D I T IS
EN OMMELANDS,
üieii
bond de wereld
Op'Zaterdag.9'D Juni 1906
5 centimen 't blad.
jaaP Tilnerk 3010
Fanfare Royale
Kiezerslijsten
Spanje
Vrankrijk
Italië
Oostenrijk
De kiezingen in België
Landbouw
P AARDE y-LOOPSTIJD
VAN ALLES WAT
De spoorwegen van
West-Vlaanderen
TELEFOON 52
Te trekken bij den UitgeverTh 36, in de Boterstrate, te Yperen bij i land boodschap toe sen ofte post, tegen 3 frank jaar».
't Nieuwsblad van Yper verschijnt h Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
t Hes moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk 3d, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen 2al
De bekendmakingen k»st»*n 0,fr. 13 de reke binnen 't blad ia't
0,f.30 van 's Rechters wegen 1.1overdruk, 5 fir. 't honderd. Ieder
boek, waarvan on» twee afdrakselt zijn gezonden, wordt besproken.
De Keeren van de Agence Havas, ,'e Bfuasei, Tè.34, in de. Zilver-
strate, en te Parijs, Na 8, Place ds u Bouise, ontvasten bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost- k
Westvlaanderen wonen.
Dimanche 10 Juin
a 6 1/2 heures
Après les Courses
au Kiosque de la Grand'Place.
1. LTndépendance Nationale
Marche J- Muldekmans
2. BelgiqueOuverture J Steenebeugen
3. Pour un OuiPolka-Ma
zurka W. Van Perck
4. Fantaisie Militaire, Fan
taisie Paul Gilson
5. Mignonne, valse L. Canivez
By elke kiezing zijn er talrijle per
sonen die klagen dat ze niet opgeschre
ven zijn op de kiezerslijsten of nog da'
ze het noodig getal stemmen niet h<ab
ben waarop zij meenen recht te heb
ben.
Als de kiezing daar is, helpt geen
reklameeren meer. Nu worden in all<
steden en gemeenten de lijsten herop-
gemaakt, die zullen dienen voor de
gemeentekiezing van toek omende jaar.
Indien gij zelf, of uwe vrienden en
kennissen, het getal stemmen niei
bezit, waarop gij denkt recht te heb
ben, doet uwe rechten gelden bij der
heer secretaris uwer gemeente of
vraagt raad en inlichtingen bij ver
trouwbare mauneD. Nu is 't het ge
paste oogeublik.
Het getal slachtoffers van deu aanslag te
Madrid is erger als men gevreesd bad. Het
juist getal dooden en gekwetsten is nog
niet officiéél gekend, maar er zijn ten
minsten 25 dooden, 34 erg en een honderd
tal licht gekwetsten.
Verscheidene gekwetsten verkeeren nog
in onrustwekkenden toestand kleine stuk
jes van de bom zijn zoo diep in het vleesch
gedrongen dat het onmogelijk is ze eiuit te
halen.
Eene arme vrouw, 'tengevolge der ont
ploffing zinneloos geworden, is in een
kraukzinnigenhuis moeten opgesloten
worden. Men vreest voor het verstand van
twee andere vrouwen.
Dinsdag zijn nog twee gekwetste soldaten
overleden.
Men denkt dat de bom door Morral ge
worpen vergiftigd was, want al de gekwet
sten hebben den kanker gekregen.
Eene blikken doos die men aan het hotel
van den krijgsgouverneur te Madrid gevon
den heeft, was geladen met buskruit en
schroot.
De Dader pleegt zelfmoord
Zaterdag namiddag kwam een kerel in
eene afspanning van het dorp Torrejon de
Ardoz, en vroeg om welk uur er een trein
naar Barcelona vertrok. De onbekende zag
er ongerust uit en hij had brandwonden
aan zijne handen bekomen. Deze bijzonder
heden wekten de argwaan van den herber
gier op. Deze laatste bennneide de
persoonsbeschrijving die van den dader
van den moordaanslag gegeven was en
bestatigde dat het uiterlijk van den vreem
deling volkomen met deze persoonsbeschrij
ving overeenstemde en verwittigde den
veldwachter Fructuovova. Deze laatste
gelukte er gemakkelijk in Morral zoo
heette de onbekende in te halen en vroeg
hem zijne papieren.
