F. Welke zyn dan de hoedanigheden die
de kiezers noodzaekelyk in hunne kandi-
daten moeten vereysschen?
A. De borgeriyke deugden die hun be-
kwaem maken om getrouwelyk de bedie-
ningen uyt te oeffenen tôt de welke zy
geroepen zyn.
F. Waerom moeten de kandidaten
deugdzaem zyn?
A. Niet alleenelyk om dat zy zonder
deugdzaemheyd nooyt hunne plichten wel
zullen konnen kwyten, maer ook om dat
hun gedrag eenen aldergrootsten invloed
heéft op het gedrag van het volk. Men leest
dat keyzer Karel, toen hy in eene gemeente
kwam, altyd gewend was van over de ze-
den der inwoonders te oordeelen volgens
het gedrag van dry bediende, te weten
van den pastoor, van den borgemeester en
van den schoolmeester; en keyzer Karel
had gelyk; want het voorbeeld der over-
heden is beslissend voor het gedrag hun-
ner onderhoorige.
F. Welke zyn de bezonderste deugden
die eenen kandidaet moet hebben om de
stemmen der kiezers te verdienen?
A. De noodzakelykste zyn de voorzigtig-
heyd, de rechtveerdigheyd, de standvastig-
heydde gemaetigheyd en de onbaetzugtig-
heyd.
F. Wat verstaet gy door de voorzigtig-
heyd?
A. 'T is de hoedanigheyd door de welke
iemand die in de bediening is, wel begrypt
wat hy tôt het kwyten zyner plichten moet
doen en laten.
F. Wat verstaet gy door de regtveerdig-
heyd?
A. 'T is de hoedanigheyd door de welke
eenen ambtenaer, in het uytvoeren zyner
bediening, maekt dat de lasten en de guns-
ten op eene rechtveerdige wyze verdeeld
worden onder aile de inwoonders der ge
meente, der provincie en des lands.
F. Wat verstaet gy door de standvastig-
heyd?
A. 'T is de hoedanigheyd door de welke
eenen ambtenaer aen aile partydige eys-
schen weder staet, en zich liever blootstelt
aen beknibbelingen en verliezen, dan aen
zyne plicht te kort te blyven.
F. Wat is de gemaetigdheyd?
>1. 'T is de hoedanigheyd door de welke
eenen ambtenaer zich weét te gedragen
zonder eenigen drift, en in ailes te werk
gaet volgens de rechte reden.
F. Wat i s de onbaetzugtigheyd
A. 'T is de hoedanigheyd door de welke
eenen ambtenaer aile zyne plichten kwyt
zonder voor zich zelven of voor zyne vrien-
den of bloedverwanten de minste vergel-
ding of gunsten te zoeken.
F. Waerom rekent gy niet onder de
hoedanigheden van eenen kandidaet de
onafhangelykheyd?
A. Om dat de onafhangelykheyd in de
vereeniging der bovengenaemde deugden
gelegen is, en dat eenen kandidaet die al
die deugden bezit, waerlyk onafhanglyk is.
F. Waerom spreekt gy niet van de gods-
dienstigheyd van den kandidaet.
A. Om dat de grondregels van het ver-
bond dat sedert lang tusschen de katho-
lyke en de ware libérale bestaet, ons ver-
bied van onze stemmen te weygeren aen
mannen, die recht zinniglyk aen dit ver-
bond getrouw blyvende, de borgeriyke
deugden bezitten die wy komen aen te halen.
F. Waer in bestaet dit verbond?
A. Het is eene zekere overeenkoomst
aengegaen tusschen de katholyken en de
oprechte liberalen, om gezamentlyk te
werken tôt meerder welzyn des lands (1).
F. Konnen deze die den godsdienst haten
en aen deszelfs voorspoed tegenstrydig
zyn, aenzien worden als dit verbond te
onderhouden?
