Bijvoegsel
aan
ifeatboliefe Üolbsgcjind
Kostelooze Prijsverloting
Propacjandaprijskamp
VRIENDEN
Abonneeren!... CorrespondeerenL. Insereerenl...
Oe Militaire Kwestie
De Peerdefeesten te ELVERDINGHE
YPER flRROHDISSEfïlENT
Ernest Versavel of Jui.es Dejoncheere
die bereid zijn alle inlichtingen te geven nopens
de pensioenwet.
Raadsel prijskamp
Zaterdag
16 November 1912
_4cdtiona^i
1°) Getrouwe Correspondenten. -
RAADSEL 5
Einde November beginnen wij de vernieuwing van de abonnementen
op Het Ypersehe Volk katholiek "volksgezind Nieuwsblad van Yper.
Einde November beginnen wij ook eene nieuwe en algemeene propagan
da om;het getal abonnenten te vervijfdubbelen, om de wekelijksche 'op
lage van be 8000 nummers op 10.000 te doen stijgen.
Om tot dien uitslag te geraken zal eenieder in 't harnas springen
Beheerders, Opstellers, drukker, correspondenten, verkoopers, umet een
woord al de trouwe vrienden.[al de ijverige medewerkers, al dej. dappere
propagandisten van
HET BEHEER rekent eerst en vooral op de medewerking van
alle welstellende en weldenkende katdolieken die
hun penning niet weigeren zullen tot ondersteuning van ons katholiek jen
volksgezind Arrondissementsorgaan. Allen zullen zich abonneeren op Het
Ypersehe Volk voor 1913, tegen 3 fr.
Om alle overtuigde katholieken op te wekken en aan te wakkeren, om
alle toegenegene inschrijvers en alle vriendgezinde liefhebbers aan te trek
ken en te danken richt het BEHEER onder de abonnenten. van |1913
eene nieuwe
in, die in[weerde de tombola van verleden jaar nog zal overtreffen. Wij
geven later de lijst der te winnen prijzen. Geene tombola-lotjes worden
verkochtde prijsverloting is^kosteloos, zij is een geschenk aan de vrien
den. De abonnementskwitancies zullen genummerd zijn. De abonnenten
zullen weigerlijk hunne kwitancies wegleggen tot de trekking die met
Maarte 1913 zal plaatshebben.
Daarbij zullenjde abonnenten van wege dëUitgeversfirma,Callewaert-
De Meulenaere, als nieuwjaargeschenk, een kostelijken, maatschappelij-
ken, plakalmanak ontvangen.
r\p RFDACTïF zal nog meer haar best doen om den opstel te
bezorgen, en de nummers rijk te illustreeren
zoodat er nievers in België een vlaamsch katholiek Arrondissementsblad
bestaan zal zooals HetTpersehe Volk katholiek volksgezind Nieuwsblad
van Yper.
Sedert de veranderingen, met 1 November, aan ons weekblad toege
bracht komen .ons van alle kanten de[meeste lofbetuigingen enjj de recht
zinnigste goedkeuring. Alhoewel het daarom niet is, dat wij,,'opstellers,
moedig aan 't werk staan en blijven, toch doet dit ons deugd om onze plich
ten voort te vervullen, om ons weekblad te doen doordringen overal ^waar
het moet. Maar daartoe hebben wij noodig
sement is volstrekt noodig om te kunnen binnendringen. Yverige mede
werkers doet voort Wij staan u ter zijde en'schenken u, zooveel het in
onze macht is, alle voeldoening.
Maar, nog zijn er die slapen, die onverschillig zijn, en zoo komt het dat
wij nog op enkele gemeenten in 't Arrondissement weinig"of niets te doen
hebben Dat mag niet blijven duren Slapers ontwaakt Onverschilligen
ontvlamt in u het heilig vuur... allen in 't harnas gesprongen voor de goede
pers, voor Het Ypersehe Volk!...
0\ vprknnner*; hebben wij ook van doen. Wij hebben
z) Vlijtige verKuupcia er boyen de 3o reedsdoor het arron_
dissement. Zij zijn overi'tjalgemeen allerijverigst... wij zijn er te vreden over
en bieden hun onzen dank.
