D
tf
m
lil
i
Op Zaterdag 7" October 1905.
5 ceotimen 't blad.
40"te jaar. Talmerk 2075
'Zulke scheut,
zulk een tronk!
STADSNIEUWS
Strijking
AVE MAR»A
Transvaal
Rusland
Spanje
VAN ALLES WAT
Tentoonstelling van Luik
&ichtkaarten
De Vrijheid van O iderwijs
Gemeenteraad
ROND DE WEREL
Duitschlaï
Italië
Vrankrijk
Hoptentoonstelling te Luik
TELEFOON 52 E N
trekken bij den Uitgeverf* 36, in de Boterstrate, te Yperera bij 's land boodschap we zen ofte post, tegen 3 frank s jaars.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
'1. \v s hef. gebed dat mijne moe
der mij leerde, bijna zestig jaar gele
den, wi 1 ik nog in de luiders op hare
knieën zat.
Wees gegroet Maria
Wat deed hét mij deugd, di n groet
die uit mijn jeugdig herte kwam en
die no? zoo moeiiijx mijne onervaren
ippen ontvallen kon. Hoe lief was
iet mij te denken dat ik nevens mijne
moeder hier, nog eene moeder in den
hemel had.
Hoe zoet is mij nu nog, nu dat ik
ud en grijs geworden ben, door da
ehedj altijd herhaald, en nooit ver
geten, het gansch verleden te kunnen
Berdenken, herjeven, met zijn lief en
eed, en hoe zoet en klinkt het nog
altijd niet, als ik knielende midden
mijne kinderen bidden mag
Weesgegroet Maria!...
En ik vrage mij, is er wel iets min
der onverdraagbaar, zelve voor wie
niet gelooven wil, dan dit gebed
In geluk en voorspoed, iu druk of
nood, in 't prinselijk palcis als in de
ïutte van den geringsten werkman,
prevelt men schi.er onhoorbaar
Wees gegroet Maria
Wien hindert dat
Niemand zult ge zeggen.
Het doet toch
Het wordt nu de mode, als 't onge
oove wandelen gaat, 't zij uit verzet,
't zij uit politieke betooging, nie' door
bespreking, niet door deftige berede
neering het volk te overtuigen.
Neen I
Het ongelooveen heeft geene men-
schelijke redens te doen gelden. Hei
trijken zelve is een argument, van
achter den vieren geworden Het
irinkt nog, het briescht, overal, op
de straten, op de markten, op dei
poorweg, en spottende, walgelijk,
't zingt
Ave Maria!..,
Bittere spotternijIs dat een begin
van straffe
En dat kan een zeker volk van
Yper... ja, van Yper, waar 0. L. V.
van Thuyne, als stadspatronesse
euwen lang vereerd wierd
Heblen wij dat veertien dagen ge-
1 den niet gehoord hier te Yper..
loor Yperlingcn en ginder te Thielt.
door YperiiDgen
En onder die Yperlingen zijn er
m inig die, moesten ze eenen h!i»
achteruit, werpen, niet zien en soudei
at zij ook eens op moeders knie inge
ogen en gelukkig baden
Wees gegroet Maria 1
en twee
overlij-
ruisen aangegeven
lens bestatigd.
Volgens officiële tijding zijn er 26!
cholera-gevallen geweest, waarvan 89
met doodelijken afloop.
Het getal werklieden der electricileit-
'abrieken, te Berlijn, die den arbeid
gestaakt hebben, beloopt 38,000. He1
tramverkeer is niettemin verzekerd,
doch slechts met drie vierden van het
gewoon getal rijtuigen. De eerste
Turgemeester van Berlijn,M.Kirschner
heeft erin toegestemd als bemiddelaar
tusschen bazen en werklieden op te
reden, indien de werkstakers schrif-
telings zijne tusschenkomst vragen.
