DIT IS
EN OMMELANDS,
CONCERT-PROMENADE
op Zaterdag 20" Januari I90tf.
5 centimes 't blad.
41st€ jaar.
Talmerk 2090
Voor Z. H. den Paus
in SwEINSzIaiT
Davidsfonds
Jufv. De Bolle,
Mr Anton Sanger
M. Albert Van Eegroo
Maandag 29" Janu ri
e A P MONIE COM IIUNALE
DE KA1H
ROND DE' WERELD
Vrank rijk
Engeland
Algesiras
Duitschland
Rusland
STADSNIEUWS
Vergadering
In 't Volkshui>
Rechtbank van Yper
VAN ALLES WAT
Tombola van Luik
Een nieuwe biljard
Scbool-Soep
TELEFOON 52
Te trekken bij den UitgeverTk 36, in de Boterstrate, te Yperen bij 's land boodschap toe sen ofte posttegen 3 frank 's jaars.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijkniet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Koninklijke Fanfare
Zaterdag 20 Januari 1906
Madame Myriel Stevens
aux Halles, Salie Pauwels
■HMItMWÉWi
UWSBLAD VAN YPER
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk £6, te Yper.
m
m
m
m
De bekendmakingen kasten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. i; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken."
De Keeren van de Agence Havas, le Brussel, Tk 34, in de Ziiver-
strate, en te Parijs, n° 8, Place di la Böurse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Overdracht der vorige lijst 2 53.5o
De Congregatie der leerlingen bij de
Rousbrugge Damen
Wij bieden U nog eens, O Vader teerbemind,
Ons jaarlijksch klein geschenk, gulhertig, blijgezind.
Wij smeeken vurig uwen besten zegen af,
Om God en Kerk getrouw te blijven tot aan 't graf.
5o.5o
Jufvrouw Muylle, Yper 100.00
Eerw. Heeren Onderpastors van Yper
45.00
Theodoor Benoist en Zusters, Dranoutre
3.00
ten 8 1/2 ure.
De heeren EDM. BOUCHOUT, Baryton,
EMIEL PONCHEAUX, saxophone-soprano,
laureaat van den wedstrijd voor solisten te
Valenciennes,
Francois DetiÈGE, saxophone-alto,
PlLATE, kluchtzanger,
zullen hunne medewerking verleenen.
Maandag 22 Januari 1906, ten 6 ure's
avonds voordracht door den gevierden
spreker E. H. Doom van Brugge, en mu
ziek in 't college.
-• -
In plaats van eene avondfeeste, geeft de
Fanfare een groot concert op tl Februari
met medewerking van
van den Muntschouwburg te Brussel
Bass-Baryton
der Wagner concerten van Weenen, Berlijn,
Amsterdam en Franckfort, en
violonist.
Groot muziekfeest ten 8 ure s' avonds in
de Iweinszaal voor de leden van den Katho
lieken'Kring, met medewerking van
kunstzangeres,
ie prijs van de Koninklijke muziekschool
van Brussel
en de Brugsche Quintet.
Dimanche, 21 Janvier 1906
a 5 1/2 h. du soir
Maeck
Reyer
Programme
1. Allegro militaire
2. Ouverture de Freyschütz
[Robin des bois) WEBER
3. Werther, fantaisie de
Massenettranscrite par
4. Marche Tzigane
5. Fatinitza, fantaisie
de Suppé, arr. par WlTTEBROODT
6. La Mattchiche BOREL
(Entrée par le Nieuwerk)
Gelijk wij verleden week in onze tweede
uitgave hebben aangekondigd werd verleden
Vrijdag voor de stemming der werken rond
Antwerpen het ministerie bijna omvergewor
pen. Met 79 stemmen tegen 79 wierd een
deel van art. 2, door het gouvernement
aanveerd, verworpen.
Woensdag nu moest er verders over
datzelfde artikel gestemd worden. MM. De
Groote en de Pélichy hadden er een nieuwe
verandering aan voorgesteld en na eene
vergadering der rechterzijde en eene aan
wakkering van Minister de Smet de Naeyer
werd het voorstel De Groote aangenomen
met 80 stemmen tegen 77 en 7 onthoudingen.
2 liberalen stemden met de katholieken
MM. Fr. Delvaux en Jan Van Rijswijck van
Antwerpen.
