SpreekM 52
Beiaard-concerten
Te trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 8 frank 's jaars
Processie
Gemeenteraad
Zondagrust
Op Zaterdag 14 Oogst 1909
5 centiemen 't blad
44e jaar. Tal merk 3169
Zondag 15 Oogst
Keulen-aan-den-Rhijn
di w t*. w w m sjpi.» s*
Luchtschip van Sommer
Glorie aan God
Waartoe nog legers 1
Valsch haar
STADSyfEUWS
9SSSSS.ÖSSSSS©
Hopmarkt
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
!s Zaterdags'na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER
STRATE, Tk 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen *t blad is *t
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE HAVAS, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
>wmm
door M. J. Denyn van Mechelen.
om 12 ure ij4
I. Air National Van Campenhoudt.
II. a) Tuindaglied
b) Reuzenlied
III. Fantaisiesur l'opéra «Jerusalem
Verdi.
IV a) Het Boorlingske Emiel Hullebroeck.
b) Het lied der Vlamingen
Peter Benoit.
V.a) Blijlied uit de finaal der kantate
Zege van Groeninghe
Karei Mestdagh.
b) Marchede Van Artevelde Gevaert.
van 8 tot q ure 's avonds
I. Rubens Marsck Peter Benoit.
II. a) Le Dieu d'or Durand.
Romances „rr
d Hach.
b) Ruse de nuit
III. Troisième Sonate
IV. a) Wiegelied
b) Ons Vaderland
c) Klein moederke
d) De Koekoek
V. Gavatine de l'opéra
Barbier de Séville
Valentin Nicola'i.
Schubert.
Jan Blockx.
Paul Lebrun.
Andelhof.
Le
Rossini.
Ter dier gelegenheid zullen 8 thebaansche
trompetten, onder leiding van M. Louis
Arschodt, de volgende oude vlaamsche lie
deren spelen
1. Tuindagliedje.
2. Trompetgeschal, naar het gewrocht van
P. Benoit.
3. Het waren twee conincskinderen, XIIIde
eeuw.
4. Daar zat een sneeuwwit vogeltje, XVIde
eeuw.
5. Het daghet in het Oosten, XVd® eeuw.
6. Willen wij 't haesken jagen door de hei,
XVIIP eeuw.
De Poorteklokke zal geluid worden
van 7 1/2 tot 8 ure 's avonds.
Alle dag- en weekbladen geven lofartikels
over het heerlijk Congres dat verleden weke
werd gehouden te Keulen, het Duitsche
Rome zooals het door het volk van Over-
Rhijn wordt genoemd.
Dit Congres was het XX® in dien aard dat
nu eens in Belgenland, dan in Vrankrijk of
Engeland werd gehouden ter eere van het
H. Sacrament des Autaars.
Het werd voorgezeten door Z. Em Kardi
naal Vincent Vanutteli, legaat van Z. H.
Paus Pius Z, en bijgewoond door nog drie
andere Kardinalen, Mgr Mercier uit België,
Mgr Ferrari uit Milanen, en Mgr Fischer uit
Keulen.
Een honderdtal bisschoppen, abten, pre
laten en aartsbisschoppen namen ook deel
aan de grootsche plechtigheid, die Zondag
gesloten werd met eene processie, waarvan
het getal deelnemers alle gedacht te boven
gaat.
De legaat des Pauzen werd te Keulen ont
haald op eene wijze, die zelfs de inhalingen
van Koningen en Keizers overtreft, bijzon
derlijk omdat hier de ontvangst niet werd
gedaan gelijk voorden Czaar, te midden den
Oceaan, verre van alle onbescheiden oogen,
bewaakt door oorlogsschepen.
Het duitsche volk, en de ontelbare vreem
delingen hadden wel een vlote gevormd
zonder daarom miljoenen belastingen te
vragen en die vlote, geheel vreedzaam,
waB den Kerkvoogd te gemoet gevaren tot
Koningswinter. Van daar tot Keulen was 't
een zegetocht. Overal stonden groepen bur
gers, priesters en kinderen langs de oevers
van den Rhijn, bijzooverre dat men in waar
heid zeggen mochtkilometers kinders
uiieken hage langs den stroom.
