SpfBoRdraad 58
CONCERT
ZÜ mochten niet trouwen
>p Zaterdag 17 Juli 1909
5 centiemen 't blad
44e jaar. Talmerk 3165
Te trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boferstrate, te Yper, en bij 's landsbooascinapwezen ofte post, tegen 3 fronk 's jaars
Zomerfeesten
•j» m sa m m m
Woensdag '2 S Juli 1909
Stad Yper
Vreemd hout
Nuttig sport
Soldaten'-Wet
Slecht geld
ROND DE WEB EU)
Vrank rijk
VAN ALLES WAT
Aardige grap
MQ'&QQQm'QQ
STADSNIEUWS
Yper-Doornik
Duitschland
11 Juli
Hij wielplein
Zondagrust
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
m
Zondag 15 Oogst
Zondag 22 Oogst
f
R. COLAERT.
1909
1909
Zaterdag 31 Juli
Zondag 1 Oogst
Maandag 2 Oogst
Dinsdag 3 Oogst
Woensdag 4 Oogst
Donderdag 5 Oogst
Zondag 8 Oogst
ALB. BIEBUYCK.
atham
tfl
D I T IS
'T NIEUWSBLAD w TPEB
EN OM M ELAN DS
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
fs Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER-
STRATE, Tk 36, te YPER.
De bekendmakingen kosten o fr. i:> de reke binnen 't blad is *t
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE Havas, te Brussel, Tk 34 in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN Yper, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
e^scm
Zondag 18 Juli 1909, om 2 ure RuItebs-
feest in het Rijwielpleiu, ingericht door de
Cercle Equestre
Om 8 ure, Concert door de Koninklijke
Fanfare op de kiosk der Groote Markt.
Woensdag 21 Juli 1909, (Nationale Feest
dag) om 11 ure, Te Deum in St Maartens
kerk.
Om 8 ure, Concert door bet Muziek
van 'J 3' Linieregiment.
Ai.gemkene Verlichting der Groote
Markt. Zondag 25 Juli 1909, om 8 ure,
Concert door de Stadsharmonie.
ter gelegenheid der Nationale Feesten
om 8 ure 's avonds, op de Markt
door het muqiek van
't ,?e Linieregiment onder de leiding van
M. Vandewalle
PROGRAMMA
ie deel
1. Marche Jubilaire. JMuldermans.
'2. Ouverture du Vaisseau
fantöme. R. Wagner.
3. Aimer el souffrir. valse. B. Trespaillé.
4. Fantaisie sur f Opéra
Werther. Massenet.
2e deel
1. Fantaisie sur Miss LIelyeti. Audran.
2. La Volière, polka pour flute. Daoard.
(Soliste, M. Devogelaer),
3. Le Jongleur de Notre Dame. Massenet..
arr. p. Frans Deconninck.
4. Les deux pigeons, ballet. A. Messager.
Algemeens verlichting der Markt.
's Middags, CONCERT, Groote Markt.
Ten 5 ure, Vandenpeereboomplaats,
OPSTIJGING VAN EENEN LUCHTBOL, onder
de leiding van M. J. Dumortier.
Ten 6 ure, CONCERT, Groote Markt.
Ten 9 ure, Vandenpeereboomplaats,
OPSTIJGING VAN EENEN TWEEDEN LUCHTBOL
MET VUURWERK.
INHULDIGING VAN DEN NIEUWEN BEIAARD
met Concert, door M. Denyn, beiaardspeler
van Mechelen,
Ten 8 ure, CONCERT, Groote Markt.
Wedstrijd in liet Lijnvissclien, ingericht door
de Maatschappij De Dappere Lijnvisschers».
Wedstrijd in Hondenafrichting, ingericht dooi
den Berger Club
Chineesclie Cibelschieting, op St-Pieterswijk.
Ten 8 ure, CONCERT, Groote Markt.
ONDERSCHEIDENE FEESTEN
Wedstrijden in verschiilige spelen, inge
richt door de verbondene maatschappijen,
zullen plaats hebben op Tuindag en de vol
gende Zondagen.