Te Karlsruche hadden de letterzetters
van het socialistisch blad DeFolks-
freund, den arbeid gestaaktzij be-
chuldigden het bestuur het werkver-
drag verbroken te hebben, omdat het
een zefmachien heeft ingevoerd. De
tarieven kommissie is tusschengekomen
en heeft bet invoeren van het zet-
machien verboden. De letterzetters
lebben daarop bet werk hernomen
en de Folksfreund is terug kunnen
verschijnen.
Sinds de engelschen de chineezen
aangeworven hebben om in de goud
mijnen vau Transvaal ie werken,
worden er door de laatsten allerlei
misdaden gepleegd. Verscheidene Boe
ren alsook Kaffers ziin reeds door d>
chineezen vermoord. Maandag avond
werd te Kiipfoutein, door eene bende
chineezen, een afgelegen magazijn,
door joden gehouden, he-tormd. De
jodeu werden deerlijk met lederen
riemen geslagen en een hunner is aan
e bekomen wonden overleden een
ander slachtoffer verkeert in wauho-
pigen toestand. De policie zoekt de
zwervende bende op.
De vrede tusschen Rusland en Japo-
nië is nog maar nauwelijks geteekend
en reeds staat er een anderen geesel
aan de deur de pesi
In Mandchourië is de budpesl
tusschen de russische troepen uitge
broken. De soldaten sterven bij hon-
te.rden zoodanig dat het onmogelijk is
hunne l ken te begraven. De genees
kundige hulpis volstrekt onvoldoende.
Te Dalay-Nor is een kozak, uit
Vlandchourie teruggekeerd, door de
geen ongelukken van personen, doch
het vergaan van de Sully is een zwaar
verlies voor de fransche vloot, en ook
voor het budjef, want de weerde van
het schip werd op een dertigtal mil
joenen geschat.
'Officiële tijdingen melden dat er
erge wanorders plaats hebben in
Gallicië.
Sedert méér dan eene maand neemt
de landverhuizing naar Zuid-Amerika
eene groote uitbreiding, uit oorzaak
van de slechte opbrengst van den
oogst, waardoor geheele familiën ten
onder gebracht zijn.
Deze schrikkelijke ellende is de oor
zaak dat het volk zich aan opstand en
vvanordelijkheden overleverd.
pest aangetast. De geneesheereu ver
onderstellen dat deze kozak, de ziekte
overgekregen heeft van de marmotten
■lie er dikwijls door aaogetast zijp. Gllido Gezelle's Graf
Dat verhelpen en kunnen wij niet
maar tvat wij kunnenzullen u ij.
De schande aan onze moeder en
tadspatronesse aangedaan zullen wij
n de mate van ons vermogen her
stellen.
Wees gegroet Maria, zullen wij
bidden, zondag in de boetprocessie
van Sint Jacobs,uit gansch ons herte,
uit gansch onze ziele
Wees gegroet Maria, onze liefde
voor U en vermoeid niet. Onze herten
zullen nooit zeggen, 't is genoeg
Allen naar St Jacobs
Niek Brozen.
De cholera neemt nog altijd toe
Op
Duitschland. Op den 2 en 3 October
zijn nog twee verdachte gevallen^*'
Tot nu toe heeft men voor de
slachtoffers der aardbevingen vau
Caiabrië 3 millioen frank uitgegeven.
Men schat dat deze ramp rond de 25
millioen zal kosten aan de Italiaansc'ie
regeering.
Men meldt uit Celipo dat den staat
Ier inwoners verschrikkelijk is uit
oorzaak der gedurige regens en on-
weders. Een honderdtal vrouwen
hebben bij de overheid geklaagd over
de houten huizen in allerhaast op
gemaakt die hen niet genoeg be
schutten.
Er zijn gemeenten waar men tot
nu toe, nog geene hulp heeft kunnen
bieden, uit gebrek aau gemeenschaps
middels.
