PRIMO
Ruwe huid
WEKT DE GALVAN
UWE LEVER OP-
i
en
Belangrijk Bericht.
Het is nu dat men de weilanden
moet bemesten.
Stikstof bemesting
hoedanigheden van het
gras der weiden.
■MnammHMiiiMM
Schrale lippen i
Gesprongen handen a
pökol’
verzo cht- qenee si
GELDLEENINCEN
Spelen bakteriën een rol in de
Kaasfabricatie?
4
5
meenen
Ch. Tavernier, Dr Veearts.
2,5
4,65
VOOR MELKVEE
■een
een goe-
anderen
geval is. Daar
K. HAMBROUCK.
en
kan
vol-
een
een
en
een
eenigen
akkoord
door de
4. Een beweiding aangepast aan den groei
van het gras verandert weinig aan het grasbe-
■staind en is op de goede weiden aan te bevelen.
De Secretaris,
.1. Menschaert.
4336 kg.
643 kg.
446 kg.
4898 kg.
745 kg.
521 kg.
5404 kg.
897 kg.
661 kg.
150 kg.
14,82
69,3
300 kg.
15,34
70,—
450 kg.
16,87
73,7
2. Een scherpe beweiding in het voorjaar be
vordert de ontwikkeling van de klaver, wellicht
•doordat kort afgrazen van de grassen vroeg in
•het seizoen hun latere ontwikkeling eenigszins
belemmert, van welken toestand de klaver
dankbaar gebruik maakt om door ie breken.
tot vóór
er mee
Op die wijze zal het overige scherper kunnen
beweid worden mat eenzelfden veestapel.
goede weiden
.goed voor?
De meening dat klaver voedzamer zou zijn
dan goed gras, is niet juist. Wij zullen dit door
cijfers bewijzen.
Bij het nagaan der uitslagen van ontledingen
gedaan aan het Laboratorium van dien Staat te
•Gent zien wij dat goed Weidegras rijker aan
VOORDRACHT OVER MÜIL= EN POOTPLAAG
van 8 December.
Bijgevoegjde nota van den Voordrachtgever.
alle Apotheken
Bemesting ammoniaksulfaat per Ha:
HOEDANIGHEID VAN HET VOEDER;
Droog gehalte aan ruw eiwit
Verteerbaarheid van het ruw eiwit
OPBRENGST PER HA:
Droge stof
Ruw eiwit
Verteerbaar ruw eiwit
Verteerbaar eiwit per kg. bij gevoegde
stikstof:
Provinciale Landbouwkamer voor Oost=Vlaanderen.
KOEKJES
Doos 4 en .50 fr. In
Zonder calomel en s morgens zult gij
monter en frisch uit het bed springen.
e lever moet eiken dag één liter gal in de
Ingewanden uitstorten Wanneer de gal met
vrij toevloeit, kan uw voedsel niet verteren:
het bederft. Kwade gassen doen uw lichaam
zwellen; U lijdt aan verstopping. Uw orga
nisme wordt vergiftigd en U is zwaarmoedig
en terneergeslagen. U wordt een zwartkijker.
Een laxeermiddel is een noodhulp. Een ge
dwongen stoelgang bereikt het doel niet. Alleen
de KLEINE CARTERS PILLEN voor de LEVER
kunnen het vrij toevloeien van de gal verze
keren, wat U er weer bovenop zal helpen. Het
zijn zachte plantenuittreksels, die werkelijk
op verrassende wijze het toevloeien van de gal
bevorderen. Eischt de Kleine Carters Pillen
voor de Lever In alle apotheken fr. 12.50.
Wat geschiedt nu met het MELKVET
Vroeger heeft men weleens getwijfeld of het
melkvet gedurende de rijping veranderingen
onderging. Thans echter staat het vast dat er
een vetsplitsing plaats grijpt welke steeds ver
der gevorderd is in de buitenste lagen van de
kaas, dan in de binnenste. De vetzuren welke
uit deze splitsing ontstaan spelen een groote rol
in zake smaak en aroma van de versiehillende
kaassoorten.
invloeden. We willen nu allereerst de verande
ringen van deze drie bestanddeelen bespreken.
PARACASEENE wordt gedeeltelijk in een
oplosbare vorm gebracht, gedeeltelijk ondergaat
het nog verdere veranderingen waarbij een
aantal afbraakprodukten, tot zelfs ammoniak,
gevormd worden. Deze veranderingen zullen nu
verschillen volgens de verschillende kaassoorten.
