E Is' M ELAN D t wmnvvv LUiuW Mil TE YPER '2500 PRIJZEN nderdag 15 December jdag 16 ■dag 17 Zondag' 18 op deGroote Markt, in de Vijfhoek M M« o H ca Op Zaterdag 10 December 1910 5 centiemen 't blad 45fi jaar. Talmerk 2336 Te irekken bij den Uitgever, 7k 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen '3 frank 's jaars Evangelie van den Zondag in den voor 191 #5 m ff ffi. if. m De Ooi er handel Sin te Ceeilia STA DS 'S Gemeenteraad Concerten Katholiek Volkshuis Straten en voorlanden Elke kooper van ten minsten EE IS FRANK krijgt gratis eene vliegmachien in chocolat nougat. Katholieke Wacht Neêrstad A. Vogel in het Davidöfonds ödilon t mm s® igg&j Echt en recht, 't oud Volk indachtig Kinderlijk, niet kinderachtig Ypersch, Vlaamsch en, bovenal, God getrouwe ik wezen zal van den i S tut den 17 Dec. JpS j?» ff* p» j5f» ff* ff».. gen AAN DE Alwie een abonnement neemt op het NIEUWSBLAD VAN YPER voor 1911, ontvangt het blad van heden af GRATIS tot Nieuw jaar. ff» W'& MM if Eerste Communie - eu Ïm! to <x fl* O CS OO CD GO j.a I vs# ;-7s^nT»ttinfrijr:uBM wou- B8W 't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en "s Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon buiten Relgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald. Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER STRATE, Tk 3ó, te Yper. De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen 't blad is 't o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Ieder boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken. De Heeren van de AGENCÈ HAVAS, te Brussel, Tk 34, in de Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE 1>E LA BOURSE, ontvangen bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN YPER, van al die buiten Oost-& Westvlaanderen wonen. bs«,/—'c y-mamm z. to. H°Eulalie. mgm. H. Nelch'iadoa,3S* Paus van Rome, 1311. Z 11. fl. Damascus, 37= Paus van Rome. H8 Idajvan Nijvel, t 1231. m. 12. H. Gonstantinus,rn.— HH.Epimachus en Alexander, mm. d. 13. H» Lucia, mgm, t 301, wordt gediend voor de oogen, patroness© der bakkers. 10. 14. H. Volkwin. b t 855.—H. Nieursino, b. van Rhiemen, patroon tegen de muizen. d. 15. H..Valeriaan, bm. He Christina,mg. v. 16. 'ff. Evarard en zijne zalige'huisvrouw Gysele. FL» Adelhaid, keizerin, f 999. Ta dien tijde zonden de Joden uit Jerusalem priesters eri levieten tot Joannes om hem te vra gen Wie zi.it. gij En hij beleed en ontveinsde niet. En hij beleed Niet ik. ben de Christus. En zij vroegen hem Wat dan Zyt gij Elias? En hij zegt tk ben;het niet. Zijt gij de profeet En hij aniwoorde Neen. Ze zeiden hem dan Wie zijt ge Dat wij antwoord geven aaD die ons ge zonden hebben wat zegt ge van u zei ven Hij zeide Ik ben de stem van een roepende in de wildernis?: Maakt recht den wegjdes Heeren zooals Isaïs, de profeet, gezegd heeft En de ge zondenen waren uit'de Fariz een. En ze onder vroegen hem én zeiden hem Waarom doopt ge dan. indien'gij niet da Christus zijt. noch Elias, noch de profeet Joannes antwoo dde hun en zeide Ik doop in water. Midden ouder u staat Hij dien gij niet kent. Bij is het dia na mij komt, ilie mij vóórgekomen is, wiens (schoenriem ik niet waardigi ben" te, ontbinden. Dit gebeurde te Bethania, over den Jordaan, waar Joannes toen het doopsel toediende. In alle kerken van Belgie werd Zondag eenen brief voorgelezen, van de bisschoppen, regelende de toepassing van het decreet Quarn Singular!betreffende de Eerste H. Communie. Daarin wordt gezegd, dat kinderen die tot .de jaren van verstand gekomen'sensin staat van genade zijn nog aan de volgende eischen moeten doenfom het H. Sacrament.te ont vangen r° Voldoende kennis van den godsdienst en 2*.denoodige godsvrucht. Het mandement legt aan de ouders den plicht op om te za- meo met de priester hunne kinderen tot het ontvangen van het H. Sacrement voorste be reiden. Verder spoort Mgr. de Bisschop de pries ters aan, om de kinderen reeds van den be ginne af aan een veelvuldige communie gewoon