P
D I
EN ÓMMELAN
Op Zaterdag 4n Maart 1905.
5 centimen 't blad,
405tfc jaar. Talmerk 2045
Zondag 5 Maarl
Shakespeare
Maandag 6 Maarl
Zaterdag 11 Maarte 1905
ROND DE
WERELD
Rusland
Vrank rijk
VAN ALLES WAT
Landbouw wegen
Een reuzenboom
Sterke kerel
Als
Spanje
Een schat gevonden
Over de melk
Dat is 't
Provincial^ raad
Landbouw
Prieslerliike benoemingen
STADSNIEUWS
Feesten
TELEFOON 52
Te trekken bij den UitgeverTh 36, in de Boterstratete Yper, en bij 's land boodschap wezen ofte posttegen 3 frank 's jaars
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijkniet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Een nihilistisch komplot
Nieuwe onlusten te St-Peterburg
Ontustwekl enden toestand
Generaal Stössel
Zal liet vrede zi u
T NIEUWSBLA
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
t lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
TK 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen't blad is't
tf§Ë 0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd, leder
0j£ boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
H De Keeren van de Agence Havas. le B ussel, T£34, in de Ziiver-
strate, en te Parijs, n° 8, Place d& la Bourse, ontvangen bekendma-
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
!1P Westvlaanderen wonen.
Voordracht in de IWEINSZAAL over
door Mr Leopold Soenens, substituut te
Oudenaarde.
's avonds ten 8 ure, AVONDFEEST inde
Iweinszaal, voor de leden van den Katho
lieken Kring en hun huisgezin.
's Avonds ten 8 ure en half, soirée-
Tabagie in de Iweinszaal, door de Ko
ninklijke Fanfare.
Iedereen is nog gedurig bekommerd met
de zaken in Rusland, die nog op verre na
niet aanleggen om in orde te geraken. We.
integendeel.
Ten alle kante zijn er nog werkstakingen,
opstanden, aanslagen, moorderijen.
Dit alles toont klaarlijk dat alle oproer
makers eens waren. Ten anderen, de moor
denaar van Groothertog Serge heeft
gezeidNog vóór dat de Groothertog
begraven zal zijn, zullen er nog andere
slachtoffers vallen Hij verklaarde den
Groothertog persoonlijk vermoord te hebben
iu het belang van het volk, dat op hem ver
bitterd was evenals op al de Groothertogen,
welke beschuldigd worden de zwakheid van
den Czaar tot hun voordeel te gebruiken De
oproerlingen hebben, volgens den moorde
naar van Groothertog Serge, geen ander
doel dan den Czaar te bevrijden van slechte
raa gevers De omgeving van den keizer
der Russen te vermoorden is, beweert hij,
het eenige middel om Nikolaas II en Rusland
voor nieuwe onheilen te behoeden. Wat
brave... moordenaar, nietwaar. Zou men ze
geen kruis van eere moeten geven
Wij zullen den Czaar redden, voegde
de moordenaar er nog bij, eu wij verhopen
dat hij binnen weinige dagen aan onze bewe
ging zal deelnemen en zich aan het hoofd
stellen van deze nationale beweging, om
eene regeering in te richten gelijk in de
andere landen van Europa.
n Noch mijne terechtstelling, noch de
spioenen zuilen dezen, die door het volk ter
dood veroordeeld zijn, kunnen redden.
Alhoewel de ware hoedanigheid van den
moordenaar onbekend blijft, kan men toch
aan zijn spreken bestatigen dat hij eene
zekere opvoeding genoten heeft.
De russische policie zou het bestaan ont
dekt hebben van eene samenzweering,waar
van Groothertog Serge het slachtoffer
geworden is. De dood van den Groothertog
was door de nihilisten reeds besloten in de
maand December, tengevolge der beteuge
lingsmaatrcgelen toen genomen tegen de
oproerige beweging, welke sedert de maand
October te Moskou op het touw gezet was.
