TELEFOON 52 E N OM M ELANDS.
m
Op Zaterdag 20° Mei 1905.
5 eeiitimen 't blad,
4(T,e jaar. Talmerk 2056
Eén hert, ééne lijst
en ééne ziel
Stad Yper Gemeenteraad
STADSNIEUWS
Eerste Communie
en Vorming
Katholieke Bond
ROND DE WERELD
Vrank rijk
Christen Vlaamsch Verhond
Gebrandmerkt
Duitsch kind
Oorloy
Vader en dochter
In
Kongo
VAN ALLES WAT
Aan de grenzen
Eene zonderlinge
aankondiging
Iets over den olifant
Te trekken hij den UitgeverT* 36, in de Boter strata, te Yper, en bij 's land boodschap we zen ofte post, tegen 3 frank a jaars.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Disch
Godshuizen
St-Niklaais
Visschen
3 küai
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
on voorhand betaald.
lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
1k £6, te \per.
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen't blad is't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, S fr. 't honderd, ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Keeren van de Agence Havas, le Bvassel', Tk 34, in de Ziiver-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de, la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaandern wonen.
Met die woorden sloot de Heer Staats
minister Woeste zijne voordracht verleden
Zondag, op het feestmaal van den Bond der
Katholieke Kringen te Gent.
Hij zond ze over onze gouwen als de
doordringende tonen van een krijgsklaroen,
die de lafhertigsten zouden aanvuren.
Eén hert, ééne lijst, ééne ziel, die woorden
wezen dan de strijdkreet van ons allen,
katholieke Belgen, want allen zijn wij tot
den strijd geroepen, en 't ware de verzaking
onzer heilige leering, niet elk in de mate
zijner krachten deel te nemen aan de kies-
werking van toekomend jaar.
Eén programma, één hert. Het politiek
streven van den waren katholiek kent geen
andere bedoeling dan de zegepraal der katho
lieke Kerk. Het past hem niet zich alleen op
te houden met geldelijke grieven, en immer
en uitsluitelijk den rijkdom na te jagen van
ons volk.Dekatholieke regeering,heeft sedert
twintig jaren, op stoffelijk gebied wonderen
verricht, in zooverre welk ernstig man
zal het loochenen dat de welvaart in ons
land verdubbeld is maar ze heeft ook onze
zedelijke belangen niet verwaarloosd, en
evenmin onze godsdienstige belangen, zoo
nauw met de zedelijke verbonden.
Herinneren wij ons de liberale besturen.
Wat deden zij ten bate van onzen voorspoed?
Zij bekommerden zich daar niet om, zoo
danig dat de laatste minister van geldwezen
M. Graux, schuld op schuld stapelde, en ons
land tot in de diepste ellende bracht.
O, een liberaal ministerie, een socialistisch
of een half en half zou nog wel alzoo hande
len, en zich alleen bekommeren, in zijnen
haat tegen God en zijne dienaars, met de
vervolging van ons geloof en van onze dier
baarste vrijheden.
Daarom, katholieken,scharen wij ons allen
rond het vaandel waarop deeenige katholieke
leuze prijktVoor God en Vaderland
Scharen wij ons allen met een hert, een
kloekmoedig hert, in dichte gelederen pal
als de rots tegen den overweldigenden stroom
der goddelooze vrijmetselarij.
Eéne lijst, ééne ziel. Daarin ligt onze
macht, onze zegepraal. Gedenken wij dat alle
persoonlijke belangen moeten wijken voor
het algemeen goed, zooals de driften van het
lichaam voor de zaligheid der ziel.
Ondervragen wij ons christen geweten en
de politieke geschiedenis van ons vaderland:
Welke regeering eischt de vrijheid van onzen
Godsdienst en de reinheid onzer jeugd Een
liberale regeering of eene katholieke
En de antwoorde zal klinkenEene katho
lieke regeering
Daarom
't Is de plicht van eikendeen zooals M.
Woeste zei
Eén hert, ééne lijst en ééne ziel
De Ypersche gemeenteraad kwam Zater
dag ten 5 ure bijeen ten stadhuize. onder
't Voorzitterschap van den heer Burgemeester.
