P
D 1 T
S
OMMELAN
DE PENSEJAGER
m
Op Zaterdag lldn Januari 1906.
5 een timen *t blad,
41ste jaar. Ta!merk 2089
Voor Z. H. den Paus
Hulde van eerbied
en genegenheid
voor de Mission na rissen
van den Congo
STADSNIEUWS
Dertienavond
Cinematographo
Morgen Zondag 14n Januari
Roger de Geschandvlekte
Davidsfonds
Stad Yper Gemeenteraad
RON D Dk WERELD
Senaatkiezing
Muziekfeesten
Kalsijde
Kaïuerkiezing
Oorlog of Vrede
Nederland
Duitschland
Italië en de Paus
Rusland
De goede week te Jerusalem
Jufv. De Uoliej,
Mr Anton Sanger
M. Albert Van Eegroo
Maandag 29n Januari
Verlichting
TELEFOON 52 E N
Tg trekken bij den UitgeverTk 36, in de Boterstrate,
te Yper, en hij 's land, hoodseh&pwesen ofte posttegen 3 frfonj s jaar*.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig:
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Trams
Madame Myrtel Stevens
T NIEUW
YPER
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk Sö, te Yper.
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is't
0,f.3ö van 's Rechters wegen 1. 1overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken, J
De Keeren van de Agence Havas. le Brussel, Tk 34, in de Zilver-
strate, en te Parijs, n°8, Place du la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Overdracht der vorige lijst 80.0©
Eerw. Overste van 't klooster
Leonie Bossuyt, Yper
E. H. Vander Meersch, pastor van
St Pieters, Yper
H. Vader, zegen ons M. M.
La Douairière Tack van Elslande,
Ypres
Voor geestelijk en tijdelijk welzijn,
Poperinghe.
20.00
5.00
25.00
3.5o
1 oö.oo
20,00
Overdracht der vorige lijst 143.o5
Julien Deprost, Yper
Naamloos
Voor de beproefde zendelingen
E. H. Desmet
We Corneillie
Ter eere van de H. Godelieve We
P. M.
Onbekend, Dickebusch
o.5o
o.5o
5o.oo
2.00
o.5o
5.00
2.00
Sedert jaren en werd Dertienavond met
zulk geen geestdrift gevierd als dit jaar
den Katholieken Kring. Een feestmaal met
45 inteekenaars, heildronken waarvan
getal onbeperkt was, koning en prinsc
kortom oude vlaamsche leute naar voor
vaderlijk gebruik Zulke feesten zouden dqen
wenschen dat de koningen twee maal
's jaars zouden komen.
Pater Le Bail is een franschen jesuit uit
zijn land gebannen gelijk al wat goed en
deugdelijk is, en die eens de Cinematogra
phie of lichtbeeldvertoog van nabij heeft
willen kennen om aan anderen te kunnen
meedeelen.
Zijn uitleg voor de leden van den Kring
was klaar en eenvoudig en menigeen die
vroeger verwonderd stond te zien naar dat
tooverspel dat men cinematographe heet
te Yper zegt men Sinte Maartensgraf
heeft na de voordracht van Pater Lë Bail
de eenvoudigheid van die uitvinding verstaan.
Als de uitleg dan nog gepaard gaat met
sierlijke vertooningen uit de soldatenwereld,
de godsdienstige verbeeldingen en kluchtige
kindertooneelen, dan zeker is het niet te
verwonderen dat de talrijke genoodiigden
Pater Le Bail geestdriftig hebben toegejuicht,
en dat zij met lof en eere spreken over het
Bestier van den Kring dat zoo ieverig alle
gelegenheden te bate neemt om aan de leden
schoone en nuttige feesten te verschaffen.
s Avonds ten 7 ure in het Volkshuis,
peelt de tooneelafdeeling het beroemd stuk
drama in 7 tafereelen.
Maandag 22 Januari 1906, ten 6 ure's
avonds voordracht door den gevierden
spreker E. H. Doom van Brugge, en mu
ziek in 't college.
Verslag der zitting
van Zaterdag 6 Januari 1906.