Het komiteit der revolutionnaire socialisti
sche partij te Moskou had toen een dreigend
maniiest afgekondigd, waarin gezegd werd
dat, indien de politieke betoogingen belet
werden, gansch de verantwoordelijkheid
ervan zou neerkomen op den gouverneur-
general Serge en den policie-prefekt
Trepow. Tengevolge der gebeurtenissen van
22 Januari te St-Petersburg, hebben de
nihilisten eene nieuwe vergadering gehouden,
de dood van den Groothertog werd eene
tweede maal besloten, en de uitvoering van
het vonnis moest nog enkel afhangen van
eene gunstige gelegenheid.
Van het lijk van Groothertog Serge bleef
nog enkei de romp met een stuk van een der
beenen overhet hoofd, de armen en het
ander been waren in duizende stukken ver
morzeld en in het ronde geworpen. De kas
van het rijtuig was vernietigd de peerden
waren voortgeloopen met den dessel eu de
twee wielen. De koets was nogthans van
stalen platen voorzien, zooals die van M.
von Plehwe het geweest was.
Zooals wij gemeld hebben was het hoofd
van Groothertog Serge letterlijk vermor
zeld en eene vrouw had eenige stukken
hersens gevonden, welke zij aan een po icie-
kommissaris heeft afgegeven. Terwijl de
vrouw de hersens in haren voorschoot ver
zamelde, staken versch idene personen de
hand in het blo d en teekendeD er op den
muur van liet justiciepaleis een kruis meê,
terwijl zij uitriepen Rusland wordt door
dat bloed gezuiverd
Er wordt gezegd dat de Groothertog
Serge zijnen intrek in het Kremlin genomen
had, omdat de policie zich machteloos ver
klaard had om zijne veiligheid in het kasteel
der Troiskoïa te verzekeren.
Op de p.aats waar Groothertog Serge te
Moskou vermoord werd, is sedert maandag
een herinneringskruis in gesmeed ijzer
opgericht.
Dinsdag namiddag heeft eene nieuwe
botsing plaats gehad te St-Petersburg, aan
de poort van eene naaigarenfabriek. Eene
bende van ongeveer 6l)0 werkstakers had
twee pelotons kozakken op gefluit onthaald.
De kozakken wilden met hunne zweepen en
sabels de bende uiteendrijven.
De vrouwen der werkstakers sprongen
voor de peerden. grepen ze bij de neusgaten
of klampten zich vast aan de ruiters om
deze uit den zadel te lichten, terwijl he
mannen metsteenen wierpen. Het gevecht
heelt twintig minuten geduurd; twee werk
lieden werden gedood en verscheidene ande
reu gekwetst.
Er wordt gezegd dat Groothertogin Elisa
beth, weduwe van Groothertog Serge van
Rusland, den wensch had uitgedrukt eene
bijeenkomst te hebben met den moordenaar
van haren gemaal, om hem persoonlijk te
ondervragen over de drijf veer zijner misdaad.
Er werd aan haren wensch voldaan. De
Groothertogin werd in de cel van den gevan
gene geleid, en is dertig minuten, zonder
getuigen, met hem in gesprek gebleven.
Toen de Groothertogin de cel verliet,hoorde
men den gevangene snikken.
De toestand in Rustand wordt van langs
om onrustwekkender. Te Astrakan hebben
de helft der werklieden den arbeid gestaakt,
en in het gouvernement van Sedletz zijn erge
onlusten uitgebroken. Sedert tien dagen
worden er geene verzendingen naar Mand
chourië meer gedaan. In de koolmijnstreken
van de Donetz zijn er 25o,ooo werkstakers
zij zouden zich meester gemaakt hebben van
het dynamietmagazijn van Lugansk.
De policieagenten van Moskou, St Peters
burg Kieuw, en Koursk zouden zich verstaan
hebben om de algemeene werkstaking uit te
roepen, op het oogenblik dat in die steden
de spoorwegwerklieden den arbeid zullen
staken Te Theodosia hebben de joodscbe
werklieden zich aan erge wanordelijkheden
overgeleverd en bij de beteugeling zouden
er een vijftigtal dooden en gekwetsten zijn.