M. Van Merris, die Vrijdag door onpasse
lijkheid belet was de zitting bij te wonen,
stemde Woensdag voor het gouvernement
gelijk M. Colaert. 9 katholieken stemden
tegen MM. Beernaert, Cartuyvels, Colfs,
De Landtheere, Helleputte, Mabille, Maen-
hout, Méloten Thienpont.
De onthouders waren MM. Decock, De
Pontbière, Desmaizières, Gravis, Lefebvre,
Van Cauwenberghe, katholieken en Waroc-
qué, liberaal.
M. Heynen, die Vrijdag tegen stemde,
heeft nu vorengestemd en M. Lepaige, die
zich onthouden had, ook.
Maar MM.Tonnelier en Verheyen (libe
ralen) die Vrijdag vorenstemden, hebben hun
bladje gekeerd en nu tegen gestemd.
De liberalen waren oprecht razende als zij
de stemming vernamen. In Brusselstonden
de gazetten gereed om te drukken in groote
letters Val van 't Ministerieen 't is hunne
hope die gevailen is en 't ministerie blijft.
De uitslag der stemming van Woensdag,
die ten 6 ure reeds uithong aan de bureelen
van 't Nieuwsblad heeft het land door den
besten indruk gemaakt.
De katholieken zagen met vreeze den val
van het ministerie te gemoet, die voor de
partij, en meteen voor geheel het land de
ergste gevolgen had kunnen hebben.
God zij gedankt het gevaar is voorbij
Aan 't werk voor de kiezing van Mei Hand
in hand gewrocht voor 't welzijn van Gods
dienst en Vaderland
Woensdag werd M. Fallières, voorzitter
van den senaat, met 449 stemmen gekozen
als voorzitter der fransche republiek, ter
vervanging van M. Loubet, wiens mandaat
uit is.
M. Doumer kreeg 371 stemmen.
De Combisten zijn uitnemende tevreden
en roepen overal victorie. Misschien ware
M. Doumer min slecht geweest als M. Fal
lières, 't is moeilijk te zeggen maar het is
mogelijk.
Nogthans is M. Fallières vriend en voor
staander van Combes en geheel zijne kliek,
M. Doumer en is juist ook geen kwezel,
t scheelt nog al vele hij is venerabel der
vrijmetselaars, is alleen burgerlijk getrouwd,
en zijne kinders en zijn zelfs niet gedoopt.
In 't openbaar heeft hij getoogd dat Com
bes te verre ging en dank aan hem werd de
apostaat buitengekegeld, :t is het eenigste
wat men hem te danken heeft.
Zelfs Combes aftreden en heeft juist niet al
te veel verbetering gebracht in den toestand,
vermits men nu als te voren de weinige
kloosterlingen die er nog zijn, het land uit
jaagt, als gemeene kwaaddoeners, en de wet
gestemd heeft en zal uitvoeren op de schei
ding van Kerk en Staat.
Ook de kiezing van M. Fallières en is
juist geen groote zegepraal voor Combes. De
voorgarende voorzitters werden gekozen met
eene grootere meerderheid als nu Grevy
kreeg 563 stemmen Carnot 616 Casimir
Perier 451 en Loubet 483, zoodat M. Fal
lières nog minst van al heelt.
De engelsche liberalen bekomen eene
groote meerderheid in de kiezingen. Liberaal
zijn in Engeland en heeft dezelfde beteekenis
niet ais liberaal hier in België, 't scheelt vele:
onder opzicht van Godsdienst zouden de
engelsche liberalen zelfs beter zijn als de
Unionisten. En onder de Ministers is er een
der hoofdmannen van de katholieken, Lord
Ripon, gewezen onderkoning van Indië. Ge
moet dus liberale «onnoozelaar» of bedrieger
zijn, om te doen gelooven aan een half
dozijn lezers van een vuilblek dat de liberale
gezindheid overal veld wint en in Mei ook
in België zal overwinnen.
De 3 17 gekende uitslagen in de kiezing
zijn verdeeld als volgt liberalen 165 28
leden der werkliedenpartij, 52 nationalisten
en 72 unionisten, 't Ministerie wint 108
zetels en de tegenpartij 2.