A. Neen; want het is klaerblykend dat
zulken mensch aen de eerste voorwaerde
van dit verbond te kort blyft de katholyke
hebben zich immers met de libérale niet
willen vereenigen ten zy voor zoo veel dit
geen het minste nadeel aen den welstand
van den godsdienst kon toebrengen. En
men zal zeer gemakkelyk begrypen dat het
voor eenen mensch die den godsdienst haet
moeyelyk moet zyn van, in zaken waer de
staetkunde aen den godsdienst verbonden
is, zich met onpartydigheyd te gedragen,
en geen misbruyk te maken van zyne plaets
om den godsdienst te benadeelen.
Van eenen anderen kant gebeurt het
zeer dikwils dat dezendie vyand is van
den godsdienst, ook vyand is van aile ware
vryheyd. Daerom is 't dat eenen grooten
redenaer gezeyd heéft dat het gezag nooijt
zeker en wel geplaetst is ten zy in de handen
van deze die God vreezen.
Het volgende wordt ons medegedeeld.
Die van gemaetigde gevoelen zyn, zullen,
zoo het schynt, de volgende kandidaeten
voorstellen
M"a Vanderstichele, burgmeester.
zy het goedvinden, de tegenwoordigheyd der ministère aen
vie zy aile noodige uytleggingen vragen. Dan stemmen
«y nog cens op iederen artikel in 't bezonder, elkeen
volgens het gedagt dat hy zich, na het hooren der verechillige
gevoelens, van de zaek gemaekt heéft. Al de artikel worden
alzoo agtervolgens veranderd, aenveerd of verworpen. Aisdan
word er door de centrale sectie eenen rapporteur genoemd
die belast is met een verelag op te stellen waer in al de
verechillige gevoelens der leden in 't kort aengeteekend
zyn. Dit verslag word eerst ter goedkeuring voorgelezen
in de centrale sectie, en word daer na aengehoden aen de
kamer, die het doet drukken en den dag yaststeld op
welken er in het openbaer zal over beraedslaegd worden.
Aengezien dan tôt hier toe al de werkingen bestaen in
enkelyk en op eene gemeenzame en vertrouwelyke wyze
zyn gevoelen te uytten, zoo is het klaer dat het daer
geenzins te pas komt van zyne welsprekendheyd te toonen.
Indien dat aile de leden gestadiglyk de vergaderingeu
der sectien bywoonden, de beraedslagingen die er plaets
hebben zouden genoeg zyn om het gevoelen der kamer
met voile kennis van zaken vast te stellen; aldus zouden
de opeubare beraedslagingen merkelyk verkorten, zy zouden
om zoo te zeggen alleenelyk moeten dienen om aen het
land eenigzins de gevoelens te doen kennen die de leden
der kamer in het stil onderzogt en aengenomen hebben.
IVlaer hoe gaet het nu inlegendeel? Daer zyn leden die in
de opeubare zitting verschynen zonder iemauds gevoelen
gehoord te hebben, zonder zelfs de zaek waer van er moet
gchandeld wordenonderzogt te hebben daer beginnen
zy, elk op zyne manier, onwerpingen en bemerkingen voor
te stellen op welke er iu de sectien reeds voldoendelyk
geantwoord geweest is en die nu tôt niet anders meer
kounen dienen als om aen de kamer noodeloos eenen tyd
te doen verliezen die aen het land veel kost en die zoo
nutliglyk zou konnen gebruykt worden. En gelyk ailes
hier in het openbaer en met meerderen toestel geschied,
zoo zyn er de leden die te voorscbyn komeu met lange en
bebloemde redevoeringen, niet om het gemeen welzyn het
alderminste te bevoorderenmaer om hunne welsprekend
heyd te doen bewonderen en zig zelven in hoogagting te
brengen hy het volk, het welk maer al te dikwils oordeelt
volgens den uytwendigen schyn. En wat volgt daer dan
uyt? Zeer dikwils durven die schoone redenaers niet meer
afzien van een gevoelen dat zy aldus verdedigd hebben,
zonder eens acbt te nemen op de redens die ten voordeele
van het tegenslryd gevoelen by gebragt zyn. Zeer dikwils
ook vergaet de beraedslaging in ydele woordentwisten, in
hatelyke verwytselen en beschuldigingen, waer door de kamer
van hare achtiug verliest en waer uyt er voor het land
iiiets volgt als stooring en onrust.
