Q I IS EN OMMELANDS SOIRÉE-TABAGIE Op Zaterdag 15D December 1906. ceotirm ii 't biad. 41 jaar. Talmerk 3037 Koninklijke Fanfare Korïrijk KOM» DE WEKELD Vrankrijk Van langs om erger Donderdag lo Duitscblanc Stad Yper Gemeenteraad TELEFOON 52 Te trekken bij den UitgeverTk 36, in de Boterstrate, te Vperen bij land boodschap we zen ofte posttegen 3 frank jaar*. t Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na •ie markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland. Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald. Echt en recht, 't oud Volk indachtig; Kinderlijk, niet kinderachtig; Ypersch, Vlaamsch en, bovenal, God getrouwe ik wezen zal Verslag der zittingen Laz Verslag en begrooting Muziekschool L rm Maandag De Halle St Maartenskerke Jansenius' Kwartier T NIEUWSBLAD VAN YPER M'es moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate, T* So. te Yper. De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is t 0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd, teder boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken. De Keeren van de Agence Havas, 5e Brussel, Tk 34, in de Zilver- strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Böürse, ontvangen bekendma kingen voor 't Nieüwsilad van Yper, van al die buiten Oost- Westvlaanderen wonen. Zaterdag aanstaande 22 December 190$ ten 8 1/2 ure met medewerking van verschillige kunstenaars De socialist De Bunne is door de Kamer gekozen verklaard. Hij heeft den eed afge legd in het vlaamsch. Al de oogen zijn tegenwoordig gevestigd on de kerkvervolgers in Vrankrijk. Het ministerie, razende omdat al zijne plannen om de Kerk aan zijn gezag te onder werpen, mislukt zijn heeft de vervolging voor goed begonnen. Al de Aartsbisschoppen en bisschoppen van Vrankrijk werden Woensdag verwittigd dat zij binnen de 24 uren hun huis moesten verlaten. Dit werd hun bericht op de ru wste manier mogelijk. Een vuil fransch blad La Lanterne dat het nieuws aankondigt aangaande den Kardinaal Richard van Parijs, zegt hij moet maar gaan slapen ouder de bruggen die over de Seine liggen 1 Hoe menschlievend Een ziekelijken ouderling van 87 jaar buiten smijten te midden den winter En het gouvernement had over eenige dagen nog uitdrukkelijk verklaard dat de paleizen der bisschoppen, de semenarien, enz. ter beschikking bleven tot 11 December 1907. Sedert het fransch en geuzenhestier met Z. H. den Paus afgebroken had was een vertegenwoordiger, gewezen secretaris van 't gezantschap het huis van den Nontius blijven bewonen. Het gouvernement is daar binnen gegaan, heeft Mgr. aangehouden en hem over de grenzen gebracht. De logie mannen van het bestier hebben eene huis zoeking gedaan en de archieven der nontia- tuur in beslag genomen. Die schending van woning heeft in Parijs eene ongehoorde opschudding verwekt. Aan den eenen kant der vergaderzaal zijn ai de plans tentoongesteld van de ontworpen herstellingen en veranderingen aau onze praalgebouwen. 't Verslag der voorgaande zitting wordt zonder opmerkingen goedgekeurd. om de De Priesters, die zich aan het gezag van den Staat niet willen onderwerpen, en in geheel Vrankrijk zijn er Goddank zeggens geene die afvalligen worden, priesters zullen van heden af vervolgd worden, indien zij nog gebruik maken van de kerken, om er misse te lezen 01 andere godsdienstplechtigheden uit te oefenen. Dat zal zoo wat 50,000 processen per dag zijn. Yoor begravingen en huwelijken wilde het fransch geuzenbestier alles inpalmen wat de geloovigen betaalden als eereloon voor het onderhoud der priesters. Maar de bisschoppen