SpreeKdraaa 52 Droevige Dagen Rond de Wereld m 'te. W'. m m w. m Op Zaterdag 20 April 1912 5 centiemen 't blad 47e jaar. Tal merk 2407 Te trekken bij den Uitgever, Tk 86, in de Boterstratete Yper, en bij 's landsboodschapwezen ofte post, tegen 8 frank 's jaar$ Dagklapper m w Evangelie m m m m wl p* F HA E IJS DE COLA EBT VAN BEGEREM TUE VELIN BRUTSAERT D' RONDT a «ra Wij gaan naar de zegepraal Aan onze katholieke vrienden De laatste dagen van het Katholiek Gouvernement Frankrijk Portugaa! Vereenigde Staten China 't NIEUWSBLAD VAN YPER verschijnt 's Vrijdags, en *s Zaterdags na de markt, tegen 3 fr. 's jaars; 3 fr. en den vrachtloon buiten Belgenland. Het blad is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald. Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de BOTER STRATE, Tk 36, te Yper. Echt en recht, 't oud Volk indachtig Kinderlijk, niet kinderachtig Ypersch, Vlaamsch en, bovenal, God getrouwe ik wezen zal De bekendmakingen kosten o fr. i5 de reke binnen *t blad is 't o fr. 3o van 's Rechters wegen fr. i overdruk 5 fr. 't honderd. Iedsr boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken. De Heeren van de AGENCE Havap, te Brussel, Tk 34, in de Zilverstrate, en te Parijs, Tk 8, PLACE DE LA BOURSE, ontvangen bekendmakingen voor 't NIEUWSBLAD VAN Yper, van al die buiten Oost-& West Vlaanderen wonen. van den 20 tot den 27 April z 2). HH. Sulpitius en anderen H. Tiiso- iimus—H Maruanus—H..Theodoor it. Victor. Z. 21. H Anselm H. Anastasius H. Ara- tor H. Wulbodo. m. 22. H. Soter H Cajus HH. Apeiles enLuinus - Z. Adalbert. d. 23. H. Joris H. Gerhard (Gerardus). zo. 24. H. Fideel H. Honorius H. Gaston. d. 23. H. Marcus H. Ananias. v. 26. H. Antliimus II. Exuperantia. van den 20a Zondag na Paschen. To dien tijde zeide Jezus tot do Farizeërs Ik bon do goede herder. De goede herder legt zijn leven af voor de schapen. Doch de huurling en wie geen herder is, wiende schapen niet iu eigen dom belmoren, hij ziet den wolf komen en laat de schapen aan hun lot over en vlucht, sn de wolf rooft en verstrooit de schapen. De huurling nu vlucht wijl hij een huurling is en zich om de schapen niet bekreunt. Ik ben de goede herder, en Ik kende mijnen en Mij kennen de mijnen, zooals Mij de Vader kent, |en lk den Vader ken. En mijn leven leg Ik af voorde schapen. Nog andere schapen heb Ik, die niet uit dezen schaap stal zijn ook deze behoor Ik te leiden cn ze zullen naar mijne stem luisteren, en het zal wor den ééne kudde, één herder. Wetgevende kieming van 2" Juni 1Q12 Katholieke kandidaat voor 't Senaat Heer lijst der Kalholisie Kandidaten voor de Kamers De lieeten Plaatsvervangers Wij moeten geen profeet zijn noch voor spellingen doen om te beweren dat de toe stand der katholieken, met het oog op de aanstaande kamerverkiezing goed zit. Het land is kalm. Eigenlijke beweging heerscht nergens tenzij, hier en daar, in on- gevulde vergaderzalen van blauwe or tooae vereenigingen. Van beroering, van afschud- Mengelwerk van 'tNieuwsblad vanYpernr20 DOOR HONORÉ STAES (Overdruk met toestemming van 't Davidsfonds) Draevelinck klom vlug over het paalwerk, hoog zich diep voor Jaak, en riep dan zoo luide dat men hem \yel dertig stappen yeire kon hooren Goeden dag, hooggeachte jjurger-commis- saris. Vergeef mij dal lk zoo laat op mijnen Post ben Er slak een patat in de keel van baas Bruyninckx' varken. Ik heb ei lyit heest van moeten verlossen. En zich vervolgens tot de ouderlingen kee- rende. ging hij voort: Pachters, ik zie met genoegen dat gij ook Republikeinen geworden zijt. Gij hebt gelijk, mannen wij moeten raet onzen tijd mede. Vivat de Republiek 1 Raeveloos lachte luidkeels om den bulte naar, die onder