SpreeKüraan 52
Op Zaterdag 6 Oogst 1909
5 centiemen *t blad
44e jaar. Talmerk 3168
Te irekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars
ROND DE WEÜEU)
Vrank rijk
Engeland
Zweden
Spanje
if ir> &-.
Prijsuitdeeling
in Sint-Vincent's college
Prijsdeeling van het
Beschermingscomiteit
Hopmarkt
SI85&8SDB'
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 ir. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER
STRATE, Tk 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i o\ erdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE Havas, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
Deze week is er geen bijvoegsel.
Zaterdag is de keizer aller Russen een
vriendelijk bezoek gaan brengen naar zijne
bondgenoote de fransche republieke. Het
bezoek had plaatse op zee, bij Cherburg.
Voorzitter Fallières is den keizer te ge-
moet gereisd tot aan de zeehaven, en dan
werden wederzijds complimenten en bezoe
ken afgelegd op de oorlogschepen.
Die nog onthouden hebben hoe de Minis
ter-Voorzitter Briand, de vroegere verdediger
van Hervé, die alle soldaten en vaderland
wil afschaffen, hoe Briand, zeg ik, eenige
jaren geleden den Russischen Czaar hielp
uitschelden voor moordenaar, zullen zeker
niet heel verwonderd zijn dat Briand daar
niet bij en was.
Briand was vroeger een razende socialist,
maar het socialism diende hem voornamelijk
om op de schouders der werklieden naar
omhooge te klimmen, en eens op de hoogste
sporte der eereladder, is hij natuurlijk nog
heel weinig bekommerd met dezen die hem
op de hoogte hebben gebracht.
De werklieden laten hen toch zoo gemak
kelijk bij 't vier zetten door die schoone
klappers, die ten koste van 't werkvolk
leven.
Czaar Alexander is nu te gast bij den
Koning van Engeland Edward VII. Als wij
zeggen in Engeland, dat is in de Engelsche
waters, want nergens en gaat de Czaar af
stappen hij blijft op zijn schip.dat nog door
talrijke oorlogschepen omringd is.
't En is waarlijk geen leutig stieltje Keizer
of Czaar te zijn hedendaags: in Turkijen
wordt de Sultan afgezet, in Perzien moet hij
wegvluchten, in Marokko is hij vervangen
door een anderen, die 't ook al niet lang
meer houden zal. Ge zoudt er beu van
worden
De Zweedsche bevolking zal denkelijk van
lieden af in algemeene werkstaking gaan.
Men schat dat de staking drie weken duren
kan, indien de noodige steun komt uit het
buitenland, die op i5o.ooo kronen daags
wordt beraamd.
En als er misrekeningen zijn en dat er min
gegeven wordt, wie zal er nogmaals meest
door lijden? De arbeiders zullen het nog eens
zijn die de ergsten varen het geval Pataud
waarvan wij hooger spraken, heeft het ge
noeg getoond.
De opstand die in Spanje tegen de regee
ring van Alfons XIII uitgebroken is, werd
door de socialisten en anarchisten opge
stookt.
Spanje heeft moeilijkheid in Marokko en
de opstokers nemen deze gelegenheid te baat
om nog meer bloed te doen vergieten en het
algemeen ongeluk nog zwaarder te maken.
Niet alleen zijn kerken en kloosters
vernield, maar de muiters hebben verschil-
lige kunstwerken, schilderijen en beeld
houwwerken vernield en twee prachtige
boekerijen van Barcelona verbrand deze
van de Christelijke Scholen, die 80.000
boeken bevatte en deze van het Museum der
Wetenschappen. Dat is een onherstelbaar
verlies.
Men schrijft dat er in Barcelona 37 kloos
ters in brand gestoken zijn. Grafkelders
werden onteerd. Woeste benden doorloopen
processiegewijze de stad. De parochiale
registers zijn vernield. Leden van het Rood
Kruis en der Tramrijtuigen zijn gekwetst of
gedood. Er zijn 12.000 soldaten te Barce
lona
In Marokko zijn de Spanjaards mees
ter van den opstand der Mooren, al is
daar nog niet alles effen en klaar. Dank aan
de hulptroepen die gedurig aankomen, zul
len de opstandelingen allicht tot zwijgen
gebracht worden.