hebben in eens al de klassen afgeschaft en meteen al de ver sieringen die te dier gelegenheidin dekerken werden aangericht. Gisteren Donderdag was de eerste dag dat zonder in regel te zijn met de nieuwe wet, het verboden was nog misse te lezen in de kerken. In Parijs alléén zijn 69 processen-verbaal opgemaakt. t Ministerie is van zin de bisschoppen en priesters die zich niet schikkeu volgens de wet hetgeen deze in geweten niet mogen doen te aanzien als vreemdelingen. Ze zullen dus naar beliefte kunnen uit het land gebannen worden. Men vreest voor erge wanorders zondag toekomende. De duitsche Kamer, die geweigerd had de kredieten te stemmen voor Zuid-Afnka, is ontbonden. van Zaterdag 8 en Maandag 10 December. De openbare zitting begint ten 5 ure. Al de raadsheeeren en de beer secretaris zijn aanwezig. De heer Burgemeester zit voor. Het publiek is tamelijk talrijk opge komen om te hooren spreken over üe leening ran 80U.OUO fr. M. D'Huvettere. Alle kwestie van personen ter zijde latende, begeer ik van den schepenraad eenige inlichtingen te ont vangen nopens de gaze. 't Is nu een jaar dat wij in betrek zijn met den nieuwen uitbater der gaze Ik en wil niet betwisten dat alle beginsels moeilijk zijn, en dat het soms noodig is niet al te veeleischend te zijn wanneer 't een nieuw werk geldt, maar toch, het schijnt mij dat de tijd gekomen is om eens den toestand te onderzoeken. 't Is mendsgemeen dat de verlichting vael te wenschen laat. Het gebeurt zelfs dat nij- veraars, die de gaze gebruiken om bunne machienen te doen werken, verplicht zijn te staken bij gebrek aan drukking. Zondag laatst nog in St Maartenskerke tijdens het sermoen van den beroemden Pater Ollivier, was de verlichting oprecht erbarmelijk. Wij hooren klachten langs alle kanten. Het heileggen onzer straten, opengeleid om de gazbuizen te leggen, laat overal veel te wenschen in de thouroutstraat, bij het huis van M. Decaestecker ligt er sedert langen tijd eenen bartn aarde van 15 tot 30 c. hoog en niemand en denkt er aan om ze weg te doen. Die aarde belet zelf den regel matigen afloop van 't water en doet alzoo een merkelijke schade aan de huizen van dien wijk. Ik en wil niet spreken over de hoedanig heid der gaz, want ik verklaar mij hiertoe onbevoegd en laat er vakmannen over oor deeien. Men kan nogthans niet aannemen dat er te weinig gaz is, daar er geleverd wordt naar Poperinghe en Waasten, en dat zelfs algauw de Potyze met gaze zal verlicht worden, dank aan het gedurig aandringen van onzen ambtgenoot M. Cyr. Lemabieu. Mij dunkt dat men eerst zou behooren te zorgen om de stad zelf behoorlijk te verlichten. Ik zou dus begeeren te weten als de Schepenraad de middels zal gebruiken, die de overeenkomst hem ter hand stelt om den uitbater te verplichten op eene behooijlijke wijze de verschillige punten van het con- trakt ui; te voeren en voldoening te geven op de rechtmatige klachten der Yperlingen M. de Voorzitter. Vooraleer wij 't be richt hadden gekregen der ondervraging van den achtbaren heer D'Huvettere, hadden wij ons met dit vraagpunt reeds bezig gehouden. Onder de klachten waarvan M. D'Huvet tere hier de tolk is geweest, zijn eenigi gegrond, andere zijn het in t geheele niet Reeds van den in October schreven wij naar den heer Bestierder der Gaz om zijne aan dacht te trekken op zekere klachten van het publiek. Ik moet bekennen dat wij geen volledige voldoening hebben bekomen, t Is waar dat wij gedurende het overgangstijdstip zeer meegaande moesten zijn, maar nogthans den 3" November hebben wij ons opnieuw gewend tot het bestier van de