Morral antwoordde kalm dat hij zijne
papieren verloren had, doch dat hij gemak
kelijk zijne idenditeit kon bewijzeu. Hij
stelde den veldwachter voor met hem naai
de statie te gaan, ten einde, indien het zijn
moest naar Madrid te telegrafeeren. De
veldwachter nam het voorstel aan en begaf
zich met den anarchist in de richtiDg van
de statie,
Eenige minuiten later knalden twee
schoten.
Op 't gedreun der losbrandingen kwamen
de personen, die zich in de herberg bevon
den, toegeloopen in vonden twee lijken, op
den steenweg in en bloedplas uitgestrekt.
Het hoofd var den veldwachter was
verhakkeld door een kogel, hem langs het
rechteroog dwarsdoor den schedel getlron
gen. Morral had ach een kogel in het hart
geschoten. Hij hiéd nog den revolver met
zeven schoten, vaarvan twee kardoezen
afgevuurd waren, trampachtig in de hand
gekneld.
In eene kliniek,labij de kerk van den
Bijstand, te Madriq werd bet lijk van den
anarchist, zondag entoongesteld het lag
op eene hellende pauk achter een raam. In
den voormiddag verd iedereen toegelaten
het lijk te komen zgn, doch 's namiddags
moest deze toelatinj ingetrokken worden,
daar de menigte wedend werd en aan hare
verontweerdiging ei afschuw lucht gaf. Al
degenen die het lijl gezien hebben, zijn
verwonderd over le rustige, zachte en
glimlachende uitdrikkingen van het gelaat.
Morral schijnt 28;ot 30 jaar oud te zijn
hij is de echte typ van den spaDjaard.
Zijn gelaat is mager m zijne wangen zijn
ingevallen. De zwart baard is sinds twee of
drie dagen niet mee geschoren. De mond
is hoekig en gedeltelijk gesloten, zijne
oogen zijn ook half pen. Zijn neus is lang
en smalzijn voorbofd is breed zijne
ooren zijn grootzij haar is kort en zwart.
Men heeft het lijk in eene dennen kist
gelegd en alzoo tentongesteld.
Op de borst ziet mn eene zwarte vlek,
aan het hart, de plats waar de kogel inge
drongen is, die een inde aan zijn leveD
gesteld heeft.
De kogel is dwas door het lichaam
gevlogen hij is lau£ den rug uitgekomen.
Het hemd, zooals dsverklieden er dragen,
is gansch bebloed.
Wat de kleederen van den ellendeling
aangaat, die werdei eveneens tentoonge
steld.
De overheden verlaren dat er niet kan
aan getwijfeld worda of de zelfmoordenaar
is inderdaad Mateo lorral de dader van
den aanslag van verlden Donderdag.
Het nieuws
der ontdekking on dezelfmoord van Mateo
Morral werd zaterdarond 11 1/2 ure naar
Yiadrid gebracht dooden luitenant Herre-
ra van de burgerwacl, die per automobiel
gekomen was. Dez officier verwittigde
seffens graaf Romiones, minister van
binnenlandsche zakei die zich oogenblik-
kelijk naar het i aleiipoedde.De ontvaugbt
van de buitengewone Gezantschappen liep
juist ten einde.
Zoodra de ministère zelfmoord van den
dader van den aansla tegen den koning
meldde,riep deze laats «De ongelukkige
zooveel onschuldige achtoffers, om tot
zulk een einde te kumr
De koning vroeg veolgens Hebt gij
inlichtingen over deuidooden veldwach
ter
Eu wanneer de minier hem zegde dat
de veldwachter eeneweduwe en kleine
kindekens achlerlietytwoordde de vorst:
Arme lieden I Nog meer onschuldige
slachtoffers Dat men )or hen zorge. Het
mag niet gebeuren dakij gebrek zoudeu
lijden voor ons, voor n 1...
'L. 11, lus X
Het nieuws van deninslag van Madrid
heeft Z. H. den Paus ep getroffen. Daags
na den aanslag, in dnoegte las deu H.
Vader, in zijne bijzonce kapel, eene mis
voor de koning en de iningin van Spanje,
alsook voor de dooden i de gekwetsten van
den aanslag. Daarna bat Zijne Heiligheid
zich naar zijne kamer eschreef een langen
brief aan deu koning v: Spanje in dezen
brief gaf Pius X vrijenoop aan de gevoe
lens van onuitputbare gdheid en oneindig
geloof die zijn hart verllen.