Feesten zullen gegeven worden in de
buitenwijken.
De omstandigheden der prijskampen en
feesten zullen door bijzondere plakbrieven
aangekondigd worden.
ALSEMEENE SCHIKKINGEN
Gedurende de kermis zal bet publiek vrijen
toegang hebben tot het Museum en de Halle
(Nieuwwerk).
Gedaan in fitting, te Yperden ig Juni igog.
Dl Burgemeester Voorzitter,
men zou moeten beginnen, zei koning
Karei II aan zijne geleerde bolien en hij had
gelijk.
Tot aan de troonbestijging van Napoleon I
was het den leeraars der Universiteiten ver-
ij boden te trouwen. In 1452 verklaarde de
5 faculteit dat het vanwege den ieeraar eene
lafheid was in den echt te treden.
Een geleerde kan, zoo luidde dit soort
edict, niet tezelfdertijd aan eene vrouw en
aao de wetenschap toebe ooren.
In de XVle eeuw nochtans, waagden twee
i professors het zich eene levensgezellin te
kiezen. Het gevolg voor hen was dat zij uil
l de faculteit gebannen werden,
In Maart 1808 dus pas honderd jaar
jj geleden verbood Napoleon I de rectors
i en censors der Keizerlijke kollegiën, het
huwelijk en alleen de leeraars der iiceums
waren niet aan de verplichting, eeuwig jonk
man te blijven, onderworpen.
Op een eilandje in den stillen Oceaan is
i een boom ontdekt, die 3o voet hoog wordt
f en zijn takken uitspreidt als een parapluit.
Bladeren zijn er niet aan. Het hout is hard
als ijzer, en kan bewerkt noch gebrand
worden.
Ten 8 1/2 ure, CONCERT, Groote Markt,
door de Stadsharmonie.
l en io ure, Uitgang van de Processie van
0. L. V. van Tuine.
's Middags, CONCERT, Groote Markt,
door de Koninklijke Fanfare.
Fen 2 1/2 ure, Stoet en Inhuldiging van de
Vlag der Maatschappij Anciens Militaires.
I en 6 ure, CONCERT. Groote Markt.
Ten 9 ure 's avonds VUURWERK, op he,
Minneplein.
1 en 10 ure, in de Halle, Prijsdeeling aan de
Leerlingen der Staatsmiddelbare school voor Jongens.
I en li ure. Wedstrijd van Hondengespannen.
's Middags, CONCERT, Groote Markt.
Ten 2 ure, Boomgaardstraat, Hondenloop.
Ten 8 ure, CONCERT, Groote Markt.
Ten 10 ure, in de Halle, Muziekvoordracht,
door de leerlingen der muziekschool.
's Middags, CONCERT, Groote Markt.
Ten 8 ure, CONCERT, Groote Markt.
Fen 3 ure, in de Halle, Prijsdeeling van den
Wedstrijd in Orde en Netheid, ingericht door
het Beschermingscomiteit der Werkmans
woningen.
Ten 8 ure, CONCERT, Groote Markt.
Handboogschieting, ingericht doorjde Konink-
l)ke maatschappij St-Sebastiaan.
1 en 9 ure. Veemarkt, Wedstrijd ingericht
°"ri1 en Bond der Geitenkweeksyndikaten
van het arrondissement Yper.
J en 4 ure, Volksspelen, Zaalhof.
j en 8 ure, Concert, Groote Markt.
Kruisboogschieting in den Doel, fngericiit door
de maatschappij Les Francs Arbalétriers
De, Secretaris ad int.,
Deze week is het voorstel Bertrand, af
schaffing der plaatsvervangers, en de nieuwe
soldaten-wet, door de afdeelingen onder
zocht geweest.
Uit de verschiilige stemmingen blijkt
1° dat het voorstel Schollaert verworpen
is door 81 stemmen tegen63 en5 onthouders.
2° dat de plaatsvervanging wordt afge
schaft door 78 temmen tegen 70 en 1
onthouding
De middaaafdeeling zal samengesteld zijn
uit de heereu Mel®t,Versteylen,Meehelynck,
Boyois, Ant. Delporte en du Bus de War-
naffe.