Al de raadsheeren waren tegenwoordig
alsook de sekretaris.
M. de Burgemeester vestte den heer Fla-
mand het zilveren eerekruis op de borst voor
25 jaar eerlijken en trouwen dienst als huis
bewaarder van het doortocht en gemeente
gevang van Yper. De raadsheeren juichten
toe.
M. Vandenwouwer, Staatslandbouwkun-
dige, heeft aanveerd voordrachten te geven
over de wet op de werkongevallen.
M. D Huvettere zou geern weten als
de gemeentemaatschappij Kortrijk Wervick-
Meenen ook de lijn Yper-Gheluvve zal uit
baten en als Yper daar iets zal te zeggen
hebben in den beheerraad.
M. de Voorzitter heeft vernomen dat
rond 15 Juni de tram zal rijden tot aan de
Bascule Yper zal eene plaatse vragen in den
beheerraad, die anders ook van de maat
schappij Kortrijk-Wervick, enz. Zal afhan
gen.Officieel heeft hij hierover geens nieuws.
M. D Huvettere. Worden de kapitalen
bijeen geleid voor die verschillige trams, of
houdt men boek op zijn eigen voor elke linie?
M de Voorzitter. Ik denk dat het te
gare gesmolten is, daar Yper Gheluwe maar
de voortzetting is van eene bestaande lijn.
M. Sobry vraagt
i° Dat de stee zou trachten de voortzetting
der de Stuersstraat te doen overnemen door
den Staat.
2° Waarom de stee niet zelve hare buurt
wegen n doet leggen, elders kost dat 4-25 tr.
per loopende meter, en wij hebben 5.25 en
y fr. 56 betaald.
3° Tengevolge van welke beslissing de
stadsgrachten gevuld worden bij M.Angillis.
M. de Voorzitter doet eerst opmerken
dat men altijd op voorhand moet verwittigen
wil men den schepenraad ondervragen.
Dan op 't eerste punt onmogelijk de
voorzetting der de Stuersstraat te doen over
nemen.
2° Elders betaalt men zulke hooge dag-
loonen niet als te Yper en daardoor kan men
beterkoop het werk gedaan krijgen. De prijs
van 7 fr. 56 is de prijs van eene openbare
aanbesteding.
3° Het derde punt zal de heer Schepen van
openbare werken wel willen beantwoorden
M. Vanden Boogaerde. Er is wel ge
sproken van de gracht te vullen en eene
stratedoorte trekken, bij M. Angillis, maar
geene beslissing genomen.
De grachten worden ten anderen niet
gevuld, er is alleenlijk wat nette aarde ge
smeten op de vuiligheid die daar lag.
M. Lemahieu klaagt dat de wielrijders
geen plaatse en willen maken voor de voet
gangers buiten de Rijselpoorte. Hij vraagt
dat er aan den overkant eene velobaan zou
gemaakt worden, (i)
De rekening van 1903 wordt eenparig
goedgekeurd. Zij laat ip35o fr. overschot.
De begrooting voor 1905 voorziet een batig
slot van bij de 3ooo fr.
De rekening van 1903, die sluit met bij de
40.000 fr. overschot, wordt goedgekeurd.
Uit de begrooting voor 1905 vernemen wij
dat er te Yper 55ooo fr. 's jaars geldelijke
hulpe ten huize wordt verleend.
Dat uit het nieuw contrakt voor de gaze de
Godshuizen 880 fr. 's jaars zullen winnen.
Dat er te Locre in Sint Antonius' gesticht
149 leerlingen zijn: 58 jongens en 91 meisjes.
Dat het gesticht van Wytschaete 437 duist
fr. zal kosten en dat er in Yper 1610 onder
steunden zijn van wege de Godshuizen.
M. D'Huvettere klaagt van het nachte
lijk gerucht in 't zothuis.
M. de Voorzitter zal vragen dat de
zotten wijzer zouden handelen. (Gelach)
M. Sobrydoet opmerken dat de hospi-
cen maar 21 fr. per duist kilos kolen 'n betalen
en dat de stad gemiddeld 28-29 frgeeft.