uitbatings maatschappij om te klagen over t gebrek aan drukking, over de hoedanigheid en over den reuk die de gaze veroorzaakt. Wij deden eveneens opmerken dat de gloeinet)es niet van eersten keus zijn en dikwijls niet op tijds vernieuwd en werden Sommige burgers verzekerden zelfs dat de gaz nu meer kost dan ten tijde van M Valcke. Wij kregen van den heer Bestierder der uilbatingsmaatschappij eenen brief in ant woord aan onze verschillige opmerkingen. Die briet is te lang om hem hier geheel te lezen ik zal alléén de voornaamste punten aanhalen. Wat het waterachtig zwavelzuur betreft, dat in zeer geringe hoeveelheid gevonden werd, in eene ontleding door den Yperschen Groep gevraagd aan Dr Terlinck. Zienier de oorzaak ervan, Met een derde zuiverstelsel te beproeven werden wij gewaar dat dit toestel gebrekkig was, en dat het een tiende ongezuiverde gaz had laten doorgaan. Wat de hoedanigheid der gaze betreft, 't is onbe twistbaar dat ze nu beter is dan vroeger. Om er de zekerheid van te hebben, spaar den wij geene moeite. Doktor Terlinck door ons belast geweest nog nieuwe ontle dingen te doen en dit op door ons ongekende dagen en uren, op oogenblikken dat het den scheikundige best paste. Zijne laatste ontleding bewijst op afdoende wijze dat de gaze van zeer goede hoedanigheid is. Volgens den geleerden vakman is de gaz nergens beter, buiten misschien in Engeland. De bewering als zou de gaz nu dierder kosten dan vroegertijds, is ook ongegrond maar de gaztellers moeten geregeld worden Om gedurig de drukking der gaz te kunnen bepalen hebben wij in den gang bij het policiebureel een dichtheidmeter geplaatst,die het volk naar beliefte kan gaan nazien. Werd die dichtheidmeter niet eerder geplaatst, t en s de schuld niet der maatschappij, maar ,wij en wisten niet waar hem gesteld. De drukking is verre boven de 26 millimeters, vereischt loor de overeenkomst. Indien Zondag laatst de verlichting te wenschen liet in St Maartens, 'ten is niet onmogelijk dat het zij ter oorzake van de buizen, die misschien in slechten staat zijn, n die zekerlijk beter zouden gelegd worden n den grond dan boven in de kerke. Blijft nog het herleggen onzer straten. Die klacht is gegrond, en op 'onze bemerking dat wij zelve de kalsijde zouden doen herleg gen op zijne kosten, heeft de uitbater gezeid dat hij niets beter en verlangt en erover blijde zal zijn, daar hij de noodige werklieden niet en vindt om het werk te verrichten. Het vernieuwen der leiding, die door den gemeenteraad geëischt werd tijdens de bespreking over hetcontrakt. is bijnagedaan. Zoolang men er aan werkt, zal de gaz altijd te wenschen laten. Wij zullen dus voort de belangen van stad behertigen met de stipte uitvoering teetschen van al de voorwaarden der overeenkomst, zonder ons nogthans te bekommeren met de zagerijen en plagerijen van zekere drukpers, die bij gebrek aan ernstig nieuws, alle slag van historietjes uitvindt om de onnoozelaars bezig te houden. Alzoo,wanneer er t'onzent geen gaze 'n was, ik had het alleen aan mij te wijten, daar ik niet op tijd de leiding had doen onderzoeken. Op Sinte Cecilia brandde de gaze hier in de Blauwe zaal, 't Begon donker te worden in den gang en Demeyer gaat om den compteur of gazteller open te doen, maar draait hem toe, en natuurlijk ging de gaze uit. (Gelach). Zulke geestig heden van 't Progrès lees ik geerne. Dat men maar voort doe Ik verhoop dat de heer D'Huvettere over mijnen uitleg zal tevreden zijn. M. D Huvettere Al en krijg geen voldoening op al wat ik vroeg, 'k ben toch gelukkig te bestatigen dat de Schepenraad/ niet gewacht en heeft om de belangen der Yperlingen te verdedigen. Maar't is nog thans spijtig dat onze straten zoo slecht herleid werden. Wat de onledingen aangaat, ze laten mij onverschillig, al is 't dat de laatste wat meerder weerde heeft omdat ate op het onverwachts gedaan werd. M. de Voorzitter. 