DIT IS
reeROraaa Si
mo§ m
EN OMMELANDS
l
im
Op Zaterdag 9n Mei ly08.
-centimen i blm
4Se jaar.
TalnrcrH
101
mm. m
Te trekken bij den Uitgever, 7k 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's iandsboodschapwezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars
Achteruit kruipers
Trouwen
VAN ALLES WAT
Vervoer va» Zinneloozen
og meuws over
de pensioenen
Mollen
Voor zingende kanarievogels
Papieren kleetleren
Eene les van wilden
mmmmm
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Inktvlekken
Middel tegen tandpijn
Gelijk, in den ouden tijd
Hoeveel drankhuizen
De drukpers.
Telefoon zonder draad.
ftlelkvoo-rtbrengst der wereld
V> i 3
IWïM
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
rs Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 ir. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boter-
strate, Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten o fr. i:> de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i o>erdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE HAVAS, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE >E LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN Yper, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
Hoe dikwijls en hebben de groote geuzen
bladen niet geschreeuwd en gehuild dat
Belgie aan 't steeltje stond van al de landen
van oude en nieuwe wereld, en natuurlijk
weiden ze hierin nagebast door alle kleine
keffertjes der liberale partij, progres en
andere weekbladen.
Oxer twee jaar nog, tijdens de kiezing was
het ordewoord gegeven Belgie alleen en
mocht niet tot schande van heel Europa met
een klerikaal of papengourernement blij
ven, terwijl alle landen het priesterjuk van
hun nekkc schudden
Zoo leerden de geuzen, maar de kiezers
bleven doof voor den raad.
Hoe meer men riep en tierde dat alle lan
den en Vrankrijk bijzonderlijk ons tot voor
beeld moesten strekken, hoe min d« kiezers
naar de schreeuwers wilden luisteren. «Vran
krijk, Holland, Duitschland, Oostenrijk,
Italië, Spanje, Engeland zelve, niemand
wilde nog van klerikalen en 't was als
een zee van gcuzerij die heel Europa over
stroomde.
De Patriote die nog al dikwijls gepaste
antwoorden weet te geven aan de politieke
grootsprekers, iierinnert dat in Engeland de
wet op het onderwijs is moeten ingetrokken
worden...
In Oostenrijk-Hongarië is de katholieke
partij sterker dan ooil, en geen landbestier
zou kunnen blijven zonder den steun der
katholieken.
In Spanje is alle moeilijkheid te kante en
niets en weet men tegen de katholieken meer
in te brengen, noch en kan men tegen de
katholieke partij verrichten.
En 't Duitsche Keizerrijk, waar de cen
trumpartij door a'le machten werd aange
vallen,1 om reden dat zij de koloniale
doenwijze van het landbestier niet goed en
keurde, de centrumpartij is sterker dan ooit
uit den kiesstrijd gekomen, spijts de hard
nekkige tegenwerking van het gouvernement.
De anti-katholieken kunnen niets uitmeten
van al wat ze beraamd hadden en Prins von
Bülow is over eenige dagen naar Rome
gereisd en heeft er eerbiediglijk Z. H. den
Paus bezocht om te toogen dat de betrek
kingen tusschen Paus en Duitschlands
bestier allerhertelijkst zijn, en hoe groote
achting Düitschland heeft voor de hoogste
godsdienstige overheid.
In Italië hadden de logiën allerhande
schandalen uitgevonden tegen priesters en
kloosterlingen, meenende daarmede de
bevolking van het schiereiland te kunnen
opjagen tegen de kerk en de katholieken
maar 't en pakte niet joden en vrijmetse
laars en konden geene wetten gestemd
krijgen die zij in hunnen haat tegen den
godsdienst hadden opgevat, en 't ging zoo
verre dat ze van hun eigen volk voor de
vrijmetselaars rechtbanken brachten om hen
rekening te vragen over het niet stemmen
van de wet ter afschaffing van het godsdien
stig onderwijs in de lagere scholen. (Bemerkt
wel, lezers, in de lagere scholen, dat is in de
scholen der armen en werklieden, want voor
hun eigen kinders hebben ze nog liever
godsdienstig onderwijs).