M. Chamberlain is te Birmingham, her
kozen, maar M. Ballour, gewezen opper-
minister, is door de mande gevallen.
De Conferentie van Algesiras 'n heeft tot
nu nog maar weinig belangrijks verricht,
maar de eerste indruk is uitmuntend. Ieder
een is overtuigd dat de Europeesche vrede
niet 'n zal gestoord worden.
Een blad van Rastatt kondigde verledene
week vrijdag aan dat men voor de verster-
kingswerke'n te Straatsburg vroeg 25o toe
zieners, 8000 aardewerkers,600 timmerlieden
200 metaalbewerkers. Groote daghuren
worden beloofd voor dat werk en daarbij
eene vergoeding voor allaam. Oud-Onder
officieren van den Genie worden voren
getrokken als toezieners
Zulke aankondiging heeft natuurlijk nog
't geklap over den oorlog doen aangroeien.
De toestand verbetert nog gedurig. De
fabrieken en nijverheidsgestichten hernemen
overal het werk en alles doet voorzien, dat de
vrede, ten minste gedeeltelijk, algauw zal
hersteld zijn, als het bestier maar geen
nieuwe dwaasheden en begaat en waarlijk
medewerkt om den vrede te behouden.
Het Comiteit van den Katholieken Bond
vergadert heden Zaterdag morgen ten 10
ure in de Bovenzaal van den Katholieken
Kring. Aan 't dagorde staat de kiezing van
Mei aanstaande.
Bravo de handen uit de mouwen Tijd
van rusten is voorbij wat meer is
Rust roest
en ons volk en verlangt maar om te mogen
den strijd aangaan om in Meie den zetel te
herwinnen, ons door de evenredige vertegen
woordiging ontnomen.
Zondag laatst vertoonde de wakkere too-
neelafdeeling het beroemd drama Roger de
Geschandvlekte. De spelers waren volkomen
op de hoogte hunner lastige en moeilijke
taak, zoowel de jonge spelers, als deze die
aan de moeilijkste rollen gewend zijn.
Vele volk was er aanwezig, en de toehoor
ders hebben met veel aandacht en belang
stelling de lotgevallen van Roger gevolgd,
en menigmaal konden velen hunne tranen
niet weerhouden.
De spelers werden dan ook en met
reden geestdriftig toegejuicht.
De prachtige tooneelschikking strekt tot
eere aan het bestier der Afdeeling en aan
onzen gunstig gekenden schilder H. Ghysel
Ook de jonge symphonie heeft het hare
bijgedragen om de feeste leven en aange
naamheid bij te zetten.
Dinsdag laatst kwam voor de boetstraffe
lijke Rechtbank van Yper de diefte van
3o.ooo fr. bij de weduwe Decock, Ste Elisa
behtstrate, te Yper.
Op de bank der beschuldigden zaten
Arthur Delaire, gezeid Akster, 27 jaar, en
zijne schoonzuster Madeleintje' Depuydt, 17
jaar.
Mte™ Sobry, Nolf en Begerem zijn met de
verdediging gelast.
Mter Lebbe stelde zich aan als burgerlijke
partij.
't Publiek in en rond de Rechtbank was
zeer talrijk.
Vrouw Decock, de bestolene, een gebrek
kelijk mensch, van ten halven de zestig, is
de eerste getuige.
Zij vertelt de diefte bij haar gepleegd den
5 november. Madeleintje Depuydt had daar
gewrocht en kende 't huis. Arthur Delaire
was in de keuken en zat voor de glazen deure
op zulke wijze dat vrouw Decock belet was
te zien wie er door den gang ging. De vrouw
hoorde boven gerucht zij zegde't aan Delaire,
die antwoordde t zijn zeker uv?e gedach
ten I
Kort daarna meende vrouw Decock
iemand te hooren van de trappen komen en
te zien naar buiten vluchten.
Zij gtng tot aan de voordeur en zag een
meisje de Rijselstraat oploopen; zij vroeg aan
Delaire ze te achtervolgen, maar deze weiger
de, zeggende dat hij niemand en zag.
Op verzoek van Mter Begerem vraagt de
Voorzitter als de getuige geen achterdenken
had op heuren neef Neyrinck.
'k Heb hem meermaals geprobeerd,
maar nooit niets ondervonden.