En te Keulen Wanneer eindelijk de
Legaat in het Duitsche Rome aankwam,
luidden de klokken van alle kerken, 't kanon
bulderde gedurig, muzieken speelden en een
eindeloos gejuich begroette den vertegen
woordiger des Pauzen.
De Vergaderingen
Onmogelijk verslag te geven over de tal
rijke bijeenkomsten der atdeelingen en alge-
meene vergaderingen, die ten alle kanten iu
kerken of in groote zalen wierden gehouden
en waar gesproken werd in bet duitsch, in
het Fransch, in het Engelsch, in het
Vlaamsch, in 't Italiaansch, in het Poolsch,
kortom in alle talen.
Redenaars uit de hooge Priesterwereld,
geleerde kloosterlingen,welsprekende Staats
mannen handelden over de leering van den
Godsdienst, over middelen ter aanwakke
ring tot veelvuldige Communie, over be
langrijke vraagstukken betreffende den gods
dienst voornamelijk het H. Sakrament
en zijn invloed op het volk.
Meer dan eens gebeurde 't dat de rede
naars door hun welsprekend woord de toe
hoorders zoodanig wisten meê te slepen dat
deze in stormachtige toejuichingen de ge
voelens van hun herte lucht gaven.
r»r
KJ*.
Zondag
De plechtigheden van het Congres werden
gesloten Zondag met eene Pontificale Misse
in den Dom, die door dertig duist man werd
bijgewoond.
Al de kardinalen, aartsbisschoppen, bis
schoppen en prelaten te Keulen aanwezig,
woonden de misse bij in prachtgewaad.
Kamerheeren uit Duitschland, Holland,
België en Vrankrijk waren aanwezig. Tus-
schen de overheden bemerkte men den gou
verneur der Rhijnprovincie, Ridders van
Maltha, Kamerheeren van den Paus, enz.
Spijts die machtige talrijke menigte
heerschte binst de kerkelijke plechtigheid
een echt duitsche stichtende godsvrucht.
De hoogkoor was schitterend verlicht met
elektrisch licht, die de heerlijke lijnen van
het prachtige bedehuis nog schooner deed
uitkomen.
Wanneer, na de misse, de hoogere geeste
lijkheid de kerke verliet, werd zij door
de menigte op de Domplaats geestdriftig
toegejuicht.
De Processie
De bekroning van de heele plechtigheid
was de processie in den namiddag. Er was
bepaald dat de stoet zou uitgaan ten 3 1/2
ure, maar reeds van ten 1 1/2 was op som
mige plaatsen de schikking tiegonnen.
Die processie was volgens een protes-
tantsch blad een zulk eerlijke uiting van het
katholiek geloof, dat weinig stervelingen
nog, zelfs niet bij Sint Pieter te Rome, iets
gezien hebben dat met de plechtigheid van
Keulen kan vergeleken worden. Alleen de
duitsche stad was, volgens dit blad, in staat
zoo een meesterstuk tot stand te brengen,
en 't en kon maar gelukken met de mede
werking der geheele bevolking, wat te
Keulen gebeurde.
Die meewerking bleek voornamelijk uit
de wonderschoone, alhoewel eenvoudige
versiering der straten waar het Aller
heiligste voorbijging. Overal, aan alle huizen
omtrent, vlaggen en wimpels, Duitsche,
Pruisische, afgewisseld met Pauselijke en
op menige plaatsen nog vlaggen rood en
wit, de kleuren van Keulen en van Yper.
Van venster tot venster hingen denne-
takjes tot kransen gevlochten hier en daar
zelfs waren de gazlantaarns ermede ver
sierd. Op enkele plaatsen had men daarbij
nog sierlijke bloemtuilen over de straten
gehangen, en hier en daar eerezuilen opge
richt. Het altaar op de Neumarkt, waaraan
een Keulenaar 40.000 Mk. had besteed, was
een echt meesterstuk in zijnen eenvoud.
