DIT IS
EN OMMELANDS
SprtM 5!
Op Zaterdag tf26n Jannari 1907.
5
centimen 't
blad.
42e jaar» Talmerk
a
Te trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 3 frank s jaars
Voor Z. EL den Paus
ROND DE WERELD
Vrankrijk
Duitschland
Jamaica
STADSNIEUWS
Turnfeest
ïn de Iweinszaal
Zielmisse
Onderscheiding
Booge leeftijden
FI V ALLES WAT
Het oudste blad der wereld
Kleine ontstekingen
Bevrozen aardappelen
Wondeilijke redding
Een dronken verken
De Bananen
Sprii
'ingende handen
Kork
Gedacht
Priesterlijke Benoemingen
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Nog eene wet
De 1 ansieis aan 't werk
te Sinte Kruis
Gevecht
■J J I LÏ
'T NIEUWSBLA
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER
STRATE, Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE HAVAS, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
Overdracht der vorige lijst 6 10.00
Jufvrouw Marie Rabau, Yper 100 00
Hortense Plancke, om den zegen
van Z. H. den Paus te ontvangen 2.00
Twee Onbekende 5.00
EE. HH. Onderpastoors der s'.ad
Yper 45.00
De eene na de andere worden de fransche
bisschoppelijke Seminariën ingepalmd door
het gouvernement, en de jonkheden die zich
tot het priesterdom bereidden met hunne j
leeraars op straat gezet.
Dat gaat natuurlijk niet zonder opstand,
maar nergens heelt het er zoo geweldig
naartoe gegaan dan te Beaupréau. j
Zoohaast het volk vernomen had dat men
de seminaristen zou komen verjagen, had
men in al erhaast, tusschen 3 en 6 ure
's morgens barrikadm opgericht in de
straten nabij het .Seminarie en voor de
deuren van het gesticht.
Rondde4000 menschen waren ter plaatse,
vast besloten weerstand te bieden tot het
uiterste.
In het Seminarie waren 1503 personen
opgesloten. Weldra was het gebouw door
de troepen omsingeld. Ten 8 ure viel men de
deuren aan uitgaande op de rue Mongazon.
Men kapte ze open met bijlen en gerocht
alzoo op de binnenplaats. Daar werd een
algeineene aanval bevolen, die be antwoord
werd door een hagel van steenen. Een
officier werd licht gekwetst, evenals de
onderprefekt, die seffens zijn schuitje van
kante stak. j
Op hetzelfde oogenblik kreeg de com mis- 1
saris een steen op het hoofd, die hem
neervelde. Men bracht hem naar de kazerne j
waar hij verzorgd werd. 1
Toen besloot men eene deur te doen
springen met dynamiet, namelijk deze langs
de rivier en uit zevende op den hof. Men
lei eene dynamietkardoss en wffidra vloog
de deur in stukken en meteen al de ruiten
der huizen in eenen omtrek van 50 meters, j
Ook de vloer van een nabijzijude huis 1
stortte in. Gelukkig waren er geene men- i
schenlevens te betreuren. Men wilde nu
langs de verbrijzelde deur binnen, maar de
belegerden stonden er reeds in dichte massa
voor.
De troepen trokken achteruit en de
belegerden, die meenden dat men verster-
king ging halen, trokken verder het semi- i
narie binnen.
Korts daarna kwam de onderprefekt, om
de wettige somm aties te doen, doch hij werd
ferm uitgeschuifeld, evenals de Procureur
der Republiek, die achter hem kwam.
Ten 10 ure kwamen er troepen ter ver
sterking uit Angers. In het Seminarie waren
al de trappen versperd. Twee oploopen met
de bajonet gaven volstrekt geen uitslag.
Eindelijk, 's avonds ten 5 en half vroeg
de pret'ekt eene onderhandeling met den
Bestuurder en beloofde als de weerstand nu
ophield, dat niemand zou vervolgd worden.