't Is onbetwistbaar dat onze verlichting beter is dan elders) Als men ze vergelijkt met die van Kortrijk, (Jent, Mechelen, Brussel zelfs, onze stad is v verlicht. Wij zullen trachten zoo gauw mogelijk volledige voldoening te gevenaan den heer D'Huvettere, voor wat het hejrleg gen onzer straten betreft en wij zullen,^ls in 't verleden, waken tot de stipte uitvoering van de overeenkomst, die voor zekere tepa- lingen uiterst streng is. M. Sobry Wij hebben in de dagbladen kunnen lezen dat er sprake is te Brugge 600 m nieuwe Kaaimuren te maken. Zou men niet kunnen vragen dat ér te Yper ook nog eenige meters gemaakt worden voor de noodwendigheden van onzen handel? Het belang van onzen houthandel maakt die uitbreiding der loskaaien dringend noodig. M- de Voorzitter zegt dat de vraag alreeds gedaan is, om de loskaaien voort te maken tot aan de monding der vaart van Komen. M. Sobry. klaagt nog dat zekere her bergen, geopend sedert de stemming van de nieuwe verordening op de drankhuizen, de vereischte oppervlakte en de voorschreven plaatsen niet bezitten. M. de Voorzitter. heeft geene ander klachte ontvangen dan deze der brouwers Hij begeert dat M. Sobry de herbergen aanduidt die niet in de vereischte voorwaar den zijn. M- Sobry. denkt dat de policie dat weten moet, vermits er op voorhand een onderzoek wordt gedaan vóór men de ver gunning geeft. M. de Voorzitter. zal 't onderzoeken, maar'n gelooft niet dat er toelatingen gege ven werden zonder dat men zich in regel stelde met de verordening. Het verslag over Stadszaken in 1905 en de begrooting voor 1907 worden neergelegd en zullen in de afdeehngen onderzocht worden. De begrooting voor 5907 zal op 't einde der zitting gestemd worden, omdat er spraak is van verhooging van jaarwedde en dit in geheime behoort besproken te worden. M. Bouquet zou eene tabel van verhooging willen en vraagt dat de leerlingen openbare muziekoefeningen zouden geven M. de Voorzitter er is geen aanhanger van zulke tabel, daar men op die wijze geen rekening houden kan van de werkelijke weerde van den leeraar. Maar de zaak kan onderzocht worden. M. Fraeijs. voorzitter der muziek school, zegt dat er rond Paaschen, een open bare muziekoefening door de leerlingen zal gegeven worden. Een eilandeken, vroeger verpacht aan M. Greton, wordt nu verpacht voor 125 fr. aan M. Breydel. M. Sobry zou de andere twee ook alzoo willen verpachten. M. de Voorzitter'n vindt het niet ge raadzaam, al werd er vroeger reeds een aanvraag gedaan om op een der eilanden een kasteeltje te bouwen. Een huis in St Jansstraat wordt 5oo fr. verpacht. Een ander in de Kloosterpoort, wordt verpacht aan Mad. Van Iseghem. De stee staat een deeltje grond af aan de trammaatschappij voor 3 100 fr. en krijgt nog fr. 3436,84 voor schade. Die afstand word bij dringendheid goed gekeurd. De vergoeding te betalen voor het gebruik der gronden van het voormalig gazgesticht wordt bepaald, op 15o fr.'s jaars. Eene boomverkooping en eene overdracht van kredieten voor de godshuizen worden goedgekeurd. M. de Voorzitter. Vooraleer over te gaan tot de bespreking van het verslag over de leening, begeer ik eene kleine terechtwij zing te doen aan dit verslag. Er zal geen sprake zijn van de archieven over te brengen naar het Nieuwwerk. zij zullen blijven waar zij zijn, en bij hun huidig lokaal zal nog het moortelkot en de plaats der lijkwagens gevoegd worden. Van 't gelijksvloers zal men met een trapken naar boven gaan, en in die plaatsen zal men de handvesten kunnen schikken die nog in de zaai der XXVII lig gen. Het is verstaan dat de stemming van heden in geenen deele de beslissingen belet, die later zullen te nemen zijn aangaande de plaatse van zulk of zulk gebouw, 't zij voor bijzonderheden van het een of het ander werk. 