De openbare zitting begint ten 5 ure
5 minuiten. Al de raadsheeren zijn aanwezig
buiten de heeren Begerem en Vande Voorde,
onpasselijk en M. Fraeijs, in belet. De heer
Boudry vervangt als secretaris den heer
Gorrissen, die onpasselijk is. 't Is ook uit
oorzake dier onpasselijkheid dat de ver
slagen der twee laatste zittingen van den
Raad nog niet opgemaakt en zijn.
Dezen morgen had er ten Stadhuize te
Yper eene vergadering plaats van de afge-
veerdigden der belanghebbende gemeenten,
om te onderhandelen over den tram Yper
Belle met vertakking naar Poelcapelle en
naar Poperinghe Kemmel.
Het staatsbestier en wilt maar tusschen
komen in die trams, mits in plaats van
Poperinghe-Reninghelst-Kemmel, alleen Po
peringhe-Reninghelst te nemen.
Ten einde geen kostbaren tijd te veliezen
wordt beslist voor het oogenblik de lijn
te aanveerden enkel met vertakking Rening-
helst-Poperinghe, maar ondertusschen aan
te dringen om de voortzetting te krijgen
tot aan Kemmel.Op die wijze zou Yper twee
nieuwe verbindingen bezitten van groot
belang: Poelcapeile-Yper-Belle en Rous
brugge-Poperinghe-Kemmel-Waasten.
Rekening voor 1904 en begrooting voor
goö van Disch en Godshuizen zullen Zater
dag aanstaande ten 4 ure onderzocht worden
door de bijzondere Commissie.
Eene nieuwe beslissing wordt genomen
voor den verkoop van een onregelmatig
perceel grond in de Waterkasteel en Capron-
straten in plaats van 1 m. is't 3 1/2 in de
Capronstraat. Den voorgaanden prijs, 7 fr.
den meter, wordt behouden. Goedgekeurd
De openbare zitting wordt geheven ten
5.45 m.
De wereld is een schouwtooneel
Elk speelt zijn rol en heeft zijn deel,
zoo zong over vele jaren een dichter en de
man had groot gelijk: het tooneel der wereld
heeft veie toeschouwers en vele spelers en nu
eens gaat de voornaamste aandacht naar
deze dan naar de andere spelers, nu heeft
deze de hoofdrol, die in een volgend tooneel
bijna ongemerkt voorbijgaat,
Zoo waren deze weke aller oogen geves
tigd ,j op Vrankrijk, om reden van twee
kiezingen voor den Senaat en voor den voor
zitter der fransche kamer.
1 s
De avondfeeste der Fanfare van Zaterdag
i3 Januari is verschoven töt Zaterdag 20
Januari, 's avonds ten 8 1/2 in de Iweinszaal.
Op verzoek van den heer Arrondissements
commissaris stemt de raad eenen wensch
om eene kalsijde te zien leggen van aan de
vier koningen tot aan de kalsijde van
Comen naar Waasten.
M. Vanderghotebeveelt aan den Sche-
penraad een vertoogschrift van de bewoners
van het Minneplein, waarbij wordt gevraagd
dat de oostelijke zijde in kalsijde of ten
minste in macadam zou gelegd worden,
tot aan de Elverdinghestraat, of alleszins tot
aan den hoek (zuidkant.)
M. Vanderghote klaagt nog over het
gevaar dat de opene putten opleveren waarin
men schikt boomen te planten.
M. de Voorzitter behandigt het vertoog
aan schepene Vanden Boogaarde,met verzoek
er een gunstig gevolg aan te geven,
De heer Schepene jsal 't onderzoeken.
Wat de boornputten betreft, 't is noodig ze
een tijdeken open te laten, opdat de lucht
overal indringe en den grond vruchtbaar
't Was zondag laatst de kiezing voor den
franschen Senaat. In dat land van algemeen
stemrecht wordt de Senaat gekozen door een
klein getal afgeveerdigden, waarin de ge
meenteraadsleden bijna al de kiezers uitma
ken.
Dien dag reizen die raadsheren ten koste
van den Staat naar de hoofdplaatse van het
kiesdistrikt om er hun recht uit te oefenen.
In Vrankrijk gaat die kiezing heel anders
dan in België. Vooreerst, daar hebt gij
officiëele kandidaten, door het staatsbestier
aanbevolen en waarvoorde staatsambtenaars
alles doen wat in hunne macht is beloften,
bedreigingen, postjes, decoratiën, dat is al te
hunner beschikking.