M. de Voorzitter bemerkt dat er groot
verschil is tusschen de soorten van kolen,
die een verschil van prijs wettigen.
De Sport hippique krijgt i5oo fr. toe
lage voor hare koersen op 4 Juni, mitsgaders
de stadsharmonie en de helft der pompiers,
maar ze moeten verzekerd zijn van de mee
werking der geheele Rijschool, anders wordt
de toelage verminderd.
M. Bouquet doet opmerken dat er te
Kortrijk koersen worden gegeven van looo
fr. prijzen, zonder toelage van stad en de
koersemannen moeten daarbij nog een plein
huren aan hooge prijzen.
Hij is in't geheele tegen de koersen niet
maar denkt dat 1000 fr. genoeg ware.
De Rapid-Club krijgt geene toelage,
daar er reeds te vele feesten beschikt zijn.
Vier raadsheeren stemmen nogthans ten
voordeele van den Rapid-Club die altijd
nauwkeurige rekeningen indiende, waar de
Sport hippique maar 'nen schijn van
rekening gaf.
('t Zijn de heeren Begerem, D'Huvettere,
Bouquet en Vandevoorde die ja stemmen.)
De rekening voor 1904 wordt goedge
keurd, alsmede eene verpachting van goed.
Voor St Pieters wordt de rekening goed
gekeurd en een krediet gestemd voor het
herstellen van het torendak, dat 2800 fr. zal
kosten.
Om de misbruiken te beteugelen stelt de
heer Voorzitter voor een reglement te stem
men nopens het visschen in de stadsgrachten.
Het zal toegelaten zijn te visschen met
twee lijnen al den kant der buitenwandehn-
gen van de stadsgrachten mits een bewijs van
o.5o fr. te bezitten. Alle visschers van ten
minste 16 jaar moeten een vischverlof hebben
dat de heer Policiecommissaris zal geven. De
kinders mogen met éene lijn visschen, als zij
door hunne ouders vergezeld zijn. Als er
prijskamp is zal men mogen visschen voor
niet.
M. Sobry vraagt dat er geen taks en zou
gesteld worden.M.Colaert zelve heeft vroeger
de verpachting afgeschaft
M. De Voorzitter. Ja, de visschers
oeloofden zelve te waken opdat de visch niet
gestolen werd.
Vermits zij het niet 'n doen, zullen w.ij met
de opbrengst der 5o c. zelve iemand aanstel
len.
Dit reglement zal in eene volgende zitting
besproken en gestemd wordenin het vlaamsch
en dan in 't fransch vertaald.
De openbare zitting wordt ten 7 ure gehe
ven.
(1) 't Is overal alzoo op al de buitenvoor
landen Zondag avond werden kinders bijna
omverre gereden bij de Kruisstrate en nog
speelde een Ypersche wielrijder op omdat de
jongens niet rap genoeg weg en liepen.
Moest de Policie misschien 'nen keer s Zon
dags al den buiten gaan kijken en, als er
kwa wil is, proces maken,'t zou wel helpen!
Donderdag 25n Mei, is 't eerste Communie
in bint Vincents College ter stede. De plech
tigheid zal voorgezeten worden door Z. H.
ilgr. Waifelaert, bisschop van Brugge, en
oud leerling van 't zelfde coilege.
Na de eerste Communie wordt door Z. H.
het H. Vormsel toegediend.
's Voormiddags ten 9 en half wordt in
Sint Maartenskerke het H. Vormsel toege
diend aan de kinderen van de vier parochiën
van stad.
Eene vergadering van afgeveerdigden van
den Katholieken Bond had zaterdag plaats
in het Volkshuis, t Was M. Verhaeghen die
voor zat.
Bet reglement van den Bond is herzien
geweest en het getal afgeveerdigden voor de
toekomende vergaderingen merkelijk uit
gebreid.