het spreken allerlei gekke gebaren maakte, doch de grijsaards bleven ongevoelig voor de scherts van Pieter. Nu blikte Jaak naar de uurplaat van den den van het zoogezegde klerikale juk is geen spoor. Dit is wel het gunstigste voor teeken. Iedermaal de algemeene vei kiezingen plaats hadden in kalmte en in rust, was de uitslag opperbest voor de katholieke partij. Een ander onloochenbaar voorteeken is de rust die heerscht in de hoogere katholieke sfeeren, waar men beter een oordeel vormen kan over den algemeenen toestand. Onze wijze ministers besturen zoo kalm voort als stonden er geen kiezingen voor de deur. De regeering maakt plannen voor de toekomst omdatzij volkomen bewust is datdetoekomst haar toebehoort. Welnu dat is zeker als ernstige en verstandige lieden aldus beschik ken over den dag van morgen dat is dat zij weten dat dezen dag hun zal hehooren. Wat ook onze vijanden schrijven mogen, deze kalme rust,dit vertrouwen is gewettigd. Sedert 28 jaar staan de katholieken aan het hoofd van het staatsbestuur in België. Acht en twintig jaren lang heeft deimeerderheid van het kiezerskorps hun zijn trouw geschon ken en, van verkiezing tot verkiezing, deze trouw bevestigd. Hoe scherp men ook kijke daar is geen enkele reden te bespeuren om dewelke deze vereerer.de trouw hun nu zou onttrokken worden. In dit tijdsverloop heeft het Regeerings- scheepje meer dan eens de kaap der stormen moeten omzeilen. Wij hebben de groote arbeidersbewegingen beleefdde aanvang van het stemmen der maatschappelijke wet ten de economische crisissen de grond wetherziening van 1893 en de uitbreiding van het kiesrecht 5 Kot invoeren der even redige vertegenwoordigingde overname van Congo het samenrotten van liberalen en socialisten om den stormloop tegen het katholiek Staatsbestuur te maken. Ondanks dit alles bleef de Regeering onwankelbaar sterk staan tegenover hare aanvallers. Toen de liberalen in 1884 van het bewind werden weggevaagd was hun algemeene kreet, dat de katholieken hoogstens een paar jaren zouden meester zijn. Onze vrienden waren immers tot regecren onbekwaam, zoo spraken de verslagen liberalen Sedert is meer dan het vierde eener eeuw verloopen. In geen land ter wereld kende eene Regeering ooit zulk lang bestaan. Gedurende dit tijdverloop hebben de katholieken bewezen dat zij het Staatsschip weten te sturen, en goed te sturen ook. Waar de tegenstrevers ons scholden voor achteruitkruipers die het dwangjuk zouden doen wegen op den rug des volks,hebben wij getoond dat al de gewettigde betrachtingen van het volk geen steviger stem vinden dan in de katholieke partij, dat al het streven van het volk naar hooger en beter overeenkomst met de innigste wenschen en de edelmoedig ste pogingen van het katholiek bestuur. Waar de tegenpartij voorspelde dat een katholiek Landsbestuur de aanvang van België 's on dergang teekenen zou, hebben wij daaren tegen eene economische ontwikkeling gege ven die ons in den eersten rang der beschaaf de natiën plaatst. Aan de vruchten kent men den boom. Nu zijn de vruchten dezer katholieke Staatkunde onbetwistbaar, acht en twintig jaren die tel len tusschen de schoonste welke België ooit beleefde. De arbeid, de ontwikkeling, de voorspoed der natie zijn tot een ongeëvenaar de hoogte gestegen. Het Vaderland beleeft een tijdperk van welstand die de onderste lagen des volks bereikt. Zells de geringste rbeiders leven beter dan vroeger. De onnoo- dige uitgaven, deze die door de Staathuis houdkundigen «de weeldeuitgaven worden genoemd, ais het reizen, om maar een enkel voorbeeld aan te halen, vermeerderden van jaar tot jaar. De partijgeest kan deze alge meene welstand loochenen, zijne verschijnse