EN OMMELANDS
r>
Spitted £2
Op Zalerdag 1" Juni 907.
centimen 't biad.
iT jaar. Talmerk 3061
Te trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars
Concerten
iefdeblij k
ROND DE WEIil I.II
Vrankrijk
Duitschland
't Is Wreed
STADSNIEUWS
Eeremissen
Getang
VAN ALLES WAT
De Vlaanders
Het Graf van Gutenberg
De toestand van M. Beernaert
Priesterwijdingen
Wettelijke Besluiten
Priesterlijke Benoemingen
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER-
strate, TA 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE HAVAS, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
Zondag, 2 Juni 1907, 's noens. Concert
door de Harmonie Municipale» van Duinkerke
(Frankrijk).
Zondag, 9 Juni 1907, van 5 tot 7 ure,
Concert door de Grande Fanfare du Commerce»
van Arinentiers (Frankrijk). 97 uitvoer- j'
ders.
Willen wij eens altegader
Onzen Heer en Onzen Vader
Eer bewijzen zoo 't betaamt
Laat ons, Zondag, zonder schaamt'
D'Heilig Hostie vergezellen,
En ons stoetsgewijze stellen
Als een eereregiment
Rond het Heilig Sacrament.
Elk is God, Een en Drijvuldig,
Lof en liefd' en eerbied schuldig.
Ieder moet Hem dankbaar zijn
Voor Zijn liefd' en weldaadmijn.
Elk moet voort van Hem verwachten
Wat hij hoopt en wil betrachten
Niets is dan zoo redelijk
Dan in stoet een liefdeblijk
Aan dien goeden God te geven
Voor die op Zijn feestdag leven.
Laat ons ook indachtig zijn
Hoe Gods daden krachtig zijn
Om malkander te beminnen
En de vrede alom t' herwinnen
God heeft ons, uit louter gift,
Eerst bemind vol dorst en drift,
Hij heelt zelfs Zijn Kind gegeven
Voor ons eeuwig hemelsch leven,
En Hij prak steeds liefd' en min,
Wilden wij den Hemel in.
Laat ons dus malkaar beminnen,
En ons trachten t' overwinnen
Als er haat of nijd opwelt
Die vernestelt en verstelt
Laat ons al te zamen knielen,
Liefdevolle broederzielen,
Voor den God van liefd' en min,
Zegen van elks huisgezin.
H. Sacramentsdag.
Briand
Briand heeft bijna door de socialisten aan
de deur gezet geweest, aan de deur der
socialiste partij, wel te verstaan. Gelukkig
hebben zijne vrienden hem krachtig ver
dedigd, anders had hij mogen zijn matten
oprollen. Hoe hevig godsdiensthater en so
cialist hij is, er waren er die vonden dat hij
niet verre genoeg en ging en dat het noodig
was hem door een ander vooruitstrevend
man te vervangen, zeker een die verlangde
ook eens 15.000 fr. 's jaars te trekken,
totdat hij op zijne beurt niet meer geweldig
genoeg zou zijn en voor een nieuwen zou
moeten plaats maken.
Voor 't geld
Wij hebben de verledene weke getoogd
hoe geheel de dieverij der napieren van
Mgr Montagnini uitgebaat werd door de
vriendjes van 't ministerie, niet om de
waarheid te doen kennen, maar om hun
zakken te vullen. Versckillige hooggeplaat
ste mannen betuigen hetzelfde,en Le Temps
bewijst dat Clemenceau, met de hand te
leggen op de papieren der nonciatuur, enkel
voor doel had, de heeren Rouvier, Doumer,
Delcassé en anderen te bekladden en hunne
latere aankomst onmogelijk te maken. Om
de medewerking van sommige tegenstrevers
te bekomen, werden de gewone middels
gebruikt, die aan het gouvernement reeds
zoo dikwijls gelukt zijn.
Koning Haakon
Deze week zijn Koning Haakon en Konin
gin Maud de fransche hoofdstad Parijs gaan
bezoeken en meteen het Koninklijk verblijf
te Versailles. De Parijzenaars hebben de
Noordsche vorsten allerhertelijkst ontvan
gen, en tot de Kamerheeren toe zijn op
strate gaan kijken en toejuichen als de
Noordsche vorsten aankwamen.
't Is aardig volk, die franschen, ze jagen
hun eigen Koning of Koningin weg, willen
van geen anderen weten, en nogthans ze zijn
om zot te worden van blijdschap als de eene
of de andere vorst hen met een bezoek
vereeren wilt.