Een onoverzienbare menschenzee over
stroomde de straten. Niet min dan 55o
reizigerstreinen waren Zondag in de Keulen-
sche hoofdstatie in beweging. Vensters,
balkons, daken, tot de veursten der huizen
zelfs, alles was bezet door eene menigte op
een half millioen geschat.
De stoet die twee uren drie kwart noodig
had om voorbij te trekken, bestond uit
reken van gemeenlijk acht mannen, enkele
keeren 5-6. Meer dan 5000 standaarden van
maatschappijen werden in den stoet gedra
gen bij honderden droegen onder den titel
der maatschappij de spreuk God zegene
het eerbare handwerk Een bewijs dat ze
het vereenigingsteeken waren van die dui
zenden duitsche werklieden, die zoo wel
door hunne vakbekwaamheid als door hun
deftige houdiDg uitmunten en daarom met
reden overal geacht en geëerd wor den
De studenten in hun eigenaardig schilder
achtige kleed ij, de fiere Polen in nationaal
kostuum, biddende en zingende in hunne
taal, detalryke groepen FranBchen, Engel-
scheo, Italianers, Hollanders en Belgen,
waaronder Namen een eereplaats bekleedde,
al was Yper in den stoet ook niet vergeten.
Dan verder die talrijke schaar klooster
lingen van mannen- en vrouwenkloosters,
de geestelijkheid van Keulen en de gro°pen
Abten, Prelaten, Bisschoppen en Aartsbis
schoppen.
't Is Z. Em. Kardinaal Vanutelli die het
Allerheiligste draagc gedurende geheel de
lange procesrie.
Alleen het sterk en innig Geloove kan
aan die ouderlingen,geb'.gen onder den last
der jaren en der zware kerkornementen, de
kracht geven om den urenlange processieweg
af te leggen ouder de brandende zonne en
tusschen eene dichtopeengepakte metiLte,
zoo schrijft de K'óln. Zeitung.
Katholieke gemeente- en kamerheeren
volgden met afgeveerdigden van den Duit-
schen en buitenlandschen adel, waaronder
meer dan éen onzer streke
Welk een heerlijken aanblik leverden de
Neumarkt en de Domplaats op, waniieer aan
de honderdduizenden aldaar den zegen met
het Allerheiligste werd gegeven Zichtbaar
was 's Pauzen vertegenwoordiger getroffen
over de innige godsvrucht der bevolking en
over de machtige betooging die den kerk
vorst onthaalde, wanneer hij, na de plech
tigheid, terugkeerde mar het paleis van
kardinaal Fischer.
Rood Kruis
Altijd vooruitziende,hadden de inrichters
de hulp gevraagd van een BOOtal leden van
liet Rood Kruis, jufvrouwen en heeren, die
overal waar het noodigwas hulpe en bijstand
boden, wanneer iemand door den drang of
de overdreven hitte zich onwel gevoelde.
Kein Plats
Meer dan een die onvoorziens te Keulen
aanlandde zal wel moeite gevonden hebben
om eten en slaping te vinden.
Een b8rek had al de beschikbare kamers
voorbehouden op verschillige kilometers in
den omtrek van Keulen, en toch hoorde men
gedurig als er iemand slaping vioeg of eten
begeerde Kein platz hier i Geen plaatse
meer te vinden
De eenige troost die men bij die vervelen
de antwoorde ondervond, was dat er velen
in hetzelfde geval waren en dat dezen die
een onderkomen zochten onder den blo®ten
hemel, 's anderendaags niets te betalen
hadden
Een Hollantlsche confrater is naar het
Paleis van Mgr Fischer gaan vernemen wat
de hooge geestelijkheid dacht over het
Congres. De secretaris van Mgr sprak
erover in dezer voege
Alle bisschoppen, zonder uitzondering,
waren in begeestering over het algemeen en
hertelijk deelnemen der ganse he bevolking,
ook de wereldlijke overheid. Slechts te
Keulen,het hert van het katholieke Rijnland
kan zulks gevonden worden. Geen stad ter
wereld zou dit kunnen nadoen. Haast alle
buitenlandsche congresleden spraken in den
zelfden zin.
