DIT IS i t i WW EN OMMELANDS n ipriMiiai! EE Op Zaterdag September fH08. 5 eentimen 9i blad, 4Se jaar* Talmerk Sf 25 -^X:- Te trekken bij den Uitgever, 7* 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's laridsboodschapwezen ofte post, tegen 8 frank 's jaars PIÜS X De soldaterij Congo tand Frankrijk Rusland EP «GaSÜQSÖSiï-iSCï VA.\ ALLES W at i i1 Echt en recht, 't oud Volk indachtig Kinderlijk, niet kinderachtig Ypersch, Vlaanf.cn en, bovenaf, God getrouwe ik wezen zal u* De neger en zijne werken HOi\D ufci liet hotel der telephonen in brand 5e Cholera l&tt&LL) Amerika Dat kan iedereen niet Mi Charles Lockhart, een der olie-konin gen, schonk op zijn yoe verjaardag aan elk zijner kinderen een chèque van 1 millioen dollars. Eert ïïiiilionair vermoord Tuiten&ewone begrooting Een oud ongeluk Een middel om eieren te bewaren t I ft n m 't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald. Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER STRATE, Tk 36, te Yper. De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen 't blad is 't o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i o\ erdruk 5 fr. 't honderd. Ieder boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken. LU 4^3, J-\ H va.-, te RL Tk g^.inde Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten Oost-& Westvlaanderen wonen. rt' y-T^yip ')ii,rTW" Wanneer een priester bij het voleindigen van vijftig jaren priesterschap, het altaar bestijgt, om zijn gulden feest te vieren, dan wordt hij door zijne hee!e familie omringd en deze zijn vol vreugde. Zij danken God die dit bijzonder voorrecht aan hun bloed verwant heelt geschonken en zij wenschen met vreugde en met eerbied tevens den weerden jubilaris geluk. Daarom was de i8n September voor de heele christenheid een familiefeest. Vijftig jaar zijn verloopen sedert de Vad -r der Geloovigen voor de eeuwigheid als priester werd gezalfd. a Vijftig jaar sedert Pius priester werd en zoo volkomen priester.dat de Voorzienigh id hem als toonbeeld heeft gesteld voor alle priesters, in een tijdperk waarin de wereld m-er dan ooit behoefte heeft om dooi priesterlijken zuurdeesem te worden verle vendigd. Priester.. Er zijn vrijdenkers geweest die meenden dat Pias X we! etn goed priester, maar toch de man met was om aan 'tihoofd der geheele christene wereld te staan. En ze verstonden niet, in hunne bekrom penheid, dat ze door goed priester zijn den grootsten lof gaven aan den Vader der Geloovigen. Pius X is waarlijk geheel priester, zoowel als onderpastor, leeraar, pastor als later als bisschop, kardinaal, en Paus van Rome. En dat is juist zijn roem en zijn kracht. Hij is priester, dat is, te midden de menschelijke woelingen, de man van God. Laat ons daarover God danken zegt Francois Veuillot in den Univers, dien we hier \ertaalden en volkomen bijtreden. Moeste men de ingezetenen v-->n 't land, ol de kiezers alleen, laten beslissen als hei noodig is onze krijgsmacht met deszells verpletterende laste i te laten bestaau, zoude men voorzeker uitspraak doen, dat ze van den hei ft of ten minste van een derde moet verminderen. De parade mannen van 't leger vragen maar gedurig naar meer soldaten, om alzoo te meer hooge postjes te hebben, die later een vet levenspensioeu zullen weerd zijn. De wetgevende Kamers handelei tegen den wil van 't land, als zij aan de zotte eischen 't militarism het derde van 's lands inkomen afstaan. Men heeft de proef gedaan om eau leger van vrijwilligers te krijgen: de proef is niet tenvolle gelukt Do jongelingen