D T
is
EN OM (VI ELANDS,
1
li
Op Zaterdag 12" Oogst 1905.
5 centimeo 't blad.
40ste jaar. Talmerk 2067
YPER-THUYNDAG
Den Zondag
De Wielrijders
Maandag
De Misse
De zegeninu
De verlichting
De Hondenloop
Vuurwerk
Processie
Door glas gekeken
Prijsdeeling en
Tentoonstelling
in de Mariaschool
ROND DE WERELD
Vrank rijk
Oorlog
Hunne Vaderlandsliefde
Het congres der mutualisten
TELEFOON 52
Te trekken bij den Uitgever, Th 36, in de Boterstrate, te Yperen bij 's land boodscha>pwezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't d j, iblads
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
DeKeerenvan de AgenceHavas. 'e Brussel, Tk 34, in de Zilver-
strate, en te Parijs, n° 8, Place d& la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaandern wonen.
De zaken vnn den Printemps zijn op
het punt effen te geraken. Men zoo
15 per honderd geven aan de schuld-
ischers, om te vermijden dat M. Jaln
zot in failliet verklaard worde en da
alzoo hetgeen er nog overblijft aao
irocessen blijve hangen.
DE VLOOT
.an 't noorden is deze weke naar
Ëngelaed een bezoek gaan afleggen.
Groote feesten werden iDgericht ter
eere der fransche zeemannen te Ports
mouth.
Voor den oogenblik is de engelsch-
man uitnemende vriendelijk met d(
ranschen. Als koning Edward op
reize gaat, hij vertrekt of keert weder
al Parijs en 't is feeste en leute houden
zonder einde, en 't is dan achterna
malkaar uitnoodigen en opnieuw fees
ten en kermissen, Die vriendschap a
bijua te groot om lang te kunnen hou
den.
NAAR BANKROET
Onze Belgische geuzenbladen boffen
en stoffen uitnemende geern mot ai
ïetgeen in Vrankrijk gebeurt en he
melen het op, terwijl ze de zaken van
3elgie niet genoeg en kunnen afkeuren
Alzoo als de kiezing nadert, 't is al
ijd van dat pens'oen van 1 f.-. daags
dat de fransche werklieden beloof 1 zijn
terwijl de Belgische ouderlingen maa?
65 fr. 's jaars en krijgen.
't Is waar dat beloven niets en kost!
Maar nog de stoffe voor dit pensioen is
ersmolten als sneeuw voor de zoune.
Die duizend millioen die de verkochte
kloostergoederen moeslen opbrengen
zijn vei auderd in twee millioen ver-
iesvoor de staatskasseen 'I pensioentje
is gaan vareD.
De toestan i van Vraakrijk is ten
anderen verre van schitterend te zijn
Een beroemde schrijver, PaulLeroy-
Beaulieu beschrijft de geldzaken van
het fransche rijk en toogt klaar dat
men op weg is naar de bankroet. Voo
1906 worden de uitgaven beraamd op
3 milliard 700 n illioen
Als men dit vergelijkt met de uit
gaven voor f 898, dat is eene vermeer
lering van 53 millioen 's jaars.
Bij verleden jaar is er eenevermeer-
ieririg van 97 miljoen
Indien men daarbij voegt de lasten
van de departementen en steden, dan
komt men tot eene gezamentlijke be
lasting van rond de 5 milliards per
jare.
De totale inkomsten van geheel
Vrankrijk zijn beraamd op 25 tot 30
milliard 's jaars, bijgevolg wordt d
5e of 6e frank verbruikt aan belastin
8en'
Vrankrijk sedert eenige jaren van
hier zorgt voor anders niet als om
voeren tegen de Kerke en de
belangen van het volk
verwaarloosd
Sedert Woensdag zijn de gezanten
van Ruslanden Japouie bijeen te Ports
mouth in Amerika. De besprekingen
over de vredevoorwaarden worden
tipt geheim gehouden, 't geen niet en
)elet dat een engelsch blad De Stan
dard reeds Woensdag de voorwaar
den van den vrede opgaf
Het enand Sakhaline wordt aan
apouie afgestaan en daarbij eene ver
goeding betaald van 8 milliard 750
millioen, indien de vrede seffens ge-
eek end wordt.