Een fransch pantserschip Sully is
over eenige maanden in de nabijhei
van Saigon op een zandbank gestrand
Nile pogingen tot nu toe aaugewend
1 <£*et schip viot te b.-engen, zijn
?Tsos gebleven. Eene depeche
iiou meldt nu dat het deA. van
dft/ geborsten, ea de achtersteven
gezonken is. Er zijn
m a
S ^^5.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
/.lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten O.fr.lS de reke binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Keeren van de Agence Havas, 'e Brussel, Tk 34, in de Zilver-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de, la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Het was onlangs kermis op eene gemeente,
in ons Vlaamscbe land, waar, als zeldzaam
heid, echte liberalen, sedert jaren reeds, aan
't hoofd zijn.
Zulk eene gemeente is natuurlijk een ju
weel, een pronkstuk van goed bestier en
bijzonderlijk van vrijzinnige gedoogzaam-
heid», van eerbied voor eenieders gedacht
en bijzonderlijk van «voorbeeldige opvoeding
der jeugd
Wil men het ideaal vinden, dat ieder libe
raal droomt, men moet maar gaan zien naar
die wonderbare zuiver liberale gemeente
Welnu, ter gelegenheid der kermis, was
er een jongelingen feestDe jongelingschap,
wel te verstaan, opgevoed volgens de liberale
grondgedachten, moest er hare eigenweerde,
hare opvoedingsvrucht eens ten toon stellen
voor geheel de streek Men moest toch
weten, wat de liberale leer kan voortbrengen;
welke grootmoedige en uitgelezene mannen
er komen kunnen uit eene voorbeeldige
liberale school
Maar dit feest der liberale jeugd had nog
een hooger, een edeler doel te weten, net
hemelbreed verschil te doen uitschijnen
tusschen eene liberale school en eene viije
pastorsschool; de hooge voortreffelijkheid der
eerste, bij de tweede; de schitterende zege
praal 'van het goddeloos onderwijs, bij dit
van paters en priesters
Ja, er was feest, eene halve achternoen
lang; uitrekking van arms en beenen; snel
loopen, hooge springen; klimmen gelijk kat
ten, al wat jonge snaken geern uitmeten
En de ouderen van de gemeente staken fier
den kin op naar de vreemden en vroegen
«Wat zegt gij nu? Is dat de soort niet van
jongelingen op te voeden Waar zoudt
gij dat nog vinden En de vreemdelin
gen antwoordden Zijn dat toch rappe
jongens... om te loopen en te springen
het misschien dat uwe lessen zulke wandaden
niet rechtstreeks aanleeren, algelijk zijn zij
er het natuurlijk gevolg van. Gij wilt onzij
dig zijn, zegt gij, en uwe zoogezeide onzij
digheid doet gij onophoudend uitschijnen
met godsdienst, Kerk en priester te doen
minachten en verachten. En zoo gaan uwe
leerlingen van zelf tot het einde van dien
rampzaligen weg, die gij hun hebt aangewe
zen! Gij zijt den boom en zij zijn de vruch
ten; gij de tronk en zij de scheuten!— Dege
lijke aanbeveling, voorwaar*voor liberaal
onderwijs en liberaal gedacht
W.
(Gazette van Dixmudè).
Onder de heldendaden door deYpersche
schoeiies uitgemeten bij de fameuze
wederkomste van Thielt, is er nog vergeten
te spreken van't bestrijken der deur van de
Paterskerk.
Wat kan die deur toch misdoen om alzoo
te moeten bestreken worden
En die dat propere werk gedaan heeft
en is voorzeker aan zijn proefstuk niet, ten
ware dat het zijn ambacht zou zijn, want de
merkteekens zijn nu na veertien dagen
nog in de deure geprent
De Gazette van Thieltsprekende over de
betooging van 24" September,hekelt meester'
lijk de doening van de betoogers
In de achternoen ging het er dadelijk
op los in zang en gespel,
der papen.
Wat later is de liberale koorts voor goed
opgekomen, en 't werd er. luid en schuw te
gaan.
Voor eene kerke 't was huilen.
Bij het zicht van eenen priester, t was
hoehoen.
