DIT IS
EN OMMELANDS
MENGELMAREN
SpreekM Si
Op Zaterdag 20n Juni 1908,
5 eentmien 't blad.
4Se jaar. Talmer k
7ö trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwesen ofte post, tegen c frank 's jaars
Zomerfeesten
üc toestand der katholieke
Kerk in Frankrijk
RON!) DE WERELD
Duitscliland
Engeland
Frankrijk
STADSNIEUWS
Gemeenteraad
Peerdenloopen
Concert
Pccrdcfceste
Wettelijke Besluiten
Sterfgeval
«•90
«ek M
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De pruisische Landdag
Vreeselijk drama
De ouderdomspensioenen
De prijs van het vlcesch
De zoogezegde diamantmaker
Leening
Vogelteelt
Verpachtingen
Doorgang
Tuindag
Verlichting
Gevang van Yper
v> A *7
U f
Mo
*75
6
T NIEUWSBLAD
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
*s Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 Ir. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER
STRATE, Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten o fr. i de reke bir
blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i o erdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
Dé Heeren van de AGENCE HAVAS, te Brussel, Tk 3.j, in He
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VA N Yper, van al die buiten
Oost Westvlaanderen wonen.
Zondag 21 Juni 1908ten 2 ure op 't
Minneplein, ATHLETISCH en SPORTFEEST,
met medewerking der Stadsharmonie.
Ten 8 ure, CONCERT, door de Stadshar
monie.
Zondag28 Juni 1908, itn 6 ure CONCERT,
door de Groote Harmonie van Wattrelos
(Gemeentemuziek, 100 uitvoerders).
De leider der katholieke republikeinen in
Frankrijk, heeft een boek uitgegeven, dat in
alle katholieke landen belangstelling wekken
zal. De leider der Action libérale populaire»
geeft een gedacht, eene uiteenzetting van den
kerkelijken toestand in Frankrijk, duidelijk
en vatbaar voor iedereen.
Alle gebeurtenissen van belang worden
door Piou aangehaald om aan te toonen.hoe
de Paus de belangen der Kerk en de onge
schondenheid van het geloof met edele
wilskracht heeft voorgestaan. De Paus heeft
zich niet in verwarring 1 iten brengen en
niet laten bedriegen nobel heeft hij het
lijder, voor de Kerk en hare trouwe diensten
aanvaard, de inmenging in de kerkelijke
jurisprudentie steeds met grooten nadruk
aangewezen. De Franschman, ofschoon
sceptisch, heeft dit schouwspel niet onver
schillig bijgewoond. De eenvoud in het
groote, de vreugde in het brengen van offers
kunnen nog altijd de Fransche ziel ontroe
ren De vijanden der Kerk meenden haar te
kunnen uitroeien maar hunne wapenen
liggen gebroken op den grond, een woord
van den Paus heeft al hunne arglistigheden
blootgelegd.
Piou schrijft dan verder Nooit zag men
zooveel geloovigen in de bedehuizen,
onverwachte namen verschijnen op de lijsten
van inschrijvers, die vragen, dat de geeste
lijken in hunne parochie's mogen blijven,
het zedelijk gezag der geestelijkheid wordt
van dag tot dag groote r, de oneenigheid
tusschen de katholieken verdwijnt, de
geestel jke gaat uit de sacristie en houdt
voeling met het volk.... Een ontwaken, dat
wij eerst onmogelijk hadden geacht, kondigt
zich van alle zijden aan. Op de puinhoopen
van het concordaat wordt een bewonderens
waardig werk van nieuwen opbouw verricht;
de kleine seminaries ontstaan wederom en
zorgen voor de opleiding der geestelijken,
overal worden parochiale comiteiten opge
richt die zich weer tot diocesaan-comiteiten
vereenigen. De ervaring zal de eerste fouten
verbeteren. Wanneer men het door de Kerk
in eenige maanden volbiachte werk aan
schouwt, staat men star van verbazing «.Van
welgestelde slaven zijn wij zegt Piou
door de wijsheid des Pauzen arme, maar
vrije menschen geworden.