die zich alzoo aanbieden, worden veelal geweigerd door de onderzoeksofficieren, alhoewel ze voor hun eigen lot goed zijn voor den dienst. D legerhoofden werken dus regelrecht tegen de inzichten van 't landbestier. Vele ouders zijn dit jaar in kommernis geenen plaatsvervanger te zullen krijgen voor hunnen zoon, hoewel zij 2u0 fr. gestor hebben. In voorgaande jaren is mij zulks ook voorgevallen, maar ik heb eene onder vinding opgedaan, ik ontving bet bericht dat bij loting vastgesteld was, dat mijn zoon geen plaatsvervanger ging hebben, om reden dat er veel te weinig waien. Een dag of twee later bood een aanwerver zien aan: hij had de lijst van al degenen der streek die moesten eenen remplagant betrachten. Ik gevoelde dat er truc in 't spel kwam, doch ik maakte algelijk overeenkomst mits 1,800 fr. voor t geval dat de Staat mij geen man kon geven, en maar 1,700 fr. voor 't ander geval. Na eenige dagen, toen de aanwervers hunne ronde gedaan hadden, en wat honderden franken gewonnen kreeg het gouvernement hunnen overschot van ma - nen, zoodat ik in de wete ontving dat er nn genoegen te vele waren. Hadde ik gewacht gelijk menig ande, e die ook den toer verwachtten, ik zoude 100 fr. gespaard hebben. De. aanwervers houden hunne waren af van de markt, en als hun toer van verkoopen daar is, kwamen zij ten dage, om daarna hunnen overschot raar den eersten verkooper te zenden. Vv aarsckijnlijk zal dit jaar de uitslag dezelfde zijn. V. (Landbouwer.) In eene briefwisseling uit (Joigo lezen wij het volg nde Wie eenigen tijd in Congo verbleven heeft en de zeden, gewoonten en bezigheden dei negers heelt nagedaan, heeft niet zondei bewondering bemerkt hoe zij door hun eigen, geholpen door de natuur, welke hun hier te maken h< en alles geeft, zich alles weten verschaffen. Wel is waar de natuur helpt hen ten vjlle, maar men moet ook zeggen dat de kunst bestaat in deze natuur ten bate te stellen en er nut uit te trekken. Zij kennen de kunst om ijzer- en kopererts te smelten en te gieten. Als smid munten zij uitde lansen en messen verschillende in vorm volgens de streek, zijn goed afgewerkt en zijn gevaarlijke oorlogwapen-. Tot naaiden, visch haakjes, nagels, armbanden alles weten zij uit het gloeiend ijzer te maken Als houtbewerker kunnen wij hunne Sterk.e, pirogue- of Con oriviet vaartuige bewonderen. Deze zijn gehouwen uit een enkelen boomstam,zoo sterk als beukenhout tamelijk licht afgewerkt en volkomen ie evenwicht op het water. Zulks is een lang en groot werk, gezien de weinige en onvol maakte werktuigen waarover zij beschikken en welke zij zelf moeten verveerdigen. Meest al hun houtwerk is versierd met beeldhouwwerk of insnijdingen; te;- keningen welke regelmatig getrokken zijn. Als beeld- i ouwwerk heb ik hunne zetels bewonderd die daarbij nog versierd zijn met koper nagels of draad, soms ook met gekleurde parelen. Hunne goden, fetichen genaamd, zijn uit een enkelen blok hout gehouwen en in alie deelen is de mensch nagebootstsoms komt hij voor met een dierenkop, zeer. licht te herkennen. In 't verveerdigen van riet-, wis- en alle mandenwerk, zij., zij niet mi te volgen. Alles is met smaak en zorg geylochten, volgers de vereischtea, en soms versierd door teeke- ningen met andere kleuren. Overal maa-.t men potw rk, maar in de R -.zokostreek bezit men een bijzonder talent om die ku.nstveerdig te maken, eu verdei nog het geheim om deze te glazuren Het zijn de vrouwen die zich met dit werk bezig houden. Als zeeldraaiers weten zij zich goed uit den slag te trekken