Te Versailles
Koningin Maud is te Versailles bijna aan
eene rampe gekomen. De peerden, die aan
't rijtuig gespannen waren, waarmeê men in
dien uitgestrekten hof van 't eene naar
't andere reed, hadden ievers vergeten
wien zij de eere hadden te vervoeren en
reden...in eene beke.Gelukkig en was 'tmaar
peerd en pikeur die in 't water lagen en
Koningin Maud en bekwam zelfs geen het
minste letsel, daar heur man er seffens bij
was om desnoods te helpen.
't Is al de derde tegenkomste van dien
aard die de Koningin ondervonden heeft
sedert haar huwelijk.
Ziehier een nauwkeurig verhaal van het
ongeval:
Dinsdag morgen, ten 11 ure 45, namen
de Noorweegsche vorsten, de president der
republiek, mad. enmej. Faliières, vergezeld
van MM. Clétnenceau en Pichon, in de statie
der Invalieden den trein voor Versailles,
waar een diner plaats had. Vervolgens be
zocht men de merkweerdigheden van de
stad. Bij net verlaten van den Petit-Trianon
had er een ongeval plaats, dat erge gevolgen
kon hebben.De stoet bevond zich op de brug
van de Fermière, toen het tweede rijtuig,
waarin de Koningin, mad. Faliières en M.
Dujardin-Beaumetz zaten, tegen den boord-
steen der brug botste. Een der peerden
steigerde en trok het ander peerd en zijn
pikeur mede over de borstwering van
de rivier. De strengen brakenen de twee
andere peerden.op hunne beurt meêgesleept,
verdwenen in het water. Uit al de koetsen
van het gevolg steeg een schreeuw op
iedereen sprong uit de rijtuigen. De eerste
van allen was de koning, alhoewel M.
Faliières gepoogd had hem te weerhouden,
de koningin ter hulp ge'oopen. Het rijtuig,
waarvan een wiel gebroken was, helde
gevaarlijk. De koningin, eenigszins bleek
geworden bij 't zicht van den pikeur die
in 't water lag en in de teugels verward zat,
was recht gestaan en riep dat men den man
ter hulp zou komen.M. Dujardin-Beaumetz,
met zooveel eerbied als gezag, dwong de
koningin zich langs den anderen kant van
de koets te bnigeo, ten einde een val te
voorkomen. Ondertusschen was de pikeur
reeds uit het water gehaaldhij had gelukkig
geen letsel bekomen.
De koningin en mad. Faliières werden uit
de gebroken koets geholpen en waren spoedig
van den doorstanen schrik hersteld. Men
veranderde van koels en den stoet kon terug
gevormd worden. Alles bepaalde zich bij een
peerd verdronken. De vorsten keerden ten
4 ure 45 van Versailles naar Parijs terug.
Een onlangs verschenen prachtwerk over
Keiler Willem en de Kunst maakt tegen
woordig grooten ophef onder de duitschers
en doet den machtigen vorst nog een sporte
hooger klimmen onderzijn volk.
Keizer Willem was reeds bekend als be
kwaam staatsman, als verstandig enhandig
spreker, als fijne beoordeelaar van muziek,
nu doet hij zich waardeeren niet alleen als
kenner van het schoone in teeken- schilder
en bouwkunst, maar als teekenaar en kun
stenaar zelf.
Ja, 't is wreed hoe dat ze te Yper den zot
houden met de Vlamingen!
Yper, de oude vlaamsche stad Yper, komt
eenen plakbrief uit te zenden van de feeste
lijkheden die aldaar, dezen zomer, zullen
plaats hebben, met dringend verzoek aan de
bestieren der vlaamsche gemeenten van 't
omliggende de vouloir bien veiller a ce
qu'il soit affiche d'une manière bien ap-
parente a l'extérieur 't is te zeggen van
dien plakbrief te willen buiten, wel in 't
zicht, uithp.ngen. Die plakbrief is van 't
eerste woord tot 't laatste in 't Fransch,
Mossieu neen, ik misse, tuindag en
't staat in 't Fransch niet... het verwonderd
mij dat zij, tot Yper, nog geene vertaling
voor dat oud woordje tuindag gevonden
en hebbeo. Ware het niet dat do stadsnaam
Ypres de gekende oude vlaamsche
Halleen de Rijselpoortnogal in d'ooge
springen, er zijn t' onzent 9 menschen op
10 die niet en zouden weten of die plakbrief
spreekt over eene stad in 't Fransche of over
onze oude vlaamsche stad Yper; 'k late varen
dat onze vlaamsche buitenmenschen zouden
verstaan wat die schilderij al aankondigt,
't En miskomt ook niet vele, want de inhoud
van dien feestwijzer en is al niet vele beter
dan zijn uitwendige schijn inderdaad daar
zien wij
1) Concert par l'Harmonie municipale de
Dunkerque (Franco)
2) Concert par la grande Fanfare du
Commerce d'Armentières (France)
en daarbij comble Mossieu
3) Dimanche, 21 Juillet, (Fete Nationale)
Concert par la grande Harmonie de Roubaix
(France) 111
Buiten de Ypersche maatschappijen en
vinden wij in dien plakbrief geen eene
Vlaamsche ot Belgische gilde aangehaald.
