D S T 1
EN OMMELANDS
Op Zaterdag 15" April 1905,
5 centimen 't blad.
40sle jaar. Talmerk 2051
Eerste Communie
De Zondagrust
en de Herbergen
ROND DE WERELD
Vrank rijk
Oorlog
Het geluw gevaar
Op reize
Spc
STADSNIEUWS
Gemeenteraad
Liberale gazetten
Twee en zijn maar éen
Voordracht Verhaeghe
Rakelandt
Nieuwe postzegels
Cigaar als kenmerk van
den menseh
De kropziekte en het geld
Nieuw snelschrift
VAN ALLES WAT
)e Tentoonstelling van Luik
Nuttige middeltjes
TELEFOON 52
Te trekken bij den Uitgever y Tk 36, in de Boterstrate, te Y-peren bij 's land boodschap tee sen ofte posttegen 3 frank s jaars.
t Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en *s Zaterdags na w
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon huiien Belgenland.
Het hlad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
/lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
1k £6, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijkniet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen 2al
De bekendmakingen kosten 0,fr. 15 de reke binnen't blad is't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd, leder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken,
jgj De Keeren van de Aüence Havas. .'e Brussel, Tij34, in de Zilver-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma-
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
w Westvlaanderen wonen.
Gedenk, o Kind, den dag van heden,
Hoe gij, geroepen van den Heer.
Aan Tafel zat, omringd van Engelen,
Den eersten keer
Pin nutten mocht het Brood des Levens
Dat uit den Hemel daalde neer.
En 't Heilig Bloed van Jesus drinken.
Den eersten keer
En 'lijk de Apostel van de liefde.
Aan 't Hart,oneindig zoet en teer
Van Jesus leunen mocht en rusten
Den eersten keer
En, biddend voor uw dierbare Ouders,
Met Jesus spreken weg en weer,
Daar Hij in u, en gij in Hem waart
Den eersten keer
O neen, mijn Kind, dien dag van zegen,
Vergeet dien dag toch nimmermeer.
Dat Jesus, als gij sterft, u vinde
Lijk d'eersten keer
Men is bezig in de Kamer van Volksver
tegenwoordigers eene wet te bespreken over
de Zondagrust.
Volgens die wet zouden de werkgevers en
nijverheidsbazen voortaan hun werkvolk den
Zondag niet meer mogen doen werken,tenzij
in geval van dringenden nooddoor de wet
of koninklijk besluit erkend.
Wij keuren ten volle dit wetsvoorstel
goed, en aanzien het als armen praat, dat
zulk voorstel tegen de grondwet zou strijden,
zooals de zoogezeide liberalen het zouden
willen doen gelooven.
Het is ons doel niet die wet breedvoerig
te bespreken of te verdedigen zeggen wij
alleenlijk ter loops dat
i° Die wet aan het lichaam de noodige
rust zal geven, om zijne krachten te herstel
len, na eene weke lang zwoegens.
2° Die wet zal aan den huisvaderten
minste eenen dag verschaffen, op welken hij
zal kunnen van zijn familieleven genietenden
voldoening vinden bij zijne vrome en hin
ders terwijl in de weke, maar al te dikwijls
zijne kinders nog te bedde liggen, Ms hij 's
morgens naar het werk gaat, en 's avonds
reeds slapen, als hij terug keert.
3® Die wet zal den werkman toelaten, wat
hooger te peizen, dan zijn dagelijksch werk,
en zijn gedacht tot God te verheffenbegin
en einde van alles. Die wet zal den zwoeger
toelaten den Zondag zijn alaam te laten
rusten, om zijne ff el te verkwikken door het
kwijten zijner christelijke plichten, die hem
later dc eeuwige en opperste rust zullen
verschaften.
Ja, die wet is schoon en edel in hare
strekking en God gave, dat zij de heilzame
vruchten afwierpe, die de wetgevers ervan
verwachten.
Wij wenschen ook, dat zij aan ooveel
werklieden mogelijk toegepast worde, aan
koophandelsbedienden, zoowel als aan
-nijverheidswerklieden.
