I s
E N OMMELAND S,
8 fr. 's j aars
a#
Op Zaterdag "24" November G i»6.
I I
Al wie inteekent op het
Nieuwsblad v n Yper voor
1907, krijgt hei blad voor
nieten tot nieuwjaar.
Vraa f het blad aan den
briefdrager of ten bureele,
86, Poterstraat, te Yper.
De herbergier krijgen het
blad voor 1,50 's jaars.
De strijd voor 't leven
Liberaal Underwits
WERELD
Frankrijk
Duitschland
Engeland
VAN ALLES WAT
Doe Prinsen
worden opgevoed
Het Vergunningsrecht
Laatrijpende Appelen
Aardappelkweek
Voor de Vrouwen
Eenvoudig waar
Het oud Nickelgeli
Te laat
STADSNIEUWS
Sinie Cecilia
in 't Volkshuis
Turners
Concert
•entimeo 't bh*fi
*1 jaar, Taimerk 3034
JBS
Te trekken bij den UitgeverJ'* 36, m cte Boterstrate, te Ypere» óz; s /a«d ooodschapwesen ofte post, tegen 3 fran
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
HOND DL
Te li i j se l
feKH
't Nieuwsblad van Yper verschijnt's Vrijdags, en's Zaterdags na
-ie markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Bel Mad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
Al'es moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
T* SS, te Yper.
De bekendmakingen kosten Q,fr.l5 de reke binnen 't hlad i
0,f.30 van 's Rechter;, wegen t. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd, tea
boek, waarvan ons twee afdraisels zijn gezonden, wordt besproken.
De fteeren van de Agence Havas, ie Brussel, Tk 34, in de Zilver
strate, en te Parijs, n°8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen
Waarom al dit rumoer op straat Waar
om dit gedurig asknarsen der zwaar geladen
wagens, die langzaam door twee, drij of'
vier kloeke peerden voortgetrokken worden?
Waarom dit geblaf der honden, die hijgend
met hun welgevuld karreken voorbij loopen?
Waarom die uitvinding der velos en moto-
cycles, en waarom dit getuit der automo
bielen die als bliksems voor onze oogen
ijlen, om welhaast snel in het stof te
verdwijnen? Waarom dit gewoel van men-
schen, die immer weg en weer loopen met
koortsige gezichten, zonder ooit een vrien
delijken glimlach voor de voorbijgangers
over te hebben
't Is den strijd voor 't leven 1
Waarom van 's morgens vroeg dit ge-
druisch op straat en dit geloop naar staties
en fabrieken? Waarom die vuile en groote
rook, die wij uit de fabriekschouwen zien
opstijgen? Waarom hooren wij, langs de fa
brieken gaande, dit ronken ea knarsen dei-
raderen, iD werking gebracht door de over
groote machienen Waarom dien kommer
vollen angst, dien wij bespeuren op het we
zen van den fabrikant Waarom zien wij
nooit geen vroolijken lach op zijn gelaat
De vrees is er gedurig op te lezen, dat er
iets zou kunnen ontredderen en bij al te
veel schade er door zou lijden! Waarom dus
dien last, kommer en gejaagdheid
't Is den strijd voor 't leven 1
Waarom ook dit rondslenteren van deur
tot deur, met geheele vrachten goederen op
het lijf? Waarom dit leven en geschreeuw
van alle slag van kooplieden, om hunne
waren aan te prijzen, en de menschen lastig
te vallen, ja om hen zelfs bijna te dwingen
van te koopen Waarom dit onderkruipen
van den eenen tegen den anderen, zoo hevig
dat zij 't gras van onder malkanders voeten
zouden wegmaaien Waarom jaagt men
overal het fortuin-vlindertje na, en zou men
zijne eer en ziel verpanden, om geld en goed
te bezitten Waarom voor de scheepvaart
al die nieuwe uitvindingen, om zooveel te
sneller de wateren der zeeën te doorsnijden,
en alzoo te spoediger de koopwaren aau den
man te kunnen brengen
Is dit niet al deor en voor den strijd des
levens
O ja, de strijd om het leven is zeer groot
op onze dagen, zoo hevig als het nog nooit i
geweest De eene misgunt den andere dat
hij leeft; zelfs leden eenei' zelfde familie be
nijden zich onderling. Zoo hevig is de strijd
om het leven, dat men aanslagen en moorde
rijen zoude begaan, ware 't niet dat Gods
geboden zulks verhinderen en dat Moeder
Justicia een oog in 't zeil houdt.