Waarom ontbreken er nog op^enkele plaatsen Is er daar niemand,
niemand die Het Ypersehe Volk genegen is en ons katholiek .volksgezind
Nieuwsblad wil doen doordringen
Verkoopers, doet voort'! gij werkt, ja wel voor eigen profijt, en 't is
verdiend maar eerst en meest voor de verspreiding van de katholieke
gedachten door de goede pers. De uitgeversfirmaflaat u heel in 't kort
de voordeelige verkoopconditiën kennen voor 1913. Intusschen richt het
Beheer een
in. Vijftig frank prijzen in geld zijn te winnen onder [deze die de
meeste abonnementen bezorgen.
uit al de steden en gemeenten van het arrondissement, wij rekenen op u,
helpt onze onderneming. Vergeet uw katholieken plicht niet besloten in
die drie woorden
Abonneert u tegen 3 fr- 's jaars voor 1913,
Zendt nieuws in uit uwe gemeenten,
Verschaft aankondigingen. Welke beste reklaam kan er voor handel
en nijverheid gemaakt worden dan'eene annonce ineen Arrondissements
blad, dat reeks getrokken wordt op 8000 nummers.
Gp u rekenend, Vrienden, bieden wij u onze dankbaarste groeten.
Beheer en Redactie.
Een voorval van beteekenis
DE PEERDENHANDEL
ELVERDINGHE
rnrsmmmmm
m«5
HET VR00LIJKE HOEKJE
Die vijf trekjes blijven staan, voeg
er ander bij om ZERO te hebben.
f ft
Illf
IJ ji r r s r Ij r
Iiniras li I a i) it n n I) ji rr
Propaganda
De liberale gazetten beweeren dat de ka
tholieke partij van gedacht veranderd is in de
militaire kwestie.
In 't heel niet. De katholieken zijn altijd
van gedacht geweest dat ons land een leger
moet hebben volgens de omstandigheden het
vereischen. Als wij katholieken nu de ver
meerdering van het leger, den algémeenen
dienst, alleman soldaat aanveerden, 't is dat
de omstandigheden zóó veranderd zijn dat
eene verandering in het leger ook noodig is
Mogen wij dan geen staat meer maken op
de groote mogendheden zullen zij onze
onafhankelijkheid, de onschendbaarheid van
ons grondgebied niet meer eerbiedigen, niet
desnoods kunnen helpen verdedigen
Die zekerheid hebben wij niet meer, gezien
het verbond tusschen Frankrijk,Engeland en
Rusland tegen het verbond tusschen Duitsch-
land, Oostenrijk en Italië.
Onze machtige geburen maken zoo schrik
kelijk veel gereedschap, dat het niet meer
pluis zit voor ons moest een oorloguitbreken.
We mogen op onze twee ooren niet meer
slapen we moeten onze deuren goed gren
delen onze wakers vermeerderen anders
zins zou de eene gebuur binnendringen om
zooveel te gemakkelijker zijn vijand aan tt
vallen,terwijl de andere al 't onzent hem zou
te gemoet komen.
Welke ramp wat ellende dan op ons
grondgebied 't ware gedaan met de vrij
heid der Belgen
In 't jaar'70 zegde Engeland die Belgie s
onafhankelijk schendt zal met mij af te reke-
>en hebben en Frankrijk en Duitschland
torsten ons grondgebied niet binnendringen.
Nu is Engeland een bondgenoot van Fran
krijk. Engeland zou Frankrijk ter zijde staan.
België zou de voorloopige hulp van Enge
land niet mogen aanveerden want Duitsch
land zou daarin een reden vinden 0111 onz
grenzrn binnen te stormen.
Duitschland heeft langs de belgische grens al
les bereid om in een tijd van niet een machtig
leger daar samen te brengen. Zulk Duitsch
eger kan daar van geen nut zijn, tenzij mei
België door te kunnen om de Franche al hel
Noorden aan te vallen.
Frankrijk ztjn vijand aan 't werk ziende
heeft hetzelfde gedaan aan onze oost-zuider
grens ;o.a. te Maubeuge is een geheel fransch
kamp.
De Duitschers beloeren Luik, de Fransche
Namen wij moeten ze beletten. Indien wij
zulks doen en er in gelukken, zullen wij.