Denzelfden vrijdag nofertrok een bijzon
dere koerier uit Rome o den brief aan den
aposto.ieken nuncius,teadrid,te bestellen,
die hem den koning van?anje overhandigd
heeft.
Dinsdag werd door Zl. een plechtig Te
Deum gezongen om Gote bedanken over
de wonderbare oatBnapag van Koning en
Koningin Alfonsa.
De minister van openbaar ouderwijs en
eerediensten, M. Briand, heeft dinsdag te
St-Cioud, op het 25jarig jubelfeest der BOr-
maalscholen die door Jules Ferry gestitht
werden, eene redevoering uitgesproken,
waarin hij zich geluk wenschfe over deu
zegepraal door de republiek in de kiezingen
behaald. Hij bracht daar hulde voor aan de
nagedachtenis vau Jules Ferry, die het
onderwijs heeft verwereldlijkt, en aan de
goddelooze schoolmeesters, die er sedert
aangesteld zijn.
't Is inderdaad aan het goddeloos onder
wijs te wijten, dat de meerderheid der
fransche bevolking zich zoo onverschillig
toont aan den godsdienst, zoodanig dat zelfs
het ichrikbewind van Combes en de kerk
vervolging haar niet tot inkeer heeft kunnen
brengen. En zulk onzijdig onderwijs zouden
de independenten in ons land ook al willen
invoeren, ondanks hunne protestaties dat
zij ook den godsdienst verdedigen lil Wat
de liberalen en socialisten betreft, men weet
dat zij kortweg het goddeloos onderwijs
willen verplichtend maken zij weten door
het voorbeeld van Frankrijk wat zij daarvaD
mogen verwachten.
President Faillières is maandag laatst de
tentoonstelling van TourcoDje gaan openen.
Vele volk was er tegenwoordig en de
overheden van allen rang waren opgekomen,
om de opperste overheid van het land te
begroeten.
Onder de aanwezigen bemerkte men ook
Priester Lemire, kamerheer van Haze-
broeck.
Bij een baardscheerder van Ancona,
zekeren Gablianelli Antonio, heeft men drie
dynamietbommen ontdekt zij waren in
cement gewikkeld en van lonten voorzien.
Deze bommen zullen in het laboratorium
van het leger onderzocht worden.
In de woning van Gablianelli heeft men
ook twee pakken solfer en chloraat vaD
potasch ontdekt.
Tengevolge dezer ontdekking zijn twaalf
anarchisten aangehouden.
De koning van Italië moet den 24juDi
oaar Ancona komen. Klaarblijk end is er
een anarchistisch komplot tegen den zoon
van koning Humberto, het slachtoffer van
Bresci, in 't spel.
Uit hoofde van het aanstaande bezoek van
den koning van Italië te Ancona, werden
de anarchisten en, in 't bijzonder Gabbia-
nelli, die reeds voor anarchistische propa
ganda veroordeeld was, door de policie
streng bewaakt.
De aangeslagen bommen zijn eene appel-
cien groot en kunnen, even als het vernie-
lingstuig van Madrid, in een bloemtuil
verborgen worden.
Ancona was altijd een nest van anarchis
ten. I)e beruchte anarchist Malatesta kon
er eenigen tijd ongestraft verblijven hij
stichtte er zelfs een club, die tegenwoordig
nog bestaat.
Maandag zijn er over de ontdekking der
bommen nadere bijzonderheden toegeko
men
De baardscheerder Goddianelli, die de
bommen in zijnen winkel verborgen hield,
is slechts 23 jaar oud. Hij heeft reeds zes
veroordeeliDgen ondergaan o. a. voor
opstand tegen de openbare macht.
De andere anarchisten, verdacht van
medeplichtigheid, die aangehouden zijn,
zullen te verantwoorden hebben voor oj-
wettelijke vereeniging n.Een hunner,Cecilia
Raniero, werd m 1896 veroordeeld om eene
bom gelegd te hebben aau de deur vau het
fransch consulaat, te Aucona.