Duurt de oorlog nog wat voort,
lau zijn de voorwaardenveel erger,
zoo voor afstand van land als voor ver
goeding.
Volgens eene draadmare uit Mand-
choerie zou maarschalk Oyama ver
klaard hebben dat het einde van den
oorlog nabij is en de vrede weldra zal
geteekend zijn.
lil
fff
Hl
mi
Hl
T NIEUWSBLAD VAN YPER
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
/.lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk 36, te Yper.
Op alle toontjes zongen de liberalen Yper
sterft uit't Wordt een kerkhof Daar en
is geen Thuyndag meer
En nogthans binst de 5o jaar dat het libe
raal bestier hier meester en baas speelde,
zouden weinige Thyndagen, buiten de kies-
jaren, met dezen van 1903 kunnen vergele
ken worden.
De processie heeft haren gewonen omgang
kunnen doen door de straten van stad.
Op geheel den doortocht knielde de talrijke
menigte eerbiediglijk neder.
Na het Allerheiligste, beurtelings gedregen
door den zeer eerw. heer Deken De Brouwer
en de eerw. heeren Pastors van stad, stapte
Mgr Zonghi, geheim Kamerheer van Z. H.
Pius X en oud secretaris van zaliger Pius IX
en van Kardinaal Rampolla.
Het weder, dat bij het begin der processie
dreigend was, is rond ten elven opgeklaard
en goed gebleven den ganschen dag.
kwamen 's achternoens bijeen rond 3 ure op
de Maloulaan.
Onder de welgelukte groepen verdienden
de franschen van de grenzen eene bijzondere
melding.
Hun prieeltje was opperbest gelukt.
Spijts de talrijke velofeesten die om zeg-
gens alle dagen aangekondigd worden met
de 75e verjaring onzer onafhankelijkheid,
waren de groepen nogal talrijk, en de in
richters halen veel eere van hun werk.
Groote feesten waren ingericht ter gele
genheid der inhulding van het gedenkteeken
door de Yperlingen opgericht aan O. L. Vr.
Onbevlekt.
Het gedenkteeken, waarvan de teekening
binst verscheidene weken heeft ten tooge
gestaan aan onze vensters, is eene gothieke
arduinen zuil van 7-8 meters hoog eene
kapel, waarin een bronzen beeld, bekroont
de zuil, die gemaakt is door de heeren Vonck
gebroeders, naar de teekening van den stads
bouwmeester M. Coomans.
De gedenkzuil staat rechts bij het uitgaan
van Sint Maartenskerke in het hoveken tus-
schen de kerke en Parnassus.
's Nuchtends ten zessen werden de feesten
aangekondigd door klaroengeschal van op
Sint Maartenstoren.
De Leet, of Vanden Peereboomplaatse,
was prachtig versierd. Langs wederkanten
stonden masten met vaandels, wimpels en
schilden, aaneengevlochten met kransen van
blauwe en witte bloemen en bier en daar
tusschen de naamletter der Heilige Maagd,
kunstig te zamen gevoegd 't was prachtig.
Ten 9 en half werden Z. Exc. Mgr Vico,
pauzelijke Nuntius te Brussel, en Z. Hoogw.
Mgr Waffelaert, vergezeld van Mgr Zonghi
en van Eerw. Heer Kannunik VandeWoes-
tyne, plechtig ingehaald in Sint Maartens
kerke en naar den hoogen Autaar geleid.
Priesters van stad en het omliggende
woonden in zeer groot getal de indrukwek
kende plechtigheid bij.
De heilige Misse werd opgedragen door
den zeer eerw. heer Kannunik De Brouwer,
pastor deken, bijgestaan door de eerw. hee
ren Meersseman, pastor van Sint Jacobs en
Ryckeboer, pastor van Sint Niklaais.
't Was eene misse met Pontificale assisten
tie door Z. Exc. MgrVico, pauzelijke gezant,
bijgestaan door Mgr Zonghi en eerw. heer
pastor Vander Meersch van Sint Pieters.
De Scola van 't bisschoppelijk college,
onder 't beleid van M. Vanhoutte, voerde
eene misse uit in gregoriaansch gezang vol
gens Solesmes.
In de zittens hadden plaats genomen Z.
Hoogw. Mgr Waffelaert, de eerw. heeren
Priesters en de Kerkheeren van St Maartens.
