SpreeKdraad 52
W€
i^Ric mnmrn
Op Zaterdag 13" Februari 19D9.
5 centimen *t blad.
Te trekken bij den Uitgever, 7* 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 8
VOO!! OEN Pv S
Te lezen door.
mijne vrouw I
$G" GG~GG m G G G G GIR
DuitschhnÜ
Frankrijk
02 Fran rijk
Belgisch Congo
Spanje en fortugaal
In den Balkan
Abyssiniu
Ledger echt van
West-Vlaanderen
Voor de italianers
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
liü.M) 1 WeK LD
>a reis van prins Ubert
naar Congo
Koord te Brugge
[\J00rd te Cortemarck.
iVIGentü Vandeghïnste
DIT IS
EN OMMELAN
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 ir. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER
STRATE, Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten o fr. 15 de reke binnen 't blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i o^ erdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agence Havas, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE HE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN Yper, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
De inschrijving van dit )aar is volgens den
wensch van Z. H. bestemd, ten voordeele
der slachtoffers van Sicilië cn Calabrië.
Vorige lijst 1390.50
N W. Yper, voor de zegening van
een geheel huisgezin 20 UO
Onbekend 10 00
Congregatie der Jonge Dochters,
Elverdinghe 9t.00
Eerw lieer Plouvier. pastor,
Westnieuwkerke 15.00
Dat vraagt een woordje uitlegging.
Waarom moet een artikel.dat over de pijp
en tabak handelt, nu precies gelezen worde;,
door mijne vrouw, die nooit eene pijp rookt
en. wat erger is van den tabak een grooten
alkeer heeft? Dat zal ik u zeggen.
Van jongs af ben ik een groot liefhebber
van de pijp. Geen aangenamer verzet voor
mij aan huis dan een flinke pijp Nu, dai
kan mijne vrouw slecht lijden. Meermalen,
honderdt malen, is zij daartegen opgekomen
en dat nogtnet hevige woorden; even dikwijls
heb ik haar willen antwoorden maar., 'tis
moeilijk tegen een ovenmond eapenl Nooit
liet mijne vrouw mij den tijd om een volledig
antwoord te geven; maar, wetende dat zij de
gazet van voor tot achter leest, heb ik ge
dacht mijne goede redenen tot rooken hier
uiteen te zetten en haar aldus te antwoord e n
zonder dat zij mij in de reden valt.
Het rooken. zoo beeft zij verklaard, is
schadelijk voor geest en lichaam Oct?
kom. dat gelooft immers niemand. Sinds
meer dan 3oo jaren hebben de menschen
in Europa gerookt, en, in plaats van te ver
zwakken, worden zij voortdurend siimmeren
sterker.
In de voorgaande eeuw was de gemiddelde
leeftijd maar 29 jaren, en thans volgens de
uitrekeningen is hii tot 33 gestegen. De ge
leerdheid en de wetenschap breiden zich
meer en meer uit; alle jaren worden nieuwe
uitvindingen gedaan, meer geheimen van de
natuur ontdekt.
Dat kan waar zijn in 't algemeen,- doch
•niemand zal loochenen dat het gebruik van
•tabak oorzaak is van slechte spijsvertering
en van veel zenuwziekten 1
Och Heerel Wie klaag, meer van slcch
Ne spijsvertering, over maagpijn en bleek
zucht, de mannen, dierooken, of de vrouwen
die het niet doen? Heel zeker.de vrouwen
Zoowel de oude meekes, die in den hoek
zitten te pruttelen, als de jonge dochters die
niet zelden eene voiiette dragen om hare
bleekheid te verbergen of zoudt ge mis
schien denken dat die juffertjes in t geheim
een pijpken of een cigarette aansteken f
Zenuwziektenl Wie durf' het zeggen! de
Duitscher pilt en paft uit zijn lange pijp; de
Hollander rookt pijpen of sigaren van 's
morgens tot 's avonds, terwijl de Fransch
;man en Italiaan slechts bij uitzondering een
cigarette opsteken. Nochtans staande Hol
landers en Duitschers bekend voor huunt
tbedaardheid terwijl de zenuwachtigheid van
de prtkkelige Italianen en Franschmannen
spreekwoordelijk is geworden.
Maar wat plezier kunt ge er toch in
vinden, gestadig aan die pijp te zuigen? 't Is
een onuoodige geldverkwisting!
Och vrouwkei Kan men spaarzamer
zijn geld opleven dan dooreen pijpensteelkc?