Is er iemand die een artikel heeft waar
mede hij fatsoenlijk dosr de wereld geraakt
en voor zijne vrouw en kinderen eerlijk het
brood kan winnen, welnu twintig, dertig
jaloerschaards benijden dit zuurgewonnen
brood en beginnen bedrieglijk te onderkrui
pen op het einde is er voor niemand meer
nog iets te verdienen, en het bedrog begint
alsdan zijnen vrijen teugel te vieren... Ziet
eens rondom u. wat moeite men al doet, om
toch wat geld bijeen te verzamelen
En de doodende concurrentie tiert en
woekert alom om den strijd voor 't leven nog
ondragelijker te maken
Waar is de tijd dat de menschen zich als
broeders beminden Dat het tnenschdom als
het ware maar eene familie uitmaakte
Die tijden zijn verdwenen in de kolk der
eeuwigheid
En waardoor zijn die goede tijden ver
dwenen?... En waarvoor is die groote
verandering, die doodende concurrentie
gekomen
Voor den strijd om het leven
(Ga^et van Merchiem).
In de liberale Chronique staat in klare
duidelijke letters deze bekentenis te lezen,
in een pennetwiit Jat zij had met den Pre-
curseur over het onderwijs in Antwerpen.
Zij schrijft
Wat ik dus zegde in oiijn eerste artikel
blijft recht staan en kan in enkele woorden
n samengevat worden: de stedelijke scholen
{te Antwerpenzijn lagere scholen, de
vrije daarentegen middelbare. Besluit
Het openbaar onderwijs te Antwerpen,
in de betalende scholenstaat beneden dit
a van de kleinste steden in het land en bene
i) den het vrije onderwijs in on\e stad. Dat
is al wat ik gezegd en daar is niet uit te
geraken, al maakte men nog veertig dagen
i) net papier zwart.
Wat blijft er nu nog over vraagt het «Han
delsblad »,van al dien bluf over Antwerpen.
stad der scholen en over de liberale
partij van het onderwijs 'n zeepblaas
die ons per jaar meer dan 2 millioenen kost
aan onderhoud en jaarwedden.
Wij vragen het aan de liberale gazetten
wat blijft er nu over van al hun stoeffeu
over het liberaal onderwijs, en van hun
gedurig schaamteloos leugenachtig, beknib
belen van katholiek onder wijs, waar zij niets
in te zien hebben, wil zij er geen roode duit
voor betalen.
De inventarissen door de fransche inbre
kers in de kerken wofden hernomen ten allen
kante.
Dinsdag nuchtend ten 5 en half kwamen
die mannen toe te Abeele. Eene afdeeling
soldaten en gendarmen waren mee. Seffens
wierd de weg naar de kerke volgestopt met
soldaten. De inbrekers drongen in de kerke,
lieten nog den E. H. Pastor, de Voorzitter
van den kerkraad en Mter Persyn binnen. In
tien minuten waren ze weder weg, maar 't
was toch nog tijd genoeg om de naaste ge-
buurs te doen opkomen. De gendarmen
werden onthaald op rotte aardappels, keien
en steenen een gendarm werd van zijn
peerd geworpen en op den fourgon weg
gevoerd.
Gelukkig dat die gasten rap weg waren,
want 't volk begon op te komen van alle
kanten en niemand hadde kunnen voorzien
hoe dat zou afloopen.