Zulks geeft ons een juist gedacht van wat
ons oud Vlaamsch Yper aan t worden is.
De hoogere standen zijn verfranscht, de
goede burgerij aapt den adel na, de gewone
en kleine burgerij wil ook naar de mode
en Fransch zijn allen willen Fransch of
liever Beige om niet te zeggen bij som
migen Marolsch spreken. Gaat in een
drinkhuis t'Yper, 't mag op de groote markt
zijn of in een klein nauw straatje, wat zult
gij er hooren een mengelmoes van slecht
Fransch en van nog vele slechter vlaamsch
Gaat iu een heerenhuis en zelfs in een
gewoon burgershuis en ziet naar 't muziek
dat op den «piano ligt, 'tis al van «amour
toujours als mijnheer bij u komt gij zult
nog een hutsepot van vlaamsch en Fransch
te hooren krijgen, maar i3 het Madame»
of Mademoiselle 't is een ander paar
mouwen, jongen, 't is toen al Fransch dat de
klokke slaatQuel bel accentpeist
Mijnheer in zijn eigen, en, och Heere, moest
er een Parijzenaar bij zijn hij zou zeggen
dat belgisch gezwets gelijkt nog al wat op
ons Fransch
Is er dan toch zoodanig vele raars aan al
dat van Vrankrijk komt, dat de Yperlingen
altijd hunne oogen naar 't zuiden wenden
De wereldberoemde godsdiensthaat, de diep
gevallen familiegeest en de min of meer
bedekte strijd tegen den eigendomwaarvan
wij getuige zijn in Vrankrijk,zouden moeten
de oogen opeüct van de Katholieke behouds
gezinde stadsoverheden van Yper en zij
zouden moeten elders een toonbeeld zoeken
weerdig van nagebootst te worden.
Toen Baron Surmont zaliger, die voorze
ker geen overdreven flamingant en was, het
bestier in handen had, ging het nog wat
beter. Wie heeft er den onvergetelijken
liederavond vergeten die toegewijd was aan
de Vlaamsche meesters l'eter Benoit en Jan
Blockx Men had, wel is waar, dit uitsluite-
lijk vlaamsch feest in een fransch kleed
gestokeu (zeker om de fijngevoelige fransch
gebekte juffertjes niet te verschuwen), maar
toch't was deugdelijkeu kost diemenopdisch-
te en nooit in Yper heeft men, sedert dien
nog beter gelukte feesten te zien gekregen...
Om te eindigen vraag ik verschooning aan
wie het aangaat, zoo ik hier wat al te
vrijpostig mijn gedacht gezaid heb, maar,
verontweerdigd als ik was bij hst lezen van
dien ongelukkigen plakbrief, en sedert lange
waarlijk bedroefd over de onverstaanbare
handelwijze van het katholiek stadsbestier,
van het toch altijd vlaamsch Yper, kon
ik mij niet langer bedwingen van opentlijk
eens mijn herte lucht te geven.
Niettemin zeg ik, met onzen grooten
vlaamschen dichter
Vrienden kunnen kijven
Entoen nog vrienden blijven
I Een Katholieke strijder
j Langemarck, den 27" Mei 1907.
N. B. Wij moeten onzen briefwisselaar
doen opmerken dat, zoo het vlaamsch op
dien plakbrief zijn plaatse had behooren te
hebben, ten minstenevens het fransch, wij
nogthans niet kunnen afkeuren dat men
fransche maatschappijen aanveerde hier te
Yper, vermits ze ons eene behoorlijke uit
voering bezorgen.Als we maarschoon muziek
hooren, al kwame het nog uit Frankrijk,
't is ons voldoende. Van een anderen kant
is 't niet genoegzaam dat een muziek afkom
stig zij uit Vlaanderen, al ware 't zelfs uit
Zoetenaaie, opdat wij, vlamingen, ons met
zijne uitvoering zouden moeten tevreden
stellen. De Opstelraad.
De Eerweerde Heeren Joris Blomme en
Jozef Boone, welke Zaterdag door Z. H.