Al voren op voorbehoudene plaatsen de
achtbaren heeren Burgemeester Colaert en
Schepenen Struye en Vanden Boogaerde, de
gemeente- en provincieraadsheeren, de heer
Felix Van Merris, volksvertegenwoordiger
en Burgemeester van Poperinghe.
Aan den rechterkant in den koor zaten de
Damen en Jonkvrouwen die de omhaling
gedaan hadden voor het gedenkteeken.
De ruime hoofdkerk was proppend vol.
Na de misse ging de stoet onder het zingen
van den Magnificat naar de Leet. De eerste
strophe van Maria's huldezang werd door de
duizende geloovigen herhaald.
Hoe jammer buiten was het weder totaal
veranderd. Eerst een fijne smuikregen die
aanhield binst geheel de plechtigheid op de
Leet en eindigde met eene oprechte stort-
vlage.
De prelaten namen plaats op een verhoog
opgericht schuins over het gedenkteeken
rechtover was eene plaatse voorbehouden
aan de burgerlijke overheid, verders eene
plaats voor de geestelijkheid en voor de
damen en jonkvrouwen van het comiteit.
Na lezing van eenen pauzelijken brief door
zeer eerw. heer kannunik De Brouwer, werd
door Mgr Vico den pauselijken zegen gegeven
aan al de geloovigen.
Vervolgens werden twee lofzangen gezon
gen Maria ter eere. Het gezang der meisjes
verdient eene bijzondere melding, en 't strekt
tot eere aan Bestierder en Meesteressen der
scholen.
Eerw. heer Bruloot, onderpastor te Kor
trijk, beklom daarna het spreekgestoelte en
in eene vierige aanspraak herinnerde hij de
verklaring van het geloofspunt der Onbevlekte
Ontvangenis door zaliger Pius IX, de 5oe
verjaring verleden winter met zooveel geest
drift gevierd gansch de christene wereld
door. Hij haalde de talrijke titels aan die de
Yperlingen bezitten om hunne hemelsche
Moeder op bijzondere wijze te vereeren, en
namelijk de ontzetting der stad op 7 Oogst
1383over 522 jaar, dag op dag.
De Yperlingen weten ook op veelvuldige
maniere O. L. V. te vereeren, 't zij in hare
prachtige hoofdkerk onder den titel van
O. L. Vr. van Thuyne, en O. L. Vr. van
Lourdes in St Jacobs, O. L. Vr. van den
Roozenkrans; in St Pieters, O. L.Vr. van de
VII Weedomrr.en; in de Paters, O. L. V.van
Carmelus; in St Niklaais, O. L. Vr. van de
Vesten in de Arme Klaren, O. L.Vr. van
Salette; in de Rousbrugge Damen, het won
derbeeld sedert vele jaren aldaar in de abdij
vereerd.
In eene heerlijke slotrede aanriep de
spreker O. L. V. Onbevlekt en smeekte hare
hemelsche gunsten af voor hare geliefde
Mariastad en dezer christene deugdzame
bevolking.
van het gedenkteeken werd gedaan door
Mgr Vico en daarna stelde zeer eerw. heer
Kannunik De Brouwer,namens het comiteit,
het gedenkteeken onder de hooge bescher
ming van het stadsbestier.
M. de Burgemeester Colaert antwoordde
namens den gemeenteraad en beloofde dat
de Yperlingen het als eene eere zouden
aanzien, het gedenkteeken ongeschonden te
kunnen bewaren, ten einde aan hunne nako
melingen een blijvend bewijs te laten van
hunne godsdienstigheid.
Vervolgens werd de prachtige Maria's
Cantate van Eug. Dierckx, uitgevoerd door
de meisjes der katholieke scholen en de
jongens van St Aloïs- en St Michielsscholen,
en de koorzangers l'Orphéon
Wij hadden dezen winter reeds het genoe
gen deze heerlijke muziek te mogen toejui
chen en zijn gelukkig geweest te bestatigen
dat de uitvoering ook ditmaal opperbest
gelukt is.
De plechtigheid werd gesloten met den
Te Deum, aangeheven door Z. Exc. den
Pauzelijken Gezant en gezongen door al het
volk.