I
M. BRIAND
Opperminister in Vrankrjjk
Pataud
Een ander bewijs vin hetgeen wij zooëven
hebben geboekstaafd, is te lezen in de
tijdingen die ons nog uit Vrankrijk komen.
Pataud de kluchtenaar die ook leeft op
het zweet van den werkman, en zeker ook
wel goeste heeft om eens aan 't schoteltje,
dat is minister, te get aken. Pataud wilde
tusschen komen omdat een wetkman van
den onderaardschen spoorweg metropo
litan doorgezonden was. De baas wei
gerde Pataud te ontvangen. Daarop wilde
de opstoker seffens algemeene werkstaking,
maar 't werkvolk en luisterde niet een
arbeider sprak tot zijne makkers Pataud
begint ons botten uit te hangen hij mag op
onze kosten naar de zee gaan en hij wil ons
nu nog beletten te werken.
Jamaar, Pataud wierd het geware, en ging
ruzie zoeken tegen den werkman die zoo
stout dierf zijn gedacht zeggen. Deze was
juist ook op zijn tonge niet gevallen en daar
Pataud geen gelijk en kreeg, sloeg hij den
werkman zijn regenscherm op den kop aan
stukken.
Nu kwam de policie er tusschen en leidde
den hitsigen opstoker naar 't policietureel,
waar hij afgezocht werd. Men vond in de
zakken van dal slachtoffer der bazen
35oo fr. in bankbrieven en... een zevenschot.
De werklieden en kosten hun oogeu niet
geiooven zij die meenden dat Palaud bijna
van honger en gebrek stierf uit zuivere,
pure, onveivalschte en onbaatzuchtige liefde
voor de arbeidende klasse, hij had 35oo fr,
op zak 1...
i ataud wordt nu vervolgd voor slagen
aan een werkman toegebracht en voor het
dragen van verboden wapens.
Dat en zal niet beletten dat de kerel mis
schien binnen eenige maanden op rang
staat voor de kamers en door dalzelfde volk
dat hi) geheel zijn leven ge., fopt heeft
Donderdag woonden we de prijsuitdeeling
hij iu Sint-Viucent's college. Heerlijk leest,
een blijde hijvoegsel aan het ll. jubelfeest.
De plechtigheid was vere- rd met de tegen
woordigheid van Z. E. Kanunnik IRsoiet,
S. T. L., leeraar en econome aan 't Groot
Seminarie te Brugge, gezonden door Z. D.
H. Mgr Waffelaert om de prijsuitdeeling
voor te zitten. Des bisschops keus was met
recht en reden op kanunnik Desaiet gevallen
die oud-leerling van St Vincent's college en
laureaat was in de Ilhetorika 't jaar 1886.
't Is daarom dat MgrM. den kauuuuik met
de taak gelastte op dit jubeljaar.
Waren aanwezig Z. E. H. kanunnik Do
Brouwer, pastor-deken, M. Eugène Struye,
M.N. Meersseman, M. Biebuyck, voorzitter
van den rechtbank van eersten aanleg, M.
Fraeijs, schepen, voorzitter der katholieke
associatie, M. Meersseman, pastor van Sint-
Jacobs, baron Coppens, M. Verhelst, procu
reur des konings te Kortrijk, M. Iweins
d'Eeckhoutte, provinciaal raadslid, M. A.
Biebuyck, gemeenteraadsheer en voorzitter
viu den studiekring Excelsior M. Be-
gerem gemeenteraadsheer en voorzitter van
den Burgershoud, M. Sobry, gemeenteraads
heer en voorzitter der Katholieke Wacht,jM
Delaere, pastor van Siut-Pieters.
Hadden zich doen verontschuldigen: MM.
burgemeester Colaert, volksvertegenwoor
diger, harou de Viuck, senator, Vauden
Peerebooin, senator.
Het programma 1° Viers'eininig koor
van (Jretr y en Schoone Nacht van Krentzer,
2° Een blijspel Lens gegeven, blijft ge
geven.
3U La comédie Les 3y sous de M. Mou-
taudouin,
Daartusscheu de prijsdeeling aan de leer
lingen der lagere en middelbare aldeeliugeu
en oude humaniora.