Reeds in 1894 vinden we in Zwitsersche wer
ken vermeld dat het vormen van in water oplos
bare, stikstof houden de berstanddeelen het hoofd
kenmerk is van het rijpen der malsche kaassoor
ten dan wanneer de jijping van harde kaassoor
ten voornamelijk bestaat in de vorming van.ver
dere afbraakprodukten.
Vender heeft Orla Jensen ons duidelijk be
wezen dat bij harde kaassoorten de rijping der
gansche massa gelijkmatig is, of beter nog
eerder van binnen naar buiten voortschrijdt
(de binnenste, vochtige massa moet natuurlijk
sneller rijpen als de buitenste, droge lagen)
dan wanneer bij' malsche kaassoorten zich juist
het tegenovergestelde voordoet. Dit is trouwens
zeer gemakkelijk te begrijpen. Bij malsche
kaassoorten geschiedt de rijping hoofdzakelijk
door milkro-organismen welke zich op de opper
vlakte bevinden dan. wanneer bij harde kaas
soorten het werk gedaan wordt door bakteriën
welke binnen in de kaas huizen.
Te verkrijgen op alle eigendommen, ooi
voor afleggen van dure hypotheken, ZEER
VOORDEELIG bijzonder VOOR LAND
BOUWERS. Gent, 10, Limburgstraat (9t
L
3. Licht beweiden in het voorjaar bevordert
de ontwikkeling der grassen en werkt deze der
klavers tegen.
In de maand December, of ten laatste begin
Januari, is het de hoogste tijd tot de bemesting
der weilanden, over te gaan.
De fosfoor- en potaschmesten verplaatsen zich
inderdaad slechts langzaam in den .grond, en
worden krachtig weerhouden, in de bovenste
lagen van de met gras begroeide gronden.
Indien men de meststoffen op het einde van
den Winter toedient zullen ze den tijd niet
hebben om voldoende in den grond door te
dringen,, vooraleer de wortels der planten ze
moeten benutten. Daarenboven zouden ze in
sommige gevallen gedeetelijk het gras kunnen
verbranden op het oogenlblik van het hernemen
van den wasdom.
Integendeel, vroegtijdig toegediend zal een
dosis van 600 tot 800 Kg. potaschzout 20%, of
van 200 tot 350 Kg. chloorpotasch 40% per hec
tare toegediend, in aanvulling van een
doende fosfoorbemesting, in de Lente
krachtig hernemen, van den wasdom, en
ideale samenstelling van de flora verzekeren.
De mossen en de meeste onkruidplanten zullen
•verdwijnen, de klavers en de andere peulgewas-
sen evenals de goede grassoorten zullen krach
tig groeien, en men zal een overvloedige op
brengst van allereerste hoedanigheid kunnen
verwachten.
Lie inspuitingen van bloed of nog beter van serum
van bloed van genezen dieren liebben bevredigende
uitslagen gegeven.
Het serum wordt vervaardigd met bloed van ge-
Mezene dieren die geene ernstige verwikkelingen ver-
toonen, die vrij zijn van kwaadaardige verzweringen,
vrij zijn van zieke uiers, en van geene andere ziekte
aangetast zijn.
Bloed nemen van 15 tot 20 dag na het ontstaan
der ziekte. Ongeveer 3 tot 4 liters mag per dier af
getrokken worden. Het bloed wordt opgevangen in
ee’ne oplossing van sodacitraat. Een liter bloed voor
100 gr. van eene oplossing aan 10% sodacitraat
waarbij 1 gr. chinosol is gevoegd. Dit bloed wordt
opgezonden naar liet Staatslaboratorium, waar het
door centrêfugatie van zijne fibrine ontdaan wordt
zoodat er enkel serum of blogdwei overblijft.
Dit serum wordt ingespoten, het bewaart rond de
8 dagen. Dit serum vermeerdert den weerstand bij
ingespotene dieren, verkort de ziekte die een gun
stig verloop neemt.
Tn Duitschland komt men eene entstof te vervaar
digen, waardoor na inspuiting de dieren 4 tot 5
maanden lang tegen de ziekte zouden geïmmuniseerd
of gevrij waard zijn.
gras te
6. Door scherp beweiden in het voorjaar
flinke bemesting, ook met stikstof, I
van een slechte weide na enkele jaren
de gemaakt worden, op voorwaarde dat het
met de afwatering in orde is.
F*
In het algemeen worden in het voorjaar de
meeste weiden slechts licht beweid, zoodat de
■klaver achteruitgaat. Bemest men met stikstof,
dan groeien de grassen in het voorjaar nog
beter door, wat de klaver nog meer onderhoudt.