De Patriaen andere italiaausche
bladen zeggen dat het komplot Tan Ancona
vertakkingen heelt in andere Bteden vau
Italië, waar anarchisten verblijTen. Men
verwacht dan ook eene massa nieuwe aan
houdingen.
Eenitaliaan8ch staatsman heeft verklaard
dat de ontdekking van het komplot van veel
ergeren aardjschijnt te zijn, als wel gezegd
wordt.
Men dacht eerst dat de koning zijn bezoek
zou uitstellen, doch de komst van den vorst
blijit op den bepaalden dag, 24 juni, vastge
steld,
Keizer Willem is zijnen grijzen bondge
noot Frans Josef van Oostenrijk gaan
bezoeken. Zy hebben te zamen een telegram
gezonden naar hunnen makker van het
drieverbond, koning Victor Emmanuel van
Italië.
Alles was om ter vriendelijkst.
De ontvangst te Weeuen was hertelijk eu
het volk heeft de twee keizers geestdriftig
toegejuicht.
Binst dat Willem al den eenen kant door
bezoeken de goede betrekkingen tracht te
versterken, zorgt hij al een anderen kant
zijne macht te vermeerderen, en namelijk
zijne zeemacht, door het bouwen van
nieuwe oorlogschepen en het verbetereu der
kanons van diezelfde schepen.
Hij richt wedstrijden in voor het schieten
en geeft zelf prachtige prijzen om zijn tolk
nog aan te prikkelen.
Sedert de eerste kiezingan welke in
België plaata hadden den 29 Augusti 1831,
zijn er in het geheel 40 kiezingen gew eest
voor de hernieuwing der Kamer en 22 voor
de hernieuwing van deu Senaat.
Vier keeren werden de beide Kamer»
ontbonden in 1848 door koning Leopold I
in 1870, 1892 en 1900 door koning Leo
pold II.
Er zijn twee afzonderlijke ontbindingen
van den Senaat geweestin 1851 en in 1884.
Zes keeren werd de Kamer der volksver
tegenwoordigers alleen ontbonden in 1833,
1853, 1857, 1864, 1865 en in 1867.
De katholieken zijn vier keeren aan het
bewind geweest, de liberalen slechts drie
keeren.
De katholieken waren aan het bewind van
1831 tot 1847, 't zy 18 jaren van 1855 tot
1857, 't zij twee jaren van 1870 tot 1878,
't zij dus acht Jaren, en eindelijk van 4884
tot 1906, 't zij dus 22 jaren, zonder nog de
volgende te rekenen.
De liberalen waren meester van 1847 tot
1855, 't zij acht jaren van 1857 tot 1870,
't zij dertien jareu van 1878 tot 1884, 't zij
zes jaren.
In het geheel dus zijn de liberalen 27 jaren
aan het bewind geweest en de katholieken
48 jaren, 't Is aan bet lang bestuur der
katholieken te wijten,dat ons land tot zulken
grooten voorspoed gebracht geweest is.waut
men heeft zich enkel het schrikbewind der
geuzen van 1878 tot 1884 te herinneren, om
overtuigd te zijn dat een vrijmetselaarsmi-
nisterie België naar den ondergang zou
leiden.
In Holland legt de landbouwer er zich op
toe om er vroeg en veel te kweeken en hoog
te verkoopen.
Zoo er wat nieuws opkomt, dan zijn de
hollandsche boeren ook dadelijk bij de hand.
De Hollandsche grond is vruchtbaar,
zeker maar daar is de boer ook nijverig en
berekend.
Het kweeken van spinazie, is eene nieu
wigheid uit de laatste jaren, 't is te zeggen,
de kweek in 't groot.
Dit jaar is er, in de streek van Driel, ve»l
spinazie gekweekt, doordien er winst aan te
doen is.
Deze spinazie wordt in massa geleverd.
Over den opbrengst valt niet te klagen en
het malsche groen heeft zich goed ontwik
keld.
De prijs, bij de conservefabriek van
's Hertogenbosch, bedroeg 2 centen en hall
per kilo.
Dit is min als verleden jaar, hetgeen komt
door de groote hoeveelheid gekweekte
spinazie.
Deze prijs voldeed juist niet alle kweekers;
maar toch, hij mag loonend genoemd wor
den.
De spinazie heeft toch bij het meeste deel
der kweekers, 3 gulden 5o tot 4 gulden 5o
per roê opgebracht.
