DIT IS EN OMMELANDS Verlossing van Yper OPROEP SpreeüM 52 van alles wat Op Zaterdag 1n Juli 1908. 5 centinuen 't blad. A3" jaar. Tal merk 81118 Te trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsüooa'scnapwezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars /iomerfcesfen 525" Verjaardag België volgens Verjaring der Verlossing O. L. VHOUW VAN TCIVE 1383-1908 BONii in WEKf U> Vrank rijk Portugaal Duitschland Spanje Engeland Italië Echt en recht, 't oud Volk indachtig; Kinderlijk, niet kinderachtig Ypersch, Vlaamsch en, bovenal, God getrouwe ik wezen zal O. L. VR. VAN TH U YN E Delrooz en Hyman: ran Yper door tu8schenkom8t van 'T NIEUWSBL1 YPEB *t NIEUW:',BLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en s Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon huiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een genet 1 jaar e i 't wordt op voorhand betaald. Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER STRATE, Tk 36, te Yper. De bekendmakingen kosten o fr. i de reke binnen 't blad is 't o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i o\ erdruk 5 fr. 't honderd. Ieder boek. waarvan ons twee afdruksels zijn g. zonden, wordt besproken. De Heeren van de AGENCE Havas, te Brussel, Tk 34, in de Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE HE LA BOURSE, ontvangen bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten Oost Westvlaanderen wonen. Zondag 19 Juli 1908, ten 3 ure, Bloemen feest en Stoet van versierde en g ;b!oem- tooide praa'wagens, rijtuig-,a er. 1 ijwiolen De stoet zal gevormd worden op d. Esplanade en zal de vol ende richting nemen Tempelstraat (uiteinde) Statiestraat, Staneplaats, G. de Stuersstraar, Boterstraaï Haliestra t, Vandenpeeretoomplaats, Boe- singhcstraat. Surrnont de Volsberghestraat Caitonstraat. ThourputstraafGroote Maikt (langs de kiosk), St Jacobstraat, St Kcobs nieuwweg. Hondstraat, Bukkersrraai. Pateelstraat, R ijselst raa tGroote Markt, (langs achter de kiosk), om uiteen te gaan langs de Halle. Ten 8 ure, CONCERT, door de Staa'shar- monie. Dinsdag 21 Juli igo8 (Nationaal feest), ten 8 1/2 ure, GROOT CONCERT door de Stadsharmonie. algemeene verlichting van de Groote Markt. Zondag 26 Juli 1908ten 8 1/2 ure. CONCERT, door de Koninklijke Fanfare. DER DOOR TtJSSCHENKOMST VAN Ter gelegenheid van dit jubelfeest zal Z. H. Mgr de Bisschop vau Brugge de plech tigheid met zijne tegenwoordigheid opluiste ren. De vier p rochiën van stad gullen samen werken om de processie dit jaar buitenge woon lnisterlijk te maken. De Hoogmis is ten 9 ure en de processie gaat uit kwart na d»n 10". De Hoogmis in gr'goriaanschen zang, zal door al het volk gezongen worden. Ten einde iedereen op te wekksn erin mede te doen, zullen er eiken avond ten 8 1/2 oefeningen gedaan worden in St Maartens kerke. Zangboeken zijn aldaar ter beschikking vau iedereen. Dag en nacht wierd er gebeden, maar bijzonderlijk binst den laatsten aanval De handen ten hemel geheven smeekte men de H. Maagd moed te geven aan de verdedigers en bij God ten beste te spre ken om de verlossing hunner stad te bekomen. Andere schrijvers zeggen dat er eene wolk groenachtige vliegen op den vijand nederviel. Eenige nog vertellen dat O. L Vrouw in de lucht verscheen en door hare aanwezigheid de verdedigers moed en de belegeraars schrik inboezemde, ten alzoo de stad beschermde. Er zijn er die zeggen dat de ballen, dag en nacht in de stad geworpen, geene schade de den, noch aan inwoners noch aan ge bouwen. Niemand werd gekwetst door die ballen. Sommige schrijvers