Zulke betooging van oprechte godsdien
stigheid doet deugd aan 't herte en zal onge
twijfeld den zegen Gods trekken over onze
lieve stad Yper en heur meer en meer de
bescherming verwerven van de patronesse
onzer stad
O. L. Vr. van Thuyne.
van de Leet leverde 's avonds een heerlijk
schouwspel op. Die duizende lichten en
venitiaansche lanteerns rond de plaatse, de
eensgezinde verlichting der huizen, waarvan
het huis van M.Vandoorne en deCongregatie
van Sint Maartens eene bijzondere melding
verdienen, daarbij nog Sint Maartenskerke
zelve en daarnevens de versiering en verlich
ting van het beeld, binst dat in den avond
duizende Yperlingen en vreemdelingen zich
verdrongen op de ruime plaatse, dat miek een.
onvergetelijken indruk.
Ten 8 1/2 ure werd op den kiosk een
prachtig concert gegeven door de koninklijke
Fanfare, onder 't beleid van M. Vefstraete.
De marsch de Belgen te Lourdes, van
onzen stadsgenoot M. G. Desramault., en
Ave Maria, van Schubert, bijzonderlijk ge
noten welverdienden bijval en werden geest
driftig toegejuicht.
En 't was reeds rond den tienen als het
volk marktwaarts trok of naar huis, gelukkig
over die schoone feeste.
Lof en dank aan God
Hulde aan O. L. Vr. van Thuyne 1
ten toone lagen en ons getuigenis gaven van
den altijd toenemenden vooruitgang dezer
bloeiende school.
Een bezoek aan de kookschool gaf ons
evenveel voldoening, hef versch gewasschen
en gestreken goed blonk van netheid, en het
tentoongestelde bereide nagerecht deed ons
t water in den mond komen.
Proficiat, zusters van de Lamotteschool,
daden zijn meer dan woorden, en de tentoon
stelling en de prijsdeeling zijn een bewijs
dat gij er een handje van hebt om van onze
werklieden-kinders deugdzame en bekwame
dochters te maken.
Proficiat, u ook kinders der Mariaschool,
met eergevoel en fierheid moogt gij aan moe
dershand langs de tentoongestelde werken
wandelen en toonen en tellen deze welke door
u zijn vervaardigd en moogt gij vrienden en
kennissen uitnoodigen om van nu tot zondag
avond een bezoek te brengen aan de tentoon
stelling.
Den Maandag achternoen had op de oude
Botermarkt de hondenloop plaats, eene feeste
die telken jare meer en meer volk aantrekt.
135 honden namen deel aan de loopstrij
den en 't is oprecht het zien weerd hoe eige
naars en honden hun beste doen om prijs te
winnen.
Die hondenloopen over 14 jaar begonnen
op vrage van den heer Baron Surmont de
Volsberghe zijn een van de voornaamste
aantrekkelijkste nummers van het Ypersch
feestprogramma, en genieten ook elders de
goeste van 't volk, daar bijna op elke ge
meente dergelijke feesl-en worden ingericht.
Zondag avond ten 9 ure, zal er op het
Minneplein een prachtig vuurwerk afge
schoten worden.
Dinsdag O. L. Vr. half Oogst, ten 4 1/2
ure namiddag, processie op Sint Jacobs.
ft
Woensdag namiddag rond 4 ure, kwam
een wielrijder te vierklauwe door de tem
pelstrate gereden rechte naar de schoone
kleeren en prachtige zijden stoffen die aan de
toogvenster lagen bij M. Craye-Caen.
Al te wel willen zien en is toch ook niet
goed, want wiel en man keken dweers door
de groote spiegelruite.
't Is nog een vlaamsch geluk dat de ruite
maar alleen gebroken is en dan nog maar den
ondersten helft. De man komt er van af met
een kleine kwetsuur boven zijn ooge en wat
schribbeling aan de handen, 't Hadde waar
lijk kunDen erger zijn.
Donderdag namiddag hadden wij het
genoegen tegenwoordig te zijn in de prijs
deeling der Mariaschool. Onze verwachting
was verre overtroffen met waar gemak en
bezorgde uitspraak voerden de kinders er
de operette Les chansons de la duchesse
Anne uit. Met zwier en netheid van klan
ken, zongen zij twee vaderlandsche liederen
en de k eine spellewerkster deed ons klaar de
lessen van haarkussen uiteen.