De bespreking van de nieuwe wet zal be
ginne» den 19 October, en waarschijnlijk
komt de nieuwe wet invoege met nieuwjaar,
als ze gestemd wordt, natuurlijk.
Sommige katholieken willen er niet van
omdat ze niet verzekerd zijn dat de plaats
vervanging zal behouden blijven anderen
zijn tegen alle verzwaring der krijgslasten
enaiser 26,000 huisgezinnen zijn die moeten
een man leveren, dat is 26.000 per jaar in
plaats van 13,200 zooals nu.
De zaak is nog verre van klair, maar iets
is zeker, 't is dat de groote voorstaanders
van al die soldaterij de officieren zijn, of
deze dm er alle belang bij hebben om gedu
rig meer officieren te bezitten, en nu reeds
zijn er in België in evenredigheid 15
officieren tegen S in Duitscband.
Te Brooküjn in Amerika, schrijft een
blad, heeft het. beftuur van eene meisjes
kostschool een n leergang ingericht om te
leereu in en uit eenen tram te stappen zonder
te vallen.
De leergang is praktisch.
In de hovingen der school, heeft men
eene kleine tramlijn gelegd, waarop een
tramrijtuig staat.
Op een gegeven teeken stappen een aantal
leerlingen in, en dan stoeten de anderen het
rijtuig voort.
Aan het standpunt, stappen de inzittenden
uit de anderen stappen in en worden dooi
de eersten gevoerd.
't Schijnt dat bet eene heele les is om te
leeren hoe men de rokken moet bijeenne-
men, den regenscherm moet dragen, de
voeten moet zetten enz om bij het in- en
uitstappen niet te vallen.
Dat is ten minste praktisch
Maar 't is in Amerika ook
De Grieksche zilverstukken van 50 cen
tiemen, 1 fr., 2 fr. en 5 fr. zullen ter beta
ling in de Nationale Banken van België
aanveerd worden tot i5 September aan
staande.
t ware te wenschen dat deze stukken ook
ingehouden wierden in de postbureelen, die
naar het schijnt -- tot heden geen order
ervoor ontvangen hebben.
De vijffrankstukken van Leopold I en de
Fransche zilverstukken van Napoleon III,
blijven gangbaar.
K i
Korten tijd na de oprichting der konink
lijke maatschappij van Londen in i663,
gelastte koning Karei II dit geleerd korps
met de verhandeling van het volgende vraag
stuk Waarom weegt een doode visch meer
dan een levende De leden dier maatschappij
zetteden zich aan 't werk en stelden menig
vuldige schriften op, om de natuurlijke
osrzaken van dit verschil aan te toonen.
Wanneer nu 't vraagstuk in 't lang en in
t breed was verhandeld geworden, viel het
hun te binnen, eens te beproeven of de zaak
ook waar was, en zij ondervonden tot hunne
groote schande, dat de koning met hen den
spot gedreven had, vermits een doode visch
hetzelfde gewicht heeft als een levende.
Het gebeurt maar al te dikwijls dat
men eindigt met datgene te doen, waarmede
't Schijnt dat M. Lecouturier, de likwi-
deerder der Chartreuse en schoonbroer van
den beruchten Buneau-Varilla in nauwe
schoentjes is geraakt.
Sedert lang vertelde men allerlei histories
over de manier waarop M. Lecouturier de
Chartreuse had gelikwideerd men was ver
wonderd, en niet zonder reden, dat deze li-
kwidatie, die de kassen van den Staat moest
vullen, niet alleen niets aan den Staat heeft
opgebracht, maar nog met een tekort sluit
men vroeg zich af waar bet geld naartoe was
gegaan
Praatjes, zegde M. Lecouturier, de schou
ders ophalend, boosaardige beschuldigingen
van de vrienden der Karthuizers. Indien de
likeur niets opbrengt, wat kan ik er aandoen,
't Is de fout van het publiek, dat hardnekkig
de likeur van de paters van Tarragona blijft
koopen en de mijne zelfs niet wil proeven.
't Schijnt nochtans dat niet alles op praatjes
berustte.