en nemen daartoe het vezelachtige gedeelte van sommige planto welke men in de bosscüen vindt. De koorden verschillen van de dikte eens vingers tot het lijnste onzer naaigarens. De netten voor vischvangst of voor de jacht worden iu de dorpen verveerdird. Hunnen stoffen, geweven uit bast of plant aardige vezels, worden geweven op een soort van getouw, welke veel gelijkenis heeft met. diein onze Vlaamsche gewesten vroeger gebezigd. Deze stoffen zijn sterk en goed afgewerkt. Anderen nemen de schors van den ficus- of gomgevenden boom en, na eene behendige behandeling en klopping, gebruiken zij deze tot kleeding. De eigenaardigheid der boom schors is verdwenen en men denkt een zacht en sterk weefse! in handen te hebben. Dierenveilen worden gebezigd tot bet samen stellen van hoofddeksels; "Anderen maken er schoeisels van, en ik mag zeggen dat deze door de Azandeëeu gemaakt, gretig door de Europeanen, aldaar verblijvende, gedragen worden. In sommige dorpen vlecht men strooien hoeden, die veel gelijkenis hebben met de welgekende Panamahoeden. Door het branden van bananenpelleis, ook andere vruchten weten zij eene zeep samen te stellen, welke van goede hoedanigheid is. Met de palmvruchten maken zij palmolie gebezigd als brandolie of als voedingsmiddel. Na deze zeer bewerkt te hebben, wordt de gezuiverde olie gebruikt als toiletohe. Van de zaden bekomt men zwarte olie, in de Aruwimiestreek gebruikt om het hoofd in te smeeren. Met deze twee soorten van olie wordt een groote handel gedreven tusschen de verschillende dorpen. Door het stampen van sommige houtsoor ten, bekomen zij een rood verfpoeder Goela genaamd, waarmede zij zich het lijf' of sommige voorwerpen kleuren. Andere verwen, zwart en wit, zijn voor hen ook gemakkelijk te maken. Uit zekere planten weten zij zout te trekken. Dit zout, van smaak juist als ons keukenzout, is zwartachtig maar geeft ge woonlijk het uitwerks 1 van Engelsch zout. In andere gewesten werd h -t zout door ui'dampins van sommige waters getrokken. Ik wil altijd doen opmerken dat de naiuur onze Congolanders alles levert, often minste in groote mate helpt. Willen zij suiker of zoet, wel clan gaan ze iu de bosschen en rooven de bieënnesten, welke men daar met honderden telt. Ik heb len honing geproefd en deze is juist als d. mze. iSanne cbikwangen zijn hun brood; dit is gemaakt van maniocwortels. Met dezelf-i wortels, op eene andere wijze behandeld, maakt men bloem. En nog met dezelfde maar manier maniocwortels maakt mou een stijfsel, welke onze amidon of' stijfselblöem vervangt en dezelfde hoedanigheden opleyert. Hét' is zeker dat ze dit produkt niet noodig hebben aangezien de inboorling noch kraag, man chet of b -rstha nd draagt. Maar onze boy» weten zich zulks op deze manier te verveer digen en hunne blanken te voldoen. p het gebied der juw elen, maken zij ar - en halsbanden, oor- en-vingerringen uit fijn koperdraad, uit schelpkens.uit ivoor, uit peerlen, e -z. Vvat luxus aangaat, moet men sonts be- wonderen de manier van het haar der vrouwen te vlechten. Wel is waar de gewone dorpsbewoners, vergenoegen zich met deze c kleuren en geweldig in te vetten, velen weten deze op eene zekere kunstig te leggen. Aan den Evenaar zijn deze alle,langs eene zijde, boven het oor in eenen steert gevloch ten. In de Lomaniestreek brengen zij de hairen in drie steerten langs achter en naar boven gekruld, het gedacht gevende van drie kapstokken. Verder langs de Aruwi- nnerivier vormen zij hunne pruiken in een kussen vol van zwarte olie, die hun langs