DIT IS
EN OMME LANDS
1
4PÜS
'De Hommelpluk
w
SpeMM 5!
m wwmm mm m
m
HMtwmmÊSË
mmmmmmmmmu
van alles wat
_j o .1
Si O
Op Zaterdag 8 October 1910
5 centiemen 't blad
45e jaar. Taimerk 2327
Te Irekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 3 frank 9s jaars
Dagklapper
Evangelie van den 21en
Zondag na Sinxen
BEDEVAART
mm i
m m sa ia m m m»
ROND DE WERELD
wmWÊÊÊÈËSMm
Portugaal
Engeland
Oostenrijk
Busland
Amerika
Odüon
M P-i
<r>
"00
•t NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en
"s Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 tr. en den vrachtloon
buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een
geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER
STRATE, Tk 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten o fr. O de reke binnen ft blad is 't
o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i o\erdruk 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de AGENCE HAVAS, te Brussel, Tk 34, in de
Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen
bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten
Oost-& West Vlaanderen wonen.
van den 8 tot den 14 Oct,
z. 8. H® Brigitta w. H6 Pelagia.
Z 9. HH. Denys en anderen mm. H. Gliis-
lain.
m. 10. H. Franciscus van Borgia, 1572.
d. 11 H. Godemar, patroon van Lier, f 774.
H8 Placida.
w. 12. H. Wilfrid ■- H8 Harlinde, f te
Maeseik. H. Maximiliaan.
d. 13. H. Edward, koning van Engeland, f
1066. H. Angelus.
v. 14 H. Donatianus, b. te Rhieman, f 389.
Hij rust te Brugge, waar hij patroon is van het
bisdom. H. Callixtus, 168 Paus van Rome, f
223.
Te dien tijde zeide Jezus tot zijne leerlingen
deze gelijkenis Het rijk der hemelen wordt
vergeleken, bij een koning, die afreking wilde
houden met zijn dienaren. En toen hü begonnen
was af te rekenen, bracht men er een voor hem.
die hem tienduizend talenten schuldig was. Daar
hij echter niet had om te betalen, beval zijn
meester hem en zijn vrouw en kinderen en alles,
wat hij bezat, te verkoopen en zoo te betalen
Maar deidienaar wiern zich neder en smeekte
hem en zeide: Heb geduld met mij, en ik zal u
alles betalen. De heer nu had medelijden met
dien knecht, liet hem gaan en schold hem de
schuld kwijt.|Maar die dienaar ontmoette een
zijner medeknechten, die hem honderd tieniingen
schuldig was, greep hem tot worgens toe bij de
keel en zeide Betaal wat gij schuldig zijt. En
zijn medeknecht wierp zich neder, smeekte hem
en zeide Heb geduld met mij, en ik zal u beta
len. Doch üe anderejwilde niet, maar ging heen
en liet hem inden kerker werpen, totdat hij de
schuld betalen zou. Toen nu zij ne inedeknechten
zagen wat er plaats greep, werden zij diep be
droefd en kwamen hun meester al het gebeurde
mededeelen. Toen liet zijn heer hem roepen en
zeide hem Booze knecht, de geheele schuld heb
ik u kwijtgescholden, omdat gij het mij ge
vraagd hebtmoest ook gij dan niet u ontfermen
over uw medeknecht, gelijk ik zelf mij ontfermd
heb over u? En in zijn toorn leverde de heer
hem aan de beulen over, totdat hij de geheele
schuld bad voldaan. Zoo zal ook mijn hemelsche
Vader met u handelen, als niet ieder uwer zijn
broeder van herten vergeeft.