De katholieken zijn reeds aan 't werk
voor de kieziug van toekomende jaar.Overal
worden de kiezerslijsten met de grootste
zorg overzien, een werk van 't allergrootste
belang, waarop we niet genoeg de aandacht
en kunnen roepen van onze vrienden.
En 't is zulke vuile Jan die de artikels van
M. Deweerdt goedkeurt en hem aanraadt
voort te lachen
We zullen 'nen keir zien als Sarloo in zijn
persoonlijk blad dien open brief tot hem
gericht zal durven overdrukken. Die laatste
uitzinnigheid zou waarlijk 't begonnen werk
bekroonen 1
Karei Deweerdt, arm en arm met Jan
ponder vreeszijnen eerloozen verdediger,
't ware een schoon koppeltje I
Eene afdeeling van het ChristenVlaamsch
Verbond wordt hier zondag naast tot stand
gebracht.
Die inrichting heeft voor doel het be
strijden der godslasteringen.
De welsprekende Bruggche redenaar
Advokaat Devisschere zal daarover komen
spreken zondag ayoud in 't Volkshuis ten
8 1/2 ure.
Wij hebben over veertien dagen de mees
terlij ke afranseling meegedeeld door den
Journal d'Ypresn toegepast op 't Week
blad, de persoonlijke gazette van M. De
weerdt.
M. Deweerdt heeft hem laten uitmaken
voor dingen die niemand en zou verdragen,
zonder van 't gerecht eene eerherstelling te
eischen. Eu M. Deweerdt slikt dat op
De openbare denkwijze heeft den Journal
groot gelijk gegeven.
't Progrès zelve, ten minste door zijn
stiizwijeen, schijnt den man af te keuren
die door zijne partij reeds buiiengekegeld
was. Heten wil zelve niet dat men iemand
van zijn mannen kunne verdenken zijne
penne te doopen in den vuilkoop van't Week
blad.Ook verontschuldigt het 'nen ouderling
waarop niemand gedacht en had.
En alzoo bleef Deweerdt alleen met
het brandmer k op 't gezichte
Maar, is 't geloofiijk M. Deweerdt heeft
nu nogtnans een verdediger gevonden Een
verdediger van zijne goddeloosheid, van
zijne godslasteringen, van zijne lasterlijke
aanvallen.
Niemand en zal dat verachtelijk schepsel
de eere willen aandoen te peizen dat het
een Yperling is we zijn zelfs overtuigd dat
de strooibrief te Yper niet en werd gedrukt.
't En kan maar komen uit een dier winkels,
waar zekere schrijvers en kamerredenaars
hunne vuiligheden gaan opsporen.
De geloofspunten der Onbevlekte Ontvan
genis, en van het H. Sacrament, de Kerk en
hare priesters, kloosterlingen en zusters, de
jeugd, alles wordt er in aangevallen op zulk
eeae schandalige manier dat het onmogelijk
is ze hier op te nemen om reden der zedelijk
heid zelve.
Ook kreeg hetb!adje,van wege de liberalen
zelve, de eere van in de stove te vliegen
omdat er de vuilbak niet door en zou besmet
worden.
Eu dc schrijver van die vuiligheid noemt
hem Jan ^ondcr vrees.
Jan ponder vrees dfe benauwd is yan
zijnen naam te zetten.
Jan ponder vrees die den naam '"'an den
drukker niet en durft
De fransche Kamer is wederom bezig,
sedert maandag,met de wet over de scheiding
van Kerk en Staat, 't Is bijzonderlijk om te
weten wie er van ;t kerkegoed meester zal zijn
dat men nu redetwist. Alle soorten van voor
stellen werden gedaan en de eene na de
andere verworpen.
't Schijnt dat minister Delcassé toch zal zijn
ontslag geven na de komste van den jongen
koning van Spanje.
En daarvan sprekende, de fransche peerde
kweekers zijn gloeiende dul omdat het Staats
bestier 60 peerden gekocht heeft voor de
komste van koningAlfonso en dat de peerden
komen uit Belgie en Engeland.
't Groot nieuws uit het fransche land is de
inneming van een fort te Usseau. Daar
woonde een afgestelden jachtwaker Roy, die
uit wrake geschoten heeft op zijnen ouden
meester en zijne dochter.