Het Congers is voorbij, maar het zal
blijven voortleven in de geestelijkevruchten,
die talrijk en heilzaam mogen zijn, in de
stichtende herinnering... en in de blijde
hope dat elders nog het voorbeeld van
Keulen moge nagevolgd worden
De Keizer
Voor wie de gevoelens kent van den duit-
schen keizer kon deze niet onverschillig
blijven aan de heerlijke uiting van gods
dienstigheid die het Keulensch Congres
heeft gekenmerkt. In een hertelijk telegram
heeft hij den Pauzelijken legaat verwelkomd
op duitsohen gtond en de hoop uitgedrukt
dat de betooging heerlijke vruchten zou
dragen voor den godsdienst en het welzijn
van het volk
Dat omtrent 2 uren en half gevlogen heeft
L)e uitvindingen van den geest der men-
schen, vullen de herten onzer liberalen met
hoogmoed.
Bij eiken nieuwen stap vooruit door het
menschelyk vernuft te weeg gebracht, jub-
belen zij de grootheid van den mensch uit,
en willen bij die grootheid, God, zijnen
Schepper, doen vergeten, zien wegcijferen.
De armen
Hoe grooter wonderen de mensch schept,
hoe grooter ook hem blijken moet, de macht
van Hern die den mensch heeft gemaakt.
Hoe vernuftiger horlogiewerk, hoe groo
ter kunstenaar de maker er van is.
Nu zweeft de mensch in de lucht, ter
navolging der vogelen aan dewelke God
vlerken heeft gegeven en onze liberale
neuswijzeo, zwelleu vol hooveu'dij, en
blikken minachtend op de aanbidders der
goddelijke macht, de volgelingen van Chris
tus den goddelljken Zaligmaker.
Te Keulen, kwam Donderdag statig de
Zeppelin II aangezweven, dag op dag één
jaar na dat de Zeppelin I, werd in stukken
geslagen door den wind.
Ileel Keulen is in geestdrift.
Een half millioen menschen juichen den
luchtvaarder toe, zooals niemand ooit in
Keulen werd toegejuicht. De opgetogenheid
der menigte grenst aan het ongeloofelijke.
Maar toen het feit was volbracht, toen de
landing was geschied, en het luchtschip, dat
nieuwe maaksel van het menschelijk ver
nuft, veilig was neergehaald, toen speelde
de regiments-muziek, plechtig en statig,
allereerst
GROOT IS GOD, DE HEER
En de hoofden bogen ter aarde.
Treffend, stichtend, grootsch, klonk die
zegezang I
Glorie aan God
Waartoe nog forten Waartoe nog oor
logschepen
Die vraag stellen tegenwoordig de groote
mogendheden.
De bestuurbare ballon Zeppelin II zal
weldra vervangen worden door een Zeppe
lin III nog een beetje grooter dan dezen,
die buiten eene bemanniug van 30 man, nog
meer dan 6000 kilos, schietvoorraad zal
kunnen meênemen.
i Zoo een ballon, kan op eene tocht ver
schillige der grootste steden van Europa
voorbij varen, en, als 't moet, ze vernielen,
Hij kan de zee overvliegen en de grootste
schepen, die 20 maal meer kosten dan zoo
een ballon,in den grond boren, zonder bloot
gesteld te zijn aan het geschut der vloot.
1 Van uit zoo een ballon kan men een leger
akelig dunnen in eenige minuten,
j En dat is geen hersenschim.
Dat is eene werkelijkheid, door leger-
hoofden nu erkend.
En 't is maar een begin.
Waarom dan nog wapenen Waarom
forten bouwen Kanonnen gaan probeereu
I Er zijn geene grenzen meer.
j Laat ons in Belgie verstandig zijn. Wij
hebben een leger noodig om de openbare
rust te bewaren een leger van vrije man
nen een leger van gendarmen, gestaafd,
als 't moet, door een goede vrije burger
wacht, in elke gemeente.