Wij durven hopen, dat de uitvoerende
macht zoo streng mogelijk zal zijn, om maar
die uitsonderingen toe te staan, die volstrekt
noodzakelijk ffjn.
Maar waarom zouden wij het verduiken
Wij vreezen, dat die wet zoo heilzaam niet
zal zijn voor het werkvolk, als velen het
schijnen te denken
Waarom zouden wij het verzwijgen Wij
vreezen, dat die heilzame rust des lichaams.
die verkwikking van den familiegeest, die
opbeuring van het geestelijk leven veel schoo
ner op het papier zullen neergeschreven
staan, dan zij in werkelijkheid zullen
"voorkomen
De poorten der fabrieken en werkhuizen
zullen den Zondag gesloten blijven maar
200.000 Herbergen
'zullen hunne deuren wagenwijd open zetten,
om het volk te ontvangen, dat den Zondag
naar het werk niet gaat.
De kerken zullen hunne deuren openstel
len, maar de nijverbeidswerklieden zijn
igrootendeels voor den godsdienst .verloren,
■door de slechte lesingen, het sondagwerk
het alcoolismus, en het socialismus.
Wat is ons besluit
Dat de zondagsrust niet moet gestemd
worden In het geheel nietzij moest reeds
over 20, 3o jaar ingebracht zijn geweest de
zaken zouden dan zoo slecht niet gestaan
hebben als nu. Maar het is beter laat dan
nooit nog kan er uit die wet veel goed
getrokken worden.Doch de eerste voorwaar
de, opdat die wet de goede uitwerksels zoude
kunnen te wege brengen, welke men er van
verwacht, is dat men met verdubbelde krach
ten overal het alcoolismus bevechte en dat
men van stonden aan strenge maatregels neme
Tegen de Herbergen.
Ons oorbeeld ware, dat de wet volstrekt
verbiede nog nieuwe herbergen te openen
en dat zij bevole, dat deze, die door sterfge
val of verhuizing of gelijk op welke wijze
gesloten worden, zouden moeten gesloten
blijven. Wij hebben lang genoeg de schande
van Europa uitgemaakt, met ééne herberg voor
37 inwoners, de kinders in de wieg medebe-
grepen.
Maar vermits zulks voor het oogenblik
onmogelijk schijnt, vragen wij ten dringend
ste, dat het wetsontwerp van de Kamerafdee-
ling, die met het vraagstuk der herbergen
bezig is, in dese s^ing nog sou gestemd
worden.
Dit wetsontwerp is geschoeid op gemeen
teverordeningen, die reeds in 5g plaatsen
bestaan, ten meeste deele in West Vlaande
ren. De Brugsche Onthoudersbond.mel zijne
aangeslotene bonden, heeft grootelijks
medegewerkt om die reglementen in veel
steden en gemeenten in te voeren.
Dit wetsontwerp stelt eene openingstaks
voor, door den eigenaar te betalen, taks die
beloopt tot driemaal het bedrag van het
inkomen des huizes, of het vijfdubbel van
het vergunningsrecht.
De schenkplaats zal ten minste 25 vier
kante meters oppervlakte moeten beslaan.
Eene tweede plaats van ten minste 12
vierkante meters zal voor het huisgezin
moeten voorbehouden worden, opdat de
kinders al die schoone dingen niet zouden
moeten hooren en zien, die maar al te dik
wijls in de herbergen omgaan.
Er zal ook eene achterplaats moeten zijn,
die ten minste het 5e deel uitgestrektheid
hebbe van den bebouwden grond.
Onthoudersblad.
De fransche kamer is nog alsaan bezig met
de wet over de scheiding van Kerk en Staat.
De eerste artikels der wet zijn alreeds
gestemd.
Artikel 2, die allen godsdienst loochent,
werd met met een honderdtal stemmen
meerderheid aangenomen.
Een oogenblik later wordt door een kamer
heer eene wijziging voorgesteld die toelaat
hulpgelden te verleenen voor de vergoeding
van de almoeseniers der scholen, gasthuizen
en gevangenissen.