't Is eerder eene stemming van grond beginsel over de leening. De heer Voorzitter vraagt eerst als niemand het woord begeert nopens de lee ning en vervolgens daar niemand het woord vraagt, geeft hij uitleg over de plans die ten tooge staan. De herstelling der Halle zal 5oo.ooo fr. kosten, waarvan 200.000 fr. voor stad alleen. Voor St Maartenskerke zou de stad moeten tusschenkomen voor een zesde en wij stellen voor 115.000 fr. daartoe te beschikken. Het oud klooster der Arme Klaren (paleis Jansenius) zou hersteld en ingericht worder. tot muzeumjde stad zou het pachten aan de kerkfabriek en in de herstelling tusschenko men voor 40.000 fr. M. D'Huvettere. Onbetwistbaar moe ten wij tuschenkomen in de herstelling en het behoud onzer praalgebouwen onze Halle en Sint Maartenskerk hebben dringen de verbeteringen noodig de waterleiding moet ook zoo gauw mogelijk verbeterd worden, maar al de werken die ons voorge steld worden zijn niet in denzelfden aard. Waarom moet de stad tusschenkomen in de herstelling van Jansenius' Kwartier, dat haar niet behoort en ook geen gebouw is tot den eeredienst bestemd. Laat ons beginnen met de noodige werken en doen wij eene ieening ingevolge. De markt van 't geld is tegenwoordig zeer schadelijk en de leening zal in slechte voor waarden gedaan worden. Laat ons betere omstandigheden afwachten om te ontkenen wat ons voor den oogenbiik niet volstrekt noodig is. M. de Voorzitter.Onze geldelijke toe stand laat ons toe de uitgaven te dekken die de leening ons zal veroorzaken,zelfs ai moest zij tot i millioen verhoogd worden. Wat de herstellingen betreft der Halle en van Sint Maartenskerke, de toestand is zoo erg dat niemand er de verantwoordelijkheid zou willen van op zich nemen. Beslissen wij zelf de herstelling en de schikking niet van Jansenius' Kwartier, 't is hoogst waarschijnlijk dat er niets en zal gedaan worden. Welnu, ik oordeel dat, eens hersteld, het Klooster der Arme Klaren een praalgebouw zal zijn eenig in zijn slag in geheel het land, dat op zijn eigen reeds een bezoek in onze stad zou weerd zijn voor de vreemdelingen. Dit kwartier ware veel belangrijker dan Gruuthuuse te Brugge, dat eigenlijk geen herstelling en is, maar een herbouwing volgens een oud plan. Wij en zouden den naam van Yperling niet weerdig zijn indien wij dit praalgebouw lieten in duigen vallen, 't Waar een grove misslag, die wij ons zouden beklagen. Is de markt van 't geld nu te hoog. we kunen het geschikt oogenbiik kiezen om de leening aan te gaan, vermits die markt veranderlijk is. 't Is ten anderen onnoodig het te zeggen dat wij er maar gebruik zouden van maken naarmate onze noodwendigheden, mits au het bedrag der leening te bepalen. 