Zondag is het bedevaart
Komt Sint Jacobskerkewaart
Om Maria te behagen
Zoo 't de Paus en Priesters vragen
Komt uit liefde voor ons Heer
En de Moeder Gods ter eer
Komt het leven en hei lijden
Lezen en gebenedijden
Van den God-Mensch op ons aard
En van Die Hem heeft gehaard
Komt Gods Zoon en Moeder groeten,
En verkrijgt door bede en boeten
Zegeniüg en'^zaligheid
Van Gods Oppermajesteit
Peist op de geheimenissen
Bij de schoone groetenissen
Vóór en nagelezen thans
Van den heil'gen Rozenkrans
Eens zond God een engel neder
Naar Maria weg en weder
Hoort hoe zijne boodschap lood
God wordt Mensch uit uwen schoot
Gods bruid ging haar nicht bezoeken
Die Haar toeriep zonder zoeken
'k Zie dat Gij Gods Moeder zijt,
Wees uw vrucht gebenedijd.
En de God-Mensch wierd geboren,
En er kwamen herders voren
En ook koningen gezwind,
En z' aanbaden 't Godlijk Kind.
En Maria droeg Haar Zone
Tempelwaarts t' offrand, ten toone,
En Zij vond daar Simeon
Die voorzei wat God verzon.
En als Jesus was verloren
Zocht en vond Z' haar uitverkoren,
En Zij ging getroost naar huis,
En Zij leefden stil en kuisch.
's Avonds vóór Zijn bitter lijden
Moest God zoo een doodstrijd strijden
Dat er water kwam en bloed
Uit zijn overstelpt gemoed.
Door moedwillige soldaten
Die Hem vloekten, smaadden,haatten,
Wierden geesels bijgebracht
En zij sloegen al hun macht.
Ziet z' Hem met een doornen krone
Spotsgewijs aan 't volk vertoornen
Met een purp'ren mantel aan
En al spottend vóór Hem staan.
Dan moest Hij het kruishout dragen
En het slepen zonder klagen
Of zoo niet zij sleurden Hem
Door de stad Jerusalem.
Op den Golgotha gekomen
Wierd bet leven hem benomen
Door de nageliog aan 't kruis
En den haat van 't Joodsch gespuis.
Manuel, is afgesteld en de republiek uitge
roepen.
De oorzaken van die omwenteling zijn
menigvuldig vooreerst sedert lang werd
door de ministers, meestal vrijmetselaars,het
onmogelijke gedaan om den godsdienst uit
het volk te roeien daarbij heerschte onder
het hooger bestier een ongehoorde wanorde
en... dieverij de koning die over een paar
jaar met zijn oudsten zoon werd vermoord,
gaf er het voorbeeld van niet tevreden met
hetgeen hem de wet toestond als burgerlijke
lijst, greep hij met volle handen in de Staats-
kasse om zijne drift naar spelen te voldoen
de andere hooggeplaatse mannen volgden zijn
voorbeeld Koning Manuel, die kinderachti
ger te werk gaat als dat zijne jonge jaren bet
van hem doen verwachten, geniet van de
fouten zijner voorgangers en van zijn eigen
gebrek aan ondervinding.
Dat alles heeft samengewrocht 001 den op
stand macht te geven en zoo is het dan ook
aan de oproerigen gelukt de bestaande regee
ring omver te werpen en door eene republiek
te vervangen, die, te oordeelen naar heure
aanvoerders, nog goddeloozer zal zijn dan het
portugeesche Koningbestuur.
Na drie dagen wierd God levend
Hij verrees en wedergevend
Wat ziju volk verloren bad,
Bleef Hij voor een tijd hun schat.
Veertig volle dagen later.
Weder willend naar Zijn Vader,
Klom Hij hulploos hemelwaart
In een heerlijk' hemelvaart.
D'Heilige Geest kwam nederdalen
En d'apos telen verstalen
In het stichten van Gods Kerk
En hum prediking en werk.
Als de tyd dan was gekomen
Wierd Maria opgenomen
En den hemel ingeleid
Voor haar werk en heiligheid.
God de Vader wou Haar kronen,
God de Zoon Zijn Moeder loonen,
En de bruid van d'Heil'gen Geest
Vierd' hierboven bruiloftsfeest.