Spijts de ministers werd deze wijziging
aangenomen met 287 stemmen tegen 281.
Weinig merkwaardig nieuws uit het
Oosten. Is het de gewone kalmte vóór het
naderend ongeweerte? 't Is wel mogelijk.
Er werd uit de hollandsche bezittingen
getelegraphieert dat een zeeslag aan den gang
is tusschen de Russische en Japoneesche
vloot, maar dat nieuws en is nog niet
bevestigd.
Sprekende van den oorlog, wordt er nog
al eens gezeid dat de overwinning der Japo-
neezen een gevaar kan zijn voor Europa.
Zonder daaraan te veel belang te echten,
willen wij voor de lezers van '7 Nieuwsblad
:h eens eenige der reden aanhalen, waarom
de Japoneezen als een gevaar worden be
schouwd.
Er bestaat mogelijkheid dat Japan zich aan
het hoofd stelt van de honderden millioen
Mongolen, en den invloed der Europeesche
morgendheden te niet zou doen. En zelfs
zou er dan groote kans bestaan dat alle
boedhisme en Shintoisme en zelfs de
Mahomedanen elkaar de hand zouden
reiken.
Het is geen hersenschim.
Zoo lezen wij in een brief uit Tokio,
afgezonden den 18 Januari van dit jaar, dat
de Japansche regeering met al haar schijnver-
draagzaamheid (want echte bestaat er daar
niet) wel Boedhistische en Shintoistische
priesters bij het leger te velde heelt toege
laten, maar het meegaan van katholieke
priesters, hoe dringend ook verzocht, nog
steeds weigerde toe te staan.
In Japan zeifis het voorgekomen, dat een
deel eener christen-gemeente van het geloof
afstand deed,omdat de missionaris geestelijke
hulp verleende aan Russische krijgsgevan
genen, katholieke Polen.
En in geheel het afgeloopen jaar is het
getal katholieken in Japan, niettegenstaande
de werkzaamheid van meer dan 400 mission
narissen,met slechts711 geloovigen gestegen.
In een Japanner is de dweepende
vaderlandsche ijdelheid de sterkste van alle
gevoelens.
Volgens een bericht uit Nioetsjwang
vieren de Chineezen de bezetting van
Moekden door de Japanners met vuurwerk
en lichtstoeten. In de volle straten hangen
transparanten en banieren, waarop Chineezen
en J apanners staan die elkaar de hand reiken
Koning Edward en Keizer Willem zijn
nog altijd op reize in de Middellandsche zee
en daarrond,
Onze koning Leopold is ook volgens zijne
gewoonte een toertje gaan doen in't Zuiden,
en gelijk zijne machtige stielgenoten heeft
hij ongetwijfeld nog eens 't een of 't ander
doel die voor de
belang zal zijn.
Belgische nijverheid van
anje
Zaterdag morgend, rond 7 ure, liep het
gerucht in de hoofdstad Madrid, dat eene
groote ramp was voorgevallen. Een reus
achtige watervergaarbak, dien men bezig
was met maken, was ingestort, honderden
werklieden onder zijne puinen begravende.
Op het vernemen van het vreeselijk ge
rucht, door deze instorting veroorzaakt,
verschrikten de inwoners der stad zoo hevig,
dat iedereen op straat liep, om te vernemen
wat er mocht gebeurt zijn. Wanneer men de
ijselijke waarheid wist, snelde het volk naar
den ingestorten vergaarbak.
Men denkt dat er wel 400 slachtoffers
zouden kunnen zijn. De minister van oorlog
begaf zich ter plaats van de ramp en gal aan
de gendarmen bevel de eerste hulp te bren
gen. De troepen kwamen weldra aan,gevolgd
door den gouverneur van Madrid, de prins
van Asturiën en kolonel Castejon, vertegen
woordiger des konings. Het Roode-Kruis
was eveneens spoedig daar, benevens de
leerlingen der mijnschool,die aan de reddings
werken hielpen.