De gemeenteraden in Vrankrijk veel
meer dan hier hangen af van den onder
prefect en den prefect. Wordt de kandidaat
door deze voorgesteld niet gekozen, de raads
heeren mogen verzekerd zijn dat ze in de
mouwe zitten der overheid, en 'tis uit met
alle toelagen, gelijk waarvoren.
Dat zulke doeninge grooten invloed heeft
op de kiezing en behoeft geen bewijs. En
dat al geschied in name der vrijheid
Wat volgens de fransche bladen niet zelden
gebeurt, 't is dat er geheele pakken stem-
briefkens uit de bussen worden gehaald en
door andere vervangen. Elders zijn er meer
slembriefkens dan er kiezers waren
En nochtans spijts al die foefeling hebben
de gematigden van alle gezindheid nog 6
zetels btjgewonnen. De winste is wel niet
groot maar alle baten helpen...
De senaatkiezing is een eersten stap
geweest, de tweede stap 't was de kiezing van
den Voorzitter der fransche Kamer
Als Combes afgedankt wierd, had hij dit
grootendeels te wijten aan den Voorzitter
M. Doumer. Ook deden ds Combisten al
wat mogelijk was om M. Sarrien te doen
kiezen, maar 't en heeft niet gelukt M.
Doumer is herkozen met 287 stemmen tegen
269. 't Is eene gevoelige neerlage voor Com
bes en zijne kliek.
En wat zal het zijn Dinsdag aanstaande
M. Doumer is ook kandidaat-Voorzitter dei-
republiek. De Combisten komen voor den
dag met M. Fallières, Voorzitter van den
franschen Senaat, maar de gematigden zullen
ferm werken en wie kan voorzien wie er de
winnaar zal zijn
Misschien gaat het gelijk in de fabel
Twee honden vechten om een been
Een derde hond loopt er mee heen 1...
Duitschland heeft over al de moeilijkheden
van Marokko een wit boek uitgegeven waar-1
in de officiëele stukken worden meegedeeld.
Daaruit blijkt dat Duitschland ntets beters
en vraagt dan de vrede te behouden.
In Vrankrijk wordt dien witten boek op
vcrschillige manieren besproken, beboft of
beknibbeld. De eenen gelooven wat er in
staat, anderen beweren dat Duitschland de
franschen zoekt te paaien en intusschen zijne
soldaten gedurig opjaagt en hunne Vader
landsliefde tracht aan te vuren.
de vriend te worden van zijne H. Pius X.
Verleden weke is er eeae overeenkomst
gesloten waarbij de staat jaarlijks meer dan.
3oo.ooo fr. betaalt aan de katholieke zen
dingen.
Ook de bescherming der katholieke mis
siën in Turkijen is thans onder det toezicht
van Italië.
De duitsche keizer, die geerne klapt, wel
en gemakkelijk spreekt en geene gelegenheid
en laat voorbij gaan om zich te laten hooren.
heeft tot den Aartsbisschop van Posen eenen
brief gericht waarin hij aandringt op de
noodzakelijkheid de godsdienstige gevoelens
te ontwikkelen, maar ook de vaderlandsliefde
niet te verwaarloozen.
Hij wakkert den aartsbisschop aan opdat
deze al zijne krachten zou inspannen om het
duitsche volk godsdienstig te behouden, als
de beste en de zekerste waarborg dat zij ook
hun vaderland zullen beminnen.
De italiaansche vorst tracht meer en meer
Een Vrede-Congres zal door het toedoen
van Voorzitter Roosevelt geopend worden
in Holland.
Italië en de Vereenigde Staten zouden wil
len dat de Paus daar ook vertegenwoordigd
zij, maar Vrankrijk steekt tegen. Andere lan
den als Oostenrijk, begeeren ook 's pauzen
tusschenkomst en denken dat zijne plaats
daar is, waar er sprake is vrede te doen
heerschen. Wie zal het ditmaal doorhalen,
het hatelijk Fransche Vrijdenkersministerie
of de gezonde reden der mogendheden.
Er is in Holland nog enkel sprake van
een grooten krach. Twee bankiers, M.