Te Vleteren weigerde kapitein M. zijne
soldaten de kerke te doen openbreken.
In eene andere plaatse drongen de soldaten
binnen gewapend met houweelen, als waren
bet ievers mannen die moesten den grond
open kappen. Moesten de soldaten anders in
eene kerke te zien zijn, ze stonden op een
slecht bladje.
Arm Vrankrijk 1
De nieuwe hulpbisschop van Arras heeft
Zondag te Rijsel eene krachtdadige redevoe
ring uitgesproken, die, als door werkzaam
heid gevolgd wordt, voorzeker deugd zal
doen.
De vrijheid van tale voor de Polen zal bij
eenige dagen in de Duitsche kamer besproken
worden. De Poolsche afgeveerdigden zullen
de ministers ondervragen over de hatelijke
maatregels door hen genomen om de Polen
te beletten hunne tale te gebruiken zelfs voor
delessen van catechismus. In Duitschland is
de godsdienstleer verplichtend en de kinders
der Polen wilden anders niet dan in
Poolsch hunne lessen opzeggen. Kinders
werden op bevel der overheid aan het gezag
hunner ouders onttrokken,omdat de kinders
op aanraden der ouders weigerden te ant
woorden in t Duitsch.
De Duitscbers hadden gemeend dat Z. H.
den Paus in bun voordeel zou tusschenko-
men, maar zij hebben zich misrekend.
Als bewijs van de verwarring, die er
thans keerscht in de Anglikaausche kerk
wil ik twee gevallen aanhalen, die betee-
kenend zijn.
Gisteren morgen,schrijft Lady Wimborne
aan de Times, en vraagt waar het naar
toe moet met het protestantisme i Ze trekt
namelijk de aandacht der lezers, op de
benoeming van den eerw. heer Spencer
Jones, door den Anglikaanschen bisschop
van Londen, tot leeraar in een seminarie.
Naar aanleiding hiervau haalt zij drie ge
deelten aan, die ik hieronder iaat volgen uit
een boek pas van zijne pen verschenen,
onder den titel vau Engeland en de H
Stoel Hier volgen de uittreksels
De tegenwoordige crisis in de Angli-
kaansche kerk is geen schaduw, maar een
werkelijkheid en de tqogelijkheid, van de
hereeuiging met den H. Stoel is eene nood
zakelijkheid geworden.
De hereenigmg der Auglikaansche kerk
met de Katholieke Kerk, indien die ooit tot
stand komt, zal zijn het herwinnen van eene
vt.-orene stelling.
Bin verder
De zetel van Rome is de apostolische
zet en is bestemd on/het zichtbare mid
delpunt vau het Christendom te worden.
n lïeieeniging voor de Anglikaausche
kerk is vereeniging met de Katholieke
Kerk.
Het boek begint met een voorwoord van
lord Halifax, waarin ouder meer word ge
zegd, dat er geen grondbeginsel der Katho
lieke Kerk bestaat, dat niet op voldoende
wijze kan worden uitgelegd.
Het is wei een teeken des tijds, dat een
geestelijke, die zulke gezichtspunten ver
dedigt, tot taak heeft gekregen om jonge
Anglikaansche geestelijken op te leiden tot
het Anglikaausche priesterschap.
Een jonge geestelijke, die gedurende de
afwezigheid van den gewonen geestelijke
zijn plaats innam, sprak als volgt tot de
verzamelde kinderen gedurende een cate
chisuiusles
Vooral moet gij niet vergeten, dat er
zeven Sacramenten zijn nl. Het Doopsel,
het Vormsel, het H.Sacrament des Altaars,
de Biecht, het H. Oliesel, het Priesterschap
en het Huwelijk.»
Den voigenden dag zeide de schoolmees
ter aan dezelfde kinderen
Gisteren is u verteld geworden, dat er
zeven Sacramenten zijn, dat is niet waar,
er zijn er maar twee. Het Doopsel en het
Avondmaal.
