Spreeuw-12
CONCERT
1
p Zaterdag 24 Juli 1909
5 centiemen 't blad
44e jaar. Taïmerk 3166
Te trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrote, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 8 frank 's jaars
Zondag 25 Juli
Verpiichlend onderwijs
a©G'©~Qf©"«"©©®©6®
KON!» DE WEKKI.I»
Vrankrijk
tü1© 00 0 3§^©.0-0J0.0 Wf
Schrikkelijk ongeluk in den
Velodroom vun Karreveld
In Duitschland
Jubelfeest I
1
Yper en Kortrijk
In Engeland
Examens
Hopmarkt
m ar-mtr* m m m
Jubelfeest
MENGELMAKEN
De geabonneerden Jfan
Men kan niet genoeg Sïïli
Zondaerust
t
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamr^h en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
l
VERBIDT OOOD
s# sflP is#' is# iöD 's# <0# issP s# s#
DIT IS
T NIEUWSBLAD yin YPEB
EN OMMELANDS
't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
's Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 ir. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
gelieeljaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER-
3TRATE, Tk 36, te Yper.
De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen *t blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i or erdruk 5 fr. 't honderd, leder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE Havas, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten
Oost-& Westvlaanderen wonen.
O
om S ure 's avonds,
door de Stadsharmonie
Hoe menigmaal hebben we hier in 't
Nieuwsblad niet getoond dat het verplich
tend onderwijs al even min goede uitslagen
geelt ui Vrankrijk als elders, dat men hier in
Belgenland veel meer doet met een stelsel van
vrijheid dan elders met dwang en verplich
ting.
Over dien dwang tn onderwijs komt een
aardig geval voor den dag.
De fransche Kamerheeren stemden vroeger
zells als ze er niet tegenwoordig waren en
alzoo gebeurde 't eens dat we eene zitting
bijwoonden der fransche députés.Een dertig
tal mannen waren er in de zaa', ten aller
hoogste. Na een hevige woordenwisseling
stelde de tegenpartij een dagorde voor dat
verworpen werd en 's anderdaags lazen we in
de patijsche bladen dat het dagorde van de
Cassagnac werd verworpen met 382 stem
men tegen een goê honderd
L)e afweziggen hadden procuratie gegeven
en de aanwezigen konden alzoo stemmen
soms voor een honderd man en nog meer.
Nu zijn er lijsten van aanwezigheid inge
bracht en de kootjezetters zijn daarover
ten uiterste verbitterd, maar erger nog die
lijsten moeten geteekend worden, en een
gazette van Parijs La Liberté vraagt spot
tend wat men met dezen doen zal die noch
lezen noch schrijven kunnen I Zullen ze
mosten een kruisken zetten, zij die zoo ge
wrocht hebben om overal de kruisen te ver
bannen.
Zoo dat er in het verlichte Viankrijk
mannen zijn die naar de Kamer gezonden
worden zonder alleens ounne naam te kun
nen zetten Is het «lan te verwonderen dat
ze in het zuiden voorstaanders zijn van het
verplichtend onderwijs... voor de Kamer
heeren
Als er tegenwoordig geen ander nieuws
meer is dat telt als velos, autos en ander
sprot,... neen, 'k wille zeggen sport, toch
zullen we deze weke moeten een bijzonder
woord zeggen over de stemming die Dinsdag
plaats had in de fransche kamers.
Er was sprake geweest van de misslagen,
die vrijwillig of anders begaan waren in het
bouwen en onderhouden der fransche oor
logschepen en 't was de oud-minister Del-
cassée die aan het woord was en nog al ferm
heel de doening van Clemenceau en zijne
makkers hekelde.
Clemenceau en is juist geen van de ge
makkelijkste en hij heeft een tonge die lar.es
alle kanten snijdtzijn wederwoord is bij
zonder bijtend als iemand hem tegenkant,
en meer dan een, die niet rap ter taal is,
durft zelfs den opperminister niet aantasten
om zijn ongemeene stoutheid en bijtende
antwoorden.
't Ging ook alzoo met Delcassée. Clemen
ceau verweet den oud-minister dat hij de
schuld was van de grootste vernedering die
Vrankrijk had ondergaan in de twintig
laatste jaar namelijk Algesiras, waar
Vrankrijk heeft moeten overeenkomen met
Duitschland... de franschen waren op twee
stappen van een grooten oorlog en ze waren
niet bereid, noch te lande noch te water en
daarom hebben ze moeten de voorwaarden
der duitschers aanveerden.