te maken, en minstens elke twee maandeneen generale Biechtte doen spreken. Ook zullen de geestelijken der verschillende parochies en de oversten van kostscholen ieder jaar verscheidene algemeene commu nies doen plaatshebben, waaraan niet alleen de kinderen deel nemen, die hunne eerste II. Communie doen, maar ook zij, die de vorige jaren reeds tot de H. Tafel genaderd zijn. Ten slotte geeft het schrijven nog eenlge onderrichtingen, omtrent de plechtige H. Communie zeggen de Bisschoppen onder ander De geestelijkheid der parochies, zal elk jaar op het tijdstip, waarop tot nu toe de eerste II. Communie gedaan werd, een plechtige algemeene communie der kinderen inrichten. Hetzelfde zal in de kostscholen geschieden Alvorens deze plechtigheid wordt gehouden, zullen de kinderen een retraite houden en op den dag zelf, zullen zij in het openbaar de Doopbeloften hernieu wen en zich aan de II. Maagd toewijden. 0:n tot deze plechtige algemeene commu nie toegelaten te worden, moeten de kinde ren minstens twee jaar getrouw en met vrucht de catechismuslessen hebben bijgewoond. Elk der bisschoppen zal voor zijn bisdom den leeftijd rastellen, waarop de kinderen naar den catechismus moeten komen. De opstootjes welke over eenige weken op e-ü aatital botermarkten hebban plaats gehad, zijn zoo goed als vergeten. Er zijn nog wel landbouwers die naar de markten niet meer gaan waar de woelingen plaats hadleu, maar alles zal na korten tijd weêr op zijn oude plooien komen. Nu doen zich de boerinnen vergezellen door hunnen man, zoon, broeder, enk., maar de vrees zal ook wei overgaan. Niettemin zullen de opstootjes veel kwaad gedaan hebben aan onze botermarkten, zelfs aan deze waar geene woelingen hebben plaats gehad. Dergelijke voorvallen kunnen zich nog voordoen dat vooruitzicht zal de k'eine landbouwers meer en meer aanzetten om naar de mei kei ij te gaan en bijgevolg is eeue uitbreiding der melkerijeri te voorzien. Grooterè landbouwers zullen meer en meer afroomers voor eigen rekening aankoopen. Er zijn nu afroomers in 't hereik van ieders beurs, en de melk door deze afroomers be werkt geeft even lekkere boter als de mei- j kerijea. j Het gebruik van eenen afroomer door dan i landbouwer geeft aan dezen nog dit voor- deel, dat de landbouwer al het voordeel j hoeft van den goeden oppas, de goede voe- j ding van zijn melkvee, terwijl in de melker ij een deel ervan al zij het maar zeer klein voor hem veiloren gaat eis dealgemeen heid ten bate komt. Ook moet de landbouwer voor liet weg brengen der melk niet meer zorgen als hij te huis een afroomer bezit. De landbouwer die dan melkarijboter van eerste klas bezit, gaat niet meer raar de markt, hij levert zijne boter, 'tis te zeg gen, hij heeft regelmatig afnemers, die hem volgens de markt den hoogsten prijs be talen. Nu komt op de markt nog enkel boter op de oude manier voortgebracht. Er zijn landbouwers en vooral boerinnen die van de nieuwe manier van kernen niet houden maar hun getal neemt gedurig af daar de voordeeleu der afroomers meer en meer bekend worden. Er zijn ook boerinnen die er aan houden, alle weken of alle veertien dagen haarde markt te gaan. Dat is zoo een© oude gewoonte, een uit stapje, dat gelegenheid geeft tot het ont moeten van vrienden en kennissen. Maar die oude gewoonte valt meer en meer, en ze zou voorzeker nog sneller ver vallen indien het moest blijken dat onze botermarkten niet veilig meer zouden zijn. Reeds heeft men vele kleine markten zien verdwijnen, tengevolge van het grooter ge mak van verkeer door de tramlijnen. Dat is merkelijk schade voor de nering- doeners der gemeenten waar de markten vroeger plaats hadden. De bevoegde overheden der steden en ge meenten, waar nog markten bestaan, hebben er dus belang bij dat hunne markten bloeiend blijven, tot voordeel hunner inge zetenen. Daar waar de boter wegblijft, is het spoedig met de markt gedaan. De ondervin ding bewijst dat. Indien de boter nu in sommige plaatsen aan hoogere prijzen stond,wat