Generaal Stössel, den verdediger van Port-
Arthur, en zijne echtgenoote, zijn woensdag
morgend te St-Petersburg aangekomen. Zij
werden in de statie afgehaald door generaal
Sakharoff, minister van oorlog. Er werden
mevr. Stössel bloemkorven aangeboden Op
zijnen doortocht in de stad, werd generaal
Stössel toegejuicht, doch veel minder dan
men verwacht had.
De gezegden aangaande de onderhande
lingen nopens den vrede worden gedurig
gelogenstraft en bevestigd. Zekerlijk is de
vrede den wensch van Japonie zoowel als
van Rusland, maar die er eerst van spreekt,
schijnt gelijk te zeggen dat hij t'einden is,
en daarvan zijn ze alle twee meest benauwd.
Ondertusschen is de werkeloosheid op het
oorlogsveld ten einde. De Japoneezen vallen
ten allen kante aan, en, versterkt door de
troepen die Port-Arthur belegerden, zouden
zij wel de Russen kunnen in 't nauwe
brengen.
Reeds wordt er gemeld dat Moukden
gebombardeerd is, en dat de Russen eene
gedeeltelijke neerlaag hebben ondergaan.
Moeste Moukden in de handen vallen der
Japoneezen, dan is 't zonder twijfel het
begin van het einde.
't Schijnt ten anderen onbetwistbaar dat
de Russen moedeloos zijn. Het geschil dat
ontstaan is tusschen hunne tweevoornaamste
generaals, de opstand in Rusland zelve,
waarover de soldaten door de Japoueezen
zorgvuldig onderricht worden, dat alles en
kaD de troepen, door de gedurige neerlagen
ontmoedigd, niet veel opwekken.
Keizer te Antwerpen zal komen met zijn
stoomschip
Zeker is 't dat er te Antwerpen neerstig
gewrocht wordt aan het Koninklijk Paleis.
Maandag kwam de koning onverwacht
een haastig bezoek brengen aan de werken
die in liet paleis der Meir, te Antwerpen,
uitgevoerd worden en waar dag en nacht
eene talrijke ploeg arbeidt, Ten 11 1/2 ure
kwam de koning, vergezeld van twee
ordonnancieofficiers en zijn chauffeur, per
automobiel voor het paleis aan. Hij bracht
eenige minuten op de werken door en
vertrok dpnieuw per auto.
Uit 'an Patriate
a Het vervoeren van steenafval tot herstel
ling der wegenis. Ten gevolge der werk
staking in de koolmijnen der Rhur heeft het
bestuur der Staatsijzerwegen al zijne wagons
moeten gebruiken voor het vervoer van
kolen naar Duitschland.
Deze toestand, die ontegensprekelijk
zeer voorfleelig was voor onze koolgravers,
was nadeelig voor de landelijke gemeenten,
die alzoo gedwongen werden te wachten, tot
dat de Staat wagons ter hunner beschikking
stelde voor het vervoer van den afval uit de
steengroeven, bestemd voor de landbouw-
wegen.
Van alle kanten des lands stegen over
vloedige klachten op, want bij eenige weken
zal het werk van de versteening der wegen
niet meer mogelijk zijn.
Wij vernemen dat het bestuur der
ijzerenwegAv al zijne wagons uit Duitschland
heeft kunnen doen wederkeeren en dat van
Dinsdag af het vervoer van steenafval voor
de landbouwwegen zal kunnen hernomen
worden.
Men schrijft uit Reckbeim
Een sieraad onzer schoone gemeente is
verdwenen.
De prachtige eeuwen en eeuwen oude
olm, wasssende tusschen Weze en het dorp
en toebehoorende aan den notaris Hauben,
van Bilsen, is dinsdag onder de bijl der
houthakkers gevallen.
De omtrek van dezen reus was 14 meters
de inhoud i5 kubieke meters. Het gewicht
wordt geschat op 16,000 a 17,000 kilos.
Hij is gekocht door M. Gielen, houtkoop
man te Bilsen en bestemd voor de tentoon
stelling van Luik.