Wie de klaver in de weide wil behouden en
sterk met stikstof bemest, moet de beweiding
aanpassen .aan den groei en scherper laten be
weiden in het voorjaar dan nu gewoonlijk het
er in de maand Mei gewoonlijk
gras te veel is, zal men goed doen de weide in
perceeleu te verdeelen, het te veel
hooien of in te kuilen.
5. Te scherp beweiden in het uitkomen, ge
volgd door een zwakke» zomerbeweiding, is na-
deelig voor de goede grassen en voordeelig voor
de slechte grassen en. onkruiden.
MELKSUIKER wordt op zeer weinige dagen
door de melkzuurbakteriën in melkzuur omge
zet. Hierbij ontstaan verschillende vetzuren en
wel hoofdzakelijk proionzuren en azijnzuren.
En zoo komen we dan tot de allerbelangrijk
ste vraag Welke is of zijn de oorzaken dezer
veranderingen gedurende de rijping?
Thans staat het rotsvast dat de bakteriën
hierbij een hoofdrol spelen.
Reeds rond 1895-99 bewezen Bondzynski en
Schaffer dat het ónmogelijk w'eze kaas voort
komende van gekookte melk (dus bakteriën-
vrij) niet kon rijpen. Inidien .men nu bij rij
pende kaas bakteriëndoodende stoffen als kreo-
lin en thymol voegde, hield de rijping insge
lijks op. 'Indien .men. de melk pasteuriseert is
het insgelijks onmogelijk ze te doen rijpen.
We kunnen dus wel besluiten dat zonder
bakteriën men aan geen rijping hoeft te denken.
Nu we zoover staan zijn de moeilijkheden
echter nog niet opgelost. Hat komt er op aan
invloed en rol van de verschillende bakteriën
juist te bepalen en na te gaan. Dit is des te
moeilijker omdat het rijpingsproces steeds be
trekkelijk lang duurt (voor sommige kaassoor
ten zelfs verschillende maanden) en daarbij
hangt het welluklken nog af van een aantal
faktoren als daar zijn temperatuur der kelders,
werkwijze, enz...
Hieruit blijkt zonneklaar dat de kaasgisting
heel wat moeilijker en ingewikkelder is als de
bier- en wijngisting welke op enkele dagen
verloopen en waar men na enkele dagen reeds
de uitslag van, het gebruiken van een of andere
gistsoort kan nagaan.
Sedert verscheidene jaren geven al de voor
uitstrevende boeren op de weiden, benevens
een ruime bemesting met phosphorzuur, pot-
asch en kalk, ook een sterke stikstofibemesting
hebben door deze doenwijze in de practijk
i gunstigen uitslag bekomenenkele boeren
■daarentegen zagen liever veel klaver in het
grasland, om 'welke reden zij slechts weinig
stikstofmesten op de weide brachten. Zij, die
tot deze laatste categorie bohooren,
dat weiden, zonder of met weinig klaver geen
zijn. iHëbben deze boeren het
eiwit is dan zuivere klaver, gezien het 13,92
tot 17,83% verteerbaar ruw eiwit bevat,, dan
als wij' zien dat het gemiddelde van klaver
slechts 11,75 tot 13,76 bedraagt.
Doordat de stikstofmesten een der voornaam
ste bouwsteenen van het eiwit leveren, namelijk
de stikstof, is het mogelijk langs dezen weg
■het eiwitgehalte van het gras nog op te voeren.
Van den anderen kamt zal er niemand aan
twijfelen dat een sterke stikstof bemesting, bij
normale weersgesteldheid, den groei van het
•gras aanwakkert, in zooverre dat ©en weide
•met stikstof bemest veel meer voeder zal leve
ren dan zonder stikstof.
Volgende proeven zullen dat n©g beter doen
'uitschijnen.
Uitslagen van 9 proefvelden in 1937 aange
legd in ’t Oosten van België en welke ieder
samengesteld waren uit perceelen. met respec
tievelijk 150 kg'., 300 kg. en 450 kg., ammo-
uiaksulfaat.
Ziehier dte gemiddelde uitslagen voor deze 9
.proefvelden (eerste snede)
Bij toepassing van artikel 3 van het Reglement,
kunnen er in 1 9 3 9 toelagen verleend worden voor
landbouwprijskampen, tentoonstellingen en aanschou-
wingsproeven, ingericht in de volgende Comice-
omschrij vingen
Oudenaarde, Beveren-Waas, Bottelare, Deinze, Ert-
velde, Geeraardsbergen, Kieldrecht, Nazareth, Neder-
brakel, Ronse, Zaffelare, St. Gillis-Waas, St. Maria-
Horebeke en Zottegem.