len, zijn openbaringen aan ander oorzaken toeschrij ven de ernstig-oordeelende lieden stellen de feiteo. vast en weten deze oorzaken te erkennen en te eeren. Juist deze lieden moeten overtuigd zijn dat de voorspoed in het land niet duren zou, moesten deze valien aan wie wij hem ver schuldigd zijn. Niemand zal toch aanveerden dat twee gansch verschillende opvattingen denzelfden toestand kunnen voortbrengen. Of zeggen onze tegenstreven zeiven niet dat het voornaamste doel hunner betrachtingen het omwerpen is van hetgeen wij hebben opgebouwd Wie nu kannen wil hetgeen zij zullen op bouwen, vestige den blik op Frankrijk. Daar is voor de Belgische burgers veel te leeren Een land kan zich niet ontwikkelen tot vooruitgang, tot voorspoed, zonder de gods dienstvrede, bron van vrede tusschen de bur gers en tusschen de verschillige standen der maatschappij. Juist deze godsdienstvrede zou bij eene liberale Regeering ten onder gaan. Het Vaderland zou opnieuw dagen beleven waaraan 1884 een einde stelde, de gebied, d: r burgertwisten, der vrijhcidswur- ging en der altijd klimmende belastingen. Onder den druk dezer onheilen zou weldra niet veel meer overblijven van den welstand van heden. Deze overwegingen worden gemaakt door allen in België, die hun land en hun volk liefhebben. Juist hiervan blikken wij met vertrouwen in de toekomst cn zijn wij vast verzekerd dat de aanstaande verkiezingen ons Staatsbestuur in het bewind zullen be vestigen. Onlangs las ik op den gevel eener hand boogschutterij Vrijheid en Recht voor allen. Deze is de schoone spreuk van de over- groote meerderheid der Belgen. Ons nationaal karakter weigert te buigen voor een Staatsbeheer, dat verdrukking en dwingelandij huldigt Omdat het katholiek Staatsbestuur deze spreuk reeds getrouw was, bleef het land hem ook getrouw en sedert 28 jaar geniet het voortdurend van de volksgunst. Ja, sedert 28 jaar is de spreuk Recht voor allen immer de grondslag van het katholiek programma. Om die spreuk vergeten te hebben, viel de liberale partij, in 1884, onder de verkiezingen der misachting. Recht voor allenvoorarmen rijk, voor werkman en baas, voor boer en stedeling, voor ambachtsman en burger. Dit Recht, deze eerbied voor eenieders rechten, deze bezorgdheid voor eenieders belangen kon den alleen de vrede, de welvaart ea de glorie- van ons dierbaar vaderland verzekeren. Vrijheid voor allen, zonder onderscheid van maatschappelijken stand, vrijheid op so ciaal gebied, vrijheid van den familiehaard, vrijheid van gezindheid, vrijheid van onder wijs. De katholieke partij verdedigde altoos deze vrijheid cn zal voortgaan met dezelve te ver dedigen. 't Is deze vrijheid die België rijk, voor spoedig en gelukkig maakt, bij zoo verre dat de naburige volkeren ons bewonderen en ons dit geluk benijden. Voorzeker hebben wij dezen benijdingswaar- digen toestand grootendeels aan het katho liek Staatsbestuur te danken. In datgene, wat de katholieken in het ver leden deden, ligt de beste waarborg voor hetgeen zij in de toekomst zullen verrichten. Het katho'iek Staatsbestuur, de katholieke partij zal dan slechts haar programma als vervuld aanschouwen, wanneer de zegepra lende vlag van Vrijheid en Recht overal zal wapperen. 