De senateurscommissie, benoemd om de
operaties der likwideerders na te zien, heeft
eenparig besloten onmiddellijke en strenge
maatregelen te eisschen van den miaister
van justicie, tegen den likwideerder van de
Chartreuse.
Het woord is nu aan M. Lecouturier. Men
zou namelijk willen weten waarom deinzet-
prijs van het werk der Chartreuse, handels
fonds, klieënten, materieel enz., van e'én
millioen Soo.ooo fr. op 5oo.ooo fr. gebracht
is.
Men zou ook willen weten hoe het komt
dat er zich maar e'éa liefhebber heeft aange
boden, die heel het boeltje voor 5oi,ooo fr.
beeft gekregen.
Als men leest wat er ginder gepakt wordt,
niemand en is nog verwonderd dat het volk
miscontent is, en nog min dat er Pollets zijn,
die de inpalming, van hooger hand aange
leerd, op eene andere maniere toepassen
-
'tls al geheel de weke dat de fransche luchi-
vaarder I.atham gereed is om de zee over te
vliegen naar Engeland De engelschen heb
ben schepen gereed om den koenen vlieger
te volgen en te hebben ah er iets zou vooren-
val'en.
gestoelte staan, om geen woord te verliezen
van 'tgeen er zou gezegd worden.
Klaar en duidelijk voor iedereen herinner
de de spreker dat men van eersten af de cen
trumleden had buitengekegeld, von Bülow
wilde niet dat de leden van het Centrum
zouden meêwerken in de fmancieele hervor
ming die moest tot stand komen, 't Ging
zooverre dat men een voorstel van het Cen
trum verwierp, en 's anderdaags ditzelfde
voorstel op onuitvoerbare wijze weder voor
droeg, en dan aannam.
En toch heeft het Centrum meêgewrocht
in de hervorming enkel bekommerd met het
algemeen welzijn.
Von Herding besloot zijne prachtige rede
met de verklaiing dat de uitsluiting van het
Centrum blijkbaar voor doel had een mach
tige liberale partij te vormen. De liberalen
zi;n gevallen en 't is ongetwijfeld voor het ge
luk van het land.
Na die redevoering was er nog weinig te
zeggen. Aller aandacht was hieropgevestigd
geweest en de hervorming wierd dan ook
gestemd.
M. LATHAM
die het Nauw van Kales gaat overvliegen
Over jaren reeds heeft men beproefd om
de zee tusscben Vrankrijk en Engeland over
te zwemmen een tijdeken heeft men gespro
ken van een tunnel te maken (zeker een be
teren als voor de vaart van Komen) langs
waar men per ijzerenweg zou naar Engeland
rijden, en nu is 't wederom wat anders men
gaat nu vliegen, als 't goê weder is.
De kanselier von Bülow is weg hij heeft
zijn ontslag gegeven en is vervangen door
von Bethmann-Hoilweg.
Zaterdag had er een vergadering plaats van
den Rijksdag, en de boogergenoemde mi
nister von Bethmann verklaarde dat de
Bondsraad de gestemde belastingen aanveerd-
de. Daarmee was de groote moeilijkheid ver
effend, maar al de partijen mieken er ge
bruik van om eens hun gedacht te zeggen
over het aftreden van Bülow.
Eerst spraken de conservateurs of beter
huu woordvoerder Heydebrand.
De liberalen mieken gerucht van al de
bliksems en ze waren gloeiende dul omdat
de conservateurs, door te stemmen tegen de
erfenisbelasting, Bülow hadden doen vallen.
De reden waarom deze partij tegen de er
fenisbelasting hadden gestemd, was dat een
dergelijke belasting een eerste stap is om later
misschien anderen toe te laten een volledige
onterving te doen door een wet. 't Was spij
tig dat de kanselier da' kwalijk genomen had
en daarvoor zijn ontslag had gegeven, maar
ze konden daarom aan hun beginselen niet
verzaken.
