DIT IS
SpreeKflraad Si
EN OMMELANDS
MENGELMATEN
BISCUITS PAREIN
AU M mciÉ
Op Zaterdag 1D Oogst 1908
H centimen 't blad
48* jaar. Talmerk 8113
Te trekken bij den Uitgever, 7h 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodsohapwezeri ofte post, tegen 8 frank 's jaars
BON!) DE WERRLO
Rusland
VAN ALLES WAT
Het gewicht eener bie
Baarden-statistiek
Wie zijn de plichtigen
Frvnsche pensioei en
Uit oorzaak van Vergrootingen
A Igemeene Uitverkoop
cl .e :qohsW MD ;qohfiW 40 t
Fxht en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Een moord
Nog pen be mek
Prins-kloosterling
Maandag 3 Oogst
en volgende dagen
Tram Yper-Belle
KfeniaaoiÓ ?b nwv jfli-i
S5SM»0 HV
usoO
NIEUWSBLAD
,3c!il«n#it. sgibaoJ
isb Ibosx muhotsv
b ism sismbscik
qO .«jisbukö»
Binnsi i?l Idshsd
IOOY ;u
fseai iftx
asb al
sS loorio»
lie
Ksjoibi
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 ir. en den vrachtloon
builen Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar e i 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER
STRATE, Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten o fr. j5 de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. r o\ erdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE Havas, te BrüSset, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8; PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
Aller oogen zijn thans ten minste in de
politieke wereld op Rusland gevestigd
Eene drievoudige reden geeft daartoe aanlei
ding. Eerst en vooral het bezoek van den
Voorzitter Fallières, die, na d" Zweedsche
vorsten te hebben, gegroet, thans met z"ne
vloot te Reval is, voor het bezoek aan den
Keizer van Rusland. Dat bezoek heeft onbe
twistbaar een politiek doel. namelijk, de
vriendschapsbanden tussehen de twee landen
Rusland en Vrankrijk nauwer te sluiten
Wie weet ais toekomend jaar de Czar niet
opnieuw een reisje doet naar Parijs, om aan
de franschen zijn wedergroet te brengen.
Een tweede reden waarom elkendeeu me
Rusland bekommerd is, wordt gevonden r
de Doema die thans na zeven maanden ge
werkt te hebben in verlof gaat. Heeft die
Doema waarlijk heur vacantie verdiend en
binst het jaar neerstig gewrochten nuuig
werk verricht De a.itwoorde op die vra
verschilt volgens de personen die ze geven
De minister Voorzitter Stolypineis in begees
tering voor de afgelegde taak, terwijl ande'
russische staatsmannen de werking der
Doema als volkomen nutteloos bestempelen
Nemen wij de wijze middelmaat enden
ken wij dat de Doema op goeden weg is om
later nuttig werk te verrichten, wat ze tot nu
toe door gebrek aan ondervinding, niet he.ft
kunnen doen.
De derde reden waarom velen nu met
Rusiand bezig zijn is een mengelmare, die
over eenige maanden in alle dag- en week
bladen is opgenomen, en dezer dagen voor
de russische rechtbanken hare ontknoping
heeft gekregen, door de veroordeeling ter
dood van den moordenaar. Het gold den
moord op graaf Potocki, gouverneur van
Galicie. De omstandigheden der dood van den
graaf zijn zoo treffend, dat de grootste helden
uit den ouden tijd onder de Grieken, erdoor
in de schaduw worden gesteld.
Het was den ia" April dat de stadhouder
Protocki na de misse te hebben bijgewoond
volgens gewoonte, verschillige persouen in
gehoor ontving. Onder hen meldde er zich
een jong Rutheensch student, die voorgaf
eene studiebeurs te vragen. Nauwelijks was
hij op zijne beurt bij den graaf, of hij haalde
een repetitie-revolver uit en loste vijf schoten:
een der kogels drong dooi' het oor den sche
del binnen. Op het knallen der schoten,
snelden bedienden toe, en zagen den graat
tegen de venster leunende, staan, min of
meer gebogen.