Voor een enkel pasteike, da' gij bij den
suikerbakker koopt, kan ik twee laoge dagen
mijne pijp stoppen en uitrooken en pleizier
hebben. Ja, oprecht pleizier!
Ik rook aan mijn werk om mijnen geest
wakker re houden en mijnen ijver t prikke
len.
Ik rook, wanneer ik alleen ben om mij
ovei het gemis van... mijn lief vrotiwke te
troosten; en ook in h^ar gezelschap, om
dat de pijp, zoowel als mijne vrouw, de
vriendin was mijner jeugd.
Ik rook in de droefheid, en met den rook
vervliegt en verdwijnt het leed; ik rook
ïn de vreugde, en met den tabakswalm
dwarrelen nieuwe geluksbeelden voor mijne
oogen.
Hoe dikwyls heb ik op reis aangename
kennis gemaakt en vriendelijk geze'schap
getroffen, omdat ik eenen heer, die tegen
over mij zat, heel gedienstig een brandend
Stekje aanbood! Een onuooze! solferstek
je m een sigaar op te steken wekie vertrou
wen en deed het vuur der christelijke liefde
ontbrandenl
Hoe dikwijls heb ik met duchtig aan mijn
pijpte trekken, een heftig woord op mijn
lippen kunnen tegenhouden,als mijne vro w
hare kwade luimen op mij zocht uit te wer
ken! Echt waar! In de families waar de man
op lijd weet te rooken, breekt zelden of nooit
een huiselijk onweer los; daar is de pijp de
paratonnerre of donderroê, langswaar de
oooze kuren en schimpwoorden vandeviouw
afglijden zonder brand te stichten.
Een man, die niet rookt, is dikwijls, ge
woonlijk bijna altijd een kniezer, een vrou-
wenplager, een moeial in 't huishouden. Is
hij kwaad geluimd, hij zal bet zijne vrouw
doen bezuren; weet hij niet hoeden tijd
om te brengen, in plaats van te rooken, zal
hij o-eral zijn neus insteken, tot in de potte-
kes en pannekes op de stoof.
Vrouw-lief, dankt den Heer, dat Hij de
tabaksplant liet groeien enu eenen man gaf,
die er gebruik weet van te mdten. Mag de
koffieboon d-n naam dragen van vrouwlie-
troost dan mag de pijp beeten: vredebewaar-
drr in 't huishouden.
De aandacht van alle staatsmannen is tegen
woordig op Duitschland, waarde koning van
Engeland en zijne echtgenoote thans in
bezoek zijn bij hunnen neef', Keizer Willem,
die Oom enMoei metuitnemende veel vriend
schap ontvangen heeft. Neef Nicnte waren
ten andere ook opperbest ontvangen 111
Eng'-land en feesten van alle slag werden tei
'hu,uier eere gegeven do r d- Engelscben.
Maar in politieke is die betoogde vriend
schap soms zeer bedriegelijk. en niemand kan
Zeggen als zulk een die in 't openbaar bezig
is met Majesteit of M. X als zijn besten
vriend uit te maken, niet op 't zelfde oogen-
biik denkt hoe hij best dien besten vriend
zal kunnen foppen of verneuken. Wij, een
voudige menschen, en verstaan dat niet en
zouden geneigd zijn om zulke vriendschap
als judasserij uit te schelden.
In polities is zulks ddtrelijksch brood en
niemand vind daar erg in.
Is dit nu het geval met de Duitsche en
Engelsche vorsten? Is Willem bezig met
Nonkel Eduard te trachten in 't zeteltje t
zetten n of gelijk het nu winter is, 0 bij 't vier
te zetten Wie weet dat
Sommige duitsche gazetten denken dat
Engeland er belang bij heeft nu in goed,
vriendschap te leven met de Duitschers en
dat het daarom is dat de Engelsche Vorsten
naar Berlijn zijn gereisd om Willem, hunnen
neef, en zijne familie te bezoeken.
Bij het feestmaal dat ter eere der Engelsche
Vorsten werd gegeven zat de Engelsche
Koning nevens Willem den Keizer en aan
de andere zijde de Koningin. Rechtover hen
de duitsche kanselier Von Bulow.
Aan tafel werden twee heildronken voor
gesteld: door Keizer Willem aan de Engel
sche Vorsten en het engelsche volk, door
Koning Eduard, aan Neef Nicht en aan
de duitschers.
