DIT IS
EN OMMELANDS
üpttaal 12
rn^ w~i Wl
sum ism mk
Op Zatercial 8D Mei 1907.
- -- s'dn "4 te
7e hekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars
WEI
So de Kamer
Ëeoe gift van Paus Pi us X
De (loop va0 deo
spaaoscheo kroonprins
De werkliedenpensioenen
in Engeland
Staatsministers
Scheuvels
STADSNIEUWS
Gemeenteraad
Goed oieuws
Kerkvensters
Stad Yper
Gemeenteraad
i^Maar, Takve^s. 3059
fes tóJStói Gw
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamcch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
O!
1 LI)
Consoland
Vrank rijk
s
Verslag
Raveliriesiraat
Rekeningen
St Maart- 11s
Klaver straat
Zillebeekvijver
•O i'i -.'C-xl <i Jö'lttiL'i J 9
kt. viawraaa
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER
STRATE, Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE HAVAS, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
k.'4
Een belangrijke bespreking had Woensdag
plaats in de EngelSche Kamer over de
Corigozaken.
Sir Kenoaway ondervroeg den minister
van buitenlandsche zaken over de misbrui
ken die in Coogoland heerschen en over de
middels die het gouvernement denkt aan te
wenden om aan die misbruiken een einde
te stellen.
.Sir Edwards Grey,minister van 'tBuiten
land, antwoordde. Volgens hem, zijn de
Engelschen de beste vrienden van de Bel
gen... en van hunne belangen. België zou
moeten zelf het Bestier van Congoland
overnemen, 't is de eenige middel om orde
in de zaken te brengen, 't En is niet uit
mistrouwen jegens België,dat de bespreking
plaats heeft, integendeel.
Wij kunnen nog thans niet eeuwig blijven
wachten tot dat het de Belgen belieft zich
met cle Congobelangeu bezig te houden, 't is
noodig dat er gehandeld worde en als Bel
genland onbekwaam of onwillig is om het
bestier van den Congo op zich te nemen,dan
zal Engeland te zamen met andere mogend
heden naar maatregels uitzien, en misschien
moet er dan daarvoor eene wedërlandsche
conferentie bijeengeroepen worde.
Engeland ea is niet baatzuchtig in deze
zaak de engelschen zijn het nooit ge
weest dat is van overouds gekend men
wil alleen recht doen aan de negers en de
misbruiken doen ophouden.
slechts aangenomen wordt onder zekere
voorbehoudingen van financiëelen aard. Het
gestemde wetsvoorstel verzekert een pensi-
j! oen van vijf shillings 6 fr. 25) per week
aan iederen engelschen burger van 75 jaar
j! oud, te beginnen van 1908; voor het daarop-
volgen Je jaar is de inrenotU-eding bepaald
op 70 jaar. en ten slotte vastgesteld op 65
jaar van 1910. Er wordt niet gesproken van
de werklieden die onbekwaam zijn tot
arbeiden voor den ouderdom der ingenqc-
trading van het pensioen.
De toepassing van die wet, indien zij
evenwel tot de derdelezing toegelaten wordt,
zal aan de engelsche schatkist een jaar lij k-
l sche uitgave veroorzaken van 26 miljoen
pond, 't zij 650 miljoen frank. De kanselier
i van de schatkist weet echter nog niet waar
I hij die miljoenen gaat vandaan halen.
Na de bespreking over de verklaring van
het ministerie is nu de wet te berde gekomen
over het vlaamsch in het middelbaar onder-
wijs.
MM. Vaudewalle van Mechelen en
Devigne van Gent spraken ten voordeele van
Gor..mans wetsvoorstel. M. Woeste keurde
het af; maar hij treedt de voorstellen hij
door de regeering iagedi'-ncl.
De middenafdeeling heelt den afkoop
goedgekeurd van den spoorweg van West
vlaanderen.
De fransche ministers hebben deze weke
een harden strijd onderstaan va a wege de
socialisten. Minister Ciemenceau scheen in
't geheele niet op de hoogte om aan de
aanvallen te wederstaan. Gelukkig had hij
Briand, die de socialisten harde waarheden
zei. 't Eindigde met eene stemming van
vertrouwen in het ministerie, dat nog 134
meerderheid behield.
Volgens verscheidene voorname fransche
bladen is de toestand voor M. Ciemenceau
zeer bedreigd. Lang zal het niet meer duren
eer hij omverre ligt en door een Briand of
een anderen zal vervangen worden.