Mgr Waffelaert, bisschop van Brugge, pries
ter zijn gewijd, hebben Dinsdag hunne eere-
mis gezongen, elk in zijne parochiekerk.
E. H. Blomme, zoon van Heer en Vrouw
Blomme, renteniers, deed zijne eeremis om
9 i/2ure inSt Maartenskerk.Hij wierd bijge
staan door de Eerweerde Heeren Kanonik
De Brouwer, pastor deken van St Maartens;
Jules Blomme, zijn broeder, professor in 't
Bisschoppelijk College van Thourout Van
Bergen, bewaker in St Vincents College
t'Yper Louwagie en Oujttier, onderpastors
op St Maartens.
De koorzangers hebben eene schoone mis
gezongen,welke door talrijke bloedverwanten
en vrienden, waaronder een groot getal
priesters, bijgewoond werd.
E. H. Boone, zoon van M. Cyriel Boone,
brouwer, onder-voorzitter van den Werk-
rechtersraad, eere voorzitter der Katholieke
Wacht, kerkmeester van St Pieters en van
Mevrouw Boone, geboren Vuylsteke, heeft
zijne eeremis om 10 1/2 ure in St Pieterskerk
gecelebreerd.
Hij werd bijgestaan door de Eerweerde
Heeren Vander Meersch, pastor van St Pie
ters Astaes en Dujardin, leeraars in St
Vincents College Delameilleure, Leys en
Herman van St Pietersparochie.
De koorzangers hebben eene mis in grego-
riaanschen zang gezongen.
Talrijk waren ook bloedverwanten, pries
ters, vrienden en kennissen in de eeremis
tegenwoordig. De offerande scheen nooit te
zullen eindigen.
Na de mis wierd er een plechtig «Te
Deum gezongen door het volk en de
koorzangers.
Wij bieden beide geestelijken en hunne
geachte familie onze hertelijkste gelukwen-
schen.
Ziehier den uitslag der aanbesteding van
Zaterdag 25 Mei 1907, over de noodige
werken en leveringen aan 't gevang van
Yper
1. Witsel-en Schilderwerk
Beirnaert-Vandaele, Yper, 174 fr.
2. Metselwerk
Dethoor Eduard, Yper, 129 fr.
D'Hondt Gustaf, id. i3o fr.
Beirnaert-Vandaele, id. i5ofr.
3. Y\erwerk
Dethoor Eduard, Yper, 214 fr.
Beirnaert-Vandaele, id. 265 fr.
Delahaye Gustaf, id. 295 fr.
4. Levering van Schilderartikels
Hamel Victor, Luik, io5.35 fr.
Kinoo Th. id. 107.90 fr.
Carpentier Vincent, Yper, 11115 fr.
Beirnaert Vandaele, id. 124 fr.
5Levering van Metselartikels
Wed. Roose en Zoon, Yper, 269.40 fr.
Dethoor Eduard, id. 275.50 fr.
Beirnaert-Vandaele, id. 3o5.oo fr.
Het beheer der ijzerenwegen heeft de over
gangslijsten van gansch het personeel der
spoorwegmaatschappij van West Vlaan
deren ontvangen. De ambtenaars en agenten
dier lijn zullen bij den Staat ingelijfd
worden van af 1 juli aanstaande. Het mate
rieel zal op danzelfden datum overgenomen
worden.
Dezer dagen was men bezig met delven in
een gebouw der Schusterstrasse, te Maiuz,
in Duitschiand, wanneer het werkvolk op
metselwerk kwam dat van een oud graf
moest voortkomen want men vond op
dezelfde plaats menschenbeenderen. Men is
geneigd te gelooven dat men op het graf
gekomen is van Gutenberg, den vermaarden
ouden Duitschen drukker.
Die veronderstelling moet gegrond zijn,
want volgens de overlevering moet dit graf
gevonden worden onder eene der huizen van
dit kwartier en de geschiedkundige opzoe
kingen hebben vastgesteld dat Gutenberg
wezentlijk op die plaats begraven was.
In afwachting van meerdere zekerheid
omtrent die belangwekkende ontdekking,
ware het te wenschen dat men ook eens kon
te wete komen waar het stoffelijk overschot
mag berusten van den vermoedelijkeu leer
meester van Gutenberg, den Brugschen
boekmaker Jan Britto, 1 e uitvinder van die
schoone nijverheid, volgens de bewijzen der
laatst ondekte oorkonden zoo klaar aan den
dag gebracht door den geleerden Brugschen
navorscher Gilliodts-Van Severen.