Neyrinck, 17 jaar, neef van de bestolene,
getuigt dat hij met M. Depuydt gegaan is
rond 7 1/2 ure tot aan de Rijselstrate hij is
dan naar Vercouteres gegaan, terwijl Mad
Depuydt al de markt ging. Getuige verkent
de dooze uit de vestingen gehaald als toebe-
hoorende aan zijne tante.
Madeleine Depuydt wist dat hij den
Zondag gewoonlijk van 8 tot 10 ure afwezig
was om naar zijn winkel te gaan.
Pinte Marie, 52 j. getuigt dat haar man
netje verteld heeft dat hij Mad. Depuydt twee
stukken van 5 fr. heeft zien geven aan eenen
soldaat en er was nog iets bij, maar de
getuige weet niet wat.
Louise Pinte, heeft Mad. Depuydt rond
11 en half zien klappen met eenen soldaat,
't Was den oogenblik dat zij aan den soldaat
2 vijffrankstukken zou gegeven hebben.
Windels Ach., 10 j. zoontje van Pinte
Marie, vertelt het geven der vijffrankstukken.
De heer Voorzitter tracht het kind te doen
misklappen, maar 't mannetje houdt staande
dat het wel 2 vijffranknaars vyaren.
Devogelaere Emma, 27 jaar, uit de NOU
VELLE Promenade, getuigd dat Mad.
Depuydt bij haar geweest is van 11 en half
tot rond 3 ure. Zij kwam anders nooit 's zon
dags, en de verdachte was zeer gejaagd.
Mter Begerem doet opmerken dat zij
gejaagd was voor geheel andere redens als
voor den diefstal.
Angillis Ach. 35 jaar, getuigt dat hij Arth.
Delaire gezien heeft met een pakje onder den
arm en het zien in 't water smijten op de
plaatse waar men het uitgehaald heeft.
Demeyere Frans, 35 jaar, getuigt hetzelfde
als Angillis. Beiden zijn trommelaars der
Burgerwacht en waren bezig met repeteeren.
t Was dan rond 9 1/2 ure 's morgens.
René Talon, 36 jaar, is met Delaire al het
plein gegaan hij verkent den betichte heel
goed. Delaire loochent en zegt dat hij Talon
niet kende, al hebben ze te gare in Seys'fa
brieke gewerkt; hij heeft nooit zijn huis
verlaten.
Doolaeghe Cam., 23 jaar, zegt dat hij bij
zijn schoonvader was, als Eugeen Bonte hem
is komen halen, om plezier te doen hij zou
rijkelijk betaald zijn. Getuige is meegegaan
naar Delaire 's en daar in een achterplaatse
werd hem een glas bier gegeven door Mad
Depuydt en gevraagd dat hij zou willen
getuigen dat hij met Delaire op den vogelpik
gespeeld had, op het uur dat men deze
beschuldigt iets in het water gesmeten te
hebben. Getuige heeft zelfs 10 c. gekregen
om elders nog een glas bier te drinken,
maar hij heeft geweigerd, zeggende dat
hij hem zulke zaken niet meer en wilde
aantrekken.
Hollevoet Jules, 43 jaar, heeft bij
Delaire in huis geweest tusschen 10 1/2 en
elf ure, dan was hij 't huis.
Sonneville Alois, 42 j. getuigt ook dat
men hem gevraagd had te komen getuigen ten
voordeele van Delaire.
Libbrecht Clemence, 39 jaar, bevestigt
dat zij Delaire te Rijsel tegengekomen heeft.
Delaire loochent ooit te Rijsel geweest te
zijn.
Jufvr. Dejonckheere, getuigt dat Mad.
Depuydt den 5 november bij haar rond 10
en half een ring gekocht heeft en oorringen,
voor 5fr. 70.
Naghels Oscar, 22 jaar, (bijgenaamd
Krente,) bevestigt dat Doolaeghe hem gezeid
heeft dat hij zou getuigen dat hij met Delaire
vogelpik gespeeld had.
Doolaeghe wordt teruggeroepen en
beide getuigen geraken hierover in hevigen
twist. De zaak verergert nog als Bonte
Eugeen opkomt en spreekt in den zin van
Naghels. Volgens Bonte zou Doolaeghe
gezeid hebben als ze mij noodig hebben ze
moeten mij maar roepen.