Belgen, ons Vaderland sparen en wellicht
ook een beletsel stellen aan het losbreken
van eenSnoodlottigen europeeschenjloorlog.
Het katholiek ministerie heeft dit begre
pen en daarom heeft het meer soldaten van
doen om den vadergrond te bewaken en te
beschermen.
Er waren er die zegden vóór de verkla
ring van Minister de Broqueville 't zal nu
twee soldaten zijn per familie. Wij meenden
iedereen soldaat, maar een kort tijdeke
soldaat zal meer in den smaak vallen
t Zal voor iedereen gelijk zijnen, ingeval
van nood, zal België met een aanzienlijk
leger zijne onafhankelijkheid kunnen verde
digen. Immers, die onafhankelijkheid loopt
nu het grootste gevaarwij moeten die
waarheid niet verduiken, daarbij de militaire
kwestie zal eens voor goed opgelost zijn
maar wij herhalen 't,de soldaten moeten juist
den noodigen tijJ gehouden worden om hun
dienst te leeren en dan weêr naar huis gezon
den zijn. Daarbij nog veel andere verbeterin
in het kazernleven die wij een andermaal
bespreken.
Het ministerie heeft zich danjjaangesloten
bij het Alleman soldaat met aanduiding
door de Kamers van het jaarlijksch contingent
en de daaruitvolgendenoodigeen rechtveerdi-
ge ontslagingen.
Wat besluiten wij dan
Lief of leed, wij moeten van de tijdsom
standigheden rekening houden.
Liever onze jongens zien optrekken als
Belgische soldaten, dan zien ingelijfd wor
den in het Fransche of Duitsche leger.
Zoo zou het geschieden en onze kinders
zouden dan honderd uren van hun huis
gestuurd worden om te sterven voor een land
dat het hunne niet is, moest België zijn eigen
bestaan verliezen.
Peist eens op Napoleon's tijd, België werd
uitgezogen en zijne zonen gansch Europa
door als kanonvleesch medegesleept.
Weldan, de opoffering van alleman sol
daat zal nog kleiner zijn in vergelijking
met al de onheilen van oorlog op onzen
grond, en verlies van eigen bestaan.
Zegt niet wat kan een kleine land tegen
reuzen Indien Frankrijk en Duitschland
zien dat België goed gewapend en versterkt
is, zullen zij verstaan dat, om malkaar aan
te vallen, zij door België niet moeten komen
om het gemakkelijker te hebben. Frankrijk
en Duitschland moeten de overtuiging heb
ben dat zij, met den weg door België, tijd
en geld en moeite zoude verliezen daar de
kleine Belgen niet min manhaftig en moedig
dan Bulgaren, Serviers, Grieken en Monte-
negrijnen hun vaderland zouden verdedigen.
Verleden week hebben on\e Legers in ons blad de uitslagen gevonden van.de laatste peerdemarkt het winterfeest Af El verdingher .De
voornaamste middenpunten van den peerdenhandel in Westvlaanderen jjn Thorhout, Elverdinghe en Brugge. Wij meenen dat het nu eene goede
gelegenheid is iets meer over den peêrdenhandel te geven en wel volgens een artikel van C. Van Steenkiste, over enkel maanden verschenen in
de vlaamsche katholieke illustratie Ons Volk ontwaakt
Hetpeerdvan Vlaanderen wordt geken
merkt hoofdzakelijk door zijn prachtigen
bouw, en zijze zware bewegingen, 't Is een
uitmuntend trekdier en een voortreffelijke
draver. Het is vooral in Veurne Ambacht,
dat de kostelijke péerden gekweekt worden.
De peerdenkweek ging in deze laatste ja
ren snel vooruit en is eene brone van rijkdom
geworden voor onze Vlaamsche landbouwers.