Men heeft den ondergang der Kerk
voorspeld, doch men heeft haar niet eens
kunnen verzwakken. Integendeel heeft de
Kerk doen zien, hoeveel groeikracht nog in
haar schuilt.Het orkaan is heengestormd over
den ouden eik, heeft hem echter geen schade
gedaan, alleen eenige dorre takken zijn
afgevallen
Piou zet verder uiteen, dat het heerschende
regiem, waaraan de Kerk gedwongen
onderworpen is, zeer onzeker is. Een vrijer
vereenigingsrecht is voorde Kerk noodzake
lijk. De tegenwoordige Kamer zal dit niet
doen, er moet dus een nieuwe Kamer ko
men, hoeveel opofferingen dat ook zou
kosten. Maar die opofferingen gaan de kracht
der Katholieken niet te boven. Zij moeten
moed bezitten, want zij beschikken over het
recht van vergadering en vereeniging vrij
heid van drukpers en het recht van het vrije
woord. D.t alles moet gebruikt worden tot
verovering van het Fransche volk» De
geesten moeten worden overtuigd, dat in den
nationalen godsdienst heil en zegen voor hen
ligt,sociale welvaart en sociale gerechtigheid.
Discipline en organisatie zullen tot dat doel
geleiden
Alle mogendheden staan in angste voor
de toekomste, en dat al ter oorzake van eene
redevoering die deDuitsche keizer uitgespro
ken heelt ter gelegenheid van een militaire
feest. De keizer zou namelijk gezinspeeld
hebben op de bijeenkomst der russeD, fran-
schenen engelschen, die ongetwijfeld voor
doel hebben samen te spannen tegen Duitsch-
land en zijne bondgenooten. 't W are een
nieuw drieverhond tegen het oude.
Willem die rap ter tale is, maar misschien
wel niet altijd zijne woorden weegt zei dat
men tracht Duitscliland af te zo d m
het gemakkelijker te kunnen doen plooien,
maar dat de Germanen of Duitschers nim
mer zich beter weten te verdedigen dan
wanneer zij voor verschillige aanvallers
staan. Zij hebben het meermaals bewezen
en zijn bereid te toogen 1
Zijn die keizerlijke woorden wel getrouw
weergegeven Dat is in het geheel niet ver
zekerd. En dat nog, de keizer sprak tot
zijne soldaten en dan wordt natuurlijk den
moed der krijgslieden aangevuurd
Anderen denken dat de Keizer inderdaad
oorlogsbedoelmgen had, dat hij sedert de
zaak Scbeulenberg zeer zenuwachtig is, en
gelukkig zou zijn aan het leger de gelegen
heid te geven om bij het volk opnieuw in eere
te komen.
Dirfsdag hebban in Pruisen de kieziogen,
in tweeden graad voorden Landdag plaatsge
had. Het Centrum zal er voortaan 105 ufge-
veerdigden tellen in plaats van 96 de Polen
15 in plaats van 13 de behoudsgezinden
148 in plaats van 142. De socialisten, die m
den vroegeren Landdag niet vertegenwoor
digd waren, winnen 6 zetels. Do nationaal-
liberalen hebben nog Blechts 61 zetels in
plaats van 77 en de liberaal-conservatieven
57 in plaats van 65.
Te Dumbarton, niet verre van Londen ge-
beurdem'aandagavond een vreeselijk drama.
Een electricien van den tramdienst, M.
Wells, kwam rond 10 ure van zijn weck ea
vond de deur zijner wooing in het nachtslot.
Daar men op zijn herhaald kloppen niet j
opende verwittigde Wells de policie en de
deur werd opengebroken. Een ijselijk
schouwspel vertoonde zich aan de oogeu van
den electricien en van de politiemannen. Op j
het bed lag mad. Wells; zij was dood en had j
eene afschuwelijke wonde aan den hals. Ne
vens haar lag het lijk van haar jongste kind
11 maanden oud. In de andere kamer lag j
de kleine Daniel, 7 jaar oud, insgelijks met j
afgesneden keel. In een hoek zat het 5 jarig
dochterken te weenen en te kermen het j
had eene wonde van vijf centimeters aan den i
hals. 't Is de kleine overlevende van het j
vreeselijk drama die verhaalde dat hare
moeder, rnet het scheermes van vader, de
kinderen en vervolgens zichzelven den hals
afgesneden had. Vrouw Wells die veel dronk
zal gehandeld hebben in een aanval van al-
cool waanzin.
Het engelsch Lagerhuis heeft dinsdag de
wet op de ouderdomspensioenen aangeno
men. De regeering zelf verklaard dat die
wet slechts eene proefneming is. De ouder
domspensioenen zijn nog maar toegestaan
voor een halfjaar.
Sedert eene week is te Londen de prijs
van het vleesch met ongeveer 90 centiemen
per kilo opgeslagen.