Om alle bloedvergieten te vermijden, en
niet in staat om al dat volk behoorlijk te
voeden, oordeelde de bestuurder, dat de
weerstand krachtdadig genoeg geweest was
en raadde de katholieken aan uiteen te gaan.
Tegen 6 ure waren de soldaten het
Seminarie binnen en de diefstal was vol
bracht. Wij zeggen diefstal en niet zonder
reden. Het gebouw werd over honderd jaar
aan de katholieken ontnomen en door hen
in 1857 teruggekocht voor 90.01)0 fr.
Dat zal uogthans onze kleine en grooto
geuzenbladen niet beletten te schrijven dat
de fransche regeer, ng inheur rechtwas en
dat de katholieken ongelijk hadden den
diefstal te willen beletten.
Het franscli ministerie stelt nogmaals
eene nieuwe wet voor en ditmaal om de
formaliteiten af te schaffen van te moeten
eene aanvrage indienen voor alle kerkelijke
diensten, om alzoo aan den priester het
gebruik te laten van de kerken. Ze willen
daardoor nog eens een bewijs geven hoe
vrijgezind zij zijn, maar dat is enkel zand in
de oogen smijten om zooveel te beter de
katholieken van onverdraagzaamheid te
kunnen beschuldigen.
Vandage is 't in Duitschland de groote
slag. 't Ministerie doet al wat het kan tegen
het centrum en de socialisten.
Nogthans volgens sommige bladen zou
Prins de Bülow enkel de ontbinding van
den Rijksdag hebben betracht om zooveel te
gemakkelijker eene roden te vinden om at'
te treden. Zijne gezondheid is m.anr wankel
baar en zijne echtgenoote dringt gedurig
aan opdat bij rust nemen zou. Zelfs in geval
hij de meerderheid behaalt en voort zou
kunnen regeerea zonder het centrum, zou
hij van zin :e zijn plaats te maken voor een
anderen.
Zeker is het postje van Rijkskanselier niet
zonder moeilijkheden tegenover meer dan
honderd leden van 't centrum staan er dan
nog 81 socialisten te bekampen den helft
van den Rijksdag 't is lastig.
Wij geven in de nieuwstijdingen eenige
bijzonderheden over de gevolgen der aard
beving in het eugelsch eiland Jamaica.
Weinig heeft het gescheeld of er borst nog
een oorlog uit, ter gelegenheid van die
aardbeving. De Araerikaansche oorlog
schepen, die rond Cuba geankerd lagen,
hadden bevel ontvangen hulpe te bieden op
Jamaica, waar het noodig was, en ze zijn
daar seffens naartoe gevaren, maar werden
door den gouverneur ontvangen als een
hond in een kegelspel. Dat Amerika juist
niet gediend en was met zu k affront, en
behoeft geen betoog. Gelukkig zijn de zaken
kunnen vereffend wor ien. Al de schuld is
op den gouverneur gelegd en de ongelschen
zeggen dat ze volstrekt niets en he iben
tegen de Vereenigde. Staten van Am-rika,
integendeel dat zij de Amerikaanders dank
baar zijn voor hetgeen zij wilden doen voor
de ongelukkige bewoners van Jamaica.
De turngilde St Michiel geeft morgen.zon-
dag avond, ten 7 ure, eene feeste aan de eere
en werkende leden, in het Volkshuis.
Op den spelwijzer staan benevens turn
oefeningen, muziek en zang.
't Concert van zondag avond had in de
prachtige verlichte Iweinszaal een talrijk en
uitgelezen publiek bijeengebracht.
Onder de overheidspersonen bemerkten
wij de heeren Senator Baron de Vinck,
voorzitter en Schepene Eug. Struye, onder
voorzitter der Fanfare.
De Fanfare speelde met kunst en zwier
Marche Jubilaire van Paul Lebrun, Danse
Hongroise N° 6, van Brahms en een fantaisie
op Leo Pêcheurs de Perles van Bizet. Onze
hertelijkste gelukwenschen aan den verdien
stelijken bestierder M. Eug. Verstraete en
aan de ieverige heeren muzikanten.