De Westminster Gazette over dit
staaltje van opvoedkunde sprekende, zegt
terecht
Hoe kunnen do bisschoppen der Engel-
sche Staatskerk nog praten over bepaald
godsdienstonderwijs, als zulke tegenstrij
digheden als hierboven vermeld maar onder
hunne juridictie kunnen plaats hebben
Over keizer Maximiliaan van Mexiko,den
man van de ongelukkige prinses Charlotte,
wordt uit den tijd, toen hij kadet was bij de
Oostenrijksche marine, het volgende ver
haald
Hij kwam aan boord van de fregat
Schwarzenberg dat onder bevel stond
van een echten Daimatiër, een ouden zeerob,
die heel niet gesticht was over den nieuwen
kadet, en vau meening was dat zoo n prins
niets zou doen dan verwarriug te weeg
brengen, zonder van dienst te zijn.
De jonge aartshertog, die dit vernomen
had, trachtte hem van het tegendeel te
overtuigen. De fregat kruiste inde Middei-
landsche Zee, had met stormweer te kampen
en de prins toonde,dat hij voor geen kleintje
vervaard was, en best te gebruiken was.
Toen het schip op eenen schoonen dag
in de haven van Napels op anker ging, was
aartshertog zoo verrukt over het heerlijk
tooueel, dat hij besloot zonder verwijl aan
land te gaan. Maar juist dien dag had de
kadet Maximiliaan van twee tot vier ure
dienst.
Hij beklaagde zich bij zijnen secretaris,
dien hij op het schip bij zich gehouden had
deze gaf hem het gedacht in, zijn aartherto-
geiijke uniform aan te trekken en het liut
van de Stephauus-orde om te hangen üan
kon niemand hem verbieden aan land te
gaan. Zoo gezegd,zoo gedaan; de aartshertog
trekt zijn groot-uniform aan, gaat naar het
dek, groet den commandant en zegt Ik
heb de eer u mede te deelen, dat aartshertog
Maximiliaan aau land gaat.
Zoo, antwoordde de commandant ge
vat, ewel dan zal ik zelf de eer hebben,
Zijne Keizerlijke Hoogheid te geleiden.
Breng eene boot in orde
De aartshertog was wel gedwongen bon
ne mine a mauvais jeu te maken.
Bij de landing aan de kade zegde de
commandant«Uwe Hoogheid weet immers,
dat ons eerste bezoek onzen gezant moet
Daarna zullen wij bij de vreemde gezanten
afleggen.
De geheele middag verliep met de offi-
cieële bezoeken de aartshertog was wan
hopig. Aan boord teruggekeerd, ging de
prins zijne hut binnen en vertelde den secre
taris van zijn noodlot. Juist had hij zijn
kadetteaunifoim weer aangetrokken, toen
een scheepsjongen aanklopte.«Wat is er?»
De commandant laat u verzoeken bij
hem te komen.
De kadet Maximiliaan gaat aan dek en
ziet den commandant, omgeven door zijne
officieren.
Een slecht teeken, denkt hij.
En inderdaad, begint de oude zeerob
Kadet, ik meen u vandaag aan land gezien
te hebben En tot den eersten afficier
gewend gaat hij voort Had deze kadet
geen dienst vandaag
Van twee tot vier urea wacht, com
mandant.
Dus heeft deze kadet zijn dienst ver
zuimd 30 dagen lang geen verlof om aan
land te gaan
Uit goede bron wordt gemeld dat minister
de Smet de Naeyer reeds de grondgedachten
heeft vastgesteld van een wetsontwerp be
trekkelijk het vergunningsrecht, dat hij bin
nen kort in de Kamer zal neerleggen. Hij
zou van zin zijn het vergunningsrecht
algemeen te maken, doch de taks nogal laag
te stellen.