Lefevre de Montigny ea ridder de Ster zijn
aangehouden. Er zou 5 millioen tekort zijn,
en bijna al de verliezen zijn ten nadeele van
kleine burgers en ambtenaars.
De toestand in Rusland verbetert voort.
Reeds is men aan het onderhandelen voor
eene leening van 800 millioen die zou aan
gegaan worden met fransche bankiers.
Diezelfde bankiers zouden nu 100 millioen
leenen voor één jaar mits 5 en half ten hon
derd interest en 2 per honderd commissie.
Daarbij is de betaling gewaarborgd door
de opbrengst van verschillige diensten en
door de nieuwe leening, die moet aangegaan
worden.
XXXIe Bedevaart naar het Heilig Land,
aan boord van den Steamer 1' ÉTOILE
bijzonder ingericht voor de Bedevaads-
tochten. Vertrek van Marseille den 30
Maart, terugkeerden lsten Mei 1900. Prij
zen der plaatsen al de kosten inbegrepen
iste Plaats 880 fr.; 2e Plaat* 080 fr. 3e
Plaats 480 ir. Men vrage programma en
inlichtingen aan E. P. Legrand, Schrijver
van den Bedevaart. Perkamentstraat, 16 te
Brussel, of bij den Heer Doktor A. Donck-
Boone, Lombaardstraat te Yper.
Mengelwerk van 7 Nieuwsblad van Yper, Nr 36
door E. H. LEROY
In plaats van eene avondfeeste, geeft de
Fanfare een groot concert op ii Februari
met medewerking van
van den Muntschouwburg te Brussel
Bass-Baryton
der Wagner-concerten van Weenen, Berlijn,
Amsterdam en Franckfort, en
violonist.
Groot muziekfeest ten 8 ure s' avonds in
de Iweinszaal voor de leden van den Katho
lieken^Kring, met medewerking van
kunstzangeres,
1* prijs van de Koninklijke muziekschool
van Brussel
en de Brugsche Quintet.
make.
M. Sobry klaagt dat er niet overal
Auerbekken geplaatst zijn, en dat in stad de
bekken op sommige plaatsen nog meer dan
60 m. van elkaar staan.
De heer Voorzitter zegt dat de opper
raad der mijnen over eenige dagen slechts
zijne beslissing heeft laten kennen nopens
de klachten van M. Valcke en den Yperschen
groep.
De raad geeft ten volle gelijk aan de stad
Yper.
Wij hadden moeten wachten tot na de
beslissing om M. De Brouwer te laten
beginnen, maar zeker van ons recht hebben
wij voortgedaan. Dat nog niet alles in regel
is, begrijpt men gemakkelijk ter oorzake
van het ongunstig weder. Een weinig geduld
en de verlichting zal overal in orde zijn
De raad heeft ook te lang gewacht uit
spraak te doen over de lanteerns. Na de
openbare zitting zullen wij de veranderde
modellen nazien en bepaald vaststellen wat
wij verkiezen en ook de plaatsen waar de
lanteerns zullen staan.
VERBODEN NADRUK
Cisseu, vroeg zij op zekeren dag,meent
gij dat Pieter, mijn jongen zal veroordeeld
worden
Dat en is by lange niet zeker, zei de
knecht verlegen.
Hoe niet zeker... sprak zij snakkend
en gejaagd, zoo... het ware mogelijk...?
neen, Cissen... tot der dood
Zij hadde haar opgerecht en wrochtte
met hare handen als iemand die een af
schuwelijk spook wil afweren maar hare
flauwe krachten begaven weldra, en zij viel
machteloos op tiaar Hoofdkussen neder.
Goede God 1 zuchtte zij, dat ik eens
gemist ware! Welke eene onvoorzichtig
heid 1...
't Ware schrikkelijk, stamelde Cissen.
Schrikkelijk 1... riep zij, ach 1 mijn
lieve vriend, ik gave geerne het overige van
mijn leven, dat ik gemist ware.
En dan, na eenige oogenblikken stilzwij
gendheid, voegde zij er bij, al Cissen bezien,
met een van die aardige lachen, zoo men er
somtijds ziet op het aaugezichte van ster
vende menschen
Ik en zou niet sterven, ware ik gemist,
neen neen, ik zou herleven...oh! ja, 'k zou...