De dagbladen verhalen ongehoord schan
dalige bijzonderheden over eene feeste
die over eenige dagen plaats had in de kapel
van het gestolen klooster der Damen van het
H. Hert te Parijs.
Onder de aanwezigen waren heeren en
damen van den adel, bankiers, joden, tot
zelfs twee russische prinsen en niemand en
was er die een woord van afkeer liet hooren
tegen die schandalen en heiligschenderijen,
integendeel, iedereen juichte toe.
Is het dan te verwonderen dat er onder de
kleinen weinig geloof en zeden zijn, als het
zoo gaat met de groote wereld
De onderzoeksrechter, M. Lepoittevin, te
Parijs, heelt Woensdag morgen den omslag
geopend, die de zoogezegde diamantmaker
Lemoine in eene bank te Londen had neer
gelegd en die het geheim zijner ontdekking
zou bevat hebben. M. Lepoittevin,beschouwt
de formuul, welke daarin opgegeven wordt,
als eene grap. Lemoine, die beloofd had
Woensdag een diamant van eigen maaksel
te komen aanbieden, is op de vlucht. Er is
een aanhoudingsbevel tegen hem uitgtveer-
digd.
Zaterdag kwam de raad bijeen ten Btad-
huize, om 5 ure. Al de raadsheeren, uit-
geweerd M. Vanden Peereboom, nog niet
volkomen hersteld, waren aauwezig, onder
het voorzitterschap van den heer burge
meester Oolaert. 't Verslag der voorgaande
zitting wordt zonder opmerking- goodge
keurd.
De Bestendige afveerdlging heeft de
aanbesteding voor de herstelling vau den
oostvleugel der Halle goedgekeurd.
De heer Biehuyck ondervraagt den sche-
penraad over de leeciug van 850,(103 fr.
gestemd in 1906,om de stad in state te stellen
de groote herstellingswerken en andere uit
te voeren.
Die leening en is nu nog niet aangegaan
en nogthans zijn reeds zekere werken aan
den gang of voltooid en andere op het
punt voltooid te worden. De begrooting voor
dit jaar behelst de Doodige credieten voor
diewerkeo, die ten laste zijn van stad
maar ze worden gedekt, ten bedrage van
19500 fr. door het overschot op de gewone
begrooting. Dat bewijst dat de stadsgelden
in goeden staat zijn, maar vermits die wer
ken ook voordeel zullen bijbrengen aan
u..zu nakomelingen betaamt, het ook dat zij
ook hun aandeel erin betalen.
Indien we de leening niet aangaan,zouden
we kunnen verrassingen te gemoet gaan.Eu
daarbij het behoort dat de begrooting niet
vernepen zij.
M. de Voorzitter besluit uit da woor
den van den heer Biehuyck dat de geldelijke
toestand van de stad heel voldoende is,
vermi s hij toelaat zulke belangrijke werken
aan te gaan zonder tot de leening te moeten
onze toevlucht nemen.
Wat de ieening zelf betreft, de onder
handelingen zijn begonnen, maar hetoogen-
biik voor eene loening is niet gunstig. De
belgische rente staat heel laag en natuurlijk
de stad zou het verlies moeten vergoeden
dat de Godshuizen zouden ondergaan met
hunne rentetitels te verkoopen.
Wij zullen aandegodshuizenvoorstcllenom
belgischerentetitels te leenen, die wijdan inde
nationale Bank zouden neerleggen om het noo-
dige geld erop te krijgen voor het betalen van
onsaandeel in dewerken.Te Bruggeheeft men
ook alzoo te werke gegaan voor de zeehaven
inrichtingen, 't Ware enkel een dienst bewij
zen van wege de godshuizen, vermits ze
niets en zouden verliezen, daar de stad rijke
genoeg is om aan geen verlies bloot te stellen.
M. D'Huvettere. Veronderstel dat de
godshuizen u eene vergoeding vragen voor
het ontkenen der titels. Zou het niet
beter zijn dan onmiddellijk de leening aan
te gaan.
M. Begerem. Denkt ook dat het beter
ware eerst de noodige geldmiddelen te bezit
ten vooraleer tot uitgaven over te gaan. In
dien er geene leening aangegaan wordt,
zullen wij verplicht zijn geene nieuwe
uitgaven meer te stemmen.
M. de Voorzitter.Gelooft niet dat de
godshuizen iets zullen eischen voor het
leenen dier titels. De onderhandelingen zul
len intusscben voortgezet worden en de
Schepenraad zal op tijd en stond de raads-
heeren inlichten.