Het Bureel der Kamer dringt bij de Landbouwver-
eenigingen ten zeerste aan opdat zij, in hun eigen
belang, niet al te veel prijskampen of tentoonstellin
gen in 1939 zouden inrichten, maar dat zij zich eerder
zooveel mogelijk met elkander zouden willen verstaan,
zooals overigens gewenscht wordt in art. 3 van hét
Algemeen Reglement, om samen degelijke prijskam
pen in te richten.
Het Bureel der Kamer heeft beslist dat, voor 1939,
toelagen zullen verleend' worden voor:
1) economische proeven op groenvoederteelt
2) demonstratieve proeven slaande op de doelmatige
ziektenbestrijding op land- en tuinbouwgewassen
3) vulgariseerende veevoederproeven
4) paarden-, rundvee- envarkensprijskampen, ge
wone landbouwtentoonstellingen en prijskampen voor
vruchten te velde.
De voorkeur zal echter gegeven worden aan de
proeven vermeld onder 1), 2) en 3).
Al de proeven en prijskampen moeten ingericht
worden volgens de aanbevelingen en wenken van de
Heeren Rijksland-, tuinbouw- en veeteeltkundigen.
Deze zullen, op aanvraag, overgemaakt worden door
het Bureel der Kamer.
De vragen om toelagen, in te dienen, vóór 15 Ja
nuari 1939, moeten de dagteekening en de plaats van
de prijskampen of tentoonstellingen vermelden, als
ook de wijze waarop de inrichters zullen trachten deze
zoo nuttig en leerrijk mogelijk te maken.
Volgende stukken moeten er aan toegevoegd worden
1. de samenstelling van het Inrichtend Comité;
2. een omstandige begroeting der ontvangsten en
uitgaven, in drievoudig afschrift; de daartoe noodige
formulieren moeten gevraagd worden aan den Heer
Voorzitter der Kamer, Provinciaal Bestuur, te Gent;
3. een uitgebreid programma.
Gent, den 9 November 1938.
Namens het Bureel
Voor den Voorzitter:
Dé Ondervoorzitter,
J. Maenhaut.
HEEFT DE BEMESTING EEN INVLOED
OP HEIT BEENDERGESTEL EN DE
GEZONDHEID VAN HET VEE
Wij zijn thans in een periode dat de mest
stoffen veelvuldig en in> groote hoeveelheid ge
bruikt worden door landbouwers en veehouders.
Inderdaad, de ondervinding heeft hun ge
leerd idat een volledige bemesting met stikstof,
fosfaat en potasch de opbrengst van het land
op een zeer economische wijze verhoogd.
Maar het verhoogen! van de opbrengst is
niet de eenigste kwaliteit en invloed van. de»
meststoffen
Inderdaad, de meststoffen verhoogen het ge
halte van de planten en vruchten aan droge
stof, aan eiwitstoffen, aan zetmeel, aan suiker
en aan (minerale bestan ddeelen.
Door een volledige bemesting vetlkrijgen wij
dus een zeer voedzaam produkt. Vooral de in
vloed van fosfoorzuur en kalk is hier van
groot belang.
De fosfaatmeststoffen, rijk aan kalk en fos-
foorzuur, voorbeeld Fertiphos, geven hooi met
een hooger gehalte aan kalkfosfaten.
De ondervinding heeft geleerd dat 300 Kg.
Fertiphos per hectare niet alleen een veel groo-
tere opbrengst geven aan gras en aan hooi
maar tevens een gras en hooi rijk aan kalk
fosfaten. Deze kalkfosfaten zijn vooral onmis
baar in de veevoeding voor melkkoeien, en
jong vee.
Inderdaad, de melkkoeien scheiden dagelijks
groote hoeveelheden kalkfosfaten af in de» melk.
Het jong vee heeft kalkfosfaten noodig o.m zijn
beendergestel te vormen en te -ontwikkelen..
Als het voedsel arm is aan kalkfosfaten dan
zijn de dieren, gemakkelijk vatbaar voor beender
ziekten (rachitisme, enz...)
Bijgevolg, het is noodzakebjk niet alleen
veel voedsel voort te brengen maar oolk te zor
gen voor een veevoeder rijk aan kalkfosfaten.
Daarom gebruiken de veehouders steeds 300
Kg. Fertiphos per hectare op wei- en hooiland.