De knecht peisde bij zijn zelveu ai daar
zitten Waarom de laatste dagen die de
schamele moe er nog te leven heeft niet
verzachten Waarom haar niet overtuigen
van hetgene zij zoo vurig begeert Waarom
haar niet wijs maken, dat Pieter zal vrijge
oproken zijn Het zal moeilijk zijn maar.
toch niet onmogelijk.
En ran 's anderdaags ging hij het aan.
Tot dan toe waren er alle dage eenige
gebpurs, vrienden en kennissen gekomen
om Coleta te bezoeken, en eenige balsemde
woorden van troost in dat verkrompen
herte te spreken maar te gader met den
geneesheer, miek Cissen een einde aan al
die bezoeken, die hem zouden beletten zijn
edelmoedig gedacht uit te voeten.
Mijnheer de pastoor alleene mocht komen
en hij kwam omtrent alle dage Sophie de
Weduwe van Karei Smeu3 en nog twee
andere verstandige gebuurvrouwen, wier
achterblijven hij bij moeder Coleta maar
moeilijk en hadde kunnen uitleggen,wierden
nog nu en dan bij de zieke gelaten. Deze
waren van Cissen's inzichten verwittigd, en
gingen hem op alle wijzen medehelpen en
ondersteunen.
Zoo, op zekeren morgen, kwam de brie
vendrager binnen, wierp het dagblad op
den tafel en vertrok.
Cissen had zijne schikkinge seffens,
ontplooide het blad, en liep er mede naar
het bedde van moeder Coleta al roepen
Coleta! Coleta!... nieuws I... nieuws!..
De zieke vrouwe rechte haar, bezag den
knecht verwezend en angstig en vroeg
Is het goed nieuws, Cissen is het
goed nieuws
Geheel waarschijnlijk, Coleta, hoor en
oordeel zelve.
En Cissen begon te lezen al effen op
uitvinden Het onderzoek begonnen over
de zake van Pieter Dejaegher, bijgenaamd
den Pensejager, beticht van moord op den
jachtbewaker, Karei Smeus, is schielijk
onderbroken.
Nieuwe en onverwachte inlichtingen
schijnen eenen anderen persoon aan te
duiden, als den plichtige. Zoohaast wij iets
stellig en zeker over die zake weten, zullen
wij het onze lezers mededeelen.
Het aangezichte van moeder Coleta ging
open en een heldere lach plooide hare lippen;
het was de eerste keer sedert lange.
Oh groote en goede God 1 riep zij
verheugd, ik wete al wat het is, en wel
zeker, ja, marsinkeiingskens 1... Ik was
zeker zot ja, 't is dat....
Ik kenne Pieter, mijnen jongen hy zal
Karei ontmoet hebben, hij zal met hem in
stokken gelegen hebben,en, hij zal benauwd
geweest hebben van beticht te worden, 't Is
klaar gelijk de dag. 't Was daarom dat hij
zoo bleek wierd....
Die pijpe zijne pijpe En wel, zijne
pijpe.wat wil dat zeggen Hij hoorde een
schot hij zag Karei vallen hij verschrik
te.... de pijpe viel uit zijnen mond.... 't is
klaar... neen, neen, 'ten heeft hij niet
geweest... ah mijn jongen mijn jongen!....
En dadelijk ging moeder Coleta van de
schrikkelijkste wanhope over tot de over-
drevenste blijdschap. Die onverwachte
vreugde gaf haar ook onverwachte krachten.
Zij sprong rechte op haar bedde, gelijk een
kind zij kletste op hare handen al weenen
van blijdschap, en zij herhaalde gedurig
Ik beu gemist ik ben gemist 1 God zij
geloofd
Achter eenige stonden stilde zij alevent-
wel, en, de knecht sterreiinge beziende zei
zij
-Gissen, beste vriend, wij moeten hem
gaan halen.
Nu nog niet, Coleta antwoordde de
knecht verlegen over de gevolgen van zijn
doen gij moet nog wat geduid hebben, als
t u beliefd 1 Pieter eu kan in vrijheid niet
gesteld worden eer het nieuw onderzoek
gedaan en t enden is.
't Is ook waar, zuchtte zij.
En 't was wederom uit met de blijdschap
zij wierd met nieuwe droefheid overgoten en
tot 's avonds toe, en sprak zij geen woord
meer.