Iedereen wist dat, maar dat hooren zeggen
door den opperminister in volle Kamer,
't was te veel er wierd nog wat getwist en
bij de stemming die op dat twisten volgde
kreeg het ministerie de nederlaag, en ging
seffens weg om zijn ontslag den president
aan te bieden.
Wie zal er nu aan 't hoofd geraken
De eenen spreken van Briand, die de
scheidingswet op zoo hatelijke wijze heeft
voltrokken.
Anderen hopen een meer gematigden heer
Bourgeois te zien aan 't hoofd geraken. Mis
schien is de zaak alreeds beslist vóór dat dit
schrijven bij onze lezers aankome.
Zeker kan het niet lang aanslepen eer een
nieuw ministerie tot stand komt, daar den
3on dezer maand de Keizer en de Keizerin
van Rusland in Vrankrijk zullen aankomen,
en tegen dien zullen de nieuwe ministers
reeds op hunnen post zijn, ongetwijfeld.
't Is inderdaad M. Briand, die belast is
met een nieuw ministerie samen te stellen.
M Bourgeois he<-ft p:r telegram aan den
Voorzitter der Republiek laten weten d >t hij
weigeit het nieuw ministerie te vormen,
gezien de omstandigheden die het heengaan
van Clemenceau kenmerken.
M Briand is socialist en hij en verduikt
het niet, daar hij ter Kamer no gezegd heeft
dat hij niets van zijn vroegere denkbeelden
laat varen.
Hij is de uitvoerder ook van de hate ijke
scheidingswet tussehen Kerk en Staat en
niemand en heeft vergeten met welke hard
nekkigheid bij de kerken heeft beroofd van
hunne goederen, de priesters uit de pasto
rijen verjaagd, de stichtingen van missen
ingepalmd.
t Is dus heel waarschijnlijk dat de nieuwe
ministers in het geheel niet beter zullen zijn
dan hunne voorgangers.
Daarbij nog is Btiand de gewezen verde
diger van Hervé, die de volledige afschaffing
wil van leger en vaderland. De fransche
opper-offi ieren zullen ongetwijfeld zeer ge
vleid zijn met de benoeming van M. Briand.
kanting in het land zou veel te geweldig
zijn. En het voorstel van Lord Roberts
werd verworpen.
Wat zullen onze militaristen daarvan zeg
gen Zullen zij, gelijk bij ons, beweren dat
de Engelscheh hun vaderland uiet beminnen
omdat zij van geen soldaterij op zijn Prui
sisch wille 1 weten'?
Ten gevolge der protestaties, niet alleen
uit den vreemde, maar ook uit de groote
steden van Frankrijk toegekomen, heelt de
douanecommissie der Fransche Kamer, af
gezien van alle verhooging der invoerrechten 1
op het gezaagd hout, de serreplanren, de
kasseisteenen, het wasdoek en linoleum, de j
weefgetouwen, de naai- en borduurmachie- it
nen, het koperv,erk en eenige andere pro- jj
ducten.
Van zijnen kant zal het Fransch mintsterie
vragen dat voor den invoer uit Belgie het
minimuntarief zou behouden worden op de
volgende produkten meeleetwaren, olie-
zaden en vruchten, hop, zaad, gedroogde
groenten, metalen, het meerendeel der vlas-,
kemp- en katoenengarens, geweefsels, be
werkte huiden en pelsen, het schoeisel inbe
grepen, landbouw- en andere machienen,
kuipen, enz.
Midden-Afiika, daar rijzen nu overal prach
tige lanen, sierlijke bloemparken, en kunstig
aangelegde wandelwegen, waar om zeggens
het Kortrijksche volk het kleen volk, de
werkmanzijn verzet alleen zoekt. Een
enkele politieman is met de b, waking van
dat uitgestrekt park belast. Niet meer dan te
Yper en kan er de policie te Kortrijk overal
tezelfder tijde zijn, en toch is er nergens een
plantje geschonden, een struikje gekraakt,
een takje gebroken, een grasboordeken plat
getrappeld. Hst volk het werkvolk is
fier met \ijn park 't is dankbaar voorde
heerlijke hovingen te zijnen dienste en ge
noegen aangelegd, en al spelen en wandelen
aldaar, overal groote menschen en kleine
kinders, toch blijft alles geëerbiedigd Wat
zeg' je Het Kortrijksche volk zou uit eigen
beweging deze een rammeling geven die het
zou durven bestaan hun schoone hovingen te
beschadigen, zoo sprak mij een werkman van
de Leie-stad.