Beide lieve koren, onder leiding van M.
Van Eegroo en hegeleiding vau M. Louis
Van tloutte vielen iu den smuak der talrijke
toehoorders. Volmaakt uitgevoerd
We mogen insgelijks veel goed zeggen van
het blijspel. De spelers verdieneu allen lof.
Ook de fransche omedie was heel prettig
We geven met vo'doening eenige uitslagen
1 er prijsdeeling
Lagere af deeling.
2e studiejaar, Uitmuntendheid 1 pr. A.
Van Rolleghein, van Hooghlede. 2 pr. M.
Reb, van Rijsel.
3e studiejaar. Uitmuntendheid 1 pr. L.
Monkerhey, van Yper. 2 pr. J. Raeckelboom
id. 3 pr. G. Yanraes, id. 4 pr. M. Donche, id
4e studiejaar. Uitmuntendheid 1 pr. L.
Vierendeels, van Yper. 2 pr. A Salomé, id.
3 pr. A. Rodeubach, vau Roeeselaere.
5e studiejaar. Uitmuntendheid. (Tweede
afdeeling), 0. Parrein, van Langemarck.
(Eerste afdeeling) R. Mortier, van Yf er.
Bijzondere wedstrijd voor de leerlingen
die, dit jaar, hunne eerste communie gedaan
hebben
1 pr. Ch. Van Heule, van Yper. 2 pr. A.
Bouquet, idem.
II. Middelbare afdeeling.
Ie studiejaar, 7e klas. (Tweede afdeeling)
Uitmuntendheid 1 pr. G. Deceuuinck, vau
Staden. 2 pr. P. Iweins d'Eeckhoutte, van
Yper.
(Eerste afdeeling) Uitmuntendheid. 1 pr.
Ch. Van Heule, van Yper. 2 pr. C. Baelde,
van Elveidiughe. 3 pr. R. Boenen, van
Handzaemo.
2e studiejaar (6e der moderne humaniora)
Uitmuntendheid Pr. Fl. Duflou, van Yper.
3e studiejaar (5e der moderne humaniora)
Uitmuntendheid. Pr. Joseph Gallens, van
Yper.
Laiidhouwleergang van lagaren graad.
1 pr. R. Lowagie, van Vlamertinghe en R.
Soeuen, van ttandzaeme. 2 pr. C. Parrein,
van Langemarck.
III. Oude Humaniora.
Zesde klas. Uitmuntendheid. 1 pr. A.
Watelet, van Brugge 2 pr. W. nollevoet,
van Becelaere. 3 pr. A. Moncarey, van
Yper.
Vijfde klas. Uitmuntendheid. ;1 pr P.
Wateib'ee, van Zillebeke. 2 pr. D. Peene,
vau Bixschote.
Vierde klas. Uitmuntendheid. 1 pr. G.
Desalmon, van Yper.
Derde kias. Uitmuntendheid A. Pil, van
Zonnebeke.
Tweede klas. Uitmuntendheid. Eerste na
prijs, D. Deciercq, van Yper.
Rhetorika (Uitmuntendheid)
Pr. M. Arthur Spotbeen, vau Yper.
Prijs der Ypersohe afdeeling van het Da-
vidsfonds verleend aau den leerling van
Rhetorika die de eerste plaats bekomen
heeft in de vereenigde vakken der Vlaam-
sche taal M. G. Van den Driessche, van
Yper.
Het Eeremerk geschonken aau den
Laureaat van Rhetorika werd dit jaar toe
gekend aan vi. A. Spotbeen, vau Yper.
Na de prijsuitdeeling beklom Z. E. H.
Kanunnik Desmet liet verhoog
Hij bedankte de overheid en het publiek
tegenwoordig om de aanmoediging welke zij
alzoo geven op het jubeljaar aau
St Vincentscol lege en aan het vrij katholiek
onderwijs. Die aanmoediging is welverdieud,
de uitslagen der klassen, uitgeroepen door
Z. E. heer principaal, zijn een bewijs hoe
goed, degelijk en grondig het onderwijs is
in het college gegeven. Maar hier is er nog
een ander bewijs. Iedereen weet dat er alle
jare kamping is onder twee klassen dei-
oude humaniora uit al de bisschoppelijke
collegiën. Dit jaar waren geroepen Rheto
rika en Poësis.