geven en kel drie dooden op en anderen spreken maar van twee. Denys Sauvage en een handschrift in de Koninklijke Boekerij berustende,ge ven menige voorbeelden van personen wonderbaar bevrijd van de ballen van den vijand Eene vrouw, uit eenen die pen slaap opstaande, vindt ballen aan 't voeteinde van haar bed eene moeder ziet er vallen tusschen haar en de wieg waarin heur kind lag bij eenen fruit koopman wordt de toogven ster ver brijzeld, terwijl hij en de kalanten geen enkele wonde bekwamen. Een ander feit dat als wonderbaar mag doorgaan, is dat de stad van brand is gespaard gebleven. Het meestendeel der huizen waren in hout en de belege raars wierpengloeiende ballen, met pek en andere ontvlambare stoffen, die op de huizen en openbare gebouwen vielen. Een stuk uit de handvesten van Yper meldt dat de voogd, schepenen en raads heeren in 1384 beslisten dat er jaarlijks eene soiemneele processie zou de straten van stad doortrekken in gedinckenis der victorie die God onse heere ende syner gebenedyde moedere, de gloricuse maghet Maria verleende.op Zaterdag, 8 oogst 1383. Daar is de oorsprong der processie, die dit jaar met buitengewonen luister zal uitgaan op Zondag 2 oogst aan staande. VERLOSSING VAN YPER IN 1383 Vele schrijvers getuigen dat de be scherming der stad Yper, tijdens het beleg in 1383, aan de H. Maagd wordt toegeschreven. Aan moed en dapperheid ontbrak het den Yperlingen zeker niet, maar dit had een leger van 75.000 man toch niet belet eene slecht versterkte stad in te nemen. De veroveringsmiddels door de bele geraars gebruikt, mieken allen tegen stand nutteloos en de vijand deed held haftige en aanhoudende pogingen om in de stad te geraken. De manier waarop de H. Maagd hare macht verleend en hare liefde getoond heeft tijdens dit beleg, wordt niet door eenieder op dezelfde wijze aangehaald. Volgens sommige schrijvers wierp de vijand bij duizenden ballen in stad en somtijds vielen er zulk een groot getal pijlen, dat deze op zekereoogenhlikken gelijk eene wolk het licht der zon ver duisterden. In zulke voorwaarden moest zonder twijfel het getal slachtoffers zeer groot zijn. De gekwetste burgers, die niet meer konden strijden, vergaderden met andere gehrekelijke lieden, in de kerk. Sedert lang vereerden de Yperlingen de H. Maagd Maria als patrones hunner stad. De Breuil was door den vijand be zet, en 't was onmogelijk naar de kerk van O. L. V. te Brielen te gaan, die stond bij de huidige kaai. Daarom ging het volk naar de kerk der Minderbroeders. De staatkundige zelfstandigheid, zoo onge duldig sinds eeuwen betracht, en ten prijze van edelmoedige pogingen in 1830 veroverd, heeft aan België veel meer heil geschonken dan de vurigste vaderlanders hadden durven verhopen een ongestoorde vrede herscht in het land dat de oorlog herhaaldelijk met bloed en puinen had bedekt de stevig gevestigde na tionale eendracht heeft geleid tot de algeheele verdwijningvan de plaatselijke twisten, en heeft al de voormalige hinderpalen weg geruimd de vrijheid kent geene kluisters, gewaarborgd als zij is door de grondwet het zedelijk en ver standelijk peil van het volk stijgt, en hel ziet ver en verder wetenschappen, letteren, schoo- ne kunsten bloeien met onbetwisten luister landbouw, nijverheid en handel hebben eene verbazende vlucht genomen de uitwijking, die grootsche droom reeds door onze voorouders gekoesterd, doet 's lands vlag kennen op de verstgelegen stranden laat België toe de wel daad der beschaving in Congo in te voeren en opent breede verkeerwegen voor de han delsbetrekkingen; onze