Daarop volgde eene milde uitdeeling van
kleerstoffen aan de leerlingen der hoogste
klassen om hun goed gedrag, hunne vlijtig
heid in het werk en het regelmatig bijwonen
der leerklassen.
Daarna wierden wij uitgenoodigd om de
tentoonstelling te zien der werken van de
leerlingen der school. Eene ruime zaal, wier
wanden vol behangen waren, en bezet met
drie reien tafels, bood ons eene verscheiden
heid aan van die nuttigste, schoonste en
verzorgste handwerken.
Fijne breispelle,naald- en borduurwerken
gemaakte en vermaakte kleederen, al wat
noodig is om eene flinke naaister Tn ,£ene
bezorgde huismoeder te vormen, is te ziem.
Daarenboven kunnen wij ons een gedacm\
geven van de leervakken die de kinders aan
geleerd worden, daar de schrijfboeken van
aan den leegsten tot den hoogsten graad ook
Wat de liberalen allemaal doen om aan de
socialisten te believen, om hunne gunst te
winnen, is ongeloofelijk. Zij zijn nu al bezig
met de feestelijkheden der Nationale Verja
ring in het belachelijke te trekken. De socia
listen aanzien die feesten met een nijdig oog,
en willen er zich nergens bij aansluiten.
Wat kunnen de liberale flikflooiers, die voor
zending hebben de roode broeders te fleemen,
in die omstandigheden al beter doen, <^in
toonen dat ook zij, die plechtige herdenking
van België's onafhankelijk bestaan, niet
ernstig opnemen
Le Ralliement, een Brusselsch geuzenor-
gaan, dat gesticht is om de samenspanning
te bewerken, dreef dan ook deze week ge
weldig den spot met de Vaderlandsche be
tooging, die den 21 dezer op de Poelaert-
plaats te Brussel plaats had. In zijne geestig
heid heette dit blad die betooging het
Plankenfeest ter wille van het over
groot verhoog, dat aldaar opgetimmerd
werd.
In zijne begeerte om geestigheden te zeg
gen heeft het ook bekentenissen gedaan, die
het aanteekenen en onthouden weerd zijp.
Aldus zet het liberaal orgaan het volgende
gedacht vooruit Vrijheid en Koninkdom
zijn twee woorden, die, ondanks, dep
schijn, moeilijk samen te koppelen zijn en.ji
na een zekeren tijd moet zooals Victor Hugo
dat zegde, het eene het andere dooden.
Gij verstaat wat dat b.eteekent, vriend
lezer. Dat de liberalen in naam der vrijheid,
vroeg of laat den koning zullen wegjagen,'
omdat volgens hunne meening, onder een
koningdom de vrijheid niet volledig heer-
scben kan. De liberalen willen dus, evenals
de socialisten, tot de invoering van do Repu
bliek komen. Zooals zij thans, onder voor
wendsel de vrijheid voor-te staan, strijd
voeren tegen het koninkdom
En die lieden willen voor behouds-en
koningsgezinden. voor trouwe vaderlanders
doorgaan.
Gelukkiglijk begint het land ze dagelijks
beter te kennen 'tzijn nog enkel vermomde,
min of meer bezadigde socialisten.
Zou men daarover't gedacht niet mogen
vragen van Fransch of Vlaamsch Progrès 1
De besprekingen van het internationaal
congres door de mutualisten te Luik gehou
den. Zijn zeer belangwekkend geweest. Zie
hier de besluiten die op de algemeene verga
deringen genomen werden.
Wanneer een werkman, bij eene mutuali
teit aangesloten, van gemeente of land veran
dert, zou hij door de mutualiteit zijner nieu
we verblijfplaats moeten aangenomen wor
den; hij zou daar zijne bijdrage betalen, die
aan demutualitietzijne vroegere verblijfplaats
zou gezonden worden, en de nieuwe mutua
liteit zou hem in geval van ziekte, de hulp
verleenen waarop hij recht heeft. De mutuali
teiten van elk land zouden zich moeten ver
staan over de wijze om verder den toestand
te regelen.
In de mutualiteiten moet de geneeskundige
dienst behouden of ingericht worden. Wat
de betaling der geneesheeren betreft, elke
mutualiteit handelt daarin maar eigen goed
dunken, volgens de plaatselijke aangelegenhe
den, 't zij met een algemeen abonnement te
nemen, 't zij met per bezoek te betalen.