■BW1I
WW
Koning MANUEL, van Portugaal
Het groote politiek nieuws van de weke is
de omwenteling in Portugaal, waar Koning
't Begin
Maandagnacht, rond 1 1/2 ure, werd de
bevolking van Lissabon uit den slaap gewekt
door het geknal van een en twintig kanon
schoten schier alleman kwam op straat
geloopen of aan de vensters, om te zien wat
er gaande was. Men zag lieden in alle rich
tingen loopen, terwijl de klaroenen de ver
zameling bliezen, en op verscheidene pun
ten geweerschoten knetterden en geroep
weerklonk.
De revolutie was uitgebroken, en de een
en twintig kanonschoten waren het sein. De
policie, die onmiddellijk te wapen liep,
stormde op de revolutionnairs, doch werd
door deze op bommen ontvangen, die met de
hand geworpen werden.
De policie, zich onmachtig ziende, riep de
troepen ter hulp, doch 't gebeurde dat deze
zich weldra in twee benden schaarden,waar
van de eene naar den kant der revolutionnairs
overliep, terwijl de andere ge rouw bleef aan
de tucht en aan het koninkdom. Een vei woed
gevecht volgde en 't duurde niet lang of tal
rijke officiers en soldaten vielen, gedood of
gekwetst. Overal donderde weldra het kanon.
De revolutionnairs gelukten erin zich mees
ter te maken van de militaire wijk, gelegen
in de nabijheid van het koninklijk paleis.
Er werd aan koning Manuel meegedeeld
wat er omging de jonge vorst verliet het
paleis, vergezeld van vier uiterst vertrouw
bare personen het was op hun aanraden dat
hij dit besluit genomen had. Deze personen
brachteh den koning in veiligheid, terwijl
het gevecht in de straten voortduurde.
De revolutionnaipen hadden barrikaden op
geworpen en afdeelingen gezonden om de
bruggen en telegraaflijnen te bezetten.
Dinsdag kwamen te Lissabon troepen uit
verschillende garnizoenen uit bet binnenland
toe, die zich aansloten bij de getrouw geble
ven troepen, derwijze dat de machten van de
twee partijen nagenoeg in evenwicht waren.
In de andere portugeesche provincies werd
de oproerige beweging van Lissabon niet
gesteund.
L*J
Waar is de koning nu f
Volgens de eene tijdingen zou Manuel ge
vangen zijn, volgens andere is hij gevlucht
op een portUiieesch oorlogschip, of op een
engelsch schip en reeds op weg naar Enge
land verder nog wordt gemeld dat hij per
auto naar het Noorden zou gevlucht zijn,
naar de rovincie Cintra, waar de konink
lijke familie zich bevindt en alles tot nu toe
nog rustig is.
En nu
De republikeinen hebben een manifest
uitgezonden tot het volk en tot het leger
om den koning van zijne rechten vervallen
te verklaren en de republiek in te stellen.
't Is M. Braga die voorzitter is van den
ministerraad.
De mogendheden zijn verwittigd van de
verandering in den toestand van Portugaal.
Nogthans, volgens delaalste tijdingen is
den buiten op verre na zoo republiekgezind
niet als de hoofdstad en 't ware nog moeilijk
te voorzien welke de uitslag zal zijn dezer
Koning Albert en koningin Elisabeth zijn
Donderdag 6n dezer in Belgenland weerge
keerd van hunnen reis naar Oostenrijk,waar
zijn den grijzen Keizer en zijne familie
waren gaan groeten.
De ontvangst te Weenen is ten uiterste
hertelijk geweest, en heerlijke feesten zijn
gegeven ter eere der Belgische Vorsten.
Overal worden onze Vorsten om ten best
onthaald en eikenden is ingenomen met
hunne vriendelijkheid en met de lieftallige
eenvoudigheid onzer koningin.
Ka oencrisis
De uitsluiting is Zaterdag middag begon
nen 100.000 man liggen stil. Nagenoeg een
half millioen menschen, mannen, vrouwen
en kinderen, zijn door de uitsluiting ge
troffen,nadat reeds sedert maanden de werk
uren vermindert waren De bazen hebben
700 spinnerijen gesloten, op 't oogenblik
dat de zaken aan het beteren waren. Er
beerscht groote opgewondenheid tusschen
patroons en werklieden. Men schat het ver
lies der loonen op 5,750,000 trper week.
e-rs
Een ni"uw schandaal
Aaü de graanbeurs te St-Petersburg is een
schandaal ontstaan dat van gewicht is en
waarin vele groote firmas van Rusland be
trokken zijn. Verscheidene firmas hebben
onder verklaring van tarwebloem, klei in
zeer groote hoeveelheid naar Finland ge
stuurd.