Als men de sprekers gelooven mag dan is
hun vurigsteverlangen hetgeluk van hunnen
evenmensch en de vrede ouder het vo k.
Maar indien we geen overgroot belang
echten aan de feestelijkheden van Berlijn,
noch aan de eere-companij die aan de statie
de engelsche vorsten afwachtte, noch zelfs
dat Keizer Wnlem gekleed was als Engelsche
veldmaarschalk bij de aankomst van Nonkel
Eduard van Engeland, toch is er deze week
een groo'en stap vooruitgegaan in het be
houd van den vrede voor Europa.
Frankrijk en Duitschland hebber eene
overeenkomst gesloten voorde zaken in Ma
rokko, waar hei sedert maanden en maanden
dreigde oorlog te worden, niet onder de
Afrikanen, maar wel onder de Europeanen,
om wille van de voordeeien door Europa be
komen en waarvan al de landen zooveel
mogelijk wilden genieten.
'f. Is niet alleeu den eersten keer, tijdens
zijne regeering, dat de Koning van Engeland
te Berlijn komt, maar l et is zelfs 186 jaar
geleden sedert de laatste maal een Engelsch
Souversin de Pruisische hoofdstad bezocht
heeft. Het was den 8 October 1723 dat
Georg I daar zijn schoonzoon Friedrich-
Wilhelm I bezocht.
Eduard VII zal Zaterdag morgend laDgs
België r aar Engeland terugkeeren. De ko
ninklijke trein "zal om 7 ure 's morgens te
Herbestal toekomen hij zal eene halve uur
te Schaerbeek blijven en vervolgens de reis
naar Kales voortzetten.
Uit talrijke streken van het Duitsche rijk
komen berichten van grooteoverstroomingen,
die overal vrecselijke schade aanrichten. De
spoorweg tusschen Keulen en Giessen staat
onder water en de treinen loopen niet meer,
doorJien eene brug is weggespoeld. Te
Würzburg is de helf'dar stad onder witer
en de trams doen geen dienst meer. Te Nu-»
renïierg zamelt het stadsbestuur geld in om
dezen ter hulpe te komen die in de over
strooming a'les hebben verloren. Bij Pader
born is een brugge weggespoeld en de helft
van Westphalen staat onderwater.
Woausd-'g morgend h.-eft het schavot
lienst gedaau te Albi. De onthoofden zijn
Siinorre en Besse, die m t het doe te out-
v uchten, den gevaugonbewak -r Moulet 'e
A'bi vermoord hebben ,n gepoogd de
opperbewaker Do at om hals te brengen.
De beruchte kerkdn f Van Turnhout ver
scheen Maandag voor het eedgerecht van
Dowaai, met zijne medeplichtige Clara
Tytgat.
Van Turnhout bekende al de diefstallen
die hem toegeschreven wer ien en bewet-rdi
dat hij nooit drukking op zijne med plich-
ïge uitgeoefend neefi.
V <u Turnhout werd veroordeeld tot 1
jaar opsluiting en zijne m deplictitige Cla a
Tytgat werd vrijgesproken.
In het krijgsgasthuis te Tours, waar sed.r
ang de zusters weggejaagd zijn, lap d
schoonzoon van minister Caillaux ziek. Da
alles daar verwereldlijkt is, moest natuurlijk
zeer naar de goeste ziin zoowel van gods
dienst hutenden vader ais van den ziekei
schoonzoon: geen zusters meer, geen kruis-
1 eeld meer, niefs da' nog aan God of gods
dienst denken doet, en dan nog die werel.
lijk ziekendienders en diensters, die toer
zoowel de zieken bezorgen
Jamaar, na een paar dagen werd de zieki
uit het gasthuis weggedragen en ter verple
ging toevertrouwd aan... de witte zusters,
een van de zeldzame kloosterlingen die nog
in het fransche land te vinden zijn!
En de wereldlijke zieken ïeusters
Och dat is goed voor arme menschen
maar zoons of schoonzoons van ministers
hebben meer betrouwen in deze die zij eld-- rs
doen het land uitjagen... als zij zelf ze nie
noodig hebben.
Gelukkig dat de franschen gewend zijn
zich te iaten foppen 1
Deze reis, met du overtocht van Antwerpen
naar Bomt inbegrepen kan op vier maanden
lijd gedaan worden.
Luitenant kolonel Malfeyt en Dr Etienne
zullen den Prins vergezellen. Zij vertrekken
drie weken vroeger, te gare met Minister
Rankin, ten einde zelf, ginder, de toebei'ridsels
van zijn bezoek 11a te zien.