Dat is een schoone opbrengst, en hij komt
op 5o tot 60 gulden per hunt. (Hunt, 1/7
hectare), dus ongeveer S73 frank per hectare.
Daarbij mag niet vergeten worden dat het
vrijgekomen land voor een ander vrucht nog
kan dienen.
Als tweede Yrucht kan men daar beeten
zetten, kooien, ook al snijboonen of printes-
seboontjes.
Eenige kweekers van spinazie moeten
eventwel bij de behandeling nog wat beter
leeren.
Sommige ondervonden teleurstelling, door
het verkeerd afsnijden van deze vrucht.
Men zal eventwel met de behandeling der
spinazie, spoedig op de hoogte geraken.
't Is een loonend gewas, een nieuwe en
winstgevende kweek.
Wie zal het alhier eens probeeren
Naamlooqe maatschappij der IJ\trenwegen
van West- Vlaanderen
te VPE B
met de welwillende medehulp
der Rijschool.
Uitstap aan half geld,
Er zullen kaarten heen en weer voor Yper
uitgegeven worden door de hierna genoem
de statiën, aan de volgende verminderde
prijzen
Kortrijk
Wcvelghcm
Meenen
Wervik
Komen
Houthem
Hazcbroek
Caestre
Godewaarsvelde
Abeele
Poperinghe
Rousselaere
Moorslede
Zonnebeke
1* klas
fr. 2.60
2.10
Je klas
1.3*
t.10
0.90
0.70
0.So
0.40
1.40
I.IO
l.OO
Voor het gaan. zullen dïo kaarten geldig
zijn met de treinen vertrekkende van Kor
trijk om 12 a34, van Hazcbroek om I a. 85
s'avonds en van Rouselare om 13 13 en,
voor het terugkeeren, met de treinen ver
trekkende van Yper naar Kortrijk om II a.32,
naar Hazcbroek om Ha. 18 en naar Rou
selare om 18 u. 07.
Ziehier eenige bijzonderheden over het
wetsontwerp, op 9 Mei door minister
Liebacrt in de Kamer neergelegd betrekke
lijk de overname der spoorwegen van West-
Vlaanderen door den Staat.
Het spoorwegnet van West-Vlaanderen
heeft eene uitgestrektheid van 181 kilometers
6, waarvan 14 kilom. 7 in Frankrijk gelegen
zijn. Het is gevormd door de vereeniging
van vijf vergunde spoorwegen Brugge
naar Poperinghe langs Rousselare,Kortrijk,
Meenen en Yper, met vertakking van Ingel-
munster naar Deynze Poperinghe naar de
fransche grens Rousselare naar Yper
fransche afdeeling van de belgische grens
naar Hazebrouck, en Meenen naar Rousse
laere.
In 1878 bad de Staat de vergunde spoor
wegen van Lichtervelde naar Veurne, van
Brugge naar Blanken berghe en Heyst, van
Thielt naar Lichtervelde, van Oostende naar
Armentiers, van Veurne naar Duinkerke,
van Wielsbeke naar Ingelmunster en van
Oudenaarde naar Nieuwpoort overgenomen.
Het hoogcrgemeld spoorwegnet maakt dc
vollediging uit der staatsspoorwegen in
West Vlaanderen, en het verschil van uit
bating, van tarieven, enz, was een beletsel
voor de regelmatige inrichting van den
dienst.
Het is bovendien noodig den ijzerenweg
tusschen Brugge en Kortrijk van eene
dubbele spoorbaan te vooraien, en de
regeering kan dat werk met eischen van de
maatschappij. Zij heeft daarom onderhande
lingen met dezen laatste aangeknoopt, om
hare spoorwegen over te nemen.
De maatschappij stemde er in toe hare
vergunning af je staan mits eene anaui(ejt
tM&aazavM.'itaiSKua
UWSBLAD VAN YPER
ZONOA* li JUNI
1.70
i.ïo
1.00
o. 8a
3;oo
2.30
1.90
i.3o
0.90
1.80
1.10
0.70
2* klas
2. OO
I.60
i.3o
1.00
0.80
0.60
«iOO
1.70
1.40
1.00
0.70
1.40
0.80
0.60
0.70
o.5o
0.90
0.1*
0.40