Men verzekert dat het vervoer zal geschie
den per wagon.
P. Janssen te Westwezel heeft zijne wed
ding om eenen wagen met 3ooo kilogr.
geladen, alleen voort te trekken gewonnen.
De vracht bestond uit kasseien. Met eenen
enkelen ruk bracht Janssen het voertuig in
beweging en trok het voort. Men mag zeg
gen dat die man zoo sterk is als een peerd,
en niet ten ohrechte sterke Peer wordt
genoemd.
ge wilt voorkomen dat het roed aarilaadt
in de schouw/verbrandt van tijd wat aardap
pelschillen in uwe stoven of kachels.
Zoo zult ge voorkomen dat het roet in
brand komt, waarvan de gevolgen erg kun
nen zijn.
Aardappelschillen zijn
soortige schouwvager.
De Commissie gelast met het onderzoek
van het ontwerp van scheiding tusschen
Kerk en Staat heeft al de artikels aangeno
men.
Er blijft dus heel weinig hope dat de wet
niet gt-stemd en worde.
Do grot van Lourde*
Het beroepshof van Pau heeft beslist dat
de kerk en de grot van Lourdes de eigendom
zijn van het bisdom van Tarbes, en dat de
vereflenaar der k'oo tergoederen er dus de
hand niet mag aanslaan, zooals hij nogtans
meende te doen.
Keizer Willem heeft laten weten dat hij
van de jare nog eens Spanje zal gaan
bezoeken, eu zeifs binst de ioopende maand
Maarte. Zou het al wederkeeren zijn dat de
dus een nieuw
voor de opengevallen plaats van raadsheer
bij het beroepshof te Gent; i° M.Dumortier,
ondervoorzitter der rechtbank van Kortrijk
2° M. Iweins. De laatste werd slechts bij
bollotteering gekozen, daar er bij de eerste
stemming geene voldoende meerderheid
was.
In de herstemming bekwam de heer
Iweins 3o stemmen, tegen 29 aan M' Thien-
pont, procureur des Konings te Yper.
De raad stemde vervolgens eene som van
655,000 fr. als tusschenkomst in de over
name van den elektrieken tram Oostende-
Zeekust.
Daarna had eene lange officieuse vergade
ring plaats, over de bestemming, te geven
aan 't krediet van 3o,ooo frank voor de
nationale feesten in de provencie. Daar die
som niet onder alle gemeenten der provincie
kan verdeeld worden, is er beslist 3 afgeveer-
digden van iedere gemeente uit te noodigen
op de feesten van Brugge en dezen bijzonder
te vergasten op een banket.
TeArendonck, op de markt, staat de van
ouds gekende herberg De Wildeman n.Die
eigendom hoort toe aan M Decoissart Stere
ken, wiens woning daarnaast gelegen is. De
eigenaar doet nu die herberg afbreken, om
op de plaats een Engelschen hof te maken.
Zaterdag waren de werklieden de grond
vesten aan 't uitbreken, toen zij eensklaps,
onder eenen muur, eene holte ontdekten en
daarin eenen schat vonden.
Het was eene aanzienlijke hoeveelheid
munten goud en zilverstukken, sommigen
hebben de grootte van een 5 frankstuk in
zilver. Naar men zegt, zouden er meer dan
100 stukken opgegraven zijn. De vondst zou
dan een nogal aanzienlijke weerde vertegen
woordigen. Het is natuurlijk een buitenkans
ken voor de werklieden, want volgens de
wet hoort de helft toe aan den vinder en den
andere helft aan den eigenaar.
Iedereen weet dat het onvoorzichtig en
zelfs gevaarlijk is de koeimelk ongekookt te
drinken. De ware reden is dat er op 100
koeien,72 bestaan die met tering besmet zijn;
maar iedereen weet niet dat, integendeel, de
geitemelk ongekookt mag gedronken worden
omdat bij de geit geene besmetting van tering
te vreezen is. Door de statistieken is het be
wezen dat er maar ééne geit per twee duizend
van de tering aangedaan is. Ongelukkiglijk,
alhoewel er in ons land geitenkomiteiten
bestaan, is ons geitenras zeer vervallen. In
Duitschland is de geitenkweek van groot be
lang en bedrag. Daar geven de geiten omtrent
4 liters melk per dag. Zij wordt door de
kleine kinderen en zieke menschen gedron
ken. Eene Duitsche geit van 2 tot 4
jaar.