Een geleide negersoldalen, onder 't bevel
van Kolonel Malfeyt zal den Prins in Congo
ver ezellen.
Koning Manuel II zal een jachtpartijtje
h >uden te Viilaviciosa en Koning Alfous
XIII zal hem daar een bezoek brengen en
aan de jmht deel nemen.
Deze bijeenkomst, welke twee dagen zal
duren, heeft geen poi'tiök doel volgens de
ministeriëele pers.
Dat is in de landen gelegen ten zuiden van
Rusland en ten oosten van Oostenrijk, schijnt
er nu ook minde;- gevaar van oorlog. De
nelanghebbende mogendheden onderhande
len met elkaar en zullen misschien wel tot
eene vriendelijke overeenkomst geraken.
Bulgarie zal misschien wat meer moeten
overnemen van de schuld der Turken, en
Turkije wat min mogen eischen. Het bedrag
va heel d" Bulgaatsche schuld beloopt 184
Minister Renkin houdt zich onverpoosd
bezig met de inrichting van het openbaar-
onderwijs in onze kolome. Nieuwe scbolei
zullen geopend worden in de distriktci
Bangnla, Leopodville, Lac Leopold II,
Ouellé. CoquiihatviUe en Neder-Congo.
De Broeders der Christelijke scholen zul
len aanstonds scholen openen te Boma
Leopoldville en te Lusambo.
Over eenige dagen kwam het bericht toe
van het overlijden van Pater Wolfers, van
de Paters van 't H. Hert te St Quentin.
In November was Pater Wolfers verplicht
in eene enge prauw de rivier N'Gaya over t
steken. Het water stond hol en men kou
slechts ^met de grootste moeite tegen de
stroomiog op
De n gers die liet bootje voerden werden
ten laatste uitgeput vau krachten en moesten
het vaartuig laten drijven waar het wilde.
De prauw botste met geweld tegen een boon
die dwars over de rivier gevallen was, en
zonk. De negers zochten in het zwemmen
hunue redding, a^ook de Pater. Doch een
enkem der negers die niet zwemmen kon,
ging verdrinken De missionnaris wilde hem
redden en riep hem toe dat hij zich aan zijne
k'eederen zou vastklampen. Het gevolg was
dat beiden verdronken.
De reis van prins Albert naar Congo zal,
injhet geheel omtrent drie maanden duren,
drie weken om te gaan, zes weken vei blijf
in'het zwarteTaüd, en drie weken om terug
te komen. Waarschijnlijk zal de prins den
stroom opvaren tot in het distrikt der Stan
ley-Falls. Hij zou dan langs denzelfden weg
terugkeereu tot aan de monding van den
Kasa'i en eenige dagen op dien tweeden
stroom varen.
Men denkt dat Prins Albreckt al te plaatsen
zal bezoeken waar de onderzoekscommissie
over vier jaar zich opgehouden heeft. Zijne
K. 11 zal waarschijnlijk den Corigosfoom
opvaren tot aan Ponlierville en langs Nyangwe
lerugkeeren, en gedeeltelij Is dezen afstand met
den spoorweg der Groote Meereu afleggen.
Vfenne
BovNieX
aSfieie'
!>6'
©£>öf«*
Nogthans, Keizers, Koningen, rijken en
armen, als de Heer hen roept,ze moeten meê,
en de macht op de wereld telt niet meer, eens
dat de groote Meester spreekt.
IN ITALIË
Uit Calabrië en Sicilië zijn er aan den Paus
talrijke aanvragen om hulp toegekomen voor
de steden en dorpen, door de aardbeving ver
woest. De II. Vader heeft doen bekend maken
dat die vragen rechtstreeks moeten gericht
worden tot de bisschoppen der geteisderde
streken die volmacht ontvangen hebben om de
hulp uit te deelen. Daardoor wordt alle ver
traging vermeden en men is zeker dat de on
derstand in de handen der ware noodlijdenden
zal terecht komen. De pauselijke inschrijving
beliep Woensdag 2,750.000 fr. Mgr. Cottafari
is te Messina aangekomen aan boord van de
«Catalogna,» met nieuwe hulp van den Paus
voor de slachtoffers.