3 3 3 3 3 3 3 '3 3 '3 Alswanneer 'M. Scbollaert hetiVumsieric verliet on M.deBroqueville het landsbestuur in handen nam.schreeuwden da linkerzijden het op de daken dat het katholiek gouver nement van alle gezag was beroofd,onmach tig was iets uit te voeren en enkel de toela ting had uit te leven tot aan de verlossings dag der verkiezing van 1912. Let op,zegden de liberale en socialistische bladen let op Dochtans voor een puntde welgemanierdheid, de hoffelijkheid van den kabinetsoverste de Broqueville zou kunnen de nu opgejaagde gemoederen tot bedaring brengen... Intusschen in de krochten der vrijmetse laarslogen zette men weêrom vol vertrouwen het werk voort van het kartelprinciep tegen de toekomende verlossing. Die blauwe en roode zelfbegoocheling is thans over... liberalen en socialisten staan nu vol schrik en verlegenheid voor de klare werklijkheid... en reeds vreezen ze dat de verlossingsdag niet in 1912 zal aanbreken, maar weer te verwachten staan in eene onbekende toekomst. En de redens der blauwe en roode ontgoo cheling De altijddurende verjonging der rechter zijde die na 28 jaar regeering altijd mannen telt die met gezag en meesterschap het roer van 't landsbestuur in handen houden. Daarbij bemerkten de vijanden dat het katholiek landsbestuur spyts hunne voor zegging niet uitlevend is maar springlevend, ten bewijze de eervolle daden uitgewrocht in zoo korten tijd. Ziet. Het Engelsch gouvernement weet niet hoe tot eene oplossing gekomen in de ge vaarlijke mijnwerkersstaking die den onder gang van land en volk doet vreezen. In België, Minister de Broqueville, heel eenvoudig!ijk, heel klaar ea meesterlijk, brengt den vrede tusschen patronen en werklieden tijdens de laatste staking in hot Ilenegouwsche kolenland en wel zulk een orde en eene overeenkomst dat heel de Kamer, tot liberalen ea socialisten toe, toejuichten... Ai mij zij beklagen hunne toejuichingen en verstaan dat ze eene onvrijwillige goedkeuring gaven aan het katholiek gouvernement. Het oorlogspeerd was de Sehoolwet- Scbollaert... Roode en blauwe voormannen schreeuwden over heel het land dat het katholiek gouvernement weg moest, ander zins zou het school wetsontwerp Schollaert zegevieren. Op eens een vredesprekende stem stoort de oorlogskreten; M de Broqueville spreekt te Turnhout en laat aan heel het land het gouvernements programma kennen op schoolgebied, d. i. vrijheid voor de huisva ders, geeB sehoolbon meer maar het onaan- tevallen k!assensystema de verbetering van den toestand dor onderwijzers. Als de linkerzijden dat hoorden was het de verslagenheid... en dan bij 't gedacht dat zij plat lagen het losbreken in ver wijtingen en scheldwoorden. Nog waren de vijanden aan 't huilen en 't tieren als wanneer al met eens, de ka- hinetsoverste, zonder geweld maar zonder deinzen de hoogere organisatie van het beslissingen... ja, eene verandering zoo nooit het leger eene onderging sedert het jaar 1830. Heel het leger juichtte toe, de voorloopige minister van oorlog, de Broque ville was voor hen de redder. De liberalen en socialisten razen wat doet die kalote minister Wij hebben hem enkele toc-lating te geven tot uitleven... en ziet, bij brengt het land in rep en roere ten onzen nadeele, heel het land bewondert zijne wijsheid en keurt zijne maatregelen goed... wij, liberalen ea socialisten, zijn van nu reeds verslegen Uitleven ah maar intusschen het mi nisterie veheent aan de vrije hoogescholen van Leuven en Brussel de burgerlijke ver persoonlijking... Uitleven ah maar intusschen verandert en verbetert het ministerie de koloniale wet... Uitleven 1 Uitleven I Neen 1 neen roept heel het land leve Minister de Broqueville, leve lang het katho liek gouvernement 1 kerktoren, en ziende dat de wijzers half drie aanduidden, klom hij op de toonbank. Met zichtbare voldoening en trotschheid beschouwde hij het volk, en nadat hij zijn kuchje had laten hooren, ten teeken dat hij eene plechtige redevoering ging uitspreken, riep met krachtige stem Burgers van Vlieregem, Met eene eindelooze blijdschap ontwaar ik dat uwe gevoelens ten opzichte der Repu bliek geheel en gansch veranderd zijn en gij