M. De Paepe, die eenige weken zulken
bijval genoot tijdens de avondfeeste, zong
op algemeen verzoek nog eens het prachtig
Adelaide van Beethoven en een eigenaardig
italiaansch lied uit de i6eeeuw van Ant.
Lotti. Teruggeroepen vergastte hij ons op
een lief stukje van Halevy.
De jonge heer Leon Bonneel is een fluitist
van allereersten rang. In Solo de Concert
van Demersman, Chanson d'amour van
Doppler pn Berceuse van Fontaine heeft hij
op meesterlijke wijze zijne uitmuntende
hoedanigheden doen kennen. Ook werd hij
geestdriftig toegejuicht en teruggeroepen.
Jufvrouw Am. van den Bergh, professor
van zang en te prijs der Koninklijke muziek
school had hare medewerking tot de feeste
beloofd.
In eene reeks liederen en stukken van
groote meesters heeft zij al de eigenschappen
van heur wonder talent en hare prachtige
stemmen ten toon gespreid. Tot tweemaal
toe teruggeroepen zong zij eerst eene sierlijke
romance van onzen tefaamden stadsgenoot
M. Louis Vanhoutte en verders eene lieve
Melody van den grooten meester Edgard
Tinei.
Om te eindigen een drievoudige bedan
king aan de heeren pianisten Vanhoutte en
Wenes, die met hun gekend talent zangers
en muzikanten op de piano begeleidden
verders aan de jonge heeren, die met zooveel
takts en hoffelijkheid de bediening van
commissaris hebben waargenomen en voor
namelijk aan het bestierder Fanfare, om de
schoone feeste van zondag laatst.
Morgen, Zondag 27 Januari 1907, ten
9 ure, wordt er in Sint Maartensketrke eene
zielmisse gelezen van wege de katholieke
drukpers voor zaliger Leopold Soenen.
Onze lezers worden verzocht dit bericht
als eene uitnoodiging te aanzien.
De volgende personen komen van Z. H.
den Paus het eerekruis Pro Ecclesia et
Pontifice te ontvangen
M. Frederik Ackerman, koster te Harin-
ghe.
M. Frangois Thiers, koster te Proven.
M. Ernest Yandevelde, koster te Watou.
M. Emeric Vanden Ameele, koster te
Vlamertinghe.
Wij bieden die heeren onze hertelijkste
gelukwenschen met die eervolle en welver
diende onderscheiding.
man. Luid begon hij om hulp te roepen,
maar geen taal of teeken kreeg hij terug.Ten
slotte begon hij uit alle kracht tegen de
balken te slaan, die zijn voeten gevangen
hielden. Deze slagen redden hem het leven.
Toen men den brand Maandagavond meester
was geworden, hoorden de met het oprui-
mingswerk bezig zijnde brandweerlieden het
onderaarsch geklop. Uit alle kracht werkten
nu meer dan 5o man aan het wegruimen der
puinhoopen tegen middernacht kon men
zich met den begravene in verbinding stel
len. Door middel van een slang werd hem
brandewijn en vloeibaar voedsel toegevoerd.
Seufert had ondertusschen weer opnieuw
moed geschept en riep naar boven dat hij er
niet aan twijfelde gered te worden. Toen
men hem ten slotte naar boven trok was hij
doornat maar zoo goed als ongedeerd. De
beide kameraden, die ook naar beneden
waren gestort, waren direct verbrand.
Naar we vernemen wordt er een nieuwe
feeste bereid voor den Zondag van half
vasten.
De King- Pao of Staatsblad van China,
is het oudste dagblad der wereld.
De dichter Sou Chen maakt er reeds mel
ding van in 1101 en men zegt dat andere
Ghineesche dichters er reeds van gespróken
hebben 3 00 tot 400'jaren vro ger.