Aan den Katholieken Kring, 't was
schimpen en tergen, schier onophoudelijk.
Aan 't Gildhof was het vuisten en vloeken
Weer later is de liberale koorts in eene
ware razernij veranderd.
Liberale manifestanten trokken eene lier
berg binnen en wilden er het kruisbeeld te
keere.
De litanie van O.-L. Vrouwe werd nage
bootst.
De miserere werd gezongen, oprecht,
lezer
De misse werd gedaan.
De benedictie werd gegeven.
Eene begraving werd verbeeld.
Er werd gehuild,gedreigd, gekrapuuld dat
't onzeggelijk is, en het was,door dat vreemd
gespuis, al schim en spot op Thielt en
rhieltenaars.
Een ruim deel van de betoogers die Zon
dag te Thielt geweest zijn, hebben zich op
schandalige wijze gedregen. De walg is dan
van t ongediert
al
Jamaar den bijval van dien achternoen had
de gemoederen der vrienden in begeestering
gebracht! En eene zoowel begonnen verheer
lijking der liberale opvoeding mocht zoo ras
niet geëindigd zijn Men was nu aan t fees
ten en aan 't vieren; men wou nog wat voort
de goede zaak vervoorderen en... geheel den
nacht bracht men over in liberale geest
drift! Het was donker! de straten in dat
liberaal dorp, zijn nergens slechter verlicht
en vermits men niets meer kon zien men
moest andere zintuigen dan het oog voldoen.
De liberalen zijn zoo vernuftig, zoo spits
vindig, en weldra weergalmde de dorpplaats
van burrelende stemmen. Zij waren wat
heesch; echte bierstemmen, die maar moeilijk
sommige letters meer konden uitspreken,
doch genoegzaam om te verstaan, dat zij een
lied zongen van liberale propaganda voor de
liberale school 1... en 't refrein weerklonk:
Et vos enfants seront des savants! en zool^ algemeen-
dreunde het tot zeer laat in den nacht. I YVaar zekere liberalen dit goedjen
Het oor was gestreeld! was er niets anders 10pgevischt en t'hoope geraapt hebben, wie
meer....? toch wel.... voor den reuk dfclweethet! En zeggen dat ze gekomen zijn
gekweekten der geuzen hebben voldoening I om een staa)ke te geven van de liberale
voor al de zintuigen Ja voldoening genoeg, I doening, en 0m de menschen aan te zetten
doch overal dezelfde: t is hunne specia i-1 naaste kiezing, liberaal te stem
teit en zij houden er aan Gij raadt het... I mgn
Zij bestrijken met hunne eigene vuilnis I De drie artikels. de ware artikels van de
Wij bidden onze lezers onschuld, indien Liberale programma, zijn hier klaar aan den
wij dezen trek van liberale opvoeding mede-1 dag gekomen
deelen, het is om wel de neiging, de stiek I m £)en godsdienst te keere gaan
king, den grond en den ondergiond van net 2„ mensc/len beschimpen
geuzengespuis voor oogen te leggen. Kloos
ter- en pastorijdeuren, huizen van katholieke
burgemeesters en schepenen, die door god-
hatende handen bevuild worden, dat komt
men zeer dikwijls tegen; maar die in hunne
dwaze razernij de kerken te keere gaan, om
ze te besmeuren met vuiligheid, dat ontmoet
men maar zelden, dat gaat alle gedacht te
boven.
Welnu, den morgen na dien heugelijken
dag van liberaal zegevieren vond men de
kerkdeur, in dat liberaal dorp, geheel en
gansch met vuilnis,... en met der hand be
streken
Die arme kerk moet dus wel den haat dier
geuzenopvoeding verwekt hebben Waarom
toch zijn uwe kweekelingen, liberale koppen
zoo woedend tegen de Kerk
Men ziet daar welk begrip gij inplant van
gedoogzaamheid en verdraagzaamheid enalis
1. Vervoerdienst Woumen-Yper.
2. Yper-Passchendaele.
3. Stadseigendommen verkoop van grond.
4. Wegenis veloweg en onderhoud van
het voorland aan de Rijselpoort.