Een Gentsch blad heeft het gevonden
Er is maar één middel, zegt het, om te
beletten dat de katholieken langer het land
zouden besturen.
Het is de omverwerping van de klerikale
regeering.
Sapperdeboeren. dat is een gedacht, hé
't Is 20 jaren studie weerd om zoo iets te
vinden.
We stellen voor,die merkweerdige spreuk
in gouden letters te schrijven op een plankje,
dat voortaan in liberale stoeten zou gedragen
worden.
Dat zal de deelnemers moed inboezemen
en geduld om... nog een tijdje te wachten
naar de omverwerping der katholieke regee-
ring.
wordt van j5 tot 85 fr. verkocht en de bok
ken, van denzelfden ouderdom, tot 100 en
110 frank. In Belgie heeft een goede geit
maar de weerde van 25 tot 3o fr. en geeft
maar 2 1/2 liters melk per dag.
De in Belgie ingerichte syndikaten zouden
moeten het Duitsch geitenras in ons land
doen inbrengen. Zeggen wij nog dat de
geitenmelk meer voedend en gezonder is dan
koeimelk.
:t Is spijtig dat de geitenmelk niet meer in
stad gedronken wordt. In het algemeen zijn
het maar de menschen van buiten die géiten
houden. In de provincie Oost-Vlaaanderen
bestaan er meest geiten.
De provinciale raad van West Vlaanderen
dinsdag morgend in buitengewonen zittijd
vereenigd, heeft als kandidatetT^aangêW
Keuringen en prijskampen. Het
gewoon onderzoek der stieren bestemd tot
den openbaren springdienst in West-Vlaan
deren, gedurende het jaar igo5, zal plaats
hebben op de hiernagemelde dagen
Merckem, Donderdag 6 April Proven,
Maandag 27 Maart Boesinghe, Woensdag
29 MaartYper, Woensdag 5 April Wer-
vick, Dinsdag 4 AprilMeesen, Zaterdag
April Kemmei, Maandag 10 April
Moorslede, Woensdag 13 April.
De prijskampen voor de gewestelijke
premiën en de bewaringspremïèn van 400
en 3oo fr., ingesteld voor de stieren alsmede
voor de gewestelijke premiën ingesteld voor
de koeien en de veerzen zullen gehouden
worden
Stalhille, Donderdag i3 April 1905
Dixmude, Woensdag 12 id. Zaterdag, i5
id. Kortrijk, Donderdag 3 id Ingelmun
ster, Maandag 17 id. Thourout, Woensdag
19 id.
Mgr de Bisschop heeft benoemd
Onderpastor van St-Maarten, te Kortrijk
r- H. Bilcke, leepa'ar in het Klein Seminarie
-i,K°usselaere
Onderpastor van St-Nikolaas te Veurne,
E. H. Vanneste, onderpastor te Oostduin-
kerke
Onderpastor te Oostduinkerke, E. H.
Garmyn, gewezen leeraar in het St-Lode-
wijkscollege te Brugge.
De feesten hier in onze goede stad volgen
elkaar onafgebroken op, om zeggens den
tijd niet latende over elke feeste behoorlijk
verslag te geven, tenzij dat men uitsluitelijk
voor de feesten eenen meêwerker zou heb
ben. En nog
Alzoo, hoe wilt gij dat men behoorlijk
eene feeste beschrijve als de vertooning in
het' Volkshuis door Willen is kunnen
Die heeren zijn zoodanig gewend, onder het
kundig beleid van M. DeJaegere, oprecht
meesterlijk hunne rollen te spelen, dat men
haast niet eu zou weten aan wie de palm
toekennen aan M. Flamey, in kluchtig of
ernstig vak, aan M. Deiahaye in boertige of
treurige vertooning, aan de heeren Casier,
Guvelier, Sierens, en anderen, die sedert
ang als spelers hunnen naam hebben ge
maakt.