Wanneer zullen we eens hetzelfde mogen
zeggen van onze stadsgenoten
$5 $5 $5 $5 jpï jjP
Af'- HELLEPUTTE
Minister van Spoorwegen.
Keizer Wilhelm heeft aan von Bülow
een brief gericht om hem te bedanken voor
de diensten welke hij aan het land bewees.
Hij hoopt in de toekomst als het pas geeft,
nog op hem te mogen rekenen.
De bladen in het algemeen zijn den nieu
wen kanselier sympathiek. De Cermania
echter begroet hem met terughouding en
hoopt dat het voorbeeld, van von Bülow hem
zal afschrikken.
De Evangelische Bond samengesteld
uit fanatieke protestanten, heeft van deze
verandering van rijkskanselier gebruik ge
maakt om de protestanten op te maken tegen
de katholieken. Oorlog aan de katholieken
in alles Dat is het ordewoord van den
Bond. Gelukkiglijk verschieten de Duitsche f
katholieken in geen klein gerucht. Over
dertig jaar trok de machtige prins von
Bismarck, dan in gansch zijne glorie van
den zegepralenden oorlog tegen Frankrijk,
ook te velde tegen de katholieken. Hij meen
de ze te ringelen met boete, gevang en ver
drukking van alle slag. Die onverbiddelijke
str jd, in de geschiedenis gekend onder den jj
naam van Kulturkampf heeft Bismarck 1
moeten opgeven. Hij heeft den vrede met de
katholieken moeten teekenen, hij verklaarde
zich overwonnen, hij de overwinnaar van
Europa.
Verleden week hebben wij aangekondigd
dat de heer Burgemeester van Yper Zondag t
te Doornik zou spreken, ter gelegenheid van g
de Jubelfeeste van het katholiek landsbe- f
stuur. I
De katholieke dagbladeren van het Door-
niksche geven uitgebreide verslagen over de jS
feestvieriog en Le Courier de l'Escaut en j
Le Beige drukken de redevoering van M.
Colaert in haar geheel over.
Zij spreken met den meesten lof over den I
gevierden redenaar, die in zulke begeeste- j
rende tale het verledene heeft herinnerd en f
de aanwezigen heeft opgewekt om te strijden f
in het toekomende. Zijn oproep tot de jeugd
genoot bijzonder grooten bijval.
S# 2# 'S# S# S# 2# S# 5# 5# 5
Engeland, dat met zijne koloniën, het
grootste land der wereld is, heeft niets dan
een vrijwilligersleger. Lord Roberts, oud
opperbevelhebber van het leger, dat streed
tegen de Boeren van Zuid-Afrika, stelde deze
weke voor, ter Lordskamer (Senaat), in
Engeland eene soort van gedwongen garde-
civiek of burgerwacht in te voeren. Ieder
soldaat zou het eerste jaar maar vier maan
den in het kamp moeten overbrengen en
vijftien dagen de twee volgende jaren. En
daarmeê uit en amen. Zooals men ziet was
het niet erg. Ehwel, dit voorstel werd nog
verworpen, zelfs door den minister van oor
log alles, zefs de burgerwacht, of tweeden
ban van het leger, moet uitsluitelijk uit
vrijwilligers samengesteld zijn niemand
gedwongen soldaat, of was het Zondag-
sche soldaat. Moesten wij het anders beslis
sen, zegde de minister van oorlog, de tcgen-
De Ype.lingen zijn preusch, en niet zonder
reden, met hunne vestingen, zoo heerlijk in
wandelwegen herschapen, maar ongelukkig
lijk zoo weinig bezorgd door bet volk, tot
wiens voldoening en genieten deze wandelin
gen zijn aange'egd.