het geval was op hetzelfde tijdstip van de laatst verloopè'n jaren, dan is het omdat de vraag groot was, 'in vergelijking met het aanbod. Sedert twee drie jaren is het graan aan hoogen prijsdat maakt dat de landbouwers die hun vee vooral met graan moeten voeden om het goede boterrijke melk te doen voortbrengen, het uitbreiden van hunnen veestapel hebben ingehouden, out hunne dieren te vetten, daar de vette beesten aan Imogen prijs zijn. Da hooge prijs der boter is dus zeer na tuurlijk, en het is te vreezan, voor ons eu voor alle menschen die er moeten koopan, dat ze voor het einde van den winter niet zal afslaan. En voor de boeren is het ook spijtig: want als de boter duur is, 't is dat ze weinig te verkoopen hebben. Ze zün ook beter met meer boter aan lager prijs. 7. Verkoop van boomen der godshuizen, j 8. Disch verwisseling van grond. 9. Burgerwacht schietplein plans en j bestek. Zondag ri dezer zal de zangersgilde Orphéonbinst de elf en hallmisse, zingen in St-Maarlenskerke 1. Partis Angelicas Baini. 2. Jesux, rex admirabilh Palestrina. 3. Ave Maria Arcadelt. De raad komt hijeen ten stadhuize heden Zaterdag ten 5 ure 's avonds, om over het volgende te beraadslagen 1. Begrooting van stad voor 1911. 2. Disch rekening voor 1909 en begroo ting voor i9i 1 3. Godshuizen rekening voor 1909. 4. Verkoop van stadsgrond. 5. Taks op de peerden verandering, Vergunning voor ruimen. 's Namiddags ten 3 1/2 ure, in den stads schouwburg, Concert-Mendelssohn, door den Cercle Symphonique 1. Sonate voor Vedel en Klavier(doorMM. Alb. Van Egroo en Lod. Vanhoutte.) 2. Quatuor voor snaartuigen. 3. Capricio voor Klavier (Mr Lod. Van- houttejjmet begeleiding van snaartuigen.) 4. Symfonie in la min. Ten 5 1/2 ure, Wandel-Concert in de Halle, Pauwelszaai, (ingang onder 't Nieuw- werk). Spelwijzer 1. Sous les drapeaux, Allegro militaire. von Blon. 2. Flandre,Grande Marche. Stsenebruzen. 3. Kermesse-flauiande.extraite de Milen- ka de J. Blockx, arr. p. F. Deconinck. a) Kermesse b) Danse des sabots c) Entree des rhétoriciens d) Scène d'amour e) Entrée des Zingaris. 4. Pavane Ecossaise. Gab. Allier. 5. De lustige boer, fantaisie du l'opérette de Léo Fall. arr. p. F. Deconinck. t»! Op Maandag 2®» December 1910, ten 7 ure 's avonds, groot Turn- en Kerstfeest. De Yperlingen zien met voldoening dat de Stad de een? straat na de andere doet her stellen, heileggen en zelfs geheel vernieuwen; de Staat volgt dat voorbeeld in de De Stuer- straat. Dat alles is zekerlijk geheel loffelijk, en onze stad mag onder dat opzicht aan véle andere tot voorbeeld gesteld worden. Maar als het nuttig eu noodig is de straten behoorlijk te onderhouden voor wagens en rijtuigen, autos en rijwielen, misschien zou het ook niet ongepast zijn eens te peizen op deze die noch rijwiel, noch rijtuig, noch auto en gebruiken en daarom, op ouderwet- sche wijze, nog moeten te voete gaan. Buiten de Rijseipoorte is er een goed on derhouden kalsijde, benevens een wel geterde en effene auto- en velobaan, en dan nog een voorland voor de voetgangers, maar een voorland dat volkomen onbruikbaar is de slechtste kalsijde van stad is nog in veel be- teren staat dan dit voorland, en dat duurt reeds maanden en maanden en niemand re- klameert er over in den gemeenteraad noch elders. De voorlanden langs de Meenenkalsijde zijn zóó slecht niet maar laten toch ook te wenschen. Is 't de stad, die dat werk verwaarloost, *e verdient eene borsteling en is 't de StaatDat de bevoegde overheid'dringend klachten in- diene opdat er een einde kome aan den erbar- melijken toestand dier twee wegen voor..., voetgangers. Morgen, Zondagavond, ten 8 ure, ver gadering in 't Volkshuis. Tombola. Verslag. Nieuwe leden. Voordracht rnet zang. Eenvoudige bemerking. Ik keur len volle goed dat men aan straten en plaat sen geschiedkundige namen geeft. Maar de eerste vereischte der geschiedenis is de echtheid, de nauwkeurigheid. Niet zonder reden ben ik dan verwonderd dat men aan de huizen langs