Blijft nog Vrankrijk, dat gebukt ligt onder
't juk van Clemenceau, Combes, Briand en
andere vrijmetselaars. Maar buiten hunne
hatelijke maatregels tegen priesters en kloos
terlingen, wat hebben de geuzen aldaar te
weeg gebracht Waar zijn hunne volkswct-
ten, hunne verbeteringen Hoe is de gelde
lijke toestand in het ongelukkig Vrankrijk,
eens de kroone van Europa? ledereen klaagt,
terwijl de kapitalen de wijk nemen naar den
vreemde. Een dingen gaat daar nog, 't is de
plundering van kerk- en kloostergoed, maar
ondertusschen en vergeten de Kamerheeren
te midden hun gekijf voor het meesterschap
toch hun eigen zaken niet en om te beginnen
hebben ze hun jaarwedde van 9000 op
i5ooofr. gebracht, binst dat hunne maatjes
onder voorwendsel van likwidatie ook de
staatskasse helpen ledigen.
Is er iemand die zou durven Vrankrijks
toestand wenschen ter vervanging van den
onze
En onder opzicht van volkswetten staat
Belgie, ioor zijn arbeidsregeling, zijn On-
deihngen Bijstand, en zijn pensioenwetten
aan t hoofd van heel de wereld
Achteruitkruipers
Ja, maar vele landen zouden gelukkig zijn
indien hun land aan het onze
mocht vergeleken worden. P.
In een almanak lazen we over eenige
dagen Wat is het huwelijk
Het eerste jaar kussen en lekken,
het tweedejaar aan den wiegeband trekk .i:,
het derde jaar sehuppen en slaan
en 't vierde jaar om stuiten gaan -
Moest die spreuke waarheid zijn, dan
verwondert het ons niet dat zoovele oude
jonkmans zeggen We'n gaan wijder nooit
trouwen
En een voorbeeldige huisvader mag hun
met alle welsprekendheid hunne baatzucht
verwijten, hun zeggen dat ze enkel om redon
van gemakzucht, van eigen belang weigeren
het huwelijksbootje in te stappen, een
vrouwe gelukkig te maken en een christene
familie te meer te stichten, die misschien de
steun zou zijn later van de Katholieke partij,
dat ze door hun slecht voorbeeld misschien
anderen van de goede voornemens afhou
den, niets en helpt,ze blijven bij hun gedacht
en 't woord zelve van hun ouderdomsdeken
en maakt op hen geen indruk meer ze zijn
en blijven versteende jongmans.
Trouwen is houwen
en 't wordt voor velen rouwen
dat is eeuwig en ervig 't zaagsken waarmede
zij hun handelwijze trachten te verrecht-
veerdigen, en hun geweten willen in slape
wiegen.
Mochten zij er weinig tot voorbeeld
dienen
Niet dat wij iedereen willen opjagen om
maar blindelings t huwelijksbootjen in te
stappen. Neen, trouwen is een zake van al
te grooi belang om het zoo maar aan te gaan
zonder beleid. We zijn even verre van te
zeggen jongens, trouwt maar als dat
we de spreuke goedkeuren van een vader
die tegen zijne zone zei «trouwen en moogt
gij maar aangaan als ge kunt een wijl en
zeven kinders onderhouden 1 Geen van de
twee raadgevingen zijn aan te prijzen. Als
men,voor een jonkheid, 25-3o jaar oud is, en
een tamelijke positie heeft, of als werkman
goed zijnen stiel kent en voorziet behoorlijk
door de wereld te kunnen geraken, niets en
belet naar een braaf Catrientje uit te zien en
een nieuwe familie te stichten. Maar 't moet
zijn gelijk ten tijde van grootmoeder,
Men zocht dan ceti vrouwken dat braaf was en spon,
En stoppen en naaien, en t'huis blijven kon.