't Is zeven en half en de zitting wordt opgeschorst tot Maandag avond ten zessen. De openbare zitting begint ten 6 ure do m. De bespreking der leening wordt voort gezet met de verschillige punten, die het voorwerp der leening uitmaken. Voor de herstelling der Halle is er 5oo 000 fr.noodig,waarin de stad 200.000 fr. zou betalen, de Staat evenveel en we zouden trachten de helft te krijgen van de provincie. De voorname ingang van 't Stadhuis zou komen onder 't Nieuwwerk, vermits de wapenplaats der pompiers en 't magazijn van 't bluschalaam zou verhuizen.'t Ware een prachtige ingang we zouden de bestaande vensters behouden en verbeteren wat er te verbeteren is, het witsel der muren afschre- pen. Al den Noor tkanr bij St Maartenskerke zou de voorgevel hersi ld worden in Raiaissance De oorspronkelijke vleugel, afgebrand in de jaren 1400, was ongetwijfeld tn denzelfden stijl als de Halle, maar bij gebrek aan middelen zal hij waarschijnlijk herbouwd geweest zijn tn baksteenen. Hier en daar zijn nog deeien van het oud gebouw bewaard. De bureelen van het secretariaat zouden overgebracht worden naar de Blauwe zale, De tegenwoordige vergaderzaal zou tot salon hermaakt worden en een deel der houten bekleedsels in Louis XIV van de Blauwe zaal zouden benuttigd worden. De tegen woordige ontvangstzaal of salon zou dienen als vergaderzaal voor de afdeelingen en de zaal der werkrechters zou schikken voor de zittingen an den Gemeenteraad. Ontvang sten van groote mannen zouden gedaan worden in de prachtige Schepenzaal. In de Pauwels- en Delbekezaal zouden misschien tijdens de herstellingen de bevloe ringen kunnen gedaan worden. Alleszins zouden de dakingen moeten vernieuwd worden ten grooteu deele. Men zou de herstellingen beginnen van aan het Nieuwwerk tot aan het Belfort. De herstelling tot bedrag van 200.000 fr. voor stad wordt eenparig gesteurd. Het bestek bedraagt 656.000 fr. waarin de stad een zesde zou te betalen hebben. De Schepenraad stelt voor haar aandeel te bepalen op ten hoogste n5.ooo fr. Dat is wat meer dan een zesde, maar het is onzeker dat de inkomsten der Kerkfabriek zuilen toereikend zijn om haar aandeel uit te koe ren en in dit geval moet de gemeenteraad het aandeel der Kerkfabriek volledigen. De herstellingen zouden beginnen met het zutdportaal de rechtervleugel van 't portaal zou verdwijnen, daar hij een deel van de Kerke verduikt dat heel schoon is. De prachtige rozet, een der schoonste die ergens bestaan, zou natuurlijk bewaard blij ven. De kleinste rozet zou ook hersteld worden. Dit deel zou 118.722 fr. bedragen. Voor wat de herstellingen aan St Maartens aangaat, maakt de heer Voorzitter alle voor behoud aangaande het bouwen van eene naaide op den toren. Die naaide zou geheel het tegenwoordig uitzicht der stad veranderen, en 't ware een twijfel als die verandering eene verbetering zou zijn. Onder dit voorbehoud stelt de schepen raad voor ons aandeel in de herstellingen op n5.ooofr. te bepalen. M. D'Huvettere wel wel tusschen ko men voor de bepaalde somme, maar begeert dat de Kerkheeren die zulk heerlijk geschenk krijgen ook wat beter zorgen voor de geloo vigen 't is erger als in een schure, trekgaten al alle kanten, men weet waar gaan zitten om den luchttocht te ontgaan, en de voch tigheid die in de Kerke komt door de talrijke openingen, zal zeker veel nadeel doen aan 't gebouw. 't Blijft alleszins zeker dat onze stemming van öeden geen verplichting inhoudt voor onze nakomelingen. M. de Voorzitter. Elk voorstel zal on derzocht en opnieuw gestemd worden. De herstel ing van Sint Maartens, onder bovengemeld voorbehoud, wordt eenparig gestemd. M. de Voorzitter. Het deel dat wij nu gaan bespreken zal misschien moeilijkst zijn om slikken. En nogthans. gelijk ik het reeds Zaterdag gezeid heb, het ge.dt hier een praalgebouw eenig in zijne soort. Dezen morgen nog heb ik het gaan bezoeken met den geleerden oudheidskenner Z. E. H.

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1906 | | pagina 1