de wangen en den rug afloopt. Anderen bestrooien hun hoofd met roode verf'. .Sommigó soldatenvrouwen, of werk sters in dienst van den Staat, vlechten hunne korte kroeze)if?e hairen ia regelmatig, lijnen, hetgeen alzoo verscheidene even wij dige halve cirkels op hun hoofd vormt V:D - laten zjet .Jefeëh, een e«kè:ïefl in het midden van het hoofd latende. In de omstreken van Nouvelle Anvers heb ik mannen aan etroffen, die den baard doorwerkt hadden met veelkleurige peerlen hetgeen een nog al goed uitzicht opleverde.' Sedert lang had ik moeten zeggen dat de negei uitmunt in t bouwen der woningen. lansch hun matei ieel vinden zij in de bos schen en dit verschilt van natuur volgens de st. eekalzoo is het dat, voor de soms -> platte -tiriieii, zij zich vergenoegen metgraanbao- dets, welke zeer goede dekkingen geven In de boschstreek bezigt men groote bladeren, en iu, t bijzonder palmbladeren. Dunne woningen zijn voor sommigen met veel smaak gemaakt (t is wel verstaan dar het altijd negerhutten blijven) en ik heb soms dorpen aangetroffen waarvan de regelmatigheid de bewondering van ieder bezoeker uitmaakt. Zooals gij weten zult, zijn zij doctor en apotheker en hechten meer geloof aan hunne kimden en po ders dan aan al ónze inge boorde remediën. In sommige streken verveerdigen zij bij middel der mais eene soort van bier; ande ren tn-kken eenen drank, wijn genoemd, uit de paimboomen, uit de bananen of uit het suikerriet, -lammer geeft het groot gebruik dezer gegiste dranken aanleiding tot bras partijen, den geest kamt in gevaar slachterijen zijn er de gevolgen van. Er is voorzeker nog veel op dit kapittel te /eggen; ik heb eDkel willen opnoemen de handwei ken waarvan de neger zich uit eigene kennis en geestinspanniug heeft weten meester te maken en waarvan ik ooggetuige geweest ben, en tot besluit van dit alles zeg ik dat de Congolander zoo dwaas niet is als ve en zeggen en ik vraag mij soms af wat wij aan deze negers nog moeten komen aanleereu voor hunne meerdere noodwen digheden hij het wapen aan zijnen ouden meester toon de, M. Leonard Was 8o jaar oud. Voor het oogenblik is alle gemeenschap per telephoon in Parijs, en tusschen Parijs, de departementen en den vreemde, afgebro ken Ten gevolge van een gebrek in de draad leiding is zondag avond brand ontstaan in het midden telëphoonbureel van de rue du Louvre, en in weinig tijds breidden de vlam men zich geweldig uit. Alle de groepen pompiers werden ontboden het vuur werd langs alle kanten dapper aangevallen; doch, ondanks alle pogingen, nam het gestadig toe en om 9 1/2 uren stond geheel het hotel der telephonen in brand. Die gevreesde en vreeselijke ziekte heerscht op schrikbarende wijze in de Rus sische hoofdplaats en in vele andere russische steden. De mogendheden nemen ten allen koste maatregelen om dien geeselte keer te gaan. Waren, uit Rusland herkomstig worden of geweigerd of ten minste ontsmet en dagen en weken lang moeten de reizigers afgezon derd blyven als ze enkel in streken geweest hebben waar de besmetting heerscht. In St Petersburg breidt de ziekte nog labm Zi -I-Schuren, een emkéJeflUgSltèT ^Würi^tritröf ifyh m?,'n pn VH.ii hö*. hnofV) 11 Ziju vriend, M. Singer, van Pittsburg, deed meer. Op den dag zijner gouden bruifolt deelde hij zijne fortuin uit onder zijne bloed verwanten. Op het diner vond elk zijner 5o genoodig- den eene envelop inhoudende8oo,ooo dollars totaal 16 millioen dollars of 80 millioen frank. Hij zelf hield g mdlioen dollars om zijn ouden dag door te brengen, onafhankelijk van