Om de bloemmolens te steunen, verleent
de Russissche Staat eene preime van 20 t. h.
aan den uitvoer van meel. Welnu, men heelt
berekend dat de firmas op één jaar de Rus
sische regeering voor 12 millioen frank be
drogen hebben. Thans zullen zij allen ver
volgd worden. Dezaaa verwekt groot opzien.
Kardinaal Vannulelli
bij president Tuft
I President Taft heeft Donderdag kardiuaal
Vannutelli, die als pauselijk«n legaat het
Eucharistisch Congres had bijgewoond, in
gehoor ontvansen. In katholieke kringen zal
hiervan ongetwijfeld met voldoe iog worden
kennis genomen. Want de ontmoeting zal
wel mogen beschouwd worden als een be
wijs, dat bet Amerikaansch staatshoofd
geerne goede en loffelijke betrekkingen on
derhoudt met de katholieke geestelijkheid.
Cook
Van den zomer ondernamen een paar
Amerikanen, de heeren Whitney en Rainey,
een toebt naar de Poolstreken om te jagen.
Zij voeren heen op de Beathic, onder bevel
van kapitein Bartlett, die Peary intertijd
vergezelde tot op 100 mijl afstands van den
Noordpool. Er we'd verondersteld, dat de
jagers op hun schip ook wel Etah zouden
aandoen,aan den noord westkust van Groen
land, waar Whitney in Maart 1909 doktor
Cook ontmoette.
Dit geschiedde intusschen niet, doch wel
deed het schip kaap Spa-bo aan, gelegen
aan den kust van Noord-Devon, waar eene
sneeuwhut stond, volgens de verzekering
der Eskimos was zij gebouwd door Cook, om
j er den winter in door te brengen na gelijk
hij beweerde de Pool te hebben bereikt,
j De beide jagers bezochten de hut en von
den haar geheel leeg, met uitzondering van
eenige huiden, die den vloer bedekten. Doch
niets werd er gevonden van eenig bewijs
zooals Cook gezegd heeft dat hij daar zou
hebben achtergelaten.Kapitein Bartlett deed
fteene moeite iets van de hut in oogenschouw
te nemen. De bezoekers lieten al'es staan
zooals zij net gevonden hadden.
Beste middels om kinderen
slecht op te brengen
1Beginnen met hen, als ze nog heel klein
zijn, alles te geven wat ze vragen.
2. Spreken ia hunne tegenwoordigheid
van hunne hoedanigheden.
3. Zeggen dat ge ze niet kunt beteren
dat ze 't hooren.
4 Om hunnentwille niet overeen komen,
vader en moeder, waar ze bij zijn.
5. Hun laten verstaan dat vader een dwin
geland is, die maar goed is om ze te straffen.
6. Dat vader voor moeder misprijzen toone
in hun bijzijn.
7. Niet toezien welke makkers zij hebben.
8. Hun alles laten lezen wat ze maar wil
len.
9. Trachten geld te winnen voor hen,
zonder hun christelijk op te brengen, en hun
geld in handen laten.
10. Aan alle werkzaamheid verzaken binst
hunne speeluren
M. Straffen voor eene nietigheid en lachen
met hunne ondeugden.
12. Hunne gebreken loochenen en er
partij voor trekken als ze door hunne mees
ters in de school verplicht zijn recht in hun
schoenen te gaan.
Wij lezen in het Fondsenblad van Gent
Brrr Brrr 1 - Naar het schijnt heeft eene
afdeeling van een regiment soldaten, in gar
nizoen te Antwerpen, op marsch zijnde, De
Vlaamsche Leeuw gezongen.