Dikwijls reeds werd geklaagd dat de plan
tingen, bloemen, struiken en boomen be
schadigd worden door groote en kleine kin
ders, dat de grasboordingen betrappeld wer
den, al zijn er nevens breede gemakkelijke
wegen, die men bewandelen kan zonder het
minste gevaar van zijn schoenen vuil te
maken
Meer dan eens wierd de bemerking hier
over gemaakt in den Gemeenteraad door den
heer Burgemeester, in de scholen door de
onderwijzers en onderwijzeressen, men heeft
opschriften geplaatst die het volk verzoeken
meê te werken om de hovingen in goeden
staat te houden, en niettegenstaande dit
alles kunt ge nergens op de vestingen, of bij
de kerken een hoving doorwandelen, zonder
ten aden kante afgekraakte takken, geschon
den struiken, gebroken bloemen, en ver
trappelde grazingen te bestatigen.
t Is overal alzoo zei er eens een
raadsheer in den gemeenteraad, zoowel te
Brussel als in andere steden, overal straat
schenderijen en 't zou iemand ontmoedigen
die goest heeft ten voordeele van de schoon
heid van stad het eene of het andere te
verrichten
Deze weke hebben we bestatigd dat het
gezegde van den Yperschen raadsheer niet
waar en is, ten minste voor Kortrijk het
heerlijk volkspark, door den Kortrijkschen
heer Burgemeester Reynaert aangelegd en
destijds zoo heftig beknibbeld, is zeker een
der schoonste die in de Belgische steden te
vinden zijn in Overleie, waar vroeger onbe
woonbare hutten stonden, nog niet wei
genoeg voor onze Congoleesche broeders uit
De koersen in den velodroom van Karre-
veld eindigden woensdag namiddag rond 6
ure met een schrikkelijk ongeluk. Verbist,
de kampioen van België en winner van den
prijs des koniogs, verleden Zondag, heeftin
droevige omstandigheden den dood gevon
den.
In den grooten prijs Dürkopp koers
van eene uur achter groote motocycltt,
waren Verbist, Arthur Vanderstuyft, Samson
en Schipken ingeschreven. Vanderstuyft, ten
gevolge van den val Zondag gedaan, moest
opgeven. De drie kampers die overbleven
rolden met eene bliksemsnelheid, toen opeens
de achterpneu van de motocyclet die Verbist
entraïneeide» berstte. Verbisten zijn gang
makker Kerromans werden naar den kant
der tribunen geslingerd, waar zij vielen. Zij
rolden vervolgens de piste at. Op het
oogenblik dat Verbist het grasperk ging be
reiken werd hij door de motocyclet van den
gangmakker van den duitscher Schipke over
reden. Schipke en zijn gangmakker stuikten
ten gronde, doch werden niet gekwetst.
Het publiek stormde Verbist ter hulp, doch
het was nutteloos eenige minuten later gaf
de arme Verbist den geest, zonder nog een
woord gesproken te hebben. Zijn ruggraat
en verscheidene ribben waren gebroken en
zijn schedel lag open. Men heeft het lijk naar
het doodenhuis van St-Jans-Molenbeek ge
bracht. Men oordeele over de ontroering die
zich van het publiek meester maakte.
afgelegd door de oud leerlingen
van St'Vincentscollegie te Yper.
M. Jan Morel, van Houthem (Yper), het
examen van kandidaat in natuurwetenschap
pen voorbereidend tot de geneeskunde. (18
proef).
M. Alberic Lauwers, van Yper. het tweede
examen van kandidaat notaris.
M. Auguste Deneckere, van Moorslede,
het laatste examen van doctor in rechten,
ie proef).
M. Prosper Beheyt, van Moorslede, het
examen van kandidaat in natuurwetenschap
pen voorbereidend tot de geneeskunde, (ie
proef.
M. Joseph Vanden Bogaerde, van Yper,
het eerste examen van doctor in rechten.
M. Paul Butaye, ^van Yper, het tweede
examen van kandidaat-notaris.
M. René Colpaert, van Beveren-bij Rous-
selaere, het eerste examen van doctor in vee-
artskunde.
M. Jerome Dejonckheere, van Yper, het
eerste examen van doctor in veeartskunde.
M. Adiel Debeackelaere, van Handzaeme,
met onderscheiding het examen van wijsbe
geerte en letteren voorbereidend tot de klas
sieke philologie.
M. Edmond Sigiez, van Zantvoorde-bij-
Yper, met onderscheiding het eerste examen
van doctor in veeartskunde.