steden zijn grooter, gezonder geworden; zij werden ten deele ver bouwd, met prachtige monumenten versierd en genieten eenen voorspoed, dien zij nooit onder de regeering der vreemde vorstehuizen hebben gekend; spoorwegen, vaarten, banen van allerlei aard doorkruisen onze velden, verkorten den afstand en verspreiden leven en beweging in al de streken van het rijk; eene onverpoosde arbeid heeft al de schatten van onzen bodem ten nutte gemaakt; de nij verheid heeft hare hulpmiddelen verhonderd voudigd en in den algemeenen Europeeschen handel bekieeden wij eene plaats die de stout ste vooruitzichten heeft overtroffen; de be volking verdubbelde sedert 1830; eene ruste- looze bedrijvigheid op wetgevend gebied heeft al de takken van het openbaar bestuur gere geld een afgericht, kloek en trouw leger staat rond den grondwettelijken troon ge schaard het beleid, de arbeid en de moed van het huidig geslacht hebben uitslagen ver kregen die in de vaderlandsche gedenkboeken zullen verheerlijkt worden. Zoo sprak wijlen 's lands eerste minister J. Detrooz. En de liberale volksvertegenwoordiger P. Hymans voegde er bij België heeft zich ontwikkeld, gegrondvest' ingericht en uitgerust alwat het voortbracht, getuigt van zijne vroegtijdige rijpheid en zijne diepstroomende bronnen van levenskracht. Het bleef van oorlogsgruwelen gespaard pijnlijke burgertwisten heeft het niet gekend. Door zijn vredelievend streven heeft het den eersten rang veroverd onder de groote mogendheden die naar de wereldmarkt dingen het heeft groote kunstenaars, groote geleerden, groote denkers, groote schrijvers geteld het heeft eene bewondorensweerdige arbeidersklasse ge had, waaraan niemand ooit geweigerd heeft hukle te bewijzen het heeft nijverheidsman nen en ingenieurs met een stouten onderne mingsgeest gekend, die naar verre streken zijnen naam en zijn geld hebben gedregen verder vermaarde staatslieden en twee wijze koningen, hunnen eed gestand, en wier schit terend aandeel in 's lands werk de banden tusschen Vorstenhuis enVolk bezegeld heeft. De vlaggen uit voor dat ons België Den 21 juli gevierd VOOR VORST EN VADERLAND. Ter gelegenheid van den 21 juli aanstaande laat mij toe u te herinneren wat de 21 juli 1831 voor onze vaderen was, en u aan te wakkeren de blijde verjaardag ervan te vieren. De 21 juli 1831 was de dag der plechtige inhuldiging van Leopold I. als Koning dei- Belgen 't was de bekroning der Belgische omwenteling van dien tijd 't was de beze geling der afbraak met Holland en het Hol- landsch stamhuis van Oranje-Nassau 't was de eeuwige verbintenis van België met het erfe lijk Huis van Saxen Coburg 't was de waar borg van de uitgeroepene onafhankelijkheid van ons geliefde België. Na den val van Napoleon I. te Waterloo in 1815, besloten Europa's mogendheden, te Londen en later te Weenen, dat de Belgissche provinciën, die in 1648 van het proteslantsch-en onafhankelijk geworden Holland afgescheiden wierden, weer vereenigd zouden worden, en onder de heerschappij van 't protestanscli stam huis van OranjeNassau, het koningrijk der Ne derlanden zouden uitmaken. Hadde Willem van Oranje wel en wijs met de katholiek gebievene Belgische provinciën gehandeld, die vereeniging ware misschien gelukkig en voorspoedig geweest maar hij drong hiel de hollandsche grondwet op, ofschoon de ver tegenwoordigers. der Belgische provincies er tegen gestemd hadden, hij hield bijna alle openbare ambten voor zijne hollandsche lieve kinders, ofschoon hij de koning was van 1 mil lioen Belgen en slechts van 2 millioen Hol landers, hij