Het is onmogelijk de wanhoop te beschrij
ven van dezen, die een vader, broeders,
zonen hadden/gebezigd aan de werken. De
smert maakte de vrouwen woedend. De
mannen weenden, rukten zich in hunne
onmacht de haren uit. Deze welke toesnel
den om hulp te bieden aan de slachtoffers,
waren zoo talrijk en gejaagd, dat het nood
zakelijk was een zeer strengen ordedienst in
te richten. De vrouwen in talrijke groepen,
dragende zwarte vlaggen, doortrokken de
straten om de handelaars tot sluiten te
dwingen en daarna begaven zij zich voor
het paleis van het voorzitterschap van den
raad,
Heden Zaterdag ten 5 ure openbarezitting.
Men zal de volgende zaken bespreken
Grondverkoop in de Waterkasteelstraat en
de Klaverstraat.
2. Toelating om nopens stadsgronden in
processe te gaan.
3 Rekening van 1904 voorde
Muziekschool
Nijverheidschool
Bewaarscholen
Keukenschool
Middelbare school.
8. Afschaffing van den vervoerdienst tusschen
Merckem en Yper en Clercken-Yper.
9. Godshuizen grondverkooping.
10. Disch verpachting van goed.
verwisseling van goed.
12. St-Jacobs rekening van 1904.
13. Wegenis: afstand aan den Staat van de
Gapronstraat.
De Journal d'Ypres, in zijn laatste
nummer, zegt dat hij op de zagerijen van 't
Progrès nopens de gaze niet meer en
antwoordt, omdat iedereen daarvan zijn
goeste heeft.
't Progrès zelve schijnt er moê van en niet
meer wetende van wat hout pijlen maken,
begint het nu de Ypersche priesters te
bezwadderen, twee priesters namelijk, waar
van de eene om ziekelijkheid voor een
tijdeken de stad heeft verlaten.
Hoort hoe 't gazettje zijn galle tegen de
priesters uitspuwt
Men vertelt ons dat er over een veertien
dagen in de sacristie een onzer groote kerken
een veldslag geleverd werd in regel tusschen
kerkemannen, een groote en een kleine,
t Was de moeite weerd vuistslagen in
't aangezicht, blauwe oogen, bloeden uit den
neuze... enz. De zedeles van de historie, 't is
dat een van dc twee strijders, deze die zoo
mildelijk vuistslagen uitdeelde, verplicht is
geweest zijn schuitje van kante te steken. Al
te groote aandoening waarschijnlijk 't Is
oprecht stichtend 1
Hetgeen dat ongetwffi{»jd nog stichtender
ware, 't zou zijn van 'a"ie"Treden hunnen
name te noemen. Maar ze zijn reeds klaar
genoeg aangeduid. En we zijn Overtuigd
dat er palen zijn aan alles, zelfs ^an de
verdraagzaamheid der priesters 1
Een priester bijzonderlijk heeft zijn naam
faam noodig en 't hangt niet altijd van
zijne goedheid en verdraagzaamheid af zijne
eere te laten schenden, 't Ware een goê lesse,
deed men die beschimpers van de priesters
eens gevoelen dat men wel verdraagzaam kan
zijn zonder daarom al te goedzakkig te
willen worden
Als er sprake is van katholieken en priesters
aan te randen, Progrès en Weekblad zijn
gauw t akkoord, al is 't dat ze anders juist
geen groote vrienden en zijn.
Bezoedelt het fransch blad de eere der
priesters, zijn vlaamsche vriend en spaart
ze ook niet en de katholieke gemeenteraads-
heeren deelen er ook in mee. En 't Week
blad doet het op een maniere, die een
oprechte schande is voor een gazette, al ware
het zelf het persoonlijk blad van M.
Deweerdt zooals het Progrès zegt.
Men vraagt zelfs als 't parket niets te zien
en heeft in de vuiligheid door het blad van
M. Deweerdt uitgekraamd, en indien het
openbaar ministerie werkeloos blijft als onze
medeburgers zelve het recht niet en hebben
daaraan een einde te stellen.