Alzoo mag het volk veel geld hetalen aen vele van die
welsprekende heeren die men gemeenlyk ziet voor den dag
komen met hunne eygene loftuygingen, met een kort begryp
van gansch hun leven, met de prophetien of de waermaking
der propheten die zy gedaen hebben, en met schoone re
devoeringen op vyf en twintig zottigheden en zaken die
niet te pas komen en die gemeynelyk niet dienen als om
de leden der kamer te doen slapen en de gazettiers te
doen lachen.
(l) Het verbond tusschen de katholyken en de liberaele
•nierd gesloten in 1819. Het gouvernement van koning
Willem wilde aile Belgieu zoo calholyke als liberaele ver-
Vandermeersch notaris.
Lambin, notaris.
Ernest de Gheus, regter.
Leopold de Florisone.
Alphonse Vandenpeereboom.
Beke-Beke.
Honoré Smaelen, advokaet.
slaeven, hy wilde aile de vryheden des lands vernietîgen,
zoodanig dat de liberaele die in het begin der Hollandsche
dwinglandy aen de verdrukking der kathol3'ke toe gezuyd
haddeu of ten minsten onverschillig gebleven waren, eyn-
delyk ook begonnen hunne klagten te verhefFen. Maer deze
klagten wierden niet meer dan deze der katholyke in aen-
dacht genomen. Beyde partyen waren dan gelykelyk misuoegt
en beyde zochten middels om hunne bezwaren te doen
erstellen. Maer zy zagen welhaest dat zy daer in niet
zouden gelukt hebben zoe lang zy, verre van gezaemeutlyk
te werken malkanderen zouden bevegten. Zy zagen dan
de noodigheyd van elkanderen te ondereteuuen. De liberaele
hielden op van de katholyke te lasteren en te bekuibbelen
en ondersteunden de klagten die xy tegen het gouvernement
deden hooren. De katholyke van hunnen kant eerbiedigden
de bezondere goedduukens der liberaele en vereenigden
zig met hun om zig te verzetten tegen de bezwaren die
zoo op hun als op de liberaele wogen. Het is aen dit verbond
dat wy de revolutie van i83o, onze grondwet en aile de
vryheden die er in gewaerborgt zyn, te danken hebben.
De ware vaderlanders zoo katholyke als liberaele zyn aen
dit verbond altyd getrouw gebleven, en ingezien de grondwet
die ons land bestiert en moet gelukkig maken op dat verbond
gegrond is, zoo schynt het ons noodzakelyk van de grond
regels van dit verbond te onderhouden om de grondwet
ongeschonden te hewaren
Wy vernemen dat er zommige eygenaers zyn, die, waer-
schynelyk om den schrik onder de eenvoudige landslieden
te brengen en de landbouwers voor liberaele kandidaten te
doen stemmen, in hunne pachtbrieven doen vermelden dat
de tiende, indien zy ersteld worden, ten laste van den
achter moet blyven. Men kan gemakkelyk vatten welk
et bereyk is van diergelyke vermeldingen in eenen open-
baren akt.
Wy raden aen die voorzienige heeren van by de tiende
der pastoors de paesch-eyers te voegen van den koster, de
peper en mostaerd der rechters, den cingel der koninginue
de eerste spooren van den erfprins; het een zal niet belach-
lyker zyn als het ander.
Het ver vol k, In oncen 1° van Zaterdag aen s t aen de
tten October.
Tperen.
Drukkerle van DÉSIRÉ LAMBIN-MORTIERtlytgever van den Propagateur, Groote-Markt84.