de Wieltjesgracht den naam gehecht heeft: NEÊRSTAD. Eertijds gaf men dezen naam aan het gedeelte der stad buiten de Diksmuidepoort gelegen rond de kaai, te weten binnen eene versterking, Kroon genoemd, titsschen de voornaamste vesting (waarvan de Wieltjesgrachten deel- maakten) en de Kaaipoort eenerzijds, de Ko ninklijke Poort en Dolfijnpoort anderzijds d. i. over de oude gazfabriek, tussch?n de huidige herbergen St-Hubert en Het oud Wachthuis Dat inen den naam van Neé'rstad geve aan de huizen bij de Malterie l'Yperlée zeerS goed maar dat men Wieltjesgracht, Wieltjesgracht late 1 Dit wordt gezeid zonder iemand te willen kwet sen en in de hoop dat men van hoogerhand niet zal zeggen Quod scripsi, scripti. A. Die geerne eens een meester, feeri wereld beroemde tooneelspeler, een meesterstuk van eenen meester als Schakespeare willen zien en hoorem voordragen, moeten Donderdag 29 December 1910, om 7 1J2 ure 's avonds, in het Volkshuis van Yper zijn. Daar is 't dat A. Vogel, van ;s Graven- Hage, in Holland, CORIOLAAN in ro- meiusche kleeding zal.jafgeven. Overal waar A. Vogel een tooneelspel voordroeg, was men in bewondering voor zijn geheugen, zijne sierlijke taal, zijne kun stige' gebaren en bewegingen, in één woord voor zijn uitstekend talent en kunsteuaars- spel. Onlangs speelde hij CEdipus, koning van Sophocles, te St-Nicolaas (Waas), waar hij uitgenoodigd wierd door het Congres van het Davidsfondsde achouwburgzaal was proppensvol,, en terwijl hij aan het spelen was, hong iedereen aan zijne lippen om na het spel lang'en luide toe te juichen. Niet eelt enkel woord te veel of te kort, niet eene enkele hapering binst eene aanspraak van omtrent 2 1/2 uren in drie keeren, geene af matting, geene uitgeputheid altijd klaar, altijd flink, altijd meester in al de rollen die hij te spelen^heeft, overal overwinnaar over Mengelwerk van 't NIEUWSBLAD VAN YPER N<>46 DOOR Zijne opengesperde oogen zagen eene breede wag- jgeklaarte, de strieiming va.11 eèn einderJijIc vier, de wei- felldans van machtige vlammen. Brand brand hoorde hij. T Ruischte. in zijn hoofd. Ontzet sprong hij uil zijn kaf en ragbbelde naar zijne kleiers. In een wrong had hij de stalden re open en vluchtte buiten in zij n vliegenden vendel. Brand brand relde hel narig door de klare lucht. 't Was op het hol' niet, maar een paar boog schoten verder, 't gedoen van een gebuur. Haastig [stropte hij zijn broek aan, zocht zijne kloefen, snakte zijn klakke en nog altijd al knoopend en ;snoerendl derschte hij over den mesting naar d!e rampe. Maar Jan hield hem tegen. Blijf Zarren, zei hij, t is Lammens kete, er ts 'gevaar voor 'onze schure. En Zarren bleef, zonder een woord te spreken. Van uit den Noord-Westen voerde de wind lieele ladingen -sperken tem' sterren Mee die in een spookachtig krinkeldraaien op de kappe van schure en stallingen neertuimëlden. Ze hoorden de blakenng en de krakm van liet kuilende vier, dat in hooge geweldige men, gulzig op- en nee re sloeg, laaiend aangeja: g en opgedreven door dein twind die grimmig bh Het omgevende land lag geverfd in eene vijd- iopensl'aande gtaeischijn die yereendielijk lichtte in 't lij- velijlc fakkelen van de terende kete. Rook en asche, gensters en pnlvcringdn werrelden hoven den gloed! en flikkerde voort in de zoevende lucht die rondom stonk Met eene warme bijtende brandreuke. Van alle kanten kwlara het volk loegeloopen in een gejaagdheid en een rumloerig verlangen om bij den brand te zijn. Verwarde roepen en kreten klonken 'uit alle gewesten mot een benauwelijke weergalm van pngstige en ontroerde stemmen. Lijk spoken slopen ze fljangs wegen en lianen, dei eene de andere voorenschle- tende, drjavende in eene haastigheid over landen, velden en door de weiden, klguwierend lijk duivelsjongein over tuins en afsluitingen van parken en grazingen. Alhier perdaalde er een jn een sloot ol' een gracht, aldaar tjompcide er een pver een steen of een harm enj niettemin, met oen zucht, een kreun of een