M. Beernaert is volop aan de beterhand.
Woensdag reeds voelde hij zich zoo wel, dat
hij zich aan het werk wilde stellen in het
vooruitzicht der aanstaande vredesconfereL-
cie van Den Haag hij twijfelt niet of hij er
zal kunnen aan deelnemen.
De laatste berichten zijn gansch gerust
stellend. Woensdag avond werd aangekon
digd in de omgeving van den geëerden
staatsminister.dat de ziekte als overwonnen
mocht aanzien worden en dat er geen
onmiddelijk gevaar te vreezen was. De
geneesheeren hebben besloten geene bulle
tins meer te laten verschijnen en doktoor
Stiénonzal slechts vrijdag naar Boschvoorde
weerkeeren.
Donderdag namiddag was de toestand nog
verbeterd.
Zaterdag heeft Z. H. Mgr Waffelaert,
Bisschop van Brugge, in de Hoofdkerk de
heilige Wijding toegediend aan 15 Priesters,
18 Diakens en 32 Onderdiakens. 30 Heeren
Seminaristen ontvingen de H. Kruin.
Hier volgen de namen der heeren uit
't omliggende die priester of onderdiaken
gewijd werden
Priesters EE. HH. Joris Blomme, Yper;
Jozef Boone, Yper Albert Ghesquière,
Gheluwe Emiel Hannebouw, Poperinghe
Nestor Joye, Wulverghem.
Onderdiakens: EE. HH. Karei van Merris,
PoperingheCamiel Da Wancker, Pope
ringhe Edgard Vanneste, Woesten.
Bij koninklijk besluit van 13 Mei, is aan
den E. H. Sengier, proost van St Juliaan te
Langemarck, een pensioen van 1.000 fr.
verleend.
Door koninklijk besluit van 29 April 11. is
de burgerlijke medalie van le klas verleend
aan M. Jules Tyberghein, muziek leeraar
aan St Vincents College te Yper en M. Bou-
teca, gewezen gemeente onderwijzer te
Gheluvelt, als beloouing voor de diensten
door hen aan het onderwijs bewezen gedu
rende eene loopbaan van ruim vijf eu
twintig jaar.
Z. H. de Bisschop van Brugge heeft be
noemd
De Z. E. H. kanunnik Vanden Berghe,
doktor in kanoniek recht van de hoogeschool
van Leuven, voorzitter van het groot semi
narie, is benoemd tot vikaris-generaal en
ofïiciaal.
De Z. E. H. kanunnik Callewaert, licen
tiaat in kanoniek recht van de hoogeschool
van Leuven, leeraar van kerkelijke geschie
denisen kerkgebruikenin het grootseminarie,
is benoemd tot voorzitter van het groot
seminarie, tot prosynodalen Examinator en
tot lid van den bisschoppelijken raad.
Bestuurder van het weezengesticht van den
H. Vincentius Ferrerius, Mariakerke (Oos
tende), E. H. Desmet, bewaker in het bis
schoppelijk collegie te Thielt.
Pastor van Ste Walburga, te Brugge in
vervanging van Z. E. H. kanonik Maes, die
zijn ontslag heeft gegeven om gezondheids
reden, de E. H. Bernolet, pastor te Pitthem.
Pastor te Nieuwpoort, in vervanging van
M. Busschaert, overleden, M. Vermeulen
pastor van Ste Walburga, te Veurne.
Pastor te Pitthem, M. Fonteyne, pastor te
Knocke.
Pastor te Zonnebeke.in vervanging van M.
Van de Weghe.die zijn ontslag gegeven heeft,
M. Ghyselen, pastor te Kerckhove.
Pastor van Ste Walburga,te Veurne,M.De
Ruyter, pastor te Locre.
Pastor te Knocke, M. Ronse,aalmoesenier
in het Toevluchtshuis voor vrouwen, te
Brugge.
Pastor te Zuydschote.M.VanCampenhout,
gewezen onderpastor te Cortemarck.
Pastor van het H. Hert, te Iseghem, M.
Jacob, onderpastor in dezelfde stad.
Pastor te Autryve, in vervanging van M.
Verlende, overleden, M. Van den Dries,
onderpastor te St Denijs,
Pastor te Locre, M. Coucke, bestuurder
der Zusters van Liefde, te St Denijs.
Pastor te Kerckhove, M. De Praetere, on
derpastor te Harelbeke.
Tot onderpastors
Te Harelbeke. E. H. Ameele, bestuurder
van 't Engelsch Weezenhuis te Brugge.
Te Iseghem, E. H. Planckaert, onderpas
tor, Assebroek.
Te Assebroek, E. H. Van Slambroeck,
onderpastor in St Eloy te Kortrijk.
dit is
'T NIEUWSBLAD
TPER