Doolaeghe loochent en beweert dat Bonte
zou belooid hebben dat hij zou wel betaald
zijn.
L._ „...j IM_J|
Bonte zegt dat hij natuurlijk zou betaald
zijn van den Juge
De Voorzitter doet opmerken dat er
onbetwisbaar iemand liegt hij herinnert
dat de minste straffe voor een valschcn eed
zes maanden gevang is, en op verzoek van
het openbaar Ministerie wordt de verklaring
van Bonte opgeschreven en moet door den
getuige seffens geteekend worden.
Bonte Eugeen-loochent bij den schoon
vader van Doolaeghe geweest te zijn. Deze
ook een Bonte, wordt bijgeroepen en beves
tigd dat Doolaeghe met Bonte Eugeen is
weggegaan.
Baaien Victor, 10 jaren, Volbout Theo-
phiel, 11 jaar leggen getuigenissen af die
door 't danig geruchte verloren gaan.
Desiere Seraph. 31 j., is de beenhou
wersknecht, die een meisje van de grootte
van Mad. Depuydt heeft zien loopen al de
Rijselstrate, den nuchten van de diefte,
rond 8 ure en half. Hij heeft Delaire hooren
zeggen, op het verzoek van Vrouw Decock
de wegloopster te achtervolgen ik en zie
niemand.
Delandsheere, 42 jaar, leurder, is ten
11 en half bij Delaire een glas bier gaan drin
ken en werd besteld door M. Depuydt.
De volgende getuigenissen zijn van weinig
belang en brengen geen bijzondere klaarheid
in die zake.
M. Begerem vraagt dat de hulpkommissa-
ris Vandenhende nog zou gehoord worden,
alsook de soldaat Dael, die te Leuven in het
hospitaal ligt.
Op verzoek van M« Nolf, die maar op een
late met de verdediging werd belast, en die
geern over sommige getuigenissen het ge
dacht zou hooren van zijn klient Delaire
wordt de zaak uitgesteld tot den 23 Januari,
s achternoens ten 3 ure.
Kwart vóór 12 ure wordt de zitting ge
heven en de honderden menschen die in en
rond het Justiciepaleis staan, verdringen zich
rond de gevangenkarre, om eens van nabij
de betichte Delaire te zien. Madeleine De
puydt mengt zich onder 't publiek.
De trekking van de laatste serie der tom
bola van Luik is bepaald op maandag 2a
dezer; zij zal plaats hebben in het stadhuis te
Brussel. Het lot van 200.000 fr. en de 11
volgende groote loten zullen echter alleen
getrokken worden de trekking der andere
loten zal eerst later plaats hebben.
Men spreekt thans veel over een nieuw
stelsel van biljard, dat eene groote veran
dering zal teweeg brengen.
Er is spraak de hoeken af te schaffen.
De biljard zou langwerpig rond gemaakt
worden.
De Koning van Engeland, een groot
liefhebber van biljard, is zeer ingenomen
met het nieuw model.
De professors van Biljard, in Engeland,
hebben het stelsel aangenomen. Wij mogen
dus op het vasteland ook weldra de nieuwe
biljarden verwachten.
De liberale meerderheid van het Stadhuis
in Thienen, wilde aan de kinderen in de
liberale gemeenteschool alleen soep uitdeelen.
Dit besluit werd aangeklaagd en ver
broken omdat ALLE schoolkinderen aan
die soep niet mochten deelnemen: De katho
lieke schoolkinderen hebben toch zooveel
recht als de liberale, en het geld der
gemeentekas komt zoowel uit de zakken
der katholieken als uit die der liberalen.
M. Woeste heeft dan ook een wetsvoorstel
ingediend, om de ONPARTIJDIGE uitdeeling
van schooisoep te bekomen, en dat, om de
liberale broodrooverij in zekere Steden te
beletten.
Nu schrijven de liberale bladen, dat M,
Woeste, een wetsontwerp heeft ingediend
om het uitdeelen te beletten van schooisoep
in de gemeenteschool.
Men kan niet erger de waarheid den nek
omwringen. Nu, men weet het, voor de
liberalen,zijn in politiek alle middelen goedj
als ze maar lukken, meenen ze.