De raad stemt eene toelage van 3oo fr.
voor het landbouwcommicie om eene ten-
t onstelling-wedstrijd in te richten van
vogelleelt, die zou gehouden worden in de
Botermarkt met Tuindag.
Eene andere toelage van 3oo fr. wordt
gestemd voor eenen prijskamp van geiten-
kweek ingericht door het verbond van het
arrondissement Yper.
Tweo toelagen van 3oo en van 5oo fr.
worden gestemd voor M.Liégois voor de
herstelling van De kleine winst en
De Tijger in de Boterstraat.
De raad keurt de verpachting goed van
het jachtrecht op Dickebuschvijver aan den
heer Lefebvre en Tyberghein te Rijsel en
Robaais, mits 1000 fr. per jaar. De heer
Rabau is borge.
j Het jachtrecht op goed van stad te Boe
siughe wordt verpacht aan de heeren Henri
Vermeulen en de Thibault van Boesinghe
voor 3 1 en 47 fr.
De rekeningder kerkfabriek van St Jacobs
voor rgo7wordteenpariggunstig beoordeeld.
De schepenraad wordt bemachtigd om
desnoods bij onteigening de noodige huizen
aan te schaffen ter verbreeding van den
Doorgang.
De heer Sobry vraagt dat de raad van
eersten af zou vragen dat al de noodige
huizen zouden mogen onteigend worden
voor openbaar nut.
De heer Voorzitter zal het noodige
doen, vermits de heeren Cornette Lorie
niet willen overeenkomen in het vriendelijke.
Eene bijgevaegde lijst van kinderen die
recht hebben op kosteloos onderwijs wordt
eenparig goedgekeurd.
De twee volgende punten van het dag
orde worden tot eene volgende zitting
verschoven.
Van den Zaterdag tot den Dinsdag
tentoonstelling-prijskamp van Vogelteelt.
's Zondags, vinkengezang, processie,
concert, schieting voor den Rooden Hert,
toogfeeste voor kunsten en ambachten,
luchtbol en concert.
's Maandags, prijskamp voor honden
gespannen, hondenloop en concerts.
Dinsdag, concert door de leerlingen der
muziekschool.
Donderdag, geitenprijskamp en fees:en op
het zaalhof.
's Zondags, kleinen Tuindag, schieting
met den kruisboog Verschillende aantrek
kelijkheden door kluchtenaars uit de cirken,
nachtfeest en vuurwerk.
Verders nog chineesche vogelschieting cn
prijskamp in het lijnvisschen volksspelen
en vermaken op de verschillige buitendijken.
De raad stemt voor die feesten 7200 fr.
De heer Voorzitter doet nog opmerken dat
de Tuindagfeesten verleden jaar geen
18000 fr. gekost hebben zooals een blad
van stee het heeft willen doen gclooven. Men
zou zelfs aan dat cijfer niet komen met de
zomerfeesten, peerdenloopen, enz. erbij te
rekenen.
M. Lemahieu vraagt dat de gaze ook zou
gelegd worden op andere buitenwijken,
namelijk langs de Veurnekalsijde tot aan
het Hoeksken en langs de Rijselpoorte tot
aan de Slafkousse
M. Boone ondersteunt den heer
Lemahieu.
M. Biebuyck vraagt dat het nieuw
kwartier bij de Citadelle zou verlicht worden
en dat er eene behoorlijke verlichting zou
zijn bij dj Z.ilebekestatie (de tramstatie wel
te verstaan).
Die vragen zul'en door den Schepenraad
onderzocht worden.
De openbare zitting wordt ten 6 ure
geheven.
Uitslag der aanbesteding van 15 Juni 1908
voor het leveren van 110.000 kgr. kolen:
M.M.Vanden Diiessche, Lokeren '2434.50
Govaerts, Brussel 2489 00
Van Hove, Laken 2638 00
Be&timille, Bergen 2642.80
Cabuy Steyaert, Brussel 2653.30
Coppóe Mahieu, Brugge 2609.00
De Broux, Antwerpen 2760.00
Huysmans, Luik 2785.00
Vander Beeck, Antwerpen 5815.00
Latour, Yper 2815 00
De peerdenloopen zondag laatst op het
Micneplein hadden uitnemende veel volk
aangelokt. Vooral de oefeningen onzer
rijschool schijnen in de gunst te vallen van
het volk, dat er geern naartoe komt.
j Na de peerdenloopen gaf Je Koninklijk!