Een klein bewijs hiervan kan men reeds
vinden in het aanhoudend stijgen van den
dekprijs, die, over een aantal jaren gemid-
Verleden donderdag stapten te Neufehateau
af, komende van Luik, vier heeren. Ze zeg
den dat ze handelsreizigers waren. Ze gingen
noenmalen in een hotel, waar een officier
der belgische gendarmerie, in burgerskleeren
ook bezig was met eten. Het scheen hem
dat die heeren geen handelsreizigers waren
maar fransche officieren. En gelijk ze zeg
den dat ze naar Namen trokken, meende de
gendarmerie-officier wel te doen, met den lui
Sedert de g-oote nijverheid in Duitschland
meer en meer uitbreiding nam, is de vraag
aaar peerden in Vlaanderen, grooter er. groo-
ter geworden. Dikwijls denken tie mingewij-
den dat op de markten van Westvlaanderen
het peerd van Vlaamsch ras te koop
geboden wordt. Het Vlaamsch ras bestaat
niet meerzoodanig werd het verdrongen
van het Brabantsch ras
Jaarlingen Merrien In ile Weide. -
van Biesmarck cn van Blenfait,
Dit zijn afstammelingen
deld maar 15 fr. bedroeg slechts beschuldig was van goed gevo'g. Nu klimt de dekprijs op voorhand te betalen, tot 5o fr. b. v. voor Bienfait
en zelfs 100 fr. voor Bismarck.
De duitschers vragen onze peerden om reden van hunne bijzondere gave als lastdieren. Buiten de Vlaamsche peerden komen er op
onze makten nog poneys, alsook enkele fransche peerden .- Boloneezen en Percherons. Thorhout is de markt van zware trekpeerden, Brug
ge en Elverdinghe van jonge peer
den, al worden er ook werkpeerden
te koop gesteld.
De oorsprong der peerdefefste van
Elverdinghe klimt op tot het jaar 1852
Om zijne voordeelige ligging langs
de groote baan Veurne-Yper koz.n
het de peerdenhandelaars boven Boe-
singhe en Popetinghe.
't Was in den beginne, jaarlijks
den 29 Oogst dat de bijzonderste
markt gehouden werd. Van 'teer
ste jaar kwamen ter markt 3oo peer-
den en a5o kachtels of veulen waar
van 25o peerden en 200 kachtels
verkocht werden. Ieder peerd geld
dooreengerekend 400 fr. ieder
kachtel of' veulen 200 frank. Pij
het alom vermaarde Oogstfeest
kwam in 1889 een nieuw bij, te we
ten op 2n en 3n November het
Winterfeest en in 1904 een derde,op 19 en 20 Juli het Zomerfeest
De feeste van Elverdinghe hebben hunne bijzondere eigenaardigheid. Hier zijn de Duitsche
kooplieden min talrijk, alhoewel nog redelijk vertegenwoordigd. Doch de Waalsche koopman komt hier meer, verlekkerd op licht en jong
goed uit Veurne-Ambacht.
Het officieel programma behoudt twee dagen aan ieder feest voor, toch duren zij heden ten dage, slechts wekelijks maar eenen dag.
Dank aan het jong goed, dat te Elverdinghe verhandeld, houden de feesten stand, 't Zijn boeren en kooplieden uit de streke en uit andere ge
westen van Vlaanderen of Belgie die hier handel drijven. Van daags te voren komt al wat boer is, al wat peerden kweekt, uit geheel de
streke, naar Elverdinghe afgezakt, 't Is al peerd of kachtel boer of koopman dat ge langs de baan ontmoet! En nu nog, doch vroeger
meer,jaar het feest langer duurde en de vervoermiddelen vóór't leggen der tramlijne vroeger niet bestonden, en alles te voete en «te
poote ging, liggen de herbergen en veel bijzondere huizen te Elverdinghe en zelfs op de naburige gemeenten, Woesten en Brielen, vol met
kooplieden en boeren die er vernachten moeten. Meest al de peerden te Elv8rdingliB verhandeld... Enkele peerden worden naar Duitschland
gestuurd, ook al eenige naar Amerika.
Hoe belangrijk het handelscijfer is In 1 g 1 r werdea te Elverdinghe ter markt gebracht op 19 Juli en 2 November rond de 600 koppen,
meest al kachtels of veulens achtien maanders Op 28 Oogst van 1000 tot noo, natuurlijk ezels, muilezels en andere klein geval
bijbegrepen.
Bismarck. 49422 uit het Stadboek, prachtige hengst toebo-
hoorende aan M. Cl. Joye van Vladsloo, Aantal eerste prijzen in
de laatste zes jaren. Zijn afstammelingen zijn bekend als de
schoonste peerden der wereld. Bismarck stamt zelf af van Box de
Caes 50094 die onder de hoogste onderscheidingen de kewarings-
premie van 5ooo fr. verwierf. Fox is nu 21 jaar oud en nog wel
bewaard.