De bond der drie L (Ligue pour la
Liberté des Langues) van Antwerpen,
heeft dat aangeklaagd bij den minister van
oorlog, en heeft gevraagd dat zulks zou ver
boden worden, omdat De Vlaamsche
Leeuw een Flamingantenlied is 1
Schrikkelijk, he' T en zeggen dat België nog
bestaat 1
La Chroniquedat geenszins Vlaamschge-
zind is, lacht zelve met die belachelijke
streek.
Waarom zouden de Vlamingen De
Vlaamsche Leeuw niet mogen zingen, en
de Walen, de liedjes van hunnen geliefden
volksdichter Antoine Clesse
Maar laat ons lachen niet weenen om
dat kleingeestig optreden van den Antwerp
schen LLL bond.
Een tegenstrever die zich belachelijk aan
stelt is niet te vreezen.
Wat moeten wij met onze
dochters doen.
Een Amerikaansch blad geeft op deze
zeer belangrijke vraag het volgende ant
woord
Geeft haar eene christene opvoeding op
school, leer ze goed voedzaam en smakelijk
Mengelwerk van 't NIEUWSBLAD VAN YPER N°37
DOOR
't Vloog Pap voorbij, Re1 idrajadpalen, de [wacht?
huiz ekens vennepen lijk speeldozen, ide hommelveldén,
't land, Ide boom en en de pachthoven, 't snorde
aardig voor zijn neuze wieg en altijd kwam er ander en
pieuwer dingen achter. De wagengro-nd dreunde bo
ven de spoeteringe van de wielen en de ramen klutier
den en ruttelden een kletterende vensténnuziék.. Wan
neer hij hem recht hield wiegde zijn lijf over en weere
en hutseklutste meedansend jn 't snokkend rumoer
van die dolle vaart.
Ze vertraagden, hielden stil en 't !wias dan een
nieuwe vlucht altijd op de pijlrechte, liane die| ginder
hooge lijk afgewrongen verloren liep.
Op een hof zag hij een geheel nest zwijnejongey
lijk eene bende uitgelatene zlotteriks geestig snorkend
achter de schare wegstuiven. Verder op een ander hof
was eene dikke meid heftig eeine mèlkstande [aan
't Schonden.; Uit het opgestegen gevel venster van eenè
kortwoonste lag eene heele boel lakens en dekkinge
te verzfonnen en verder (nog op1 den koer van pene
herberge belette hij eene jonge dochter dié huiten in
de frissche morgenlucht heuren opschik eindigde dn
gretend kusjes wierp naar de reizigers die nieuwsgie7
rig door de venster van hunne wagen gaapten^
't Is percies een lijk Celina, peisde Zarren
die 't schepsel goed in Id'ooge hield, pok zoo (rilde
met lang zwart haar,
Ze ruiSchten weer over de riggels. Hij wier<|
het gestadig kijken mjoie len keerde zijn hoofd naar
binnen., De vrouwle met haar kind zlaten nog altijd vóór
hem.; Stillekens laan Was het meiske tot sprake geko
men en zijne verwonderde kijkers sloegen nooit jvan
het venster laf.; Twee banken verder boorde hij de boe
ren midden eene stinkende toebakwolke schru weiroe?
pen en luide vragen en zeggen om hun door de baloor-
dige schuddrdaveringe van 't gerij te doen verstaan,.
Aan de vijfde statie moest Zarren door. Bij dep
voorlaatsten stilstand, hij wiist hem van buiten, fniek
hij gereedschepe, streek 'zijn haar in orde, herzette
zijnen hoed, snoot, vaagde met den doek 't stof uit zijnp
cogen en af zijn wezen, trok zijn krawaat rechte jen
knoopte langs boven zijne veste toe.;
Frrr daar schoot het wit wachthuizeke voor
bij.; Nog geheel hetzelfde van overjajar, met het eigen
ste wijveke dat lijk een vergroeide oudheid bij den
slagboom geplant stond en er zonder roeren de vlucht
van den trein verbeidde, dan de tweewoonste waar pp
het dak eene overgroote duivenpiere stak en eindélinge
Roozendale,
Hij wupte van den wagen en gaf zijn kaartje af.