Geen ander. {Alg. Belang.)
sSPrfe sfll s# s8> 3C s# s# 3# 20&sJP
Het jaarlijksch verslag van het algemeen
consulaat te Hong-Kong vermeldt, dat in
1908 uit deze haven 103,207 kilogrammen
menschenhaar werd verzonden, gekocht in
China en bestemd om de kaalhoofdigheid te
duiken van de damen uit Europa en Ameri
ka.
Vermelden wij, dat de laatste statistieken
zeggen dat op 100 personen van het vrou
welijk geslacht, 30 jaar oud, er maar negen
zijn, die geen valsch haar dragen en een-en
negentig andere welke door volledige kaal
hoofdigheid zijn aangetast. Deze toestand
spruit voort uit twee verschillige oorzaken:
het verwen van het haar bd de toiletwaters
van den eenen kant, het friseeren van het
haar met de warme ijzers van den anderen
kant.
Deze week werd de stelling grootendeels
weggedaan rond het nieuw torentje der
Halle. Het lief gebouwtje geeft aan geheel
de Halle een alleraangenaamst uitzicht, dat
nog verhoogd wordt door de twee nieuwe
wapenschilden die op het dak zyn gr plaatst.
Daarmede is de zuiderzijde der e.érste helft
van het dak voltooid.
Deuren en vensters gaan ook rap vooruit,
eens dat da nieuwigheid wat meer zal afge
sleten zijn, zal het prachtige gebouw, de
glorie onzer voorouders meer dan ooit
de aantrek zijn der talrijke vreemdelingen
die onze stad bezoeken.
Morgen, Zondag 15 Oogst, processie ten
4 1/2 ure op Sint Jacobsparockie.
Na de processie, ten 6 ure, concert door
de Koninklijke Fanfare.
Programma
1. Triomfmarsch. Edg. Tinei.
2. Fragment sur l'opéra Tannhaüser.
R. Wagner.
(SolistM. Tulien Desramault).
3. Tout simplement Gavotte. H. Wejts.
4. Valse militaire Beige. L. Fremaux.
5. A travers Toeuvre de Peter Benoit.
Grande fantaisie arr. par Felix Degre\.
Ten 8 ure concert op den nieuwen beiaard
door M. Denyn, beiaardspeler te Mechelen.
De gemeenteraad komt bijeën heden
Zaterdag namiddag ten 5 ure, om de volgen
de zaken te bespreken
Herstelling van het zuid-westelijk torentje
der Halle.
Gerij der autos binnen stad.
Begrooting van 1910 van Sint Maartens
en Sint Niklaaiekerke.
Gemeentelijke maatschappij ter uitbating
der trams. Aandeel in het kapitaal.
Dienstdoende apotheek. Zondag 15
Oogst, L. AERTSENS, Botermarkt. 9.
Aalst, 7 Oogst. Markt kalm. Men
kwoteert Aalst (Stadsmerk) too fr. De insek-
tenplaag schijnt af te nemen.
Londen9 Oogst. Markt, kalm. De
hoptuinen staan altijd even slecht overal
neemt het zwart nog toe, en in veel plaatsen
klaagt men over schimmel.
Brusseln Oogst. Markt tamelijk
vast. Men kwoteert Poperinghe (stadsbod)
en Aalst (stadsmerk) 107 1/2 fr. Redelijk
veel verhandelingen er is weerom een
lichte beweging van opslag.
Neurenberg (Beieren), 11 Oogst Handel
kalm. De tijdingen uit Oostenrijk en vooral
uit Duitschland zijn slecht. In Elzas noteert
nieuw gewas 140-160 fr.
Poperinghe, 12 Oogst. Handel kalm.
Men betaalt Poperinghe (Stad) io5-iio fr.
Poperinghe (Dorp) 90-95 fr. Boeschepe (met
lood merk) 100 fr.
Deze week is er geen byvoegsel.
DIT IS
T NIEUWSBLAD tan YPER
EN OMMELANDS
Lti