Nog maar eenige dagen geleden hoorden
we iemand zeggen dat hij zich veel gemak
kelijker herinneren kon wanneer hij met
zijn vrouwken getwist had, dan wanneer er
vrede geheersebt had in het huishouden. De
man kloeg putten in de eerde en 'twas
natuurlijk al de schuld van zijn lief
Catrientje
Lief is misschien hier maar een woord dat
we gebruiken uit gewoonte, want Trientje
en was juist geen zoete lieven engel, maar
eerder het tegendeel.
Trien vertelde aan de gebuurvrouwen
op een eeuwig zwijgen natuurlijk da.
heur man de schuld van alles was, dat hij
naar heur niet en wilde luisteren.
Wiens schuld was 't We zullen 't God en
den molenaar laten scheen. Maar zeker is t
dat de twee ongelukkig waren ten minste
voor een groot deel door hun eigen schuld.
De trouwlustigen zeggen gewoonlijk met
mij en zou het alzoo niet gaanDes te beter,
we wenschen 't uit den grond var. ons herte.
Maar wel opgepast
Van al de getrouwden die ongelukkig
zijn, is er wel e'en die getrouwd is om slecht
te varen En nogthans 't is alzoo.
Waar ligt de oorzaak
Hun liefde, hun genegenheid en was niet
rechtzinnig, ze ging niet verder dan de
wittebroodsdagen en die zijn rap voorbij.
Maar al te dikwijls ontbreekt de godsdienst
bij een der twee en soms bij alle beiden, en
wanneer dan delasten van 't huwelijk begin
nen te wegen, wanneer men eikaars gebreken
moet verdragen, dan bijzonder moet de
liefde haren troon opslaan in het herte van
man en vrouw en vrede en geluk in het
huisgezin bewaren
En tot besluit
Tiouwt maar, doch vergeet niet
Trouwen is geen kinderspel
En eer ge trouwt, bedenk het wel.
Jan.
Er is thans besloien dat de zinneloozen
zullen afgehaald worden, ten ware in geval
van hoogdringendheid, door het personeel
van het gesticht waar de zinneloozen moeten
opgesloten worden.
Daarenboven, indien de zinnelooze door
een policieagent of eenen veldwachter naar
het gesticht moeten gebracht worden, zullen
deze agenten in burgerskleederen moeten
zijn en zuilen geen andere dan geslotene rij
tuigen mogen gebruiken.
Onder dien titel, vinden wij in den Gids
voor Onderlinge bijstanden, een belangrijk
artikel van M. Therssen, voor de werklieden
geboren in 1843 en 44.
Als die werklieden in de voorgaande jaren,
nog geene stortingen in de lijfrentkas gedaan
hebben, kunnen zij, volgens de huidige wet,
het pensioen van 65 frank niet trekken, op
hun 65 jaar.
Maar er is toch een middel om het ouder
domspensioen in de volgende jaren te beko
men.
Wat moet er gedaan worden
Drie jaar lang in de lijfrentkas stortingen
doen, die voor elk jaar ten minste 3 frank
bedragen en te zamen 18 frank uitmaken en
dat op de volgende wijze: Met uitgestelde
rent zoolang men geen 65 jaar oud is, met
onmiddellijke rent als men 65 jaar oud is,
zorg dragende dat de onmiddellijke rent ten
minste e'e'n frank bedrage.
Nemen wij twee onbedachte werklieden
die aan alle opwekkingen weerstaan hebben
en hunne onvoorzienigheid, niet gestort te
hebben, nu beklagen.
Pieter is geboren in Maart 1844 en Jan
in Mei 1843. Pieter kan nog, volgens de
schikkingen der Lijfrentkas, 2 stortingen
doen met uitgestelde rent: 3 fr. in 1908, 6 fr.
in Maart 1909. De derde storting, met on
middellijke rent, in ipio.Deze derde storting
zal moeten van 9 fr. zijn, opdat zij één frank
rente zou opbrengen.
Jan kan maar ééne storting meer doen met
uitgestelde rent, 3 fr. in Mei 1908. De twee
anderen zullen moeten gedaan zijn met on
middellijke rent gfr in 1909 en g fr in 1910
zullen Pieteren Jan hunne aanvraag mogen
doen, om het ouderdomspensioen van 65 fr.
te trekken.