Bienfait de Ronquières. 3i56o uit het Studboek, de beste hengst
wellicht uit Vlaanderen, insgelijks de eigendom van M. Cl. Joye. Zijne
afstammelingen zijn bijzonderlijk aangekocht in Amerika.
tenant-generaal Partoes, militaire gouverneur
der versterkingen van het Naamsche, te ver
wittigen.
Donderdag avond kwamen de reizigers te
Namen en slapten af in het Hotel d'Harts-
camp
's Anderendaags vrijdag ging een der hee
ren naar eene garagewaar men auto
mobiels verhuurt en miek akkoord voor een
uitstapje Idat den volgenden dag, zaterdag,
moest plaats hebben.
Binst den nacht werd een der reizigers
ziek; men moest om eenen geneesheer loo-
pen; -de toestand van den lijder liet hem niet
toe, 's anderendaags Namen te verlaten. Maar
zijne drie gezellen ondiernamen algelijk de
reis.
Generaal Partoes kende al deze bijzonder
heden door de gendarmerie, die daarover
bevelen ontvangen had.
De automobiel-geleider kreeg ook bijzondere
onderrichtingen. Er werd hem gezegd dat bij
sneller moest rijden of -dat de regelementen
het toelieten, dat de gendarmen hem zouden
tegenhouden en proces-verbaal 1 opmaken, maar
dat er geen gevolg aan deze processen-verbaal
zou gegeven worden.
Langs den weg dien men veronderstelde dat
de reizigers zouden volgen, waren van plaats
tot plaats, gendarmen op wacht gesteld. Ver-
schillige malen hielden zij den automobiel
tegen. En wat zagen zij, in den automobiel?
Dat de drie zoogezegde handelsreizigers neer-
stig en aandachtig bezig waren met de ver
sterkte streek rond Namen op te nemen, bij
middel van landkaarten van den staf van,
het leger. De gendarmen deden onmiddellijk
verslag.
Intusschen had de generaal vernomen dat
de reiziger die, om reden van onpasselijkheid,
in het hotel was moeten blijven, de fransche
stafkolonel Picard was.
Generaal Partoes zond een zijner aides-de-
camps naar 't hotel om te vragen hoe het
met den zieke ging. Deze bekende wie hij
was. Zijne drie gezellen waren de generaal
Tauflieb, de kapitein Duchêne en de luitenant
Audenl. Men vraagt zich af waarom zij hen
te Neufehateau en in de garage deden door
gaan voor... handelsreizigers.
Den zaterdag avond, bij hunnen terugkeer,
vernamen zij den voetstap van den aide-de
camp van generaal Partoes. Den zondag ver
trokken zij. Kolonel Picard kon hen enkel
den maandag volgen.
Een maand geleden, kreeg men, in het
Naamsche, ook het bezoek van vijf... duitschhe
officieren, die insgelijks langdurige uitstapjes
dedenj in Automobiel. Ze stelden insgelijks
allerlei vragen.
Wat wil dit al zeggen!?
Zou men niet peizen dat Franschen en
Duitschers ons grondgebied reeds bestudeer
den, juist alsof ze daar zouden moeten slag
leveren 1
PASSCHENDAELE
Scharminkelen Ten tijde dat dekoperen in
strumenten nog niet uitgevonden waren, zoch
ten de mensehen hunne vreegde in luidruchtig
heid op eene andere wijze te uiten.
Over-ouds lijk altijd hield men feestjes op de
dorpplaatsen, veel kleiner dan wel tegenwoor
dig, en ook op de gehuchten. Was het een huwe
lijk dat men vierde, of de feesting op de kosten
van den boer, die ievers uit een veeprijskamp
met eenen bekroonden stier naar huis kwam
was het eene vlasslijting, of de vreugde bij het
inhalen van het laatste oogstvoer op een groot
boerhofwas het mogelijks eene andere blijde
gebeurtenis, altijd zeker en vast stond het dat
het feest met muziek ingezet en gesloten moest
worden.
ledereen kwam dan af met hetgeen hem
voordeeligst klonk, meest gerucht veroorzaakte
en langst van al kon behandeld worden.