verjoeg de broeders der kriste- lijke scholen, schafte de bisschoppelijke col legiën af, en richtte het vroeger verwezen Wijsgeerig seminarie weer op, uit haat voor Kerk en katholiek geloof waaraan de Belgen hielden, hij verdrukte de vrijheid van het gedrukte woord, en deed namelijk de Potter gevangen nemen voor zijne beknibbelingen van het hollandsch bestuur, hij hief belas tingen op het malen en het slachten, die de vrije Belgen ongewoon waren, enzwaar en hatelijk vonden, in een woord hij verbitterde zoodanig zijne onderdanen, dal zij tot opstand en omwenteling oversloegen. Den avond van 25 oogst 1830 begon de omwenteling te Brussel, bij het verlaten van den schouwburg, ging men al zingen over vrijheid en vaderlandsche fierheid, naar de huizen van bekende Hollandsgezinden, en men sloeg er allés in stukken men drong in het stadhuis, en men deed er de brabantsche vlagge wapperen tot een teeken van den op stand tegen Holland. Koning Willem zond zoohaast mogelijk zijne twee zonen Willem en Frederic om het geschil in der minne te regelen, maar de opstandelingen wilden van g ene schikkingen in der minne hooren. Dan /ond hij Frederic met tien duist mannen om den opstand te beteugelen. Frederic sloeg het b> leg voor Brussel, dat reeds, vol vrijwilligers van alle kanten, hem hardnekkig wederstand bood. Van 23 Vot 27 september 1830 was t een harde, bloedige strijd maar Frederik, ziende dat hij met geene lammen, maar met Belgen te doen had, waarvan Cesar eens getuig de dat zij de dapperste onder de dapperen zijn, uitvluchtte Brussel op 27 september 1830, achtervolgd door de Belgen, die hem te Ber- chem versloegen de omwenteling zegepraal de ;de hoofden van den opstand deden inder haast kiezingen plaats hebben in al de Belgi sche provinciën, en reeds op 10 november 1830 riepen 's lands gekozenen, ten getalle van 200 in congres te Brussel vergaderd, met eenparig heid van stemmen de onafhankelijkheid van België uit. Intusschentijd hadden Engeland, Frankrijk, Oostenrijk, Pruisen en Rusland de opschorsing der vijandelijkheden aan Holland en België op geleid. Het Belgisch congres oorlogde niet, maar stemde reeds den 7 februari 1831 met algemeene toejuichingen de meest vrije en volksgezinde grondwet, die alsdan in de wereld gekend was men stemde er de vrijheid van vereeniging, namelijk om de broeders dei- christelijke scholen niet meer te zien wegjagen, de vrijheid van onderwijs om geene bisschp- pelijke collegiën meer te zien afschaffen, de vrijheid van onderwijs om geene bisschop- talen te gebruiken, de vrijheid der drukpers de vrijheid zelf van iedere godsdienst, en men besliste in artikel 78 dat de koning geene andere rechten bezat dan deze die Hem uit drukkelijk door de grondwet, of door de wet ten, steunende op de grondwet, toegekend wierden. In mei 1831 vroegen Belgische afgeveer- aigden aan Leopold van Saxe Coburg Koning van België te willen worden. Men wist dat het een bekwaam, voorzichtig en dapper man was, dat hij als weduwaar van de erfprinces Charlotte van Engeland, en als russisch Ge neraal, veel invloed had, en dat Griekenland zijne verdienstelijkheid erkend had met hem de Grieksche kroon aan te bieden. Leopold aanveerdde het aanbod onzer vaderen op ze kere voorwaarden waarin toegestemd wierd en na dat het nationaal Congres met 152 stem men op 196 voor hem gestemd had, kwam hij naar België waar hij plechtiglijk den 21 juli 1831 ingehuldigd wierd. Elk juichte hem toe en zei hem welkom elk zwoer hem trouw en schonk hem zijn herte, van zoo hij deze heugelijke woorden