vloek, kropen ze op en rendein altijd voort tot bij de vernie ling. Ze kwamen er toe lijk muggen rond eene nacht- vlam, slootten en dromden, hier was liet te warm, daar zagen ze niet genoeg en in de sidderklaarte van dat schromelijk vier krielde die ongedurige volkshoop in een gestadig over en weere trappelen, met jeem gewoel [dat, lijk de baren van de zee, vereendelijk golfde over de diehtr«erend© koppen. Allen hadden nog den slaap en de vervaalde oogen de mannen in eene liaasto o'ekleed velen (zonder vest of muls en barvoets in hunne kloefen' l>e vrouwen met het verstreuveld haar in hun mat gezichte, klutsetandend van de kou, in hunne lichte onderroks en dunne stropt ij ven die ze zcere half aan en toegeschoffeld hadden. Heel hel hof lag verstrooid en verwoest, alhier alaam 'aldaar huisraad. Men was bezig met de peerden te ontbinden en huiten te brengen. De ontembare die ren dansten cm eorsddeu ,in eene benauwelijke ver wildering en keken met schuwe oogen .naar die schro- melijke laaiing. Bij den vijver wrochten een korps mannen in lohstnimigen ijver om Wjater te putten met seulen, ee- mers, bakken en kommen. Wat maar scheppen kon w|ierd 'meegesnakt en bijgesleurd. Kwanselend en zah- herend wuplen de eemers v,an de eene hand in de Ééndere tot bij' de stoiitsten dat het water onophoudelijk fjn den poel zwjaaidèn. Andere zorgdein in eene beslaaf- de bekommering voor de stallen en het woonhuis die gehikkjglijk buiten grepe stonden. Eenige wilden (dit, la'ndere Wilden dat, dc redders waren overrompeld door den machtigen toeloop van heit volk dat met geene mid dels te beredenen noch te hem ces te ren Was. De garde liep 'al schertoënd lijk een windzotzwaaiend met zijnen stok van <len eenen kajnt van het hof naar den anderen, stampte en stootte, riep en schruwelde op de ongewilli ge vreemdelingen, dreigde met gevang en processen, |niaar ze wieken van geen voet en wierden van langs om! kwader eu stouter. Nogtans de vlammen verminderden. Heel de hommelast lag plat, zelfs een deel van de muren stort ten in en 't vier dat geen voedsel meer had verteerde langzaam. Tiele en Romme, die van de eerste bij de., brand kwamen, zaten midden in eenen gröoten Irop plukkers, niet ver van den vijver waar ze noch weg noch weera 'konden en geperst waren dat ze schier geen asem konden halen. Romme had in '1 ioopen beuren voet omgeslegen jen ze stond op één heen, het andere ingetrokken van het 'danig zeer en steunend tegen Tiele voor '1 gemak. t Was wel de moeite weerd, zuchtte ze, naar hier te komen voor een broklte van een kete ze mogen [fraai blijde zijn dat ze 'stond zei een ware helle. 't Is ZOO: uit den weg is. boerderij in brandei andere plukker. Van verre, 't was een k Peisde dat geheel de de, het loogt bedri egel ijk 's nachts, wist een der- altij'd grooter dan het Waarlijk is. Hier, kijk. Wannes is daar, riep Tiele, en Gaston ook, ziet ge ze, Romme, daar bij den gevel, ze helpen bhis'schen. Oei mijn poot, deed Romme, en ze snokte hour voet nog hooger, 11 ijl gloeit lijk een kole. Nè, Witten en Henrietje, zei Tiele voort, ze zijn daar mijn waarachtjes ook. Ha de garde j;}aM zé weg, ziel ge't, Romme Ze keeren weere. el jwel Kijk naar die peerden, hoé schuw, ze willen per [force naar 't vier. Dat's' tocJi wreed En Tiele. bajbhelde maar altijd babbelen. Ze stond op beur teenen en reikhalsde boven de koppen om naar alle kanten rond te zien. Wat mcnschen, wat mensehen, morde ze, 1 is lijk het laatste oordeel. Romme had geen ééntje te. tellen. "k Zie af lijk een peerd, zei ze, die verdomde (pool en ze wakelde om een andere steun te zoeken. Ja. 'k ben er wel mee. kokkelde Tiele, hoe gaan we thuis geraken 'k Zal Wannes roepen, hij kan u meedoen op zijn rugge. Die cr omstonden hadden veel leute niet dat zeg gen en eenige geks kwamen rechtuit Romme hunnen dienst aanbieden. - 'k Moet hjet niet weten, zei ze, ik kan u missen. 4 Wordt voortgezet.

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1910 | | pagina 1