Zullen de Katholieken er bij winnen 't Is
zeer twijfelachtig, 't Zal enkel eene verande
ring zijn van personen, want hoe verdeeld
die mannen ook zijn ze komen toch voor éeu
punt overeen, namelijk in 't vervolgen van
al wat goed en christelijk is.
Z. H. Paus Pius X heeft aan do bisschop
pen beschermers van het Katholiek Instituut
van Parijs een brief gezonden, vergezeld van
eene gift van 100,U0ll fr. De Paus zet de
bischoppen aan het Katholiek Instituut ten
hunnenlaste te houden, daar het moet aan
zien worden als een werk vaa allereerste
vereischte. Vervolgens noodigt Z. H. de
bisschoppen uit nieuwe leergangen te stich
ten, om zich te schikken naar de verschil
lende onderwijspunteu door den Staat
ingevoerd, onder andere een leergang van
geschiedenis der godsdiensten.
Ten slotte verzoekt Pius X de bisschoppen
zooveel mogelijk geestelijke studenten naar
het Katholiek Instituut te zendeD, vooral om
er zich toe te leggen op de wijsbegeerte,
onderwezen gelijkvormig de wijze en bevoeg
de raadgevingen van wijlen Leo XIII
Prins Leopold van Pruisen, oom des
keizers, gelast Wilhelm II op de doopplech
tigheid van den jongen prins der Astu, iën te
vertegenwoordigen, is woensdag uit Berlijn
vertrokken, op weg naar Madrid. Hij is
vergezeld van graaf Schwerin, van komma-
dant von Hoffmann en van kapitein baron
von Stolzenberg.
Prins Arthur van Connaught, die koning
Edward van Engeland op het doopsel van
den spaamchen kroonprins moet vertegen
woordigen, is woensdag avond uit Londen
naar Madrid vertrokken, vergezeld van
graaf de Granard en va., kapitein Wyndham.
Zij zullen te Madrid in het koninklijk Paleis
verblijven.
Het engelsch Lagerhuis heeft met 232
stemmen tegen 119, in tweede lezing, een
wetsvoorstel gestemd betrekkelijk de ouder
domspensioenen, dat door de regeeriug
De heeren de Favereau en van den
Heuvel, Graaf de Merode. Schollaert, Baron
Greindl en Dupont zijn Staatsministers
benoemd.
Le journal des Tribunaux meldt dat het
parket van Brussel zekere schandalige
vertooninger; heeft doen ophouden,die onder
voorwendsel van kunst niet anders waren
dan vertooningen voor scheuvels.
Zou er geen middel bestaan 0111 op de
treins ook een einde te stellen aan de vuile
redens die sommige zoogezeid treffelijke
heeren houden in de rijtuigen der treins
Indien men b. v. een rijtuig voorbehield
voor zulke scheuvels, met opschrift
zwijnewugen 't ware misschien een
gepaste maatregel.
Maar indien de reizigers nu en dan die
vuilaards verplichtten te zwijgen onder
bedreiging van proces of helpt het niet, ze
aanklaagden, 't zou misschien wel helpen
ook.
Laat ons hopen dal: men weldra hand aan
't werk zal slaan, en dat Yper niet langer zal
belet zijn handel en nijverheid uit te breiden
en eene eervolle plaats te herwinnen die het
vroeger had onder de nijverige steden van
het eertijds zoo nijverige Vlaanderen.
Gent heeft, dank zijne verbinding met de
zee door de vaart van Terneuzen, en de
Schelde, steeds zijn aloude faam in stand
gehouden, Brugge is bezig met te herworden
wat het eertijds was, het fiere Venetie van
't Noorden.beroemd orn zijne kunstschatten,
maar even befaamd in de middeleeuwen om
zijnen handel met alle landen der wereld.
Yper alleen bleef ten achter. Het huidig
bestier, 't moet te zijner eere gezegd worden,
doet ai het mogelijke, om de praalgebouwen,
getuigen zijner vroegere grootheid, van vol
ledig verval te behoeden, en mag bij eenige
jaren, dank aan de vaart van Comen en de
verbetering der vaart naar den Yzer, den
handel ook mogelijk gemaakt worden, Yper
zal toonen dat het nog weerdig blijft zijner
nijverige, en ondernemende voorouders,Yper
zal niet langer ten achter blijven en eerlang
zal de Ypersche handel herleven en getuige
nis geven van den ondernemingsgeest onzer
nijverige bevolking.