Als de policie ging om hem aan te houden,
schoot hij op alwie naderde.
Om ermee gedaan te krijgen, heeft men
het huis doen springen met meliniet en daar
voor is een generaal en veertig man moeten
komen.
Wel 8000 man stonden op afstand te
kijken. Dat gebeurde zaterdag laatst. Als men
ging zoeken achter den vent, was hij nievers
te vinden.
Eindelijk heeft men hem ontdekt in een
korenstuk. Die man is voor 't fransche volk
een ware held en er wordt meer van Roy
geschreven en gesproken, als van de vervol-
gingswet tegen de Kerk en van de kaaksmete
die de franschen kregen in Afrika.Zoo bestaat
de franschman lichtzinnigheid is zijn
grootstegave
De naaste maand trouwt de kroonprins en
groote feesten worden bereid voor dit huwe
lijk. Van alle landen worden gezantschappen
gezonden met rijke geschenken voor het
jonge paar. Belgie zal vertegenwoordigd zijn
door Prins Albert en Prinses Elisabeth met
een talrijk gevolg. Vrankrijk zal ook een
bijzonder gezantschap naar Berlijn sturen om
den Duitschen Keizer en de jonge echtelingen
te vereeren.
Men heeft door de dagbladen vernomen
dat generaal baron VYahis, ter gelegenheid
van zijn vertrek naar Congo, het voorwerp
geweest is van eene vi iendschapsbetooging
die zich lucht gaf door eene heerlijke ovatie
op het oogenblik dat de stoomboot den oever
verliet.
Ziehier nog een voorval dat niet vermeld
werd en nogtans wel verdient gekend te
wezen.
Op het oogenblik dat de trein die den
generaal en zijne familie naar Antwerpen
bracht, langs het klooster van Heimet reed,
welker hovingen laags den ijzerweg gelegen
zijn, konden de reizigers op den afsluitings
muur eene kleine congoleesche vlag tusschen
twee vaandeltjes met de belgische driekleur
zien wapperen Nevens deze nederige trofeën,
stond eene kloosterzuster oubeweegiijk, de
oogen ver langend naar den trein gericht.
De generaal Wahis zag de vaandels, boog
zien uit het venster en wisselde stilz .vijgend
met de klooterzusters afscheidsgroeten.
In den reiswagen van den gouverneur
waren allen diep bewogen, als zij vernamen
dat baron Wahis in de kloosterzuster zijne
eigene oudste dochter kwam te herkennen,
die dit middel had uitgepeisd om nog eene
laatste maal haren vader op zijnen doortocht
te groeten.
Nog altijd geen nieuws dat 't schrijven
:erd is van den oorlog. Al t gene vandaag
als zeker wordt verteld, is morgen reeds gelo
genstraft en veertien dagen later nog niet
gebeurd.
Lieden, zelfs die niet rooken, zijn geneigd,
als ze van België naar Frankrijk reizen, een
hoeveelheid tabak meê te dragen.
Dat is zeer gevaarlijk en geeft dikwijls
aanleiding tot het betalen van zware boeten.
Betrekkelijk eet invoeren van vreemde
waren, zegt de Fransche wet hetgeen hier
volgt
De reizigers moeten onder straf van
verbeurdverklaring der goederen,het betalen
eener boete van SOUfr.eu eene gevangzitting
van drie dagen tot eene maand, de nauw
keurige aangifte doen van hunnen reisvoor
raad, alsook van de voorwerpen die ze
medebrengen of in koffers gesloten hebben.»
Men mag tot een kilo tabak of vijf
honderd sigaren overbrengen, voor persoon
lijk gebruik, mits betaling van de volgende
invoerrechten
Sigaren en sigaretten, per kilo, 50 fr.
Oostersche tabak, id. 25 fr.
Andere tabak, id. 15 fr.
Manspersonen mogen, zonder rechten
te betalen, een dertigtal sigaren, honderd
sigaretten of honderd grammen tabak mede-
nemen, doch men moet de tolbeambten op
voorhand verwittigen.