5. Openbare verlichting.
4. 4.
Op 15 October worden de belooningen
uitgereikt aan de bekroonde tentoonstellers.
Het is bijna zeker dat de plechtigheid z*l
bijgewoond worden door Z. M. den Koning
endoor Z. K. H. Prins Albert. De groote
zaal van het feestpaleis zal prachtig versierd
zijn. Ten twee ure zal het feest beginnen met
een optocht voor Z.M. die aan den kommis-
saris van elke afdeeling de lijst der bekroon
den zal overhandigen.
Het Staatsblad meldt dat de zichtkaarten,
met geschreven tekst op de zijde voor het
adres bestemd, nu ook, aan het tarief der
gewone postkaarten, door den Nederland-
schen postdienst aanveerd worden.
Een policieagenl van Brussel had zijn
zoontje uit de gemeenteschool nr 18 gestuurd.
De ofïïcieele schoolmeester deed den agent
naar de school roepen uit welk recht
en verstoutte zich hem te berispen en zelfs
met een verslag aan den burgemeester te
bedreigen.
De policiekommissaris der afdeeling heeft
echter den agent gerust gesteld en verklaard
dat de policieagenten, zoowel als de andere
burgers, de vrijheid van geweten genieten,
en hunne kinderen mogen zenden naar de
school, welke zij verkiezen. Wij brengen
hulde aan den kommissaris voor zijne waar
lijk vrijheidlievende houding,doch wij vragen
ons af of de officieele schoolmeester, die zijn
recht te buiten gegaan is, niet op zijne beurt
zai berispt worden.
Te balai-Nog, werden 12 personen
door de pest aangetast en 10 ervan j Donderdag laatst had met groöten eenvou
zr.U reeds overleden. °P het kerkhof van Brugge, de overbrenging
plaats van het stoffelijk overschot van Vlaan-
5
30 Haten, rajendreigen.
Heden Zaterdag namiddag, ten 5 ure, is
er vergadering van den Yperschen Gemeen
teraad om de volgende punten te bepreken
t. Verkoop van noten.
2. Aandeel van den Disch in de kosten van
het kosteloos onderwijs.
3. Stadsrekening voor 1904.
4. Lagere scholen begrooting 1906.
5. Bewaarscholen
6. Keukenscholen
7. Kerkfabriek van Sint Niklaais begroo
ting 1906
8. Godshuizen verkoop van grond.
91
10. Disch
overdracht van kredieten
verwisseling van goederen.
deren's grooten dichter, Guido Gezelle, over
leden den 27 November 1899. Men had het
lijk van den beroemden letterkundige voor-
loopig in den grafkelder der familie De Wolf
bijgezetmen heelt het nu overgebracht
naar den nieuwen grafkelder, waarop weldra
het gothieke praalgraf, bij openbare inschrij
ving bekostigd, zal geplaatst worden. Het
praalgraf zal uitgevoerd worden volgens de
teekening van M. de Gouverneur baron dc
Bethune. Waarschijnlijk zal de inhuldiging
plaats hebben in het Paaschverlof van toe
komend jaar.
In de wereldtentoonstelling te Luik wordt
thans (1-10 October) eene nationale prijs
kamp voor hop gehouden. Dit het land van
Poperinge zijn er ongeveer 140 balen hop
toegezonden, en uit het hopkwartier van
Aalst-Assche omtrent hetzelfde getal. Alhoe
wel de Poperingsche hop in 't algemeen de
Aalstersche nog niet kan evenaren voor kleur
en pluk,toch heeft iedereen moeten bekennen
dat de Westvlaamsche hommelboeren groo
ten vooruitgang gedaan hebben en dat hunne
producten onder opzicht van arom en lupu-
line niet moeten onderdoen bij vele vreemde
hopsoorten.
46)1
1.4 i