De wet immers vereischt niet dat de stor
tingen gedurende 3 jaar, van ten minste 3 fr.
per jaar en ten bedrage van 18 fr. te zamen,
gedaan zijn, vóór den ouderdom van 65 jaar,
maar zij vraagt, dat zij gedaan zouden zijn
vóór dat men het pensioen aanvraagt.
De zorgeloosheid van Pieter en Jan zal
genoeg gestraft zijn en zij zullen niet kunnen
zeggen dat zij dooi de wet versteken en uit
gesloten zijn.
Pieter zal ée'n jaar en Jan twee jaar de
toelage van 65 fr. verloren hebben. Jan zal
daarenboven 21 fr. moeten storten hebben in
plaats van 18 fr.
Die in 1845 geboren zijn, kunnen nog in
orde geraken op de gewone wijze, om op 65
jaar te kunnen trekken. Daarom moeten zij
dit jaar (1908) hunne eerste storting doen.
Menige huisvrouw is reeds bezorgd ge
weest met vlekken van inkt op de wollen
kleederen barer kinderen, of op het wollen
tafelkleed.
Hoe dit er uit te krijgen, is dan de groote
vraag.
Neem eenvoudig fijn keukenzout, dat men
desnoods met eene fleseh nog fijner rolt op
eene harde plank, en wrijf er de inktvlek
mee totdat zij verdwenen is.
Na enkele minuten is de inktvlek, al ware
zij een jaar oud, verdwenen, zonder dat
inkt ot zout het geringste spoor op het wol
len goed achterlaat.
Ook do hevigste tandpijn moet bij het
aanwenden van het volgende middel oogen-
blikkelijk verdwijnen:
Men giet wat rhum in de vlakke hand,
nadat men er te voren wat geschaafd krijt
in heeft gedaan. Hiervan snuift men - nog
voor er te veel koolzuur uit het krijtpoeder
ontwijken kan zooveel mogelijk in den
neus. Is deze gevuld, dan houdt men den
neus een kwart tot een halve minuut lang
toe, opdat hot opgezogene niet dadelijk weer
wegloopt
Bijaa op het zelfde oogenblik, waarop
men de vloeistof inzuigt, verdwijut de tand
pijn, het doet er niets toe van welken aard
zij is.
Het is natuurlijk geen middel, dat de
tandpijn voor altijd doet verdwijnen, zoo
een middel bestaat er niet; het heett echter
boven alle audere de voorkeur, daar het
zeer goedkoop is en daarbij zonder uitzon- j
dering uitslag heeft.
Of deze onder de nuttige of wel onder de
schadelijke dieren moeten gerekend worden,
zie daarover is men het op verre na niet eens.
1 De boeren nu, die aanzien doorgaans de
mollen als schadelijk en laten geene gelegen
heid voorbijgaan om ze naar het pierenland
te sturen. Zoo doen ze vaak overal.
In Friesland zijn dezen winter met
duizenden mollen van kant gemaakt. De
reden, misschien wel de voornaamste die
daar tot zulke onverbiddelijke mollenjacht
heeft aangezel.bestaat hierin, dat de mollen-
velletjes duur konden verkocht worden.
Die mollenverddging nu heeft dat gevolg
gehad dat men natuurlijk thans in de weilan
den dier streek weinig mollen meer gewaar
wordt; mollenhoopjes ziet men er bijna
niet.
Dat valt zeker in den smaak, maar daar is
eene schaduwzijde iu 't tafereel men be
merkt in de graslanden vele plekken waar de
zode los ligt en alle grasvezeltjes zijn
doorgevreten van het onge lierte, dat zich
vrij her ft kunnen vermenigvuldigen, nu hun
aartsvijand was van kant gemaakt.
Besluit de mollen zijn wormenverslin-
ders. Indien zij, bijzonder in zekere teelten,
door een te groot getal schade kunnen
verrichten, toch mag men ze niet te ongena
dig den oorlog aandoen, zoo niet moet het
van eenen anderen kant worden geboet.
Men moet hier weeral met verstand han
delen.