gesproken had Mijn eenigste verlangen is van u gelukkig te maken, ik zweer de grondwet na te leven en de onaf hankelijkheid van 't land te handhaven. Maar nauwelijks was hij op den troon, of zie Willem van Oranje, verbitterd en afgunstig, viel in België met 50.000 man, om zijn mees terschap over de Belgische provinciën te handhaven of te herwinnen. Leopold verwittigde spoedig den koning van Frankrijk, die gezeid had elke aanval tegen Belgie zal ik aanzien als eene oorlogsverkla ring aan Frankrijk en Lodewijk-Filip zond seffens generaal Gerard om de Hollanders te helpen over de geschondene grenzen zetten. Leopold I, aan 't hoofd van 25.000 man, krachtdadiglijk bijgestaan door het bevriende Frankrijk, gelukte erin de Hollanders te ver jagen, en Belgie's onafhankelijkheid te hand haven. Onze koning was ook wel met Enge land, en dank aan de dreigende houding van Frankrijk en Engeland tegenover Holland, be kwam hij den 23 december 1832 de ontzetting van Antwerpen door den Hollandschen be velhebber baron Chassé. Zoo was Belgie einde lijk verlost van zijne vijanden, die nochtans maar voor goed, en mits zekere, voor ons na- deelige voorwaarden, de scheiding aanveerd- den in 1839. Sedertdien hebben wij het geluk gci'aad in vrede met Holland te leven. Belgie liet Hol land gerust en wierd er gerust van gelaten. Elk volgde zijne baan en deed zijn best om vooruit te gaan. Holland is wel en weeidig zonder ons, en Belgie is niet misdeeld zonder hen. Wij leven als goede geburen en vrienden nevens malkaar, en de oude veeten zijn ver geten. Als wij den 21 juli vieren, is liet geenszins uit haat tegen Holland, maar uit liefde voor Belgie. Bij de verjaring der optimmering van den belgischen troon en der opmaking van ons liefelijk huis, brengen wij hulde aan die eraan wrochten, en vinden wij behagen in hun werk. Wij verheugen ons omdat die troon en dat huis zijn blijven voortbestaan, omdat al die er hij of in geleefd hebben in vrede met alle. ge- buren hun werk hebben kunnen afleggen, om dat wij groei en bloei en wat rijkdommen ge wonnen hebben. Wij vieren den 21 juli, om bij de herinnering van de ontvangene weldaden, God te bedanken over zijue buitengewone zegeningen. Bij de vijf en zeventigste verjaring onzer onafhanke lijkheid gloeide het hert van Leopold II zoo van dankbaarheid dat hij uitriep ik wil dat op Koekelberg eene grootsche kerk gebouwd wor de ter eere van het H. Hert van Jesus bij iedere verjaring der nationale feesten, behoort ook elk'een God te loven en te danken voor onzen in- en uitlandschen vrede, voor de uitbreiding onzer middelen van bestaan, voor de toeneming van 's volks onderwijs, handel, nijverheid, in- en uitlandsche betrekkingen, voor de vermenigvuldiging en verbetering on zer vervoermiddelen, voor de verfraaiing van steden en dorpen, en voor den groei en bloei aller kunsten en wetenschappen. Nooit hebben onze vaderen in het verleden, 78 naeen vol gende jaren in- en uitlandschen vrede genoten, nooit hebben zij zooveel vrijheid, geluk en voorspoed gekend als wij, nooit hadden zij zooveel redenen om aan Vorst en vaderland te houden roepen wij dus bij 't vieren van el- ken 21 juli Hoerah voor vorst en vader land Zingen wij hier allen Te Deum lauda- Als een staaltje der volkomen onzijdigheid vin het onderwijs in Vrankrijk wordt gemeld dat een onderwijzer eiken Maandag door zijne leerlingen deed opschrijven als spreuke ter overweging «Het klerikalism, ziedaar de vijand Gam- tethe» Natuurlijk was dit namens de onzijdigheid van het officieel onderwijs. De Kamer is thans bezig