Fanfare een overheerlijk Concert op dt
kiosk der Groote Markt. '1 Was een uitmun
tend middel om aan de taliijke vreemdeling
gea nog een aangenaam uurtje te veischaffen
in onze stad, dat aan de neringdoeners zekei
ook wel een stuivertje zil opgebracht heb
ben
't Is morgen en acht dagen dat de groote
harmonie van Wattrelos hier Concert geeft
op de markt, 's avonds ten 6 ure op die
maniere zullen de vreemdelingen nog de
kanse hebben na het Concert te kunnen1
vvederkeeren naar huis.
Woensdag toekomende, 24" Juni. heeft te
Yper de jaarlijkscbe peerdefeeste plaats van
Sint Jansdag. Te dier gelegenheid zijn er
prijskampen uitgeschreven voor Peerden en
Veulens, en zeer belangrijke prijzen toege-i
kend.
Bij koninklijk besluit van 5 Juni 199KV3J
machtiging verleend tot het vergroot-en der
kerk te Zandvoorde en het herstellen van de
leuning (wandeling) en van de hoektorentjes
van den monumentalen toren der kerk van
Vlamertinghe,
E. H. Vander Ougstraete, pastor van
O L.VrouwtePoperinghe is Maandag aldaar
overleden inden ouderdom van ruim 67]
YPER
Zekere Oscar Forubona, afkomstig uit Vene
zuela, verbleef sinds eenige dagen bij M. Angillis
herbergier, - I;i den Top te Yper. Toon hij
vrijdag morgen vertrok, bestatigda men dat
de reiszak van eenen anderen logiatgast openge
broken was en er verscheiden» voorwerpen uit
verdwenen waren; daarenboven ontbraken er
ook nog drie bcddelaken».
.)e policies werd verwilt gd en hield Oscar
Forubona aan; hy hal de drie lakens rond het
lijf gewonden en was ook in bezit van do andere
gestolen voorwerpen.
De oilieioren van de Rijschool kwamen maan
dag namiddag terug van eon uitstap te peerd.
Op 't Minneplein sprongen de rijdieren over
de hinderpalen; gekomen aan de laatste, strui
kelde hot peerd van den onderluitenant Lentz
en viel boven op den ruiter. Men snelde den
onderluitenant, die bewusteloos lag, lor hulp en
diende hem de noodige zorgen toe. Hy had ver
schillens wonden aan hot hoofd ea oen pols
ontwricht; men heeft hem naar hoi krijgsgasthuis
overgebracht.
De lt jarige Alfons Dot peghel, wonende in de
herberg Ue Yzerenwe» bij de hterre stond don
derdag morgen, rond 10 ure, op deu hoek der
vesten, achterliet huis van M. Mr.yskens, Espla
nade, om te zien visschen De knaap kreeg eene
draaiing cn viel in het water, dat ruim 1 m. 50
diep is De poli ieage; t Aug. YY it Lei beck sprong1
den kleinen drenkeling achtei 11a en redde hem
vam eene gewisse drod.
Donderdag morgen, iond tl ure, wilde de
kleine i useyne, 6 jaar oud, Koeimarkt. eene
bloem plukken op den kant van liet water, aan
de Dixmudepoort. Het kind verloor het even
wicht en viel in liet water bij werd er uitge
trokken door een jongen knaap.
ELY ER DING HE
De suikerbakker Georges Vanbruane van
Poperingbe was maandag met zyn gespan op
ronde om z:jno kalanten te bedienen: Aan den
steenweg van Poperingho bij de herberg-1 De
Warande kwam e»n suttomobiel uit tegen
overgestelde richting aan gereden. Het peerd
verschrikte cn steigerde; de automobiel botste
op i et gespan en de zuster randen suikerbakker
werd ten groude gesiingerJ, een bo»n gebroken
en inwendig gekwetst. Het peerd werd zoo
erg gewon i dat het zal moeten afgemaakt wor
den. De stoker reed met den automobiel weg,
zonder zich om zijn slachtoffer ia bekommeren.
Na de eerste zorgen Ier plaats ontvangen te
hebben heeft men bet slachtoffer naar huis
overgebracht.
Gii Lpiliiii! 0lide,s. S'-i Dcaiint uwe
Ulj ULUtllil tindeis erj gij jj,.g,-.ert dat
zij blijmoedig en welvarend zijn; ehwel, doet
ben van tijd tot tijd één of twee Wailherypillen
nemen cn geluk aan dal, gij zult hen alsook U
zelf, slechte oogenbükken out-paren.