Heydebrand sprak ook van de uitsluiting
van 't Centrum, dat, naar zijn oordeel, een
grove misslag was, want het Centrum heeft
io jaar lang overgroote diensten bewezen
aan het land, door de wijze wetten die door
zijn meewerking aan het Duitsche volk wer
den bezorgd. Ook is het te betreuren in het
belang van den inwendigen vrede dat het
Centrum werd uitgesloten, want we willen
niet dat er een tweede uitgave worde voor
bereid van den Kulturkarnpf of geloofsver
volging.
Daarna sprak Singer namens de socialis
ten. Dat was van weinig belang. Dan was
't de beurt aan de liberalen, en 't was Hieber
die sprak in hunnen naam. Hij donderde
meest tegen zijn gewezen bondgenooten de
conservatieven die naar het Centrum waren
oyergeloopen, om met dezen meë te werken
tot den val van den grooten staatsman.
Dan was 't de spreekbeurt aan vrijheer
van Hertling, namens het Centrum.
Het grootste deel der kamerheeren verlie
ten de banken en kwamen rond het spreek
Morgen, Zondag 18 Juli, vieren de
Doorniksche katholieken de zilveren jubel?
I'eeste van het landsbestuur.
Als spreker zal optreden onze geachte
heen Burgemeester MBené Oolaert;, dien
wij over een maand zoo gulhertig gefeest
hebben hier te Yper.
Niemand beter dan M. Oolaert is geschikt
otn te Doornik hef. goede woord te gaan
toespreken
't Is M. Oolaert, die de. eerste hier te
Yper de bres heeft gemaakt iu de
liberale versterking. Opening langswaar
driejaar iater de geheel e katholieke meer
derheid naar bet stadshuis is gegaan.
Nog korts geleden was Doornik ook nog
in de klauwen van het machtig liberalis-
mus en dank de waakzaamheid eu de wer
king dei katholieken zijn er de kathsüeken
nu mtes'er op het stadhuis.
Doornik gelijk Yper. is eene kunststad
talrijke gebouwen getuigen nog van hun
verleden, zoo heerlijk in de geschiedenis.
M. Oolaert, die met zulkert taaien iever
zorgt voor het behoud en de herstelling
onzer kunstschatten, is dus de geschikte
man om tot onze Doorniksche strijdmakkers
zondag zijn begeesterend woord toe te
sturen.
Zondag werd in al de steden van Vlaan
deren en ook in talrijke dorpen met grooten
geestdrift de verjaardag van den Slag der
Gulden-Sporen gevierd. Te Antwerpen.
Kortrijk en Brugge waren de betoogingen
buitengewoon indrukwekkend. Te Brussel
gelukte de feestviering allerbest.
Hier in Yper,buiten een leestje in't
Katholiek Volkshuis voor de leden der
Wacht 't was min of niets
De nationale driekleur prijkte op St Maar
tenskerk en de Halle, en voor 't overige kon
men geheel gemakkelijk 't getal vaandels,
welke aan de huizen der inwoners wapper
den, opzijn# vingers tellen
Nogtans hebben de Yperliugen ook nieê-
geholpen op Groeningherveld in 1302
Maar de vaderlandsliefde bij velen en zit
niel heel diepe, als er is....
Niettegenstaande het onzeker en vooral
niet warm weder, was er veel volk in den
velodroom van Yper, want er moesten be
langrijke koersen gereden worden. Ziehier
den uitslag
I. Yper-Veurne en terug, voor beginne
lingen, aankomst in den velodroom
Buysse, op f uur 51 m. 2. Pascal
3. Lailieu 4 Sesier 5. Vanden Bruwaene;
6. Stamper.
II. Premiekiers-liefhebbers. 1. Dorvil-
lers 2. Tuyten 3. Behaeghe 4. Lamos
5. SpaDhove 6. I)ruck.
III. Kleine rijders. 1. Decock 2. Van-
den Broeck 3. Seye.
IV. Beginnelingen. 1. Dumortier
2. Lemabieu 4. Decrocq 4. Nattan.
V. Halffond. 1. Tubbax 2. Bonrath,
die gevallen is. doch zonder groot erg.
Dienstdoende apotheek. Zondag 18
Juli, E. GAJMAlNT, Meenenstraat, 6.