Ik heb een kogel in het hoofd, zei hij.
roep sefiens een priester.
De bediende wilden niet gelooven dat hij
zoo erg getroffen was, maar de graaf drong
aan.
Doe wat ik u zeg, ik ben katholiek, ik
vreesde dood niet, maar begeer als christen
te sterven. Roep ook mijne vrouw en zeg
haar dat ze eerst voor mij zou bidden en dan
hier komen.
En ziende dat zijn schrijver bebloede
handen had, z«i hij wasch eerst goed dat
bloed af want mijne viouw zou te veel ver
schieten.
Als zijne echtgenoote daar was, zei hij
Vrouw, gij zijt het licht van mijn leven
geweest....
Hij moest eenige oogenblikken rusten en
worden neergelegd. Ondertusschen wisrd hij
berecht in 't bijzijn van zijne vrouw en zijne
negen kinderen,die hij zegende en vermaande
steeds hunne moeder te beminnen en te
gehoorzamen.
Hij deed aan den Keizer eene draadmare
zenden dat hij stierf in dienst van zijnen
vorst. Hij benoemde nog de voogden voor
zijne kinderen, nam afscheid van allen en
stierf in vrede, nauwelijks 54 jaar oud.
Die man was een echte christen.
Zijne vrouw was hem ten volle weerdig.
Toen heur man zijne oogen had gesloten,
deed zij heura kinderen nederkaieUn, om te
moor
Keizei
ophit
en ter
bidden voor de bekeering van den
denaar en zij zelve vroeg aan den
genade voorden jongeling, die door
sers zoo verre was gebracht.
Zoo stierf een christen held,
gelegenheid der strafuitvoering van zijn
moordenaar past het die heldendood u
herinneren.
Koning Edward zal bij eenige weken zijn
neef Keizer Willem bezoeken, alzoo een
einde stellende aan het gedacht dat Duitsch
land door Engeland en andere landen zou
afgezonderd worden. De duitschers zijn
natuurlijk ferm in hun schik met dat bezoek
en ze klinken hunne vreugde uit op alle
toonen.
In een Amerikaansch blad, gewijd aan dtn
landbouw, komt een merkwaardig artikel
voor over het gewicht der bieën
Het schijnt dat eene gewone bie, die geen
stuifmeel mededraagt, een vijf duizendste
vai een pond weegt. Om een pond bieè'n te
hebben heeft men er dus 5ooo noodig.
Als de bie echter hare lading stuifmeel
van de bloemen heeft geoogst, is haar ge
wicht bijna verdriedubbeld.
Z j draagt alsdan ongeveer tweemaai haar
gewicht met zich, iets wat genne verwonde
ring wekken zal, als men de groote spier
kracht in acht neemt van vele insekten.
De bev dking van eene kolonie bieën bedraagt
gemiddeld 20,000 tot 25,ooo exemplaren
Een groote zwerm zou echter dit getal nog
overtreffen.
De vrouwen met baarden zullen weldra
geene uitzonderingen meer zijn, welke men
op defooren vertoont. Immers de tijd nadert
dat alle vrouwen baarden zullen dragen.
Zoo zegt ten minste een Fransche genees
heer die eene statiestiek heeft opgemaakt
over de vrouwen met baarden.
Hij heeft bevonden dat zes Fransche vrou
wen op honderd van eenen baard voorzien
zijn; te Konstantinopel zijn er 10 per hon
derd en in Marokko zijn er 14 perhonderd.
Reeds nu dragen vele vrouwen de broek:
wat zai het zijn ais ze ook haar op de tanden
zullen hebben
Naar aan het Duitsch katholiek blad «Ger-
mania» wordt gemeld, zal prins Karei zu
Lowenstein Wertheim - Rosemberg, op 4
Augustus, in hei Dominikanenklooster te
Venloo (Hollandsch Limburg) de plechtige
kloosterbeloften afleggen.