Dat men niet zegge, er is te Yper geene
nijverheid
Hoe zou ze er komen, vermits het op
voor hand onmogelijk was den strijd te voeren
tegen de naburige steden,daar wij alleen voor
hetgeen het gebruik van kolen betreft rond
de 20 fr. per 10.000 kilos meer te betalen
hadden van vervoer dan in andere nijverheid
plaatsen.
Daarbij, waarom moet de werkman hier
zijne kolen ten minste 20 c. per honderd kilos
meer betalen zonder eenig profijt voor de
handelaars, alleenlijk door de hoogere ver
voerkosten
Eens de gemeenschap te water in gang,
zal dit overgroot verschil deels verdwijnen.
De vaart naar de Leie is dus eene kwestie
van leven of dood voor onzen handel en
onze nijverheid.
Als Yperling begroeten wij met vreugde
het goede nieuws, in afwachting dat wij onze
lezers kunnen aankondigen dat de werken
zijn aangevangen.
Intusschen zeggen wij, namens de
Yperlingen, uit ter herten dank aan de katho
lieke Kamerheeren en aan den ieverigen
Voorzitter van den Katholieken Bond, die
hun zoo krachtdadig heeft ter zijde gestaan.
Openbare zitting van den gemeenteraad op
Zaterdag 18 Mei 1907, om 5 ure 's avonds.
Dagorde
1. Lager onderwijs Bijgevoegde lijsten der
rechthebbenden aan 't kosteloos onder
wijs,
2. Burgerlijke Godshuizen Verpachting van
onroerend goed.
3. Waterleiding Verandering aan Zillebeek-
vijver lastenboek en bestek.
Le Journal d'Ypres meldt dat, volgens
een schrijven van Minister de Smet de
Naeyer, er bevel gegeven werd onmiddellijk
aan te vangen met de werken aan de vaart
van Comen. De Ingenieurs van den Staat
zijn belast met een bestek op te maken en
plans voor te dragen om tot proeve een deel
der vaart te voltooien. Ziehier de vertaling
van den brief gezonden aan onze katholieke
I Kamerheeren
Brussel, 3o April 1907.
Mijn weerde Ambtgenoot,
Ik heb de eer U te berichten dat ik den
dienst van Bruggen en Wegen van West-
vlaanderen beiast heb mij dringend voorstei
len aan te bieden om, als proeve, een deel
der vaart van de Leie naar de Yperlee te
voltooien, gelegen in de groote doorsnede.
Aanveerd, enz.
Graaf de Smet de Naeyer.
't Progres meldt ook het nieuws en brengt
hulde aan wie hulde toekomt, natuurlijk
zonder de katholieke Kamerheeren,en bijzon
der ook zonder den Voorzitter van den
Katholieken Bond, M. Fraeijs, te noemen.
Yperlingen, uw Heer Deken
Heeft Sint Maarten's kerk besteken
Met een kostelijk geschenk
Dat vermeld mag, zoo ik denk,
In de plaats dier matte ruiten
Leek van binnen, leek van buiten,
Van Sint Maarten's zijdskapei,
Ziet gij nu een heerlijk spel
Van dooreengemengde kleuren
En van zinrijke figeuren
Dat het Heilig Sacrament
Eer aandoet en lof toezendt.
Vijf gekleurde vensterramen
Lokken hoog en herten samen
Door hun glans en kunstig werk
En verheffen nog de Kerk.
Gaat bewonderd d'afbeeldingen
Van de wezens en de dingen,
Uit den oud, en nieuwen tijd,
God en kunst daar toegewijd
In die kunstvolle afbeeldingen
Ziet gij klaar de zinspelingen
Op het Heilig Sacrament
Dat alzoo wordt meer gekend
IsaÈic verbeeldt Gods leven,
't Manna 't Godsbrood ons gegeven,
't Paaschlam 't nutten van den Heer,
Salem's priester's Priesters eer
Cana's bruiloft doet gedenken
Aan wat God ter Mis wil schenken,
's Broods vermenigvuldiging
Aan 't Godsbroods benuttiging,
't Vangen van zoo menig visschen
Aan 'sgeloofs belijdenissen.