Het blad bestaat uit 10 tot 12 bladjes, 18
centimeters lang en 10 breed.
Elke bladzijde is verdeeld bij middel van
roode lijnen in 7 kolommetjes elke kolom
bevat veertien teekens, die elk een woord
verbeelden.
j Men weet dat de Chineezen geene afzon
derlijke letters hebben, maar elk teeken
duidt een geheel woord aan. Zij lezen ook
van rechts naar links in plaats van zooals
wij, van links naar rechts.
't Is gelijk, voor wat den ouderdom be
treft, daar kunnen de Europeanen een punt
aan zuigen.
in de maag worden genezen door honig in
thee gebruikt. Een lepel honig in een halven
liter water gekookt is een uitstekende drank
bij keelziekten. Men gebruikt 2 of 4 lepels
per uur.
zijn in het geheel niet verloren in een
Duitsch blad lezen wij nu het volgende mid
del om ze eetbaar te maken. Men doet de
aardappelen,na ze geschild te hebben.zonder
water in eenen pot, en sluit dien luchtdicht
af, met bijvoorbeeld een natten doek om het
deksel te wikkelen. Vervolgens zet men de
aardappelen op het vuur, waardoor zij na.
tuurlijk ontdooien en eindelijk door de dam
pen, die er zich uit ontwikkelen, aan den
kook gebracht worden. Op die manier ver-
krijgen zij denzelfden smaak alsof er niets j
met hen gebeurd was. t
De held van den dag is tegenwoordig te
New-York de brandweerman Jack Seufert.
Bij de uitoefening van zijn beroep zou hij
Zondag bij den grooten brand van een
warenhuis als slachtoffer van zijn plicht zijn
overleden. Officieel was zijn dood reeds
gemeld. Maar Dinsdag werd hij levend uit de
puinhoopen te voorschijn gehaald. Meer dan
3o uren had hij het in een brandend gewelf
uitgehouden, totdat het zijn kameraden
gelukte om hem te redden. Met twee malo
kers werkte hij op de vierde verdieping van
het brandende gebouw. Plotseling begon de
vloer te wankeren en voor de drie mannen
zich konden redden stortede verdieping met
donderend geraas in en sleurde de brand
weerlieden mee in de diepte. Toen Seufert
weer tot bewustzijn kwam, lag hij tusschen
reusachtige papierbalen begraven in een
kleine, donkere ruimte. Boven zich door een
kleine spleet tusschen de balen zag hij het
gele schijnsel van lekkende vlammen en
hoorde hij het knetteren van het gretig lek
kende element, het knappen en breken van
het door het vuur aangetaste houtwerk. Hij
kon zich nauwelijks in zijn enge graf roeren
hulpeloos moest hij daar blijven liggen en
j wachten tot de vlammen tot hem door zou
den dringen en over zijn lot zouden beslissen.
Een maal kwam een waterstraal door de
Uit een statistiek omtrent hooge leeftijden
ontleenen wij aan de Med Record de vol
gende getallen
Het Duitsche rijk, met 60 millioen inwo
ners, heeft 78 honderdjarigen, Frankrijk
met 40 millioen inwoners, heeft er 213
Engeland heeft 145, Schotland 46,Denemar
ken 2, België 5, Zweden 10, Noorwegen
(met 2,300,000 inw.) 23. Zwitserland 0.
Spanje (18 mil ioen inw.) 410. De hoogste,
bijna ongelooflijke cijfers komen uit de
rumoerige Balkanstaten. In Servië vindt
men 573 personen ouder dan 100 jaar. in
Roemenië 1084 en in Bulgarije 3883.In 1902
stierven in Bulgarije 350 menschen meer
clan een eeuw oud.