zijne kinderen. M. John Leonard, millionnair en een der grootste meesters van smeltovens van Ame rika, werd donderdag in zijn werkkabinet, door zijnen bijzonderen kommissaris. M. W. G. Philippsdood gescheten. De dader beweert dat h'1 d>n revolver aan de deur van het hotel van MTLeojard gevonden heeft en dat het schot afgegaan is, terwijl geneesmiddelen, geen bekwame verplegers meer genoeg, zelfs doktors en doodgravers zijn er te kort, en de plaatse zelf om de zieken te verplegen begint te ontbreken. Er is besloten de scholen voor ruim ee e maand te sluiten eu de schoolzalen in te richten als gasthuizen, maar bedden, lakens, deksels en andere benoodigheden zijn ook te kort. Aldus vertelde t een Russische geneesheer aan een briefwisselaar van de New York Herald. In de buitenwijken is het nog veel erger gesteld en de toestand is er volgens denzelf den geneesheer onbeschrijfelijk. Rusiand, na de rampen van den oorlog vandenihilisteu en misschien Dog meest van de bestuurders, komt de nieuwe ramp waar lijk de maat doen overloopen. Er wordt hevig geklaagd over de onge looflijke verwaarloozing waarvan de over heden en het publiek blijk geven tegen den ge.esel, die schrikwekkende vorderingen maakt. In het ministerie van den handel, gelegen rechtover het waterpaleis, werd een bediende plotseling door de vreeselijke ziekte aangetast, en men moest hem naar het gasthuis dragen. Niettemin wilde men den bediende, die in zijne plaats kwam, verplich ten het bed te gebruiken van zijnen voor ganger zonder dat het ontsmet was. 't Is maar toen gansch het personeel van het ministerie krachtdadig protesteerde, dat men er toe besloot het bed te ontsmetten! Talrijke huurrijtuigen, die bij gebrek aan ziekenwagens er zijn er slechts 20 voor gansch de stad - de zieken vervoeren wachten om ontsmet te worden. Maandag stierven er in volle straat twee personen; hun lijden was schrikwekkend. Van de zie ken behooren er 72 per honderd tot het ma: nelijk en 28 tot het vrouwelijk geslacht; men vindt slecht een kind per honderd zieken. Uit Warscbouw wordt gemeld dat men er zondag het ziektegeval waargenomen heeft, 't Is.eene vrouw uit de Knockmalnastraat, die de enteekens vertoont van den geesel. Er wordt te St-Petersburg verteld dat er vier gevallen van cholora waargenomen zijn in het winterpaleis. De cholora is ook verschenen langsheen de lijn van den finschen spoorweg; aan boord van eene finsche stoomboot, komende van Biorko, was er een geval met doodelijken afloop. Verscheide gevallen van cholora zijn aan gestipt aan boord van eene stoomboot, uit St-Petersburg naar Engeland vertrokken. Te Croon;,tadt woedt de ziekte reeds zeer hevig, maandag werden er 50 gevallen aan- geteekend. Bij geelzucht en galsteenen geeft men den zieke eiken morgend 2 a 3 rauwe eier dooiers Bij brandwonden bestrijke men de verbrande huid zoolang met versch eiwit, tot de pijn wegblijftdan plakt men over de wonde bet witte vlies dat tegen de eierschaal kleeft. Een goede brandzalf maakt men door een eierdooier met ongezouten boter te vermen gen. Een andere zalf voor brandwonden is eier dooier, in kalk water en lijnolie. Bij gespron gen of winterhanden en lippen mengt men in gelijke deelen eiwit en glicerine ondereen en bestrijkt men daarmee de zieke deelen. Genezing volgt spoedig. Zuurdeeg, ongezouten boter en een eier dooier tot zalf gemaakt is goed voor een gezwel. Blijft een graatje of ander voorwerp in de keel zitten, dan drinkt men een of twee eiers uit en het onheil is spoedig voorbij. Tegen den vijt en