De vrijstelling van het vergunningsrecht
voorde herbergen,waar geene sterke dranken
getapt worden, heeft den smokkelhandel in
die dranken begunstigd wordt het recht op
al de herbergen toegepast, dan zal daarin
geholpen worden. Wat meer is, de opbrengst
der taks zou aanzienlijk vermeerderen, en de
regeering zou die vermeerdering tusschen de
gemeenten uitdeelen, met het aandeel in het
bijzonder fonds van i fr. op i fr. 5o per
inwoner te brengen.
Laatrijpende appelen mogen lang blijven
hangen ze nemen nog in omvang toe,
terwiji de smaak nog beter wordt. Zelfs
eenige graden koude doen geen kwaad, mits
men ze niet juist op dit oogenblik haastig
afplukt met de bedoeling ze nog te redden.
en plukt ze in het middaguur
cember plukt men soms nog appelen, die t ij
den oogst vergeten waren en een vrij strenge
vorst goed doorstonden. De vruchten waren
nog saprijk en smaakten zeer goed.
Sedert een paar jaren hoort men op den
buiten gedurig spreken van krulders onder
de aardappels, vooral onder de waaltjes. Dit
jaar werd als proef, eene soort van aardap
pelen, Pomme de terre Vindustrie, geplant
in den h©f der gemeenteschool van Staihille.
Het plantzaad werd den heer Van deVelde,
gemeenteonderwijzer bezorgd door den heer
Van Haverbeke, landbou w-ingenieur te
Brugge. De beplante oppervlakte had eene
grootte van 14 1/2 roeden. Er was niet eenen
enkelen krulder in te zien. De opbrengst
bedroeg net 937 kilos, dit is 64 kilo 6/10 per
roede dat ware dus ig 38o kilos per
gemet, 't is te zeggen ruim 193 zakken van
100 kilo of nog 437 zakken van 100 kiio per
hectare.
Onnoodig te zeggen dat de 937 kilos
aardappelen uit den schoolhof, tot de groot
ste toe, als planters rap verkocht waren.
Neem niet anders dan goed, schoon,versch
water voor de koffie. Gebruik steeds alleen
goede koffie de goedkoope, mindere soort
smaakt altijd slecht, al neemt ge er nog zoo
veel van. Koopt nooit te veel koffie opeens
De versch gebrande smaaktaltijd het lekkerst.
Bewaar de koffiie nooit in blikke trommels
maar in een goed sluitende porceleinen pot.
koop geen gemalen koffie, maar maal de
boonen zelf. Maal ze niet grof, maar zoo fijn
als meel. Zet uw koffie door 't opgieten van
kokend water fijne koffie mag niet koken
maar moet even stoomen. 't Best is een
fi treer, waar 't kokende water doorheen
zijgt. Giet het kokende water nooit alles
tegelijk op de koffie, maar bij kleine hoeveel
heden en met eenige tusschenpoozen, zorg
er voor dat, bij 't opgieten van het water, de
koffiepot zoo kort mogelijk open staat. Drink
de gezette koffie terstond.
Moet de koffie lang warm gehouden
worden, plaats ze dan in een goed sluitenden
pot in een pan met heet water en nooit de
koffie;, alleen op een lichtje of op het warme
fornuis, en dit is vooral van belang
laat de gezette koffie, bij dat warmen,
volstrekt niet weer koken. Dan zult ge 't
bovenstaande in acht nemen steeds lekkere
koffie drinken
Het verstand zonder de goedheid is de bij
zonder het zeem.
De gelatenheid is de weg naar het geluk
Het geluk is de beste geneesheer der
wereld.
Om zijn geluk te bewaren moet men
nederig gelukkig zijn.
De blijdschap heeft hare tranen gelijk
de droefheid.
is het deel der
lage
De afgunstigheid
zielen.
De eerste stap tot het goede is het kwaad
niet te doen.
Het menschdom in beter dan de men
schen.
De leugentaal loopt sneller dan de
waarheid.