Zullen tot eene boete van 625 fr verwezen
worden, al degenen die tegenstand bieden
of weigeren hun reisgoed te laten onder
zoeken.»
Die naar Frankrijk opgaat, zal weldoen
bovenstaande uittreksel van üe fransche
Als wetensweerdigheid geven wij hier*
onder den Onze Vader en den Wees gegroet
;n de Kongoleesche taal.
On\e Vader
Tatu wetu,udi mu dinlu,dina diebe diturn-
be, bum vue bukalenge buebe bakuitale.badi
pas ni bitabe mu diyi diebe bu midi muitable
badi mulu. Utuse tuetu tshia kudio lelo,
tulekei bietu mu tudi tulekela bakwabo>
kulekedi mutshima wetu ateketshéle malu
mabi, utumbishe bintu bibi. Amen.
Wees Gegroet
Mogo Maria, wakatamba kutambula
grasia, Mfidi Mukuli udi ebeng, bimpe udi
utamba bakashi bonso, wakonsa bimpe ne
Jesu musana wa munda mwebe. Maria
sancta, baba a Mfidi Mukulu, tusambile
tudafi la kufwa. Amen.
Wijlen Mgr Dupanloup, de vermaarde en
hooggeleerde bisschop van Orleans, in 1863,
te Mechelen, het woord voerende, zei in
zijne aanspraak, onder ander, het volgende
Aan de goddelooze wijsgeerea en eer-
looze dagbladschrijvers heb ik een verzoek
te doen. Willen zij waarlijk medehelpen om
aan het lijdend menschdom, wat hulp en
troost te verschaffen, dat zij mij dus het
genoegen doen, op het vierde blad hunner
gazelten, de volgende aankondiging te
drukken
Men vraagt vijf honderd duizend helden
van beide geslachten, bereid, om aan weer
spannige en woelzieke kinderen de eerste
beginselen van het lezen, het schrijven, het
cijferen aan te leeren, en ze de christelijke
leering te onderwijzen maar zulks op voor
waarde van, met engelachtig geduld, met
aanhoudende volherding,en zonder tegenzin,
hunne bediening waar te nemen gedurende
tien uren daags, waarvoor zij tot loon zullen
ontvangen een frank en half per dag, en als
bijlage, spot en hoon, laster en vervolging.
Daarbij zijn ze verplicht, hun zeiven alle
geoorloofde genoegens te ontzeggen.
Zet die aankondiging, zoo vervolgde de
Kerkvoogd, in uwe dagbladen, en ik betaal
de prijs der aankondiging... Gij lacht
Welnu gij hebt gelijk en ongelijk. Immers
dit heerlijk leger van helden en heldinnen
bestaat. Een meester, doch Hij alleen, was
bij machte dit krijgsvolk op voet te brengen,
en hun dien heldenmoed in te boezemen. Die
keurbenden inrichtende verschafte Hij hun
de noodige wapens, en, sedert negentien
eeuwen van hier, voert hij er over bevel, en
die vroome en onbaatzuchtige krijgslieden
vragen slechts tot vergelding de goedkeuring
en den zegen van hunnen opperbevelhebber,
namelijk Onzen Heer Jesus-Christus.
laten kennen 1 r
Jan ponder vrees, die 's nachts zijne t'^ï y li'te overwegen
igheid heeft doen rondstrooien I -
De olifant is het grootste viervoetig zoog
dier. Hij is in bijna eiken dierentuin het
meestgezochte dier. Ieder wil den reus zien,
die soms eene. hoogte van 5 meters en wel
meer dan 5ooo kilos zwaar kan worden. De
olifant kan tot 100 kilos gras per dag oppeu
zelen.
Hij behoort tot de orde der dikhuidigen,
en de huid van een volwassen exemplaar is
ongeveer een centimeter dik. Hoektanden
heeft hij niet, maar wel snijtandan in de
bovenkaak. Deze tanden steken somtijds
meer dan twee meters uit, en leveren het
kostbaar ivoor.