Het kwam er niet op aan of ieder voorwerp
ofte instrument helsch of oorverdoovend schelde
op zichzelf, en nog min of den samenhang a
l'unisson klonk. Neen. De eerlijkheid en brad-
de geestdrift eischte alleenlijk dat ze genot von
den in het geweldig gerucht, dat ze de andere
gehuchten overspoelden met het geluid hunner
feestelijkheden, en dat ze hunne eigene blijd
schap lucht konneD geven.
In zulk Concert champêtre kwamen de
menschen dan af met hoorns waarmede men op
de hofsteden bet signaal geeft, korte zwepen die
men alhier djakken beet en allerlei ijzeren
alaam. Ze begonnen dan te werken en te spelen
om er hoorndul van te worden. Want iedereen
trachtte iets kort en goed te verveerdigen of uit
te denken waarmede men zonder veel armge
zwaai of beweging zulk een geweldig gerucht
te maken dat het dtt van al de medevierders
overtrof.
Zelfs stonden er hier en daar in een hoek
(zaad in den loop van een oud beroestig) roer
te stampen om het met duizendo omzichtigheden
af te vuren.
Dat heette scharminkelen.
Eikendeen begrijpt wat scharre is. Daarin
moet men den oorsprong van dit woord zoeken
want minkelen is enkel een achtervoegsel.
Oude goêlijke gewoonten Rechtzinnige eer
lijke tijden.
Maar nu helaas 't een feit dat alle goede ge
woonten ten kwade keeren.
Al wat van ouds hier als schoone geplogend-
heden en onschuldige spelen bekend staat wordt
tegenwoordig misprezen, en haalt men ze op,
lijk soms het geval is, dan is het enkel om ze tot
een verkeerd, belachelijk en dikwijls schandig
doel te gebruiken.
Niet dat we in onze verbeterde en beschaafde
tijden naar oudere gebruiken moeten terug-
keeren. We moeten stellige partijgangers zijn
van allen vooruitgang en fijnere beschaving
maar niemand heeft het recht ze te misbruiken,
die doode gewoonten, waarin onze voorouders
beschotten vonden, als een masker op te nemen
om de zucht tot baldadigheden en onrecht er
achter te versohuilen.
En toch somwijlen, maar heel zelden geluk-
kigljjk, krjjgt men in den loop van den avond
zulke storende geruchten, vermangeld met wil
de uitgelaten kreten, te hooren.
Ieder redelijk menscb, ten goede geneigd en
met gezond verstand begaafd, voelt medelijden
met die onbezonnenen welke oude eerlijke ge
bruiken belaciielijk maken en ze heel en at
vervalschtaanwenden ten koste van den mede-
mensch.
Men vraagt zich af of die mehschan, welke
daar heel den langen avond staan te klaroenen,
schettereD, schreeuwen, niet begriipen dat ze
in hunnen triestigen moed niet alleenlijk on
recht plegen maar bovendien hun belachelijk
maken.
Die groote padots
Pensio mgilde. Op eersten December
storten wij in de Pensioenkas.
Sluit u aan bij de Pensioenc/ildevan Passchen-
daele en doe zonder uitstel uwejjgeldige stortin
gen bij de Schatbewaarders
Namens de pensioengilde van Passchendaele
De Schatbewaarders,
E. Versavel en J. Dejonckheere.
DAT WAS AANNEEMBAAR
Dokter.— Uw pols is geregeld. Alleen uwe
tong is nog niet te besthoe gaat het met den
eetlust Hebt gij trek in het eten
Zieke. Dan eens wel en dan eens niet
Dokter. Wanneer niet
Zieke. Als ik pas gegeten heb.
EEN MODEL VAN VROUW
Man. Ons dienstmeisje heeft in iedere kous
een gat.
Yrouio. O, dan heeft die heks weer een
paar kousen van mij aan.
WAAR GEBEURD
Doktor. Waarom wilt ge uw kiud de pok
ken niet laten zetten.
Slimme Sus. 't Helpt niet. Verleden jaar
heb ikons Geertje de pokken laten zettenen
twee dagen later viel ze uit het bovenraam en
brak den nek.