Wij hebben reeds gesproken van den
«Telefono» van Messina, een goddeloos
schimpblad, dat in zijn nummer van Kerst
mis eene schandelijke nabootsing der novene
ter eere van het Kindje Jesus afkondigde en
daarin dorst drukken dat, indien God zijne
almacht wilde toonen, Hij maar eene aardbe
ving moest doen plaats hebben. Er wordt nu
gemeld dat de schrijver dier godslastering al
de leden zijner familie in de ramp verloren
heeft en zelf zinneloos geworden is.
Uit Messina is de tijding toegekomen dei-
dood van een belg, die aldaar verbleef. Het
is M. Alfons Verhaeren, een Brusselaar, 57
jaar oud, den 28 December 1908 gestorven als
slachtoffer van de ramp in de zeeengte van
Messina. M. Alfons Verhaeren, verwant van
den dichter en- van den schilder van dien
naam, bestuurde in Sicilië eene nijverheids-
onderneming.
d S2,
KAAKTE DER STATEN VAN DE
BALKANS
millioen frank, en de Turken zijn content,
als Rusland kwijtschelding geeft van hetgeen
er nog te betalen is aan dit land, dat is 74
jaardoodirigan van 35o.ooo pond. Op die
maniere is 't Rusland die den afloop der
zaken in handen heeft.
Blijft dan nog de S irviers, die veib tterd
zijn omdat ze met Oostenrijk niet mogen
oorlogen. Ze willen spijts alles, -"et het voor
jaar tegen den grooten gebuur te velde trek
ken. Als men de kaart beziet die wij vandage
geven, met de vergelijkende tafel der bevol
king a'ionder, dan schijnt den krijgsgeest
bijna uitzianig, en waarlijk als de strijd van
een haasje tegen eenen leeuw.
Zal men dien overdr ven strijdlust kunnen
verkoelen, of krijgen we waarlijk ginder oor
log bij een paar maanden. De tijd zal het
uitwijzen.
Keizer Menelijk, de eertijds zoo machtige
vorst van Abyssinie, ligt op sterven,ten min
ste zoo vertellen de tijdingen der groote dag
bladen, al zijn er ook die twijfelen aan
's Keizers ziekelijkheid.
W
efivjii', hS
KEIZER MENELIJK
Verleden week Vrijdag werd voor het
eedgerecht opgeroepen de afschuwelijke
moord gepleegd den 6 November, in de
Smedestraat te Brugge, op Richard Billiet,
door August Thuyn, scheepslosser, geboren
te S' And ties den 2 5 September i883.
Op 6 November, rond 10 ure 's avonds,
was Thuyn in de herberg La Hongrie
in de Smedestraat, waar ook Richard Billiet
en Jozef Rosseels zat.n. Men had daar
getwist over het recht dat een eigenaar zou
gehad hebben van duiven die op het land
komen, dood te schieten. Thuyn kreeg geen
gelijk, kwam in gramschap en werd door
den baas aan de deur gezet. Wanneer de
andere twee de herberg verlieten werd Billiet
aangevallen door Thuyn en kreeg verschei
dene messteken waarvan twee die de darmen
en het lever geraakt hebben, 's Anderdaags
stierf Billiet in 't hospitaal
De gezwoornen oordeelden Aug. Thuyn
plichtig aan vrijwillige moord zonder voor
bedachtheid. Bijgevolg veroordeelde het hof
hem tot 20 jaar dwangarbeid. De burger
lijke partij bekwam 2000 fr. schadever
goeding.
De zaak ten laste van Desire Daene van
Cortemarck, beticht van moord op den
genaamden Pagie is Di-isdag afgeloopen.
De gezwoornen oordeelden Daene plichtig
aan vrijwillige slagen en wonden, die den
dood veroo zaakt hebben met inzicht ze toe
te brengen, doch zonder voorbedachtheid.
Het hof veroordeelde Desiré Daene tot het
maximum der straf, 't zij 10 jaar opsluiting.
Zondag 14 Februari, ten 4 ure, geeft de
Krjjgsoverheid een groot feest ten stadhuize,
Deloekezaal. Het muziek van het derde linie
zal zijne medewerking verleenen. Ingang
al de Neermarkt.
Kaarten aan 3, 2 en 1 fr. te bekomen aan
den ingang der zaal.
Ten 12 1/4 ure 's middags, wandelconcert
inde Halle, Groote Botermarkt
van Bissen hem heeft de eer te
laten weten dat er den 23n
Februari 40 PONEYS zullen toe
komen in de Bascule te Yper, en daar aan
voordeelige conditiën zullen te koop gesteld
worden. I)e nic-t verkochte zullen 's an
derdaags op de markt te koop gesteld
worden.