Nu niet een in menschengedaante, zooals j
er soms loopea, maar in wezentlijken
verkensvorm. Moeder de vrouw komt bij
't verkenshok, om 't oude slachtverken zijn i
rantsoen te geven. Maar, wat is dat 't, Dier
loopt als dol door 't hok,vertoond erg wilde
'n kwaadaardige eigenschappen en zinkt nu
en dan machteloos neer. Overleg heeft er
plaats en men denkt reeds aan cle» slager.
Slechts nog 'n poosje aanzien Eenigen tijd
nóg en 't beest begint natuurlijk te braken,
waarbij men '11 sterke jeneverlucht gewaar
wordt. Nu gaat de huisvrouw 'u licht op. Ja
zeker, ze heeft zoo pas met de jeneverflesch
'11 ongeluk gehad en de inhoud daarvan is op
tafel en vloer terecht gekomen. Opgedweild-,
is't met wat overig spoelwater in cle ver-
kensbak geworpen.Tot geruststelling ^an cle
huisgenoot-en was dit de oplossing van de
bovenmate vreemde verschijnsels, welke men
aan 't beest opmerkte.
Een Amerikaansch geleerde schrijft dat
de bananeü de vrucht der toekomst zijn, de
vrucht welke het menschdom van den hon
gerdood redden zal, als alle andere gewas
sen van onze planeet zullen verdwenen zijn.
De bananen worden op gemakkelijke
wijze overvloedig voortgateeld. 1
Vijf en twintig jaren geleden was de I.
vrucht onbekend te Costa-Rica. Thans
wordt zij er geplant, en enkel de opbrengst
van deze kleine republiek, is thans meer dan
voldoende, om het derde der bevolking van
den aardbol te voeden.
In 1934 werden 6 miljoen regimen
bananen uitgevoerd.
Vaii clen anderen kant is de helft van den
aardbol geschikt voor cle bananenteelt Wat
de opbrengst betreft, per hektaar geeft de
banaan 133 maal meer dan de tarwe en 44-
maal meer dan de aardappelen.
Een hektaar bananen kan 200.000 kilos
voedingstof opbrengen.
Gelukkige kerels die bananeneters
vlammassa, zonk sissend opri.e opgestapelde
goederen en sijpelde door frieten eu scheu
ren naar beneden op den °n..„4 t>egraven
Tegen gesprongen handen is uitstekend
gebleken een mengsel van gelijke deelen
honing en glycerine ®f ongezouten boter. j
Een halve kilo kork is voldoende om een
man van 75 kilos zwaar bovon water te l
houden.
1
Hoe opmerkzaam gij ook zijt, het gras
ziet gij niet groeien loch ziet gij spoedig
dat het langer geworden is. Troost u dus
wanneer gij niet elk werk dadelijk ziet
gedijen ten slotte, op eenmaal is het
gedijd.
Mgr de Bisschop van Brugge heeft be
noemd
Bestierder der Zusters van Maria te
Isegbem, M. Michiels, bestierder van het
Godshuis te Meulebeke
Bestierder van 't Godshuis te Meulebeke,
M. Parmentier, onderpastoor aldaar
Onderpastor te Meulebeke, M. Van de wal le,
bestierder van 't Weezenhuis te Sinte gruis
Bestierder van 't Weezenhuis te Sinte
Kruis, M. Gallant, ieeruar iu Sint Leo's
gesticht te Brugge.
Zondag avond had te Sinta Kruis een hevig
gevecht plaats.
In eene herberg hadden drie lansiers en vijf
burgers twist gekregen om eene nietige zaak,
zoo het altijd gaat.
In 't hevige van de ruzie liepen de soldalen
weg, in de richting van Brugge, doch Isidoor
BLmau struikelde en viel.
Eenige jongelingen haalden den ongelukkige
in en sloegen hem ongenadig af, zelf bracht een
der kerels hem twee messteken in cle rug toe.
Eene der wouden is omtrent tien centimeters
diep.
Het slachtoffer had nog de kracht zich tot in
de herberg De Klokke voort te slepen, waar
bij door een geneesheer de eerste zorgen toege
diend werd. De soldaat welke op sterven lag,
is vervolgens naar 't krijsgasthuis van Brugge
overgebracht.