Dan ziet gij hoe d'eeuwen door
't Menschdom, lijk het englenkoor,
Lof en eer bewees aan dezen
Die in d'Hostie wilde wezen,
Want d'Evangelisten staan
Op de venster vorenaan,
Op de tweede, derde en vierde
Mannen, vrouwen, die hier wierden
Hooggeacht door hun talent
En door eer en deugd bekend,
En op d'aliergrootste venster
Vonklend als een voqrkoolgenster,
Als de zon naar 't WWen zinkt
Ziet gij d Hostie die o' Ar blinkt
En des Priesters MisgëTOnde,
En die stoetswijs 't iN'-.nte
Luisterlijk vol heerlijkheid
Lof en eer zij toegezeid.
Yperlingen, wilt vervromen,
En verbeteringen droomen
Als g'alom verbeetring ziet.
Looft door wie gij die geniet,
Treedt in hun gedacht en streven
En betracht reeds hooger leven.
der zitting van Zaterdag 11 Mei 1907.
Zaterdag ten 5.20 vergaderde de Ypersche
gemeenteraad ten Stadhuize. M. de Burge
meester zat voor. Waren nog aanwezig de
heeren schepenen Struye en Vanden Boo
gaarde, benevens de raadsheeren Fiers,
Vanderghote, Vanden Peereboom, Bouquet,
Sobry, Iweins d'Eeckhoutte en Lemahieu en
de heer stadschrijver, M Gorrissen.
Drie gazetteschrijvers en M. Juliaan Anto
ny wonen als gewoonte ook nog de zitting
bij.
Nopens 't Verslag der voorgaande zitting
werden geene opmerkingen gemaakt.
M. de Voorzitter, heeft namens den raad
en de Stad Yper den nieuwen gouwgraaf
Vrijheer Ruzette geluk gewenscht bij zijne
aanstelling aan 't hoofd onzer gouwe.
De naam van Ruzette is overal, maar
voornamelijk te Yper met geestdrift begroet,
want zaliger M. Leo Ruzette heeft hier het
beste aandenken nagelaten, en zijn zoon zal
de weerdigeopvolgerzijn van den betreurden
heer Leo Ruzette.
De schepenraad is voornemens den nieu
wen heer Gouverneur te vragen om Yper te
bezoeken op Zondag iin Oogst aanstaande,
Kleinen Thuyndag.
De heer is overtuigd dat M. Albert Ruzette
die uitnoodiging aannemen zal, indien de
gemeenteraad het voorstel goedkeurt.
M. Bouquet was te wege namens het feest-
berek, een dergelijk voorstel te doen hij
ondersteunt dienstvolgens de gezegden van
den Achtbaren Voorzitter. -- Eenparig aan
genomen.
De feeste zal met de gewone plechtigheid
geschieden.
De schepenraad heeft de straat lusschen de
Gapronstraat en de Waterkasteelstra; t ge;
noemd Raveiinestraat naar het Raveline-
fort dat vroeger aldaar bestond.
der kerk-
De rekeningen der Stadboekerij,
I
fabriek van Sint Jacobs en van Sint Pieters
werden eenparig goedgekeurd.
Eene verpachting van onroerend goed voor
den disch wordt ook nog gunstig beoordeeld.
Het houten Peerd is verpacht aan heer
Bruno Soete onder de gewone voorwaarden,
mits 3oo fr. "s jaars.
De raad keurt de pachtvefwisselirig toe
van M. Angloo en M. Depuydt voor een
perseel grond aan 2 5 frs 's jaars.
Op voorstel van M. Sobry wordt beslist
dien pacht maar te verleene-n voor 3, 6 of 9
jaar en dan nog onder voorbehoud dat de
stad voor openbaar nut de pacht verbreken
mag.
Een hoekje grond wordt verkocht aan Mme
Soenen voor 75 c. per vierk. meter.
De pacht voor het eiland in den majoor
gracht wordt met goedkeuring van den raad
overgebracht van M. Breydel op M. Ganne.
M.Breydel blijft voor den pacht verantwoor
delijk.
Een nieuw hulpgeld van 1107 fr. 58 voor
werken aan de Kasselrij op de markt en
van 582.42 voor het huis in de St Janstraat
wordt gestemd. De heeren Vanderghote en
Bouquet begeeren dat men in t vervolg op
voorhand de uitgaven voorzie en de noodige
kredieten vrage vóór het werk gedaan zij.
M. Vanden Boogaerde antwoord dat in
herstellingen van oude gebouwen men on
mogelijk kan voorzien wat er verdoken zit
onder vloeren en achter muren en soms
dringend noodig hersteld worde.
De verbreking van
het akkoord voor de
levering van't Waterkasteel zal in geheime
zitting onderzocht worden, daar er spraak is
van personen.