Eigentlijk had op dien dag slechts de een
voudige professie moeten plaats hebben,
waarop dan, na verloop van driejaar, de
plechtige professie zou zijn gevolg den daarna
de toediening der heilige wijdingen doch,
ingezien den hoogen leeftijd van den vorste-
lijken novice, heeft de Paus veroorloofd dat
de aflegging der plechtige belofte zou plaats
hebben onmiddellijk na afloop van het novi
ciaat.
Reeds op 10 Augustus, zal de kloosterling
uit de handen van kardinaal Mgr Fischer,
van Keulen, het subdiakonaat ontvangen en
vermoedelijk nog voor het einde des jaars
diaken en priester worden, zoodat hij op
Kerstdag zijne eerste mis hoopt op te dragen.
Bij de plechtige professie zullen onder
andere tegenwoordig zijn verschillige bloed
verwanten van pater Raymondus, zoo heet
de 74 jarige kloosterling, zijne nichten, de
groothertogin-regente van Luxemburg en de
prinses van Bourbon-Parma.
Uit On\e Tijd van Brussel.
Sommige katholieke Iransche gazetten uit
Belgie zijn kostelijk. Zij kriischen tranen met
tuiten, omdat de parijsche boulevardbladen,
zooals de Matin en de Journalhier hoe lan
ger hoe meer lezers winnen en «den gods
dienst en de vaderlandsliefden in gevaar
brengen
Zij geven zich echter geene rekenschap deze
Jeremiassen, dat zij er krachtig bijdragen om
deze toestand in t leven te roepen.Inderdaad
zij bevechten de katholieke flaminganten die
het vlaamsch stelsel in de vrije scholen van
het vlaamsche land eischen. En juist de
verfranschte scholen verspreiden den fran
schen geeesf.
En dan zijn zij verwonderd dat de
menschen, die opgroeien uit de kinderen
wier onderwijs heelemaal op fransche leest
geschreid was, liever bladen lezen die recht'
streeks uit Parijs komen en in eene onberis-
pelijker taal geschreven zijn dan de Franco
Belgische koekebroeksche kranten die, alhs
wel ingezien toch maar namaaksels zijn.
Hoe kan men zoo kortziende zijn
De fransche Kaïnerheereu zijn gaan rusten
vau hunueu arbeid, na eerst en vooral
gezorgd te hebben voor de pensioenen.
't Is nu reeds jaren dat ze den ouden
werkman 1 fr. daags beloofden, en met het
doel die belofte ten uitvoer te brengen stolen
ze ai de kloostergoederen.
Welnu, zn hebben den zittijd niet willen
eindigen zonder ten minste hun goeden wil
te toouen met een pensioen te stemmen...
voor hen zeiven.
Ze hadden alreeds hunne jaarwedde van
9.00o fr. op 15.000 fr. gebracht en nu
hebben ze daarbij nog beslist dat deze onder
hen die 4 jaar kamerheer geweest zijn
55 jaar oud. een pensioen trekken van
24.000 fr. 's jaars.
Maar ze 'n krijgen dit niet heel en gauscb
voor nieten 4jaar lang moeten ze 15 fr. te
maande storten, of 740 fr, in 't geheele.
Als de fransche werklieden daarmêe nu
niet tevreden zijn, 't is dat ze moeilijk zijn
om te voldoen I...
YPER
Donderdag riuchtend, rond 10 1/12 ure. waren
Ërniel Talon, zinkwerker, Boesingheslraal en
Charles Waterbley,metser, Pen Bestraat, teweeg
langs een.- ladder te dalen in bel inopbouwzijn-
de huis van M. Moncarey, op den noek der
Statieplaats ,toen opeens de ladder wegschoof
en de twee werklieden van eene hoogte van
zeven tot acht meters vielen.