eindelijk begrijpt, dat alleen zij in staat is om aan de volkeren vrede en rijkdom te schen ken. Ik roep u, in haren naam, toe Wel kom aan mijnen haard Roept met mij ten teeken dat gij u gelukkig acht, de kinde ren dier liefderijke moeder te mogen wor den Leve de Republiek I Leve de Republiek schreeuwde de bultenaar, zijnen hoed zwaaiende. Leve de Republiek zegde de meier, echter zoo stil, dat men zijue stem enkel eenige stappen verre kon hooren. Leve de Republiek zuchten de veld wachter en de ouderlingen. Vive la République huilden de gen darmen. Uit het volk, dat buiten het paalwerk stond, steeg evenwel geen enkele kreet, hoe zwak ook, op. u Vervloekt gespuis, morde Jaak bin nensmonds. Daarna vervolgde hij tot de menigte Wij zullen het feest beginnen met het zingen der Marseillaise. Dit is de vrij heidzang der onoverwinbare Fraosche leger scharen hij steeg op uit honderdduizend borsten, wanneer de volksverdrukker Louis Capet het schavot beklom het galmde als een donder door de ruimte, toen de soldaten der Republiek hunnen zegepralenden stan daard te midden der vijandelijke vesten plant ten. Ik hoop dat hij weldra met geestdrift zal aangeheven worden door mijne geliefde dorpsgenooten. Terwijl mijne dappere gen darmen het verheven lied doen weerklinken, zullen de ouderlingen, die hier vergaderd zijn, elkander de handen reiken en dansen rond den vrijheidsboom, het zinnebeeld van de macht en grootheid des volks. Burgers Draevelinck en Reutels tooit het hoofd der eerbiedwaardige grijsaards met bloemkran sen. De bultenaar en de veldwachter drukten de bloemkronen op het hoofd der oude boe ren, die hierdoor zulk gek uitzicht kregen, dat er eene uitdrukking van spotternij op het woeste aangezicht der gendarmen verscheen. Vervolgens stonden de grijsaards op, en begonnen met hunne stramme beenen rond den vrijheidsboom te huppelen. Midderwijl brulden de krijgslieden Alions, enfants de la patrie, Le jour de gloire est arrivé Contre nous, de la tyrannie, L'étendard sanglant est levé enz.. Ondertusschen stond Raeveloos met trot- sche blikken rond te kijken. Hij bemerkte dat de meier met droefheid het dwaze too- neel rond den vrijheidsboom nazag, en dat deed hem grijnslachen van booze vreugde hij hoorde onder het volk een dof gemor van ontevredenheid opgaan, en de verontwaardf ging der menigte wekte hem op om tot de immer voortsukkelende ouderlingen te roe pen Wat vlugger nog, burgers Gij zult er uwe leden door buigzaam maken. Wat Draevelinck aanging, die gaf met armen en beenen, zelfs door het draaien van zijnen bochel, de maat aan de gendarmen, en In Frankrijk, en vooral in Parijs, verschij nen er nu verscheidene schriften, waarin overheid en politie met het ergste bedreigd worden. Deze schriften komen van de Bende der Automoorders. deed alles wat mogelijk was om, door zijne koddige gebaren, de klimmende gramschap van het volk te bedaren. Schielijk riep een jonge boer, die dicht bij het paalwerk stond, op vergramden toon Commissaris, mijn vader is reeds genoeg afgebeuld. Laat hem nu rusten Het is schande zoo met onze ouderlin gen te spotten kreet Victor Cielaert, die zich insgelijk bij de omheining bevond. Uitscheiden! schreeuwde men op ver schillige plaatsen. De meier, die vreesde dat de commissaris ging losbarsten in gramschap, sprong haastig op het verhoog en riep met krachtige stem Burgers van Vlieregem, eerbied voor de feesten der Republiek Deze woorden brachten de stilte onder het volk terug. Raeveloos keek nijdig naar van Vaeren- berghe en deed een teeken aan zijne krijgslie den om hun gezang ie staken, en aan de ou derlingen zich nu terug op de bank te zet ten. Daarna riep hij weer tot het volk