M. Marcel Casier, van Houthem-bij-Yper,
met onderscheiding het examen van natuur
wetenschappen voorbereidend tot de genees
kunde.
M. Henri Bourgeois, van Comen, met
onderscheiding het examen van kandidaat
ingenieur. 2e Proef.
M. Henri Desagher, van Yper, met groote
onderscheiding het examen van wijsbegeeite
en letteren voorbereidend tot het doctoraal
in geschiedenis.
M. Wilfrid van Eecke, van Roesinghe,
met de grootste onderscheiding en de toejui
chingen der Jury het eerste examen van kan
didaat-notaris.
Aalst. 17 Juli. Markt vast. Men kwo-
teert Aalst (Stadsmerk). beschikbare hop van
1908, aan 5o tot 52 1/2 fr. nieuw gewas 95
tot 100 l'rank. De hoptuinen zijn eenigszios
verbeterd in wasdom, alhoewel de insekten
plaag niet ophoudt.
Londen19 Juli Markt vast. Men kwo-
teertEngelsche hop, i" kwal. 65-ioo fr.;
2e kwal. 35-55 fr. Niettegenstaande het
gedurig wasschen schijnt er doorgaans
weinig beternis te ontstaan.
Dijon (Burgondië), 19 Juli. Omtrent de
helft de. Fransche hoptuinen staan min of
meer gezond de andere helft is zeer flauw
en zal weinig opleveren. Thans biedt men
i3o tot 140 fr. voor nieuw gewas.
Neurenberg (Beieren), 21 Juli Handel
vast. In omtrent alle duitsche hopkwarlieren
klaagt meu over de achterlijkheid van het
gewas in veel plaatsen woekert de insekten-
plaag hevig voort.
Poperinghe, 21 Juli Handel vast. Men
biedt Poperinghe (Stad) 92 1/2 tot 100 fr.
Poperinghe (Dorp) 80 fr. zonder verhande
lingen.
Sint-Vincents college viert Donderdag
de 75e verjaridg zijner stichting-
Te dier gelegenheid is er ten 10 ure eene
Pontificale misse in Sint-Maartenskerk door
Z. Hoogw. Monseignr Waffelaert, bisschop
van Brugge. Daarna feestvergadering in het
College en ten 1 ure, feestmaal in het Volks
huis.
YPER
Zondag rond i ure 's achternoens heeft de
policiekommissaris van Yper, in 't flótel de
France, zekeren Surelle, photograaf te St
Omaars aangehouden, die beticht werd voor
medeplichtigheid in de moord op zijne vrouw-
gepleegd.
Hij werd in 't gemeentegevang opgesloten en
het fransch gerecht werd verwittigd.
Maandag morgend rond 5 ure, hoorde de
portier, die gansch den nacht gewaakt had,
gerucht in de kamer waar de aangehoudene
verbleef. Hij ging op eene kleine bank staan en
kon alzoo door een waaivenster in de kamer
zien. M. Surelle zat oj. de knieën en schroefde
een zakdoek rond den hals om zelfmoord te
plegen. Hij had den zakdoek aan de staven van
zijn bed vastgemaakt. 0e portier kon nog in
tijds tusschenkomen en de strop losmaken.
Maandag voormiddag werd M. Surelle door den
onderzoeksrechter ondervraagd.
en uitgeput gevoelen, zij die lijden aan bloed
armoede, hartkloppingen, hoofdpijn en oor-
ruisschingen, zulleu in korten tijd eene vol.
maakte gezondheid terug bekomen, indien zij
hunne toevlucht nemen tot de jjzerpillen van
D' Raphael, in alle goede apotheken aan 1-75 fr.
VLAMERTINGHE
Men meldt ons dat Leopold Declerck.in dienst
bij de Heeren J. G. Veys, onzer gemeente.
Woensdag laatst vereerd is geweest met de
nijverheidsdekoraffe van 2'1" klas voor 25 jaren
goeden en getrouwen dienst.
Proficiat Polle en bij tien jaar nog eene
lijden aan verstoptheid of aan gelijk welke ont
stekingen, niets anders te gebruiken dan de
Pillen van Dr Walthery, die een geneesmiddel
is zonder weêrga tegen het meeste deel der
ongesteldheden. 1 fr. de doos.
O
Dieustdoende apotheek. Zondag 23
Juli, C. LIBOTTE, Botermarkt, 29.