Emiel Talon bekwam eenige kneuzingen aan
de beenen en Charles Waterbley had verschil
lige wonden aan het hoofd. Doktor Vanrobaeys
heeft de gekwetsten bezorgd. Het parket is
's ach temde us ter plaats geweest.
BUURTSPOORWEGEN
Ontvangsten gedurendede maand Mei 1908
vergeleken met Mei 1907
1907 1908
Yper-Veurne 15,040.09 17.014.62
Yper-Waasteu 7,927.57 7,889.05
Yper-Gheluwo 2,749.36 3,604.66
Poperiughe-Diksmuide 5,582.52 5,914.52
Poperinhe-De Panne 11,518.54 11,230.54
VLAMERTINGHE
M. Henri Cuytaert, metser, sedert 23 jaar bij
M. Jules Bieiivenu, heeft net nijverüeids-
èereteeken van 2C klas ontvangen.
KOMEN
Donderdag avond wilde een knaap met een
pot konfituur, dien hij in België gekocht had,
de fransche greus oversteken aan de brug van
den Rabat. De douanier van dienst verzocht
hem den pot terug op Belgisch grondgebied te
dragen, wat de knaap deed. Zekere Henri
Ponschot, rond de 20 jaar oud, nam den pot af
zeggende dat hij er wel de grens zou mee over
gaan. t e kerel viel den douanier aan en sloeg
hem verscheidene maal den pot op het hoofd;
ne worsteling had plaats en ten slotte kon de'
woestaard, met behulp van den brigadier van
den post, aangehouden worden. De kerel zai
vervolgd worden voor poging tot smokkelarij
en voor opstand tegen de douanen.
bIXSCHOTE
Zaterdag, rond den middag, gebeurde er een
vreeselijk ongeluk op de buurttramlijn Diks
mude Elverdiui|tie, op het gehucht Smisje. Op
het oogen blik dat de tram uit Diksmude aan
den draai boven tiet Smisje ging komen, wilde
de kleine Irma Vantomme, 3 1/2 jaar oud, doch
terken van Karei Vantomme, veekoopman.de
tramlijn oversteken om naar de ouderlijke wo
ning te gaan. Tengevolge van de kromming
der baan kon dn machinist het kind niet zien
De moeder van de kleine, die het gevaar be
merkt had, snelde, toe om haar weg te rukken,
doch reeds was het te laai. De kleine Irma werd
door den tram verrast en op den slag gedood
de moeder werd een been afgesneden en het
ander verplelb rd. Aanstons diende men de 011
gelukkige vrouw, slachtoffer barer moederliefde
de beste zorgen toe, doch vruchteloos. De arme
vrouw is Maandag noen aan de gevolgen barer
wonden overleden.
Dit vreeselijk ongeluk heeft in gansch d<
streek eene groote opschudding verwekt.
Groote Magazijnen van Nieuwigheden
NIEUWSTRAAT BRUSSEL
Ten einde de beschadiging
der koopwaren te voorkomen
AFSLAG VAN 50 TOT 70 PER HONDERD.
HEULE
De vlaskoopman Alfons Van .Steenkiste,
wonende langs de groote baan van Lleule
naar Kortrijk, had Maandag avoDd een
wagen geladen met vlas, laten staan voor
zijne woning. Rond 11 1/2 ure bestatigde de
echtgenoote Van Steenkiste dat de wagen
vlas vuur gevat had. Het noodsein werd on
middellijk gegeven en de pompiers waren
spoedig ter plaatse.
Buiten eenige bundels vlas viel er niet
veel aan redden te denken; de pompiers
bepaalden zich dus tot het vrijwaren van de
naburige huizen, die min of meer bed. pigd
waren. De wagen is gedeeltelijk opgebrand
het vlas is vernield. De schade is door verze
kering gedekt. Men denkt dat de brand te
wijten is aan kwaadwilligheid.