Hij kreeg de gestriepte helft weer,
Ha, 'k was 't vergeten zei hij, om den man
niet te laten peizen Rat hij met een bioodzinnigen
reiziger te doen had,
Nogeens de horlogie uitgetrokken 't was bij den
achten. Zonder ievers te letten ging hp gemoedelclc
voort, "naar de plaatse toe. De kermiswimpel pp het
knoddig kerktorentje sprong hem als een hertelijke
Welkom in da oogen, jen Ide vendels overal aan de
herbergen en drinkhuizen waaiden hem feestelijk te|-
geih I
Tusschein de bonte warboelige kleurdakingel en
"witschetterende gevels zag hij het huis van Free met
zijn smal hoog kaafke boyenkijken, '1 Verdween |en
kwlaln weer. dook nogeen weg tot bij de straal
omgedraaid het een honderd jmriers! verder in zijne
heele nette aangenaamheid van wilder tot boven fe
zien kreeg. Free stond buiten in zijne hemdsmouwen
op |de:n uitkijk, Vian zoohaast hij zijnen vriend gewaarde
riep hij luide met zijn arm lijk een venjdelstok ppge-
s leken Welgekomen
De iontvangste w:as gul met eene landsche .wel
gemeende openhertigheid.
Ha, Zarren, oude maat, hoe is 't Geef jde
vijve
Gód zij' gedankt goed, Free, lijk of ge Ziet
en ze schudden en herschudden hunne hand in eene
kloeke vaste grepe,
Kom binnen, kom binnen.
Free drong Zarren in huis. Juist kwiam Sylvie,
Frees wijf, tewege naar buiten.;
't Is Zarren schetterde ze blijgeestig. 'Ge zijt
welgekomen en hoe gaat 't
Maar ze deinsde verwonderd achteruit en met
de vuis ten op hjare heupen den on klunen jongen
schulksch beziende
Kijk een keer, Free, hoe fijn hij' hem iopge-
snakt heeft, 'k Ben 't zeker, hij heeft ook al enlwaac
iets zitten en ze spetterde uit in eenen klaren lach en
sloeg pletsend heur handen ineen.
En dan ineens haastig op een ander gedacht val
lend kwam ze weer bij hem en nam zijn arm,
Maar kom een keer hier, zong ze, en trok
hem bij de wiage, kom een keer hier, jongen, en ze
stropte 't behangsel wieg.
Diaar lag een mollig lotterke, zijn snoerig mond
je toegepapl, geurend van gezondheid, te slapen lijk
een roozc,
Wlat zegt ge van mijn schat, van mijn lieven
engel vooisde za en hield beur stralende oogen met
een gloeienden trots op den knape gekeerd,
't Is een mpllehe, zei hij, 't is een molleke, en
tot Free Proficiat ge moogt er preusch mee zijn,
Niewaar, bofte Free, met eenê vaderlijke in
genomenheid, en hij reek te1 zij ne arms te wege om
't boorlingska uit te nemen.
Maar 't wijf schermde er angstig vooren.
Och keef ze, is dat mannevolk, laat het
slapen hij zal het later wel op vinden, en tot Zarren
En gij, gaat ge nog lange wachten vroeg ze slimoogend,
terwijl ze zachtjes de wiege toedekte^
'k Ben zoo wel alleen, ruide hij, om iets te
kunnen daarop antwoorden, maar inwendig peisde hij
op Celina.;
Ze klapten en taterden..., wlachtten ongeduldig
om de beurt te krijgen en sloegen in eer de anderp
uitgepraat was. Ze hadden zooveel te zeggen en te
vertellen, van een jaar verre, en daar was een hoop
nieuws bijgekomen voor 't meest al kleinigheden die
ze niettemin met eene smake op tafel brachten, en tot
de nietigste bijzonderheden toe ophaalden die van het
naaldeke tot den draad over de tonge liepens
Wordt voortgezet
ca
co
c_
L.
CD
£-H ju
CO
hH
c
018
NIEUWSBLAD Til YPER
SUF -dH
T&PZW ",*7=v»s
r*i
M
*1
CC
«e
CO