Ziehier de uitslaven
Poësis (124 mededingers)
1. Vlaamsche verzen 7 naprijs, AIJoseph
Demaeght.
2. Fransche verzen 13 naprijs, M. Auguste
Bollaert.
3. Latijn8che verzen 1 naprijs, M. Auguste
Bollaert.
Rhetorika (109 mededingers)
1. Vlaamsche redevoering 8 naprijs, M.
Maurice De Caestecker.
2. Fransche redevoering 11 uaprqs, M.
Jan Vanderghote.
3 Latijnsche redevoering 1 prijs, M. Mau
rice De Caestecker.
Sedert dat het Beschermingscomiteit der
werkmanswoningen eu der werken van
vooruitzicht te Yper in 1890 tot stand
kwam, hield het alle drie jaar prijsdeoling
voor de werkmanshuisgezinnen die wilden
om prijs kampen in orde, netheid en spaar
zaamheid.
Zoo eene prijsdeeling greep andermaal
plaats in de prijsdeelmgzaal der Halle
woensdag 4 oogst 1909 ten 3 u. namiddag.
Op die uur traden burgemeester Colaert en
schepen Fraeijs met een aantal leden van
den gemeenteraad, van de Burgerlijke
Godshuizen en vau het Bureel van weldadig
heid, alsmede van het BescheriniugBcomi-
teit, onder hot spelen der Brabangonne door
het stadsmuziek.de prijsdeeliugzaal binnen,
waar de medekampende werkvrouwen, en
al wie belang stelt in deze prijsdeeling, reeds
plaats genomen hadden.
De Voorzitter van het Beschermingscomi-
trit, M. Louis Desagher, verwelkomde
iedereen, prees en bedankte bijzonderlijk
onze Stad- en Armbesturen, die, door hunne
milde gift, de deugddoende prijsdeeling
andermaal mogelijk maakten, en weidde in
dichterlijke taal uit over de groote en
deugdelijke zending vau het Beschenniugs-
comiteit der werkmanswoningen en der
werken van vooruitzicht. Hij verwelkomde
in het bijzonder den heer doctor G. Pattijn,
schepen van Nieuwpoort, die wel had willen
aauveerden van te komen spreken over het
voeden en bezorgen der heel kleine kinde
ren, in hut vooruitzicht de jammerlijke
sterfte er onder te verminderen, en kloek
volk te zien opkomen tot geluk van buisge-
ziu en vaderland.
Doctor Pattyn, een friscli en vriendelijk
wezen, een kloegebouwde man van rond
de 50 jaren, klom op 't verhoog onder de
algemeene toejuichingen, en gaf de beste
ouderrichtingen in onze best verstane west-
vlaamsche taal.
Weet gij, zei hq, onder andere, dat er in
Belgie jaarlijks meer dan 30000 kinderen
sterven, vooraleer zij I jaar oud zijn? Weet
gij dat er hier te Yper 1 op 5 te kwiste gaan?
Vermoordt men ze, of verliest men ze door
onachtzaamheid? Hij peiet, gelijk iedereen,
dat de moeders te veelhert en geweten
hebbeu om het leven te willen benemen aan
wie zij het gegeven hebben, en om de koste
lijke en veelbeloovende opbrengst, de eer eu
het geluk van het huwelijk moedwillig en
wreedaardig te doen verdwijnen maar hij
is overtuigd dat de sterfte kan verminderen,
en, aangemoedigd door ons vooruitziend
staatsbestuur, gaat hij Westvlaanderen
door, die sterfte gaan tegenwerken. Hij be
strijdt de kindersterfte door het aanprijzen
van het voeden en bezorgen der kinders
door de moeder.
Ik ben niet overal zoo welgekomeu als
hier, zegt hij, maar ik heb betrouwen iu de
wijsheid van ons volk dat zal luisteren naar
goeden raad. Evenals de boereu geluisterd
hebbeu naar de voordrachten onzer land
bouwingenieurs over dierenkweek, land
bouw en gebruik van vette, en hunne
jaarlijksche opbrengst er mede verdubbeld
hebben, zoo zullen de goede vrouwen van
Vlaanderen naar ons luisteren, eu meer en
gezondere kinders tot haar en hun geluk
voor het Vaderland voortbrengen.