Voor de andere voedergewassen, klavers, lu
cerne, voederbieten, enz..., gébruikt men 400
Kg. Fertiphos per hectare.
komt -een eerste stremsel; na filtreering, doet
men de vloeistof koken en men bekomt een
nieuwe stremming. Zoo men nogmaals filtert,
en bij het stremsel warm azijnzuur voegt, ibe-
komt men weer een eiwitachtig stremsel. Som
migen zien daarin een ontdubbeling van de
kaasstof; anderen der.lken dat de kaasstof onont
bindbaar is, maar dat zij, in vereaniging met
de kalk, vooral onder vorm van phospho-caseaat
van calcium, neerslaat samen met de phospha-
ten die haar oplosbaar hielden. Eigenlijk zijn
dat veronderstellingen, zeer aannemelijk, maar
nochtans niet wetenschappelijk bewezen.
De verwarming gaat ook gepaard met de
vernietiging der diastassen. en het vrijlaten van
zuurstof en andere gassen die in de lucht ont
snappen. Boven de 100°, is er zeer gedeeltelijke
vernietiging, van organische bestanddeel en, met
vrijkomen van zwavel en fosfoor, onder een
..vorm die pog niet vastgesteld werd, maar die
wel de oorzaak schijnt te zijn van den eigen-
,,.aardigen.geur die gekookte melk bezit.
HENRI BLUN.
Wie iets of wat afweet van kaasfabricatie zal
natuurlijk JA antwoorden. Daarmee is de zaak
echter niet opgelost. Bakteriën kunnen, inder
daad een nuttig, ja zelfs •noodzakelij.ke rol spe
len, ofwel ons heel wat nadeelen berokkenen.
We hebben dus reeds een eerste alhoewel
wat ruwe indeeling.
Nu echter de kaasfabricatie, ook voor ons
land, meer en meer in belangrijkheid toeneemt
of zou moeten toenemen is het van belang hier
over zeer nauwkeurig ingelicht te worden. We
zullen dan ook in een reelks bijdragen heel dit
vraagstuk in al zijne bijzonderheden uitpluizen
en natuurlijk steeds de praktische kant voor
oogen houden.
Allereerst blijkt het ons wel noodig enkele
punten goed af te lijnen en uit te leggen.
Als we nu enkel blijven bij de NORMALE
KAASGISTING OF RIJPING dan is het al
lereerst noodig even te herinneren wat we on
der kaas en kaasrijping verstaan..
Zooals algemeen bekend bekomt men kaas
door de kaasstof der melk, caseïne op verschil
lende wijzen te bewerken en aan een soort gis
ting over te laten.
Caseïne Ikan door verzuring of door inwer
king van het stremselenzijme afgescheiden wor
den. In het laatste geval wordt caseïne omge
zet in paracaseïne. Zoo komt men dan tot het
onderscheiden van kwarkkaas en stremselkaas.
(De eerste reeks heeft echter tegenover de
tweede een zeer bijkomende rol daar bijna alle
kaassoorten tot de groep „stremselkaas” be-
hoo-ren. Volgens de fabrikatiewijze zal men dan
een onderscheid maken tussthen harde en mal
sche kaas.
Gedurende de rijping ondergaan paracaseïne
(caseïne bij de kwerkkaas) alsmede al de an
dere melikbestaniddealen wielke in de kaas over
gaan zooals melksuiker en .melkvet, verande
ringen wélke smaak en aroma van de kaas be-
Deze uitslagen toornen aan dat de stikstof
wa'ke langs de weiden in eiwit wordt omgezet,
aan 100% en zelfs 200% van haar waarde geva
loriseerd wordt al naargelang de gebruikte hoe
veelheid. Aldus wordt eens te meer bevestigd
dat de stikstof in staat is een belangrijken rol
te spelen in de verlaging van den kostprijs door
de waarde der voeders op economische wijze te
verhoogen.
Verdwijnt de klaver in de weide door bemes
ting met stikstof?
Wij geven graag toe dlat,
tijd ide rneeste onderzoekers
gingen dat de klaver op graasweiden
stikstof werd achteruitgedrongen
Den laatsten tijd heeft men een
kijk op deze zaak gekregen, vooral dank zij de
onderzoekingen van den Engelschman Martin
Jones. Ziehier wat de uitslagen der proeven op
•weide van Martin Jones ons leeren:
1. In de weide wordt het percent klaver niet
ten ongunste beïnvloed door de stikstofbemes-
•tiingop de proefvelden die met stikstof be
mest werden was het percent klaver in den
regel zelfs iets hooger dan op de niet bemeste
velden.