zwerende viDgers ge bruikt men rauwe eieren als verzachting en geneesmiddel. In een versch hoenderei wordt met een scherp mes een gat gemaakt, zoo groot, dat men er den zieken vinger gemakkelijk doorheen kan steken -en deze wordt dan met het daaraan hangende ei met watten en een doek omwonden. Eiken mor gend en eiken avond wordt dit verband ver nieuwd. Het staatsblad kondigt de wet af, hou dende de begrooting der buitengewone ontvangsten en uitgaven over het dienstjaar 1908. Onder uitgaven komen voor: Telegrafen en telefoon. Nieuwe lijnen, gebouwen, toestellen, netien, enz., 6.940.000 fr.; Zee wezen. Aankoop van een turbine-paket- boot, 1.200.000 fr; Paleis van Brussel en inrichting van de Paleizenplaats, i.5oo.ooo fr.; Waterwerken. Schelde: Onteigenin gen en werken, i 525.000 fr.; Leie onteige ningen en werken, 1. i5o.000 fr,; Vaart van Gent naar Oostende; Onteigeningen en werken, 5o 000 fr.; Vaart van Gent naar Terneuzen: Onteigeningen en werken, 2. 3oc.000 fr.; Haven van Oostende: Onteige ningen en werken. Aanlegging der toegangs laan naar de nieuwe zeeïnrichtingen en uitbating van een openbaar veer tusschen de twee oevers der haven, 2.000.000 fr.; Aan- leghaven van Heist: Onteigeningen en wer ken. Jaarwedden, dagloon en vergoedingen der ambtenaren en beambten, belast met het toezicht en controol der werken. Vergoedin gen der ambtenaren, leden der gemengde commissie van de controol. Bouwen van een havenkom voor de visschersbooten en van eenen gezondheidspost, Honoraria, 2.200. 000 fr.; Onteigeningen met het oog op de verhooging der poldergronden' van Borger- weert, op de grond-en geschiktmaking dezer streek; alsmede voor het aanleggen van gemeenschapsmiddelen tusschen gemelde streek en Antwerpen met aangrenzende gemeente (art. 5, van gezegde wet), 2.000. ooOfr.; Haveninrichtingen van Antwerpen: Onteigeningen en werken, baggerwerken, 4.000.000 fr, 0:> 29 juli laatstleden kwam in volle snelheid te Florentville, langsheen de boor den der Semois en op den weg naar Chiny, in Luxemburg, een automobiel aangesnord. Op den boord der baan stond een land bouwer, de heer Ghislain Goffinet, bezig met landbouwwerk te verrichten. De ma chine liep recht op den man, die omgewor pen werd, een schouder werd ontwricht en talrijke andere kneuzingen bekwam. Sinds was hij ziekelijk en zijn toestand verergerde derwijze, dat hij dinsdag morgend bezweken is. Het parket van Aarlen heeft zich ter plaats begeven De lijkschouwing van M. Goffinet is bevo len. De automobielrijder is gekend. Hij woont te Naaien. Het tijdstip aangekomen zijnde voor de bewaring der eieren, achten wij het nut tig een eenvoudig middel ter bewaring aan onze lezers bekend te maken. Dit middel, dat weinig bekend is en als j l het beste en zekerste mag aanzien worden, et 61 ais geneesmiddel J3 van eieren in groote kisten of tonnen bij Dat hoendereieren een licht verteerbare lagen te schikken, zorg dragende boven en voedzame pijs, voor gezonden en zieken (iedere laag, een halven centimeter dik, zout en naast de melk een der meest versterkende j te strooien en de kist of ton daarna dicht te middelen zijn, is algemeen g kend. Minder j sluiten. schijnt zijne geneeskracht bij uitwendig De kist of ton daartoe gebruikt, moeten zi k er gekend te zijn. j voorafgaandelijk met papier gepiakt en den t Wit van een ei met suiker en citroensap bodem insgelijks met eene dike lao.^ keu- j Ikenzeut biiekt worden. vermengt is goed tegen heeschheid.

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1908 | | pagina 1