De raad beoordeelt gunstig de aanbeste
ding der werken aan St Maartenskerke,door
de Kerkheeren goedgekeurd, 't Is M.Albriek
Vandekerckhove van Ingelmunster die
aanbesteder is voor 28843 fr. De kerkraad
heeft zijn aandeel gestemd voor het loopen-
de jaar.
M.de-Voorzitter drukt zijn spijt uit dat
de werken niet aanbesteed zijn aan een Yper
ling, maar 'tis het recht der-vrije mededin
ging die er de oorzaak van is-.
Het reglement op de fooren zal later
onderzocht worden.
- Eene verandering zal gebracht worden aan
den lastenboek voor het heileggen der
Klaverstraat, men zai vierkante steenen
gebruiken in plaats van langwerpige.
Op vraag van M. Sobry zal de schepenraad
op voorhand ai de huizen doen verbinden
met de vuilgoten, om achterna niet meer
verplicht te zijn opnieuw de straten open te-
leggen.
De heer Voorzitter leest het verslag van
M. den ingenieur Froidure over de werken
die aan den vijver zullen gedaan worden.
Hij brengt hulde aan M. Froidure over
zijn belangrijk werk.
De vijver zal met de waterleiding van stad
verbonden worden, en binst de werken aan
Dickebuschvijver zal de stad gespijsd worden
van Zillebeke.
Zaterdag komt de raad bijeen om in de
afdeelingen het bestek en den lastenboek te
onderzoeken en om dan in openbare zitting
erover te stemmen.
M. Sobry zegt dat er in den achternoen
een jongen versmoord is in den vaart ievers
bij den Laatsten Stuiver. Hij vraagt dat de
policie waken zou om dat zwemmen te
beletten.
M. de Voorzitter betreurt het ongeval,
dat gebeurd is op Voormezeele.De Ypersche
policie had er dus voor niets tusschen te
komen. Ten anderen,zij kan toch niet overal
zijn.
M. Sobry vraagt wanneer men dé vuil
goten zal leggen in den Doorgang, waarvoor
reeds sedert 1898 het krediet werd gestemd.
Hij begeert nog dat de put gevuld worde
tusschen den tram en de Steenen Brugge.
M. de Burgemeester zegt dat er reeds
bevel is gegeven de werken aan den Door
gang te beginnen. (1)
Wat de leegte betreft bij de Steenen Brug
ge, de stad en'mag daar niets vullen want
t is den eigendom van den Staat.
Ms Bouquet, vraagt d:it de opening van
'tYperije bij den Kanonweg zou afgesloten
zijn. 't Is een gedurig gevaar voor de kinders
en daar zijn er veel al die kanten.
M. de schepen Vand.cn Boogaerde wil wel
het water afsluiten, maar 't zai meer gevaar
zijn dan te voren, daar er de kinders gedurig
op de planken of op het schettewerk zullen
kruipen.
M. Fiers zou aanraden eenen muur te
bouwen, 't en is toch maar een meter of zesse
verre.
M. de Burgemeester kondigt den raad
aan dat de werken aan de vaart van Komen
weldra zullen aangevangen worden.
M. Bouquetvraagt nog dat de grond
bij Den Jager zou verpacht worden voor
een hovetje. Hij weet dat er liefhebbers zijn,
en 't zal daarbij nog beletten dat vreemde
leurders daar blijven staan met hunne kar
ren
M. de Voorzitter.De liefhebbers zouden
moeten hunne voorstellen schriftelijk doen
aan den schepenraad.
M. Bouquet heeft nog een derde vrage
te doen, namelijk dat gr zouden banken gezet
worden op de vestingen, de oude zijn on
bruikbaar.
M. de schepen Vanden Boogaerde.
Verschillige zijn reeds vernieuwd. Andere
zullen 't worden in korten tijd.
M. Fiersdenkt dat men beter hard
hout gebruikt hadde voor dat werk.
M. Vanden Boogaerde. 't Voornaamste
is dat de banken goed in 't zicht staan. Die
ten uitkante zijn geheel in stukken gesneden
en vernield.
Er wordt nog gevraagd wanneer er banken
zullen staan bij de Statie.
M. Vanden Boogaerde. Welke banken
begeert gij aldaar Moeten hetprachtbanken
zijn, die overeenkomen met den ingang van
Stad.
Ten 6.20 wordt de zitting geheven.
(lj Inderdaad de werken zijn reeds begonnen
al den kant der Stuersstraat.