met de burgerlijke lijst of het jaarlijksch trektement van de koningte bespreken. Iedereen schijnt overeen te komen om den huidigen koning een ben hoorlijk bestaan te verzekeren, maar de uit gaven van het vroegerkoninklijk huisworden- nog al fél beknibbeld. Twee zaken houden thans de aandacht gaande in Duitschiand de instorting van eene nieuwe brug te Keulen, waarbij 14 mannen het leven verloren, en de opstijging van het luchtschip van graaf Zeppelin. Meer dan een ure en half is het schip in de lucht blijven rondvaren, naar beliefte van den be stuurder. Nu eens daalde 't, dan weder steeg het in de lucht, wendde en draaide naar hier en daar. Een nieuwe luchtvaart zal heden Vrijdag nog plaats hebben waaraan 16 personen zul len deelnemen. Reeds is eene belgisch Duitsche maatschap pij gesticht om luchtvaarten te doen tusschen Keulen, Berlijn en Weenen, eiken dag weg en weder. Wanneer een reisje naar de zon, de maan of de sterren Dinsdag avond, rond 7 ure, werd er te Melilla een aardbevingschok waargenomen die vijf seconden duurde Ten 7 ure 45 voelde men een tweeden sc ok die vier seconden aanhield. Men spreekt niet van schade. De aai beviugscbok die dingdag waargeno men werd in de provincie Udine, heeft erge gevolgen gehad. In het dorp Tomoio zijn er vier slac itoffers; een kind werd verpletterd oudei °en rotsblok, die van een hoogen berg gerold kwam. Verscheidene klokketorens zijn ingestort. De schade aan de huizen is ook zeer erg; bijna overal zijn de muren gescheurd ei; de bewoners durven er hunnen intrek niet meer nemen. V\ o nsdag moest, te Londen, de nieuwe b.-duuibaie bal ou Nulli Secuudus II voor de eerst- maai opgaan. De luchtvaart kon evenwel «een prints hebben daar er een g br< k aa Let roer was. Het is een zeil. ouder de o and gespannendat tot roer dient, De zaak Nasi zal voordeelige gevolgen gehad hebben. De. onderzoekskomraissie van het middenbestuur vau openhaar onderwijs heeft eene reeks maatregelen aan de regee ring voorgt steld als gevolg van erge onre gelmatigheden die aan het licht gekomen zijn. De afzetting van M.de Luca Aprilo,als alge meene bestuurder van het middelbaar onderwijs te Palermo, wordt aangevraagd. De kommissie heeft vastgesteld dat tijdens het ministerie van M. Baocelli hulpgelden ver.eend werden aan zijne eigene zuster en neven. Eene som van QO.OOOfr. werd uitge geven aan rijtuigen en nochtans hebben de ministers een staatsrijtuig. Den laatsten dag dat M. Baccelli aan het bewind was, werd er tusschen de bedienden van zijn ministerie eene som van 18.000 fr. uitgedeeld. Eiers koken In Londen bestaat er thans een getuig in sommige hotels om eieren te koken op 1 l/2minuut,bij mid del van elektriek. Als 'talzoo voort gaat, zal men nog eiers eten per telefoon. Kurken die sluiten. Eerslwassche men de kurken in kokend water, dan late men ze drogen in de zon of hij liet vuur. Dan werpt men ze in heet ver warmde parafine,die men vervolgens laat afkoelen. Op het oogenblik voor liet gebruik, werpt men de kurken in lauw water en kurkt zoo rap mogelijk. Zulke stopsels zijn volkomen luchtdicht. Steken van insekten. Ajuinen bieden een eenvoudig en afdoende mid del aan tegen de pijn van insektenste- ken bijen, muggen, enz.De roode ge zwellen worden er spoedig mede afge wreven en de pijn gestild. Tegen de mieren. Leg de nabijheid van liet mierennest eene flesch met lan gen hals, eene wijnfïescli bij voorbeeld, en daarin een paar met honing hestre ken stroohalmen. Bij druk bezoek giete

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1908 | | pagina 1