Er zijn palen aan alles, en 't en is niet
genoeg dat een blad door zijn eigene partij
verloochend wordt 't geen eene eere en
een voordcel is voor die partij, opdat men
zijnen doodstrijd late verlengen bij middel
van geneesmiddelen die een bedorven en
bedervenden geest alleen kan uitvinden.
Ongetwijfeld verstandige en eerlijke Heden
uit alle partijen verachten zulke laagheden
en hunnen schrijver, maar zulk blad kan in
de huisgezinnen dringen en daar zijn ver-
derfelijken invloed doen voelen.
Opstellers en opstokers van 't Weekblad
worden met den vinger gewezen zij be-
hooren aan den schandpaal genageld te
worden
En onderüisschen valt de schande op den
uitgever zelf, al is 't dat hij plechtig aan
't hoofd van zijn blad verkondigt dat hij
geene ongeteekende artikels overneemt.
Gisteren Donderdag heeft M. Verhaeghe
zijne reeks voordrachten geëindigd met eene
bespreking van den Koopman van Venetië
van Shakespeare.
Die voordracht heeftop meesterlijke wijze
eens te meer het eigenaardig talent van den
gevierden redenaar doen uitschijnen.
M. Verhaeghe geeft niet alleen een juist
gedacht van de scheppingen van den grooten
engelschen schrijver, maar snedige gezegden,
fijne opmerkingen, doorweven om zeggens
geheel zijne ontleding en maken ze zooveel
te aangenamer.
Wij verhopen M. Verhaeghe hier te Yper
weer te zien en hem de gelegenheid te geven
om door een talrijker publiek zijn onbetwist
baar talent te laten waardeeren.
De nieuwe uitgave van het beroemd werk
van E. H. Huys geniet ten allen kante den
grootsten bijval, dank grootendeels de prach
tige teekeningen van Mher Baron de Vinck
en van Jonkvrouw de Hem.
De Metropole van Antwerpen geeft er
in een boeiend artikel een merkweerdige
studie over die we in volgend nummer voor
de lezers van 't Nieuwsblad zullen vertalen.
Bakelandt, 724 bi. groot 8°, op zwaar
getint papier, en kost maar 3 fr. en is te
verkrijgen bij den uitgever, tc Yper, in de
Boterstraat, 36, en bij alle boekhandelaars.
portret sturen aan het bureel van den
exploitatiedienst der tentoonstelling. De
algemeene inkomprijs is 1 fr.
Het is den 1 Mei dat de reeks nieuwe
postzegels, uitgegeven ter gelegenheid van
de 75e verjaring onzer Nationale Onafhanke
lijkheid, zullen te koop zijn. In de werk
huizen van Mechelen, werkt men onafge
broken aan de verveerdiging van zegels, van
10, 25 en 35 centiemen, die de eerste zullen
uitgegeven worden. De nieuwe postzegel
van 10 centiemen zal tegen den 1 Juni
verschijnen men hoopt tegen dien datum,
45 miljoen timbers gedrukt te hebben. Eene
geïllusteerde postkaart met de portretten van
Leopold I en Leopold II zal tegen den
21 Juli in omloop gebracht worden.
De oogen zijn de spiegel, zegt het spreek
woord. Een Franschman meent dat hetzelfde
moet gezegd worden van de cigaar. Hij
beweert namelijk de baatzuchtigen rooken
tot het laatste eindje op de verstrooiden
steken wel tien keeren aan de vrijgevigen
doen den eenen of den anderen trek en
werpen de cigaar weg de gruwzamen
verpletteren ze woedend tusschen de tanden;
de zachtmoedigen bereiden haar een rozen
bed op hunne lippen de ongeduldigen
schudden eiken oogenblik de asch af de
droevigen laten het vuur uitgaan de gekken
rooken zeer veel, de verstandigen rooken
zeer weinig.
Onze lezers zijn dus verwittigd.