Burgers, Het eerste gedeelte der plechtigheid is geëindigd. Thans ga ik u nogmaals spreken Indien gij ons voort vervoglt, aanhoudt en veroordeelt, zoo wordt er daarin ge- zegd, zal welhaast de stemme van den re- volver overstemd worden door een ander gerucht en dat ook nog anders zal ver- woesten door den dynamiet' Ja, dat zou alzoo komen ook, als de schur ken de overhand hebben eerst tegen de overheid, en daarna tegen al wie voor die mannen niet knielt en buigt, ook tegen d'ei- gene meêdoeners. De boosheid, 't is gelijk een hongerige wolf. Te Atkies kwam een landlooper slapen in eene schuur, dia opgepropt was met den oogst. De landlooper stichtts brand bij on voorzichtigheid. Na den brand vond men het verkoold lijk van den landlooper tusschen.de puinen. Een soldaat van het 63e linieregitnent, te Béthune zag dinsdag een zyner officiers,die hem de toelating geweigerd had in verlof te gaaD, op den koer van de kazerne. Van uit een venster van het derde verdiep wierp hij een zwaren steenen pot naar den offlcier.Da pot mistte zijn doel, en kwam op het hoofd van een kaporaal terecht. Deze laatste werd met eene dubbele schedelbreuk opgenomen, en naar de ziekenzaal der kazerne gedrageu. Da soldaat schijnt niet goed bij zijn verstand te zijn; men heeft hem, voor het geneeskun dig onderzoek, in een zinneloozengesticht opgesloten. Duitachland De Lokal-Anzeiger zegt dat dinsdag te Berlijn zich acht personen gezelfmocrd hebben en twintig anderen zulks beproefden. m - De moordenaar Valerius die, in de maand December laatstleden, tijdens een gevecht drie gendarmen doodde, werd woensdag op den lcoer van het gevang van Beuthen te rechtgesteld. Eene bom naar eene processie geworpen Uit Lissabon meldt men dat eene bom naar eene processie werd geworpen. Er zijn 5 dooden en 30 gekwetsten. Bankbiljetten I)e regeering zal eene internationale vergadering bij eenroepen van de fabrikanten- experten,goed bekend met de hoedanigheden van het papier voor de bankbriefjes, ten einde te spreken over een middel tot het beletten van het namaken der bankbiljetten. Engeland, Frankrijk en Duitschland wer den uitgenoodigd. Generaal Li-Yuan-Hung, republiekeinsche oppergeneraal ea onder-President der Re publiek, is te Tien-Tsin vermoord. De gene raal was een nederig officier te Hankow, toen de revolutie uitbrak. Men liet bem kiezen tusschen de dood of het bevelhebber schap over de muitende troepen. Hij stelde zich aan het hoofd van de re in den naam der ééne en onverdeelbare Re publiek. Nu nam hij het opgerold papier op, stak het in de hoogte en vervolgde Dit document behelst de grondwet der Republiek, de wet, die alle macht der oude dwingelandij heeft verbroken en voor de volkeren eene toekomst ontvouwt van onver stoorbare rust, onbeperkte vrijheid, innige broederliefde en eene gelijkheid, die den ar me langs de rijke stelt. Wij zweren haarallen trouw, nietwaar Geene enkele stem, zelfs deze van Draeve linck niet, beantwoordde zijne vraag. Niettemin riep hij voort Weest gedankt in den naam der Repu bliek, die, nu gij u allen rond haar schaart, u als eene ware moeder beschermen zal, in dien de tyrannij het oog ooit wagen durft uwe vrijheid te bedreigen. Beminde broeders, gij zijt Franschen geworden. Proficiat! Wij zijn geene Franken riep nu eene stem in het volk. Belg en Vlaming zijn onze eeretitels, en die zullen wij blijven behou den, hoezeer de verdukking op ons moge wegen. (W.ojdi ymtgezstJ DIT IS NIEUWSBLAD TM EN O M M E L A N D S i*- drnevp rtagpn Hsr, uprtmlglegOf go2»4.o«-tig leger- van f.~.p tot teen vm-anHoi-So At\r>v KuuittKlijU^ «4»«vtintnlzK 1 aaLa-,

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1912 | | pagina 1