En 't tooneel is nog het voorwerp van
ieders gesprekken, als reeds een prachtige
voordracht wordt gegeven in de Iweinszaal
over Java en zijne bewoners. Pater Dierckx,
die het eiland doorreisd heeft in alle rich
tingen, had de knepe om zijne rede aantrek
kelijk te maken, zooveel door snedige ge
zegden als door voortreffelijke zichten.
En nauwelijks is de voordracht der Hooge-
chool-uitbreiding twee drie dagen voorbij,
ais al T deftigste volk van geheel de stad
wederom naar de Iweinszaal trekt, ditmaal
voor het groot Concert der Koninklijke
Fanfare.
Al onze voorname familiën reden er naar
toe in prachtrijtuigen, en Damon en Jonk
vrouwen werden er op de hoffelijkste wijze
onthaald door de Ypersche jonkheden, die
ten allen tijde in heusch- en hoffelijkheid
uitmuntten.
Het was waarlijk een heerlijk tafereel,
lie heeren in plecntkleedij en die talrijke
Damen in schitterend toilet in de prachtig
verlichte IweinszaalDe feeste werd voor
gezeten door den heer Senator Baron de
Vinck, voorzitter. Onder de overheden be
merken wij nog ouzen achtbaren Burge
meester M. Oolaert, de heeren Schepenen
Struye en Vanden Boogaerde, de heeren
Fraeijs, Iweins d'Eeckhoutte enD'IIuvettere,
gemeente- en provincieraadsheeren, en bijna
geheel den gemeenteraad.
De Fanfare, onder 't beleid van M. Ver-
straete, heeft met veel kunst en gevoel Les
Gladiateurs van Lecail, Czardas n° 1 van
Vlichiels en Air de ballet van Deneufbourg
gespeeld. Eere aan de verkleefde muzikan
ten, die zooveel nut trekken uit de ieverige
lessen van hunnen verdienstelijken Bestier
der.
Twee heeren uit Vrankrijk hadden bereid-
hun talent ten dienste gesteld der
Fanfare en werden door de toehoorders
geestdriftig toegejuicht en teruggeroepen.
M. De Jonghe is een «oude» kennis,
wiens stemme altijd even aangenaam, altijd
even krachtig en zwierig, de toehoorders
meesleept en vervoert.
Eene aangename verrassing voor de Yper-
lingen was het optreden onzer stadgenoote,
jnfvouw vanElslande, eene pianiste, die
ter voldoening van alle kunstkenners, Sonate
op. 2j van Beethoven speelde en Rapshodie
Hongroise VIII van Liszt, twee stukken
die ouder de meesterwerken worden gere
kend van die onsterfelijke componisten.
Jonkvrouw Joliet, leeraar van zang en
piano, ter koninklijke muziekschool van
Luik, is eene kunstenares van eersten rang
en zij heeft het bewezen door het meesterlijk
Aria van Amb. Thomas, Folie d'Hamlet en
door het heerlijke Su\anne van Paladilhe.
Maar 't geen de krone spande, 't was
voornamelijk de duo van Carmendoor
Jufvr. Joliet en M. De Jonghe.
Een bijzonder woord van lof verdient de
heer Wenes, die met zijn gewoon talent de
moeilijke taak van begeleider heeft vervuld.
willig
Men moet het ijzer smeden binst dat 't
warm is zegt een spreekwoord, en hier te
Yper en laat men het nooit koud worden
Maandag avond waren 't onze knappe
St Michiels-turners, die te zamen met hunne
harmonie feeste gaven in 't Volkshuis.
Als gewoonte was de ruime zale eivol.
En de flinke wendingen enknoddige toeren
door de turners uitgevoerd, werden door de
aanwezigen geestdriftig toegejuicht, zoowel
als de geestige deuntjes die als tusscheuspel
de oefeningen op aangename wijze afwissel
den.