Dokter Park, van New York, heeft het
getal microben van de kropziekte, die op de
verschillende soorten van geld leven, geteld*
en heeft de volgende cijfers gevonden op
de sollen, >6 op de franken, 40 op de
bankbiljetten die zoo omtrent proper zijn,
i.25o, op de bevuilde bankbiljetten, van 70
tot 75 duizend, 't Is dus zeer gevaarlijk veel
bankbiljetten te bezitten, en wij raden onze
lezers aan zich te mistrouwen... en ze aan
goede werken uit te geven.
In de kamer worden dagelijks proevne-
mingen gedaan met een nieuw toestel van
snelschrijverij, toestel dat geroepen schijnt
de toekomst, de met de hand werkende
snelschrijvers te verrangen. De kwestor, M,
van Limburg Stirum, is het toestel te Parijs
gaan halen en doet zich, na afloop van elke
zitting, de opgenomen redevoeringen over
leggen.
Redenaars als MM. Renkin en Vandevelde,
wien men de derwijze opgenomen reden
onderwierp, spraken hunne voldoening
hierover uit.
Er is, voorhands geen spraak van den
snelschrijversdiens af te schaffen het toestel
zou enkel dienen tot controolmiddel.
Men
Senaat.
Hier
werkt,
veel te
Met koortsigen iever wordt er thans in de
tentoonstelling van Luik gewerktmen is er
volop bezig met de laatste hand te leggen
aan de hallen.de paviljoenen en de hovingen.
Naar algemeen verlangen zal men reeds
den 23 April, Paschenzondag, de tentoon
stelling mogen bezoeken.
De hallen zullen gansch voltooid, en de
hoven zullen in vollen bloei zijnhet
meerendeel der aantrekkelijkheden zal het
volk kunnen bezichtigen.
Prins en Prinses Albrecht zullen op 27
April de tentoonstelling bezoeken en Koning
Leopold II op 11 Mei aanstaande
De prijs der abonnementen voor gansch
den duur der tentoonstelling is bepaald als
volgt gewone, 20 frank aktiehouders,
15 frank; krijgslieden met hunne vrouwen
en kinderen, 10 frank kinderen onder de
i5 jaren, 10 frank. Abonnementen voor
zon- en feestdagen volwassenen 10 frank
kinderen onder de i5 jaar en kindermeiden
5 frank zelfde prijzen voor abonnementen
voor dins-, donder- en vrijdagen. Men moet
den prijst van het abonnement, een
neemt er ook proeven mee in den
't eene juffer die met 't toestel
dit blijkbaar zonder zich al te
vermoeien, want zij verricht alleen
het werk van acht snelschrijvers.
Zijt gij onderhevig aan hoofdpijn l Neem
kamferpoeder, legt er een snuifje in een
weinig neteldoek, steekt het langs beide
kanten in uwe ooren en gij zult welhaast
betering gevoelen.
Hebt gij pijn in uwe lenden Welnu, de
hevigste pijn verdwijnt, zoo men in de oor
langs den zieken kant een stukje, gewatteerd
katoen steekt, welke met twee of drie
droppels chloroforme is bevochtigd. Dat
geeft hitte, welke men echter wel verdragen
kan.
Voor het bloeden uit den neus, dopt eene
handsvol pluk in netelsap, en houdt het sterk
tegen de neusgaten. Het middel is onfeilbaar.
De vijten, die zoo schrikkelijk doen lijden,
verdwijnen in min dan drie dagen, zoo men
een zeer witten ajuin neemt, hem brandt op
de stoof, in twee stukken snijdt en er de vijt
mede omringt. Doet zulks tweemaal daags.
Wilt gij in min dan eene week met den
brand gedaan hebben Legt er driemaal
daags een stuk ongezouten spek op.
Om de ekster oogen, die ons zoo dikwijls
kwellen, te vernietigen, neme men eenige
kleine witte ajuinen die in den azijn hebben
gelegen, legt ze op de eksteroog, met een
katoenen bindsel, verfrischt ze alle avonden,
In weinige dagen zult gij er gemakkelijk de
verweerdheid af kunnen doen. Zoo zij terug
komt, gij herbegint, het is toch gemakkelijk
>.n zoo goedkoop.
LAD VAN YPER
is
en
9 9