Om oude zoowel als jonge kanaries flink
aan den zang te houden of te krijgen, is hel
sterk aan te geven Best zoet zomerraapzaad
en hierbij over ander dag wat hard gekookt
ei met beschuitkruimels vermengd. Daar ze,
evenals alle zaadetende vogels van afwisse
ling houden, is het aan te raden, de diertjes
b. v. een keer per week gemengd zaad
afzonderlijk te geven (n. 1. niet bij het raap
zaad) en wel haverdegort met gewoon
zwart raapzaad en sla en lijnzaad. Yan tijd
tot tijd een stukje zoete appel, tusschen de
tralies gestoken, versmaden de kanaries
evenmin als een bladje sla of muur of mier,
het bevorderd tevens de spijsverteering.
Er wordt veel van papier gemaakt. Papieren
cols en manchetten zijn al lange geen nieuws
meer, even als papieren seivetten, hand
doeken, enz. Men heeft vesten van papier,
leerzen van geperst papier, en uit Amerika
en Oostenrijk kwamen sedert eenigen tijd
ook papieren tapijten op de markt. Tot nu
toe beproefde men te vergeefs papieren kleê
ren te maken.
Dat zou aan eene Saksische firma gelukt
zijn. Er waren veel bezwaren tegen papier
als kleeding het was stijf, ritselde, kon niet
gewasschen worden, enz. Bedoelde firma
heeft nu een fabrikaat "gemaakt van papier
met wol en katoen gemengd dat zij «Xyiolin»
noemt. Daaruit worden bruikbare frakken,
vesten en overhemden gemaakt, die verschei
dene keeren zonder hinder gewasschen
kunnen worden en zeer goedkoop zijn.
Wie herinnert zich de tijd niet als we in
de rammeikasse's morgens kwart vóór zes
ure uit de rijselstrate vertrokken naarKem-
inel, of uit de Elverdinghestrate naar Veur-
newaarts 'l Zulk een reisje was zeker heel
schilderachtig, heel dichterlijk zelf, en mis
schien aangenaam om te zien, maar niet om
meê te rijden.
Welnu, de zoon van den amerikaanschen
milliardbezitter Yanderbilt, Alfred Georges
bij name, die voor den oogenblik te Londen
verblijft, ff eft het zonderling gedacht gehad
de postillons weer in te richten.
Hij heeft uit Amerika vier zijner peerden
en eene groote ouderwetsche koets laten
overkomen en gaat een ouderwetschen dienst
inrichten tusschen Londen en Brighton. Hij
zelf zal het span mennen. Hij vertrekt den
eenen dag uit Londen en den anderen dag
uit Brighton.
Evenals in den ouden tijd zal de diligeucie
weder rijden er reizigers veroveren tusschen
de twee genoemde steden.
Over eenige dagen was 't het eerste toertje
onder de toejuigingen eener ontelbare me
nigte opgewonden Loodewaars.
Wie zich vroeger wel eeDs verlustigde
met de engeische platen, die den postwagen
met vier sleigerdé platen, der postillon met
zijnen hoorn en eene verzameling engei
sche tijpen met hooge hoeden Kan nu het
tafereel in v. erkelijkheid bewonderen.
VVie doet er een reisje mee
Een storm heeft in de Vereenigde Staten
van Noord-Amerika vreeselijke verwoestiu
gen ingericht: er wordt gesproken van hon
derden dooden en duizenden gekwetsten.
Heele streken zijn totaal verwoest. Dorpen
liggen in puin. De spoorwagen hebben ont
zaggelijke verliezen ondergaan. Er zijn
geheele treinen uit het spoor geworpen. De
telegraafdienst is onderbroken.
Ter oorzake van vele schuimers die rond
zwerven is de krijgswet afgekondigd.
Als komt het nieuws uit Amerika, toch.
is zulk een cycloon geen lachedingen.
Volgens de officieels statistieken, telde
men, in 1838, eene herberg op 89 inwoners
in 1850, was er eene herberg op 83 inwoners
in 1871, eene op 52 inwoners en in 1889
was er eeue herberg op 31 inwoners.
