middel beproefd en goed bevonden.
Weet ge wat Pasteur, de grootste geleerde
der 19« eeuw, antwoordde aan een wijsneus
die staan hield dat er strijd is tusschen
geloof en wetenschap Hoe meer ik stu
deer, hoe vaster ik geloofde ware geleerd
huid verwijdert van God
J. J. Rousseau, die God had geloochend
gelasterdbekende in een oogenblik van
o%vecJ||fcddat uw ziel steeds gesteld
God niet moet vreezen, schreef
bjtgij twijfelen aan Gods be-
11
Wie altijd geld bij geld vergaart
En altijd pot en altijd spaart,
En daar alleen het \ien van heeft,
Is de armste mensch wel die er leeft.
De twee zusters van Pius X hebben een
appartement gehuurd in het paleis Rusticuc-
ci, dat dicht bij het Vatikaan gelegen is. Het
appartement bestaat uit twee slaapkamers,
eene voor Anna,en eene voor Roza,eene werk
kamer, eene spreekkamer, eene eetzaal, een
klein bidvertrek en een keuken.
De zusters des Pauzen hebben het Corso
Victor Emmanuel verlaten, om dichter bij
hunnen doorluchtigen broeder te zijn. Zij
hebben de gewoonte, steeds de tafel des Pau
zen te dekken. Van uit hun nieuwe woning
kunnen zij zeer goed het venster der kamer
van hun broeder zien. Aan de wijze, waarop
dit venster geopend of gesloten is, weten zij
of hij hun kan ontvangen.
Voor eenen rechter te New-York versche
nen dezer dagen eene prachtig gekleede dame
als getuige, tegen een jongen knaap, die haar
op straat een met diamant versierd horloge,
die bloot aan een ketting hing, ontstolen had.
De knaap werd veroordeeld tot dwangar
beid maar naar het uitspreken van dat von
nis wendde de rechter zich tot de dame en
sprak
Een der grootste gebreken van ons straf
wetboek, Mevrouw, is, dat er geene straf be
staat voor degenen die anderen tot een mis
drijf verlokken.
i) Ik verzeker u, dat het mij een veel aan
genamer plicht zou zijn een strenger vonnis
dan het thans gevelde uit te spreken, over een
pronkzieke vrouw, die door straten vol arme
hongerige menschen loopt te pralen, met een
kostbaar, slecht bevestigd sieraad, en op die
wijze duizend arme drommels in bekoring
brengt.
Naar mijn oordeel zijn er in dit geval twee
schuldigen, en het spijt mij zeer, dat ik vol
gens de wet slechts een mag straffen.
De gehesle Katholieke Kerk geloofde in
de Onbevlekte Ontvangenis van Maria; de
uitspraken des vaders en leeraren, de alge
meene viering van het feest der Onbevlekte
Ontvangenis, op sommige plaatsen met
eigenaardige plechtigheden gepaard, zijn er
het bewijs voor. Reeds herhaaldelijk waren
er stemmen opgegaan, om van den Paus de
verheffing der leer van de Onbevlekte Ont
vangenis tot een leerstuk te verkrijgen, Zoo
o. m. op de Kerkvergadering van Trente,
maar de verzamelde vaders geloofden beter
te doen met slechts de pauselijke besluiten,
die het geloof in de Onbevlekte Ontvange
nis gunstig waren, te vernieuwen en de
Allerheiligste Maagd uit de zonderen bij het
decreet, dat de algemeenheid der erfzonde
tot leerstuk verhief.
God had in zijn voorzienigheid die uit"
spraak voor de i9deeeuw bewaard; nu echter
gaf Hij duidelijk te kennen, hoe Hij zijne
Moeder als Onbevlekt in haar Ontvangenis
wilde zien gehuldigd en aangeroepen.
Het was Zaterdag, 27 November i83o,
daags voor den eersten Zondag van den Ad
vent, des avonds tegen half-zes. In een der
huizen der Zusters van den H. Vincentius a
Paulo te Parijs waren de kloosterlingen ter
overweging in de kapel vergaderd. Daar
hoort een harer naast zich als het geritsel van
een zijden kleed; zij ziet op en aanschouwt
vol verbazing de Allerheiligste Maagd in zee
van schitterend licht voor zich staan, Middel
matig was hare grootte en zoo schoon haar
aangezicht, dat het onmogelijk is dit te
beschrijven. Een wit gewaad, gelijk aan den
dageraad, omhulde hare leden; het hoofd
was bedekt met een witten sluier, die tot op
de voeten nederhing; zij stond op een wereld
bol, waarom zich een slang kronkelde; hare
handen, die tot op de hoogte van den gordel
waren opgeheven, droegen een anderen we
reldbol, waarboven zich een kruis verhief,
Zij had de oogen ten hemel gericht en een
schitterende glans straalde van haar gelaat,
terwijl zij den wereldbol aan God opdroeg.
De religieuze, die deze verschijning aan
schouwde, was zuster Zoë Labouré, thans
ruim vier-en-twintig jaar oud. Hare jeugd
had zij doorgebracht op het land in groote
onschuld en vroomheid, in kinderlijke liefde
tot Maria; in het klooster had zij van haje
intrede af uitgemunt door bescheidenheid
en stiptheid.
Het was niet de eerste maal, dat zij eene
verschijning ontving. In den nacht van 18
tot 19 Juli van hetzelfde jaar had zij in dezelf
de kapel de Allerheiligste Maagd aanschouwd
en uit haar mond deze woorden vernomen:
«Mijn kind, ik wil u met eene zending be
lasten; gij zult er veel door lijden, maar alles
te boven komen door de gedachte, dat het
geschiedt Yoor de glorie van den goeden God,
e
9
j