Men heeft meer moed dan verstand noodig
om juist te denken.
De nieuwsgierigheid en de kwaadsprekerij
zijn tweelingzusters.
Wij herinneren onze lezers voor de
laatste maal dat de niet doorboorde nickel-
stukken van 5, 10 en 20 centiemen, met den
Belgischen Leeuw, maar gangbaar meer zijn
tot het einde van de\e maand.
Moeders,ziet de spaarpotten na van uwe
kinders, want 't ware oprecht jammer,
moestet gij nog na het einde der maand,
oude nickelstukken vinden.
Men kan al deze stukken, zelfs gebuilde of
beschadigde, nog tot einde November uit
wisselen in de Nationale Banken, Ontvan-
gerijen, post- en telegraafbureelen, maar na
dit tijdstip worden ze nievers meer ter
betaling of uitwisseling aanveerd en dus als
slecht geld aanzien.
Opgelet en aan tijden gezorgd
Een welbekend Pransch socialist Emiel
Joindry, heeft zich dezer dagen van het
leven beroofd en zijne papieren aan Ernest
Judet vermaakt.
Op 7 November, daags vóór het drama,
waarin hij een einde aan zijn leven maakte,
schreef hij de volgende woorden, die wij dus
recht hebben als zijn testament te beschou
wen
tk if#®s#N9en g< het teven'
gemaakt die bestaanbaar was. Ik geloofde
aan meer eerlijkheid en oprechtheid. De
wereld is verschrikkelijk bedorven en ver
achtelijk.
In het socialistisch midden, waarin ik
gedurende 15 jaren verkeerde, heb ik de
meeste teleurstellingen ondervonden.
Ik beb den moed niet gehad, er op tijd
uit te treden, en ik ben erin weggezonken
als in een modderpoel.
r> Als ik mij niet noodlottig van kant moest
maken hetgeen anti-godsdienstig is
zou ik katholiek willen worden.
Dat is de laatste gedachte vóór ik
sterf.
Het was helaas te laat toen hij de waar
heid ontdekte... en de ongelukkige door een
misdaad kwam voor den eeuwigen Rechter.
Maar anderen kan het ter waarscuuwing
trekken wanneer ze neiging gevoelen zich
dóór liet roode dwaallicht te laten mis-
eiden
Ter gelegenheid van heur patroonfeest zal
morgen Zondag de Koninklijke Fanfare de
misse bijwonen ten elf en half in Sint Maar-
tenskerke.
's Namiddags ten 5 en half Wandel Con
cert op de Halle-Pauwelszaal.(Ingang onder
t Nieuwwerk).
Spelwijzer
Trompettes en A vant,
Pas redoublé G. DESRAMAULT.
2. Les Pêcheurs de Perles
Fantaisie de BlZET.
3. Danse des Fées,
Gavotte C. TlEBERGHIEN.
Marche des Nobles, R. Wagner.
5. Valse Espagnole, G. LECAIL.
's Avonds ten 7 ure, jaariijksch feestmaal
in de Iweinszaal.
De spelersgilde Willen is kunaen heeft
Zondag laatst meesterlijk het beroemd
drama gespeeld Kaporaal Simoens.
Zulk stuk durven aanvatten scheen waar
lijk vermetel, en toch, 't was het oordeel van
iedereen, hebben de spelers zich met eere
uit den slag getrokken.
Zondag avond 2 December,
Turnfeest in het Volkshuis.
ten 7 ure,
Maandag 3" December groot Concert op
de Halle, door de Stadsharmonie, met
medewerking van
Jonkvrouw Johanna van Linden van den Heuvel
kunstzangeres in Den Haag, I
Mijnbeer Anton Sanger
bass baryton te Berlijn,
Mijnheer Thomson violonist,
leeraar der muziekschool te Brussel.
Voorbehoudene plaatsen 2.5o Ingang-
kaarten 1.00. Zich te wenden tot het Stad
huis.