Den 1 Maart 1907 werd de laatste optel
ling van drankhuizen gedaan en toen telde
België 210,310 herbergen, waaronder 95,310
bierhuizen, 67,711 drankhuizen met de oude
patent en 47,443 drankhuizen met de nieuwe
patent.
Hieruit blijkt dat er thans eene herberg
per 34 inwoners bestaat.
Het record van 't aantal dagbladen be-
aan Duitschland waar er 5,500 zijn waaron
der 800 dagelijksche.
Engeland heeft 3,000 gazetten, waaron
der 809 dagelijksche.
Frankrijk heeft enkel 2,819 bladen, waar
onder een vierde dagelijksche.
België bezit ongeveer 1,900 bladen waar
onder een hondertal dagelijksche,
Italië heeft 1,400 bladen vervolgens ko
men Oostenrijk-Hongarië, Spanje, Rusland,
Griekenland en Zwitserland, met450 bladen.
Europa bezit ongeveer 20,000 bladen.
Japan heefter 1,500, Afrika 200 waaron-
30 uitgegeven iu Egypte. In de Vereenigde-
Staden verschijnen er niet minder dan 12,500
bladen, waarvan een duizendtal dagelijks
verschijnen. In dat getal zijn vervat 120 be
stuurlijke bladen, welke door negers uitge
geven en opgesteld worden.
Er bestaat een blad per 82,000 inwoners
in de geheele wereld.
Te Londen heeft de heer Pousen eene
confirencie gegeven over den telefoon zon
der draad.
Bij middel van een eenvoudig toestel heeft
hij muziek overbracht op 400 kilometers af
stand en heeft een gesprek gehouden op 270
kilometers afstand.
De woorden waren klaar en herkenbaar.
Bij het einde der konferencie, konden de
aanwezigen de toouen van eenen fonograaf
hoeren, die overgebracht waren bij middel
van den telefoon zonder draad.
Men heeft uitgetekend hoeveel melk er
jaarlijks in de geheele wereld wordt voortge
bracht; naar eene met zorg opgemaakte sta
tistiek zou die hoeveelheid de 1 320.000 ton
of 1.320 000.000 kgr. bereiken. De Veree
nigde staten van Noord-Amerika, komen in
de voortbrengst op de eerste plaats met
305.OüO ton, 't zij het vierde der totale op-
brenst.Dan volgen Rusland met 170.000 ton
Duitschland met 150.000 ton, Oostenrijk
met 85.000 ton, Italië met 77.500 ton, Kana-
(la met 65 100, Holland met 65.000 en Zwe
den met 40.000 ton, Engeland en Frankrijk
samen, brengen sieckts ÏO.UOO ton voort.
De overige 172.000 ton worden onder de
overige landen verdeeld.
De vermaarde reiziger Stanley, die Mid-
den-Afrika doorreisd had, en te Parijs
uitrustte, had te Marseille voor de Maat
schappij van aardrijkskunde eene voordracht
gehouden over zijne stoutmoedige tochten.
Onder ander verhaalde hij, hoe de wilde
bewoners dier streken tot hem kwamen en
hem missionnarissen vroegen
Die negers,ging M. Stanley voort,komen
u zeggen Wij zijn grove en barbaarsche
menschon. Gij, beschaafde heeren,gij behoeft
onze metalen, neemt ze, inaar geelt ons wat
ons ontbreekt. Wij zijn ongelukkig geduren
de ons leven en wij zijn bevreesd voor de
dood. Men zegt onsdai uw bestaan gelukkig
is en dat gij eenen godsdienst hebt om u
te troosten. Wat is die godsdienst Ver-
scheidenen onder u sterven met deu glimlach
op de lippen, omdat er onder u menschen
zijn, die hun leeren de dood niet te vreezen
^endt ons die troosters
Eene schoone les geven die ongelukkige
wilden aan nunne zoogezegde beschavers.
Zij doen gewillig afstand van hunne stoffe
lijke rijkdommen, die hun leven niet geluk
kig kunnen maken, en vragen troosters,
godsdienstleeraars, die hun spreken over de
belangen hunner zi. 1 en hun het ware geluk
des geloofs aanbrengen.