Veimits de schepper, de oppermeester
het zoo gewild en geschikt hééft, zegt hij,
Moeders, voedt uwe nieuwgeborenen met
die levende verschemelk, van passe warm,
van passe kloek, zuiver en onbesmet, die de
schepper u gegeven heeft, uw kind zal er
best meê varen, en gij ook voldoet gere
geld alle drie uren zijnen nooddruft geeft
dagelijks vau het tienste tot het zevenste
van uw kinds gewicht en weegt veel uw
kind, om te zien of het in de eerste drie
maanden dagelijks 20 tot 30 grammen, in de
volrende drie maanden 15 tot 25, eu in den
derden trimester omtrent 15 grammen
daags verzwaart.
Zwicht u van die teedere en tengere
schepseltjes te overlasten met pap en pa
tatten, die 't kind maag- en darmpijn geven
en 11 beletten bij dage te werken en bij
nachte te slapen. Houdt er aau de natuur
te volgen.
Daarbij bezorgt wel uwe lievelingen,
houdt ze rein en droog, zuivert en prikkelt
hun lichaam met lauwe baden van 35 centi
graden warmte, beginnen oogen of ooren te
ontsteken en te etteren, ontbiedt spoedig
den geneesheer opdat zij niet blind of doof
komen, weekt do vuile schors van hun
hoofd af, vermijdt uw kind overtollig
toe te snoeren of zijn hoofd naar uwen zin
te duwen, of zijne borstjes te martelen,
gelijk onwijze vroedvrouwen het som»
aanraden, on'schuttelt de hersenpan en de
jonge maag uwer kinders uiet al ze wiegen,
zet hunne wieg in geene donkere plaats,
gebruikt nooit geene zuigflesschen met lan
gen darm waar de melk in verzuurt, geelt
nooit geene slaapsiroop die ontstelt eu ver
stopt, iu een woord volgt den raad vau ge
leerde en ondervingrijke geueesheeren.
Zulke en diergelijke noodige eu nuttige
onderrichtingen gaf doctor Pattijn tot deugd
en vreugd bijzonderlijk van de aanwezige
medekampende werkvrouwen die te zameu
meer dan 200 kinderen beneden de 15 jaar
bezaten. Ook wierd hij gulhertig toegejuicht
en na de prijsdeeling door den Heer Burge
meester geluk gewenscht, bedankt, eu de
verzeke:ing gegeven dat de openbare macht
te Yper de kindersterfte zooveel mogelijk
zal bestrijden.
Eiudelijk wierden meer dan 800 fr. uitge
deeld aan 74 werkvrouwen in den wedstrijd
beloond en bekroond voor hare orde en net
heid en spaarzaamheid.
Aalst, 31 Juli. Markt vast. Men kwo-
teert Aalst (Stadsinerk) 1909, aan n5 tot
125 fr. hop van 1908, aan 60 tot 65 fr.
Niettegenstaande het herhaalde bespuiten
behoudt zich de insektenplaag.
Londen2 Oogst. In alle Engelsche
hopkwartieren is de t )estand voortdureud
onrustwekkend. Mogelijks zal de hopoogst
maar half zoo groot zijn als verleden jaar.
Brussel4 Oogst. Markt vast. Men
kwoteert Poperinghe (stadslood) en Aalst
(stadsmerk) van 117 1/2 tot 125 fr. doch
koopers en verkoopers zijn op hun weer
houden.
Neurenberg (Beieren), 4 Oogst Handel
vast gewone marktwaar 50—75 fr. betere
soorten 80 tot 95 frank. Nog geen voor-
verkoopen in nieuw gewas. De stand der
hoptuinen is immer slecht vooralin Hallertau
Poperinghe, 5 Oogst. Handel vast.
Men betaalt Poperinghe (Stad) 125-127 H2
frank.Poperinghe (Dorp) io5 fr. Geen beter
nis in de hoptuinen. Voor beschikbare waar
(1908) betaalt men 60 65 fr
DIT IS
'T NIEUWSBLAD vu TPEB
EN OMMELANDS
t RANCE
Barcclonk
tAXaAfiOM c
MADKID
MAKÜC