Twee der vijf aanranders, deugnieten van
18 en 19 jaar oud, zijn aangehouden. Het zijn
De Jaegher en Deblieck. Een ervan heeft reeds
bekentenissen gedaan'.
Terugkomst van 200 Lansiers
iedereen was-in het gedacht de zaak daarmee
voor het oogenblik effen, althans in afwachting
van de vereffening voor den rechtbank.
Maar men had gerekend zonder den weerd
die hier, in dat geval, niemand anders is dan
al de soldaten van 't 3' lansiers Inderdaad,
pas hadden zij vernomen wat er gebeurd was
met hunnen wapenmakker of zij namen net
besluit dezen te wreken en denzelfden avond
nog, eens dat de duisternis volledig zou zijn,
ten strijde te trekken. Tegen wie Gij zult het
gaan vernemen.
't Kon dus rond 6 lp2 ure zijn. De weinige
personen die zich, rond dat uur, op Ste Kiuis
langs de baan, tusschen de poort en de kerk
bevonden, waren niet weinig verwonderd nu
en dan een groep van tien a vijftien lansiers,
geleersd en gespoord en eenigen hunnen sabel
'achter hen slepende,het. dorp te zien.optrekken,
stil klappende, in manhaftige en sture houding,
als gingen zij naar eene simenzweering.
En 't. was wel iets zoo in dien zin. Inderdaad
rond 6 112 ure hoorde men van alle kanten
geroep en geschreeuw. Wat gebeurt er Wat
schilt er Komt zei), roepen ere-uigen Het
Molentje wordt neel ën alstuk geslagen.
Ja, '1 was zoo een werk. Rond de 200 solda
ten haddén' dit Üerbergske stormenderhand
ingenomen. In weinige oogenblik ken had ien
zij al de ruiten van net huis ingeslagen, de
geringe meubels van de arme lieden tot splin
ters gekleiud, e'ene heele ton bier ingestampt,
de klèederen van de inwoners gescheurd, een
aantal pannelatten en dakpannen uitgetrokken
en om tuin schoon 'werk te vólledigen, de stoof
uitgetrokken waar een nog al fel vuur lag te
branden.
Midden heel dien weinig moedigen aanval,
hoorde men de kinderen van den huize er
zijner maar elf! kermen dat het waarlijk
pijnlijk was om hooren.
Heel dat spel kon niet lang duren. Ook na
eene kleine half uur trokken de lansiers er van
door,stadwaarts op al zingenen al schreeuwen,
voorafgegaan van eenen hunner die .zijn zak
doek aan een stuk hout voortkomende van een
verbrijzeld venster gebonden had en dat getrek
alseen vaandel droeg.
Terugkeer in Brugge
Door de Kruispoort kwamen zij in stad en
trokken langs de Kazernvest, door de Vulder-
slraat, Langestraat en Predikheerenstraat, sol
datenliederen zingende en al roepende naai'
de Visciimai'kt
Hier gekomen vlogen een twintigtal der
beloogers naar de herberg De Karfel en in
een oogwenk hadden zij de ruiten ingeslagen
bij middel van pooten van stoelen, van andere
brokken hout die zij meêgebracht hadden uit
do verwoesting van Het Molentje.
De speelman met zijn accordeon was juist
bezig met spelen tegenaan een der vensters,
toen het venster waarachter hij zat ingeslagen
werd. De man kreeg de glasscherven in zijn
aangezicht.
Na deze eerst1, braak vlogen het grootste
getal der vernielers binnen en sloegen er ook
alles kort en klein, zonder dat er iemand zich
daar tegen kon stellen.
Middelerwijl waren een aantal politieagenten
loegeloopen en 't was dan een verwoed ge
vecht tusschen deze laatste en de oproermakers.
De agenten moesten zich met hunne sabels