OOSTENDE
De sneltrein die uit Brussel ten 12 uiv 10
vertrekt, kwam zondag ten 2 ure 27 te Qo.a-.
tende aan. De machinist bemerkte dat de
trein op een zijspoor getrokken werd,
waarop een machien stond. Hij sloot onmid
dellijk de remmen en kon aldus den schok
merkelijk verminderen. Al de reizigers
werden nochtans met geweld dooreen geslin
gerd en verscheidene werden gekneusd.
De tiein was gestampt vol. Dertien reizi
gers moesten verzorgd worden, maar twaalf
hunner, die maar licht gekneusd waren',
konden hunne reis voortzetten. Alleen M.
Leon Janssen, van Brussel, bediende, die
eene erge woede had aan de linkerslaap,
moest naar het gasthuis gebracht worden.
Zijn toestand levert echter geen gevaar op.
De schade aan het materiaal is zeer groot.
Het macbien, dat op de zijspoor stond, is erg
beschadigd en een derde klasrijtuig is uiteen
geslagen. Het ongeluk schijnt te wijten aan
den wisselwachter, die vergeten had den
wissel te trekken.
Op verzoek van den heer secretaris van
Locre, vanwien ik volgens zijne vraag van
19 Juli niet meer wil gewagen, zend ik net
volgend ter overweging van besturen met
bede het in uw Nieuwsblad te widen over
nemen.
Ik zegde in mijn vroeger schrijven dat de
belanghebbende gemeenten voor 't ontbre
kende zouden moeten onderschrijven, en
waarom dat Maar eenvoudiglijk omdat dit
hunne zending en plicht is. Een gemeente
raad is aangesteld door de gemeentekiezers
om de belangen en den bloei der gemeente
n bet algemeen en deze der lastbetalers in
t bijzonder ie beheriigen eu te betrachten.
Een allereerste middel om dat doel te
bereiken is het aanschaffen van goede
gemeenschapsmiddelen: kalseien, grintwegen
of graviers, telephoon en...
Wat heeft er in ons geliefde Vlaanderen de
nijverheid en den koophandel een zoo ver
bazende ontwikkelitïg g gëven? Wat heeft er
aan ooer, burger, handelaar en neringdoener
zoo schoone lotsverbetering of zelfs nieuw
leven verschaft In een woord wat heeft er
geheel Vlaanderen op zoo een hoogen trap
van bloei en welstand gebracht t
Ik antwoord vlak af zonder vrees van
tegengesproken te worden..;: de gemakkelijke
gemeenschapsmiddelenzooals hierboven
Maar wat heeft er sinds eenige jaren de
nijverheid en koophandel, den bloei en
den welstand van velegemeenten, om zeggens
op den allerhoogsten trap gebracht We tram.
Waar blijven handel en nijverheid slapen of
waar zouden ze ten minste grootere uitbrei
ding kunnen vinden Waar er nu nog geen
tram is.
Het is dus zonneklaar dat ieder gemeente
bestuur al moet doen wat het kan en zelfs
somtijds iets meer, om den tram te krijgen.
Wat hierboven gezegd wierd van een
afzonderlijk bestuur, dient ook gezegd te
worden over eene geheele streek. Dat de
gemeenten eener afgezonderde streek gebroe
derlijk en eensgezind te samen werken om
eenen tram in haren schoot aan te werven.
Uit plicht dan moeten al de gemeen
ten hun aandeel onderschrijven in het,
uitbatingskapitaal volgens de bestaande
wetten en reglementen vastgesteld doch van
dit grondgebied mag afgeweken worden en
de broederlijkheid vraagt zelfs dat de meest
bevoordeeligde en rijkste gemeenten een deel
van de aandeelen der minst bevoordeeligde
en armste gemeenten overnemen.
Allo dan gemeentebesturen van de lijn
Yper-Belle, de handen uit de mouwen
beroept eene ernstige bijeenkomst en handelt
zonder vrees volgens deze overweging. Yper
en Poperinghe hebben reeds den weg
etoond. Allo, Reninghelst, nog een
duwtje en 't zal gaan,
Maakt allen maar dat dé'Heer Sekretaris
van Locre (Hum j er allich't kan opzitten
en uw aller belangen zullen er niet bij ver
liezen.Hoe eerderen loop, hoe vroeger
genot en voordeel voor allen.
Een voor staander van Vooruit.gang
BGES1NGHE
Men schrijft ons uit Boesingtie dën 28 Juli 1908
Op Kermis Dinsdag beeft het Gëitenkweek-
syodjkaat van Boesinghe eenen prijskamp voor
(it iten gegeven. Dit synaikaat-gesticht sedert
SH>tv#ber 1907 door de Burgerlijke en Geeste-
ijL' overheid der gemeente is,-reeds in volle
bloei: 247 geiten en lammeren maken er reeds
van deel.
De prijskamp werd door een deerlijk weder
uegiinstigd en door 't muziek opgeluisterd. De
.zfeitcnboeriopcn kwamen reeds van den vroegen
morgend methunne lievelingsbeestjes ter dorp
plaats. Aan rnfiuwsglërigrn erTIieïbebbers ont-
brak het niet. De Kermis Dinsdag is nog nooit
zoo we! gevierd geweest/als dit jaar.
Eere en dank aan de Heëfen van den jury:
Mr CanepeeJ, Mr Qh. Vanhevel e.o M» Debacker
die roet zooveel onpartijdigheid als kunst, de
dieren gerangschikt hebbe^
Hier volgf dè uitslag van den prijskamp.
I Lammeren: 50/dtfren
T. L.GodderlS; 2. Ch. Warlópj 3. H. Roose;
4. Ed. Theirssen; 5. If.Gadêiyóflf 6. A. Baelde;
7. H. Cörneillie; 8 Ed. ThefrssTn; 9. H. Defever;
10. A. Desimpel; 11. M.- Fasseel; 12. Ed. Theirs-
:s«n;13. Th. Charlet;-14, A. Vermëersch; 15; H.
Thieuw. .nvtoü'j-*1-—.
II Geiten met hoorns: 26 dieren
1. A. Vermeerscfl; 2. L. F*te$eeljf.3. Fr. Delva;
4. V. Vallaey; 5. Ch, Qesmadryl; £.Em. Dekein;
7. E. Ilomez; 8. E. Verstraete; 9. j. Maddelein;
10. E. Degrae'vë.
ff
111 Geiten zonder hoorns 2 (anders: 20 dieren
1. Ed Theifssen; 2. Em.' Van Thorhout; 3. C.
Boudolf; 4. H. Vërly, 5. B. Timpéman; 6. A.
Blootackker; 7. F. Bailleul; 8. B.'Cfobbin; 9. H.
iiebruyne; 10. D. Adam.
IV Geiten zonder hoosIns: 4 en 6 tanders:
ihis toot «s 32 dieren.
1 H. Iseribaert; 2. E. Vermeersch; 3. H. Samyn
4. EU. Taeirssen; 5. H. fioosej 6. S. Gadeyne;
7 J. Debreuck; 8. E. Verstraete; 9. L. Thiers-
uonr; 10. H. Defever; 11. H. Braem; 12. Cb.
WarLoü.:9hna4 Ha ja iaat
V Geiten zonder hoorns: 8 tanders: 32 dieren
IC. Planckaêrt; 2. fn. Charlet; 3..A. Carpen-
1t;4 P. Capoen; 5. P. Wydouw; 6 Em. Van
l iorhout; 7. J. Deloffer; 8. H. Tbfeuw; 9 Cyr.
ncour; 10. A. Durnez; 11. Ch. Bekaert; 12. A.
D-ielde; 13 D. Lava; 14 Ctaëfefiqut; 15. A.
negraeve; 16. H. Vamftpuile; 17. 'Hou. Van-
'rfiume; 18. H. Viaene; 19. D. Adfci; 20. D.
Vandenbussche.
VI Boklammeren: 3 dieren
1. A. Desimpel; 2. E. Verstraete; 3. Fasseel
