i ir"y
Over preekstoelen
Nieuwe brand vensters
in St=Jacobs
Onze lepersche
Missionarissen
Onze St-Maartenskerk krijgt een nieuwen preekstoel;
een prachtstuk te wege, geheel in marmer... Als 't God
belieft zult gij hem binnen enkele dagen gaan bewonde
ren, enge zult hem afgebeeld zien in 't naaste nummer
van De Tuinklokkfi
Vandaag een woord geschiedenis over preekstoelen.
De preekstoel als kerkmeubel heeft immers een heele
geschiedenis. De predicatie komt ons van de homilia
of verklaring van 't Evangelie dat in de Misse gezongen
of gelezen wordt. In onze oude hoofdkerken stond het
altaar niet op het uiteinde van 't koor. maar vooraan;
't einden het koor, waar nu gewoonlijk 't hoogaltaar
staat, stond de troon van den bisschop, en toen men
't Evangelie gezongen had, prak de bisschop van op zijn
troon.
Ja maar, wanneer de kerke groot was en in dien
tijd was er nog geen sprake van luidsprekers droeg
de stemme van den bisschop niet verre genoeg, en dan
kwam hij preken aan den ingang van 't koor. Daar ston
den twee leege en bree gestoelten men noemde ze
«ambo» waarop men Epistel en Evangelie aan de
menschen voorlas. Daar kwam de bisschop 't Evangelie
verklaren op de eigenste plaatse waar men het gezongen
had. En 'twas ook daar, op dat gestoelte, dat de ge
wone priesters aan 't volk spraken als ze den bisschop
vervingen. Die schikking vinden we nu terug in onze
St-Niklaaskerk te leper.
Van die twee leege preekstoeltjes is men allengerhand
gekomen tol onze «doxaals» men stelde er kolommen
tus8chen, legde er balken boven, eerstom kruise, beel
den en kandelaars op te stellen: maar dat groeide en
verbreedde altijd maar voort, totdat het wierd, wat onze
oude rekeningen heeten, een «achavot» of verhoog te
midden de kerke. En op die doxalen kwam men 't Evan
gelie zingen en preeken. Daar zijn nog oude doxalen die
in 't midden een uitsprong dragen, een klein hangende
preekstoelije. Zoo was het voor den oorlog te Dixmude
en te Nieuwpoortzoo is het nog in de hoofdkerk te
Doornik, in St-Gommaris te Lier, te Tessenderloo,
enz.
In de jaren 1400 had men daarbij nog kleine rollende
preekstoeltjes die men naar beliefte binnen of buiten de
kerke kon zetten; want er wierd ook gepreekt buiten, op
het kerkhof of bij d'endeldeure. 't Was meestal een een
voudig schavot zooals er afgebeeld staan op de reta
bels van dien tijd, b. v. op dezen van Hemelveer-
deghem.
Er zijn in ons land maar weinige van die oude gothieke
preekstoelen over geblevende schoonste waren onge
twijfeld die van St-Maartens te leper, die men in "t be
gin van 1800 verkocht voor een prulle van niet aan de
kerke van Winnezeele in Fransch-Vlaanderen hij
8taat er nog (leest daarover De Tuinklokke van 1930
n'2)en de preekstoel van Nieuwpoort die in 1915-18
met zooveel andere kunstwerken in den slag gebleven is.
Maar dank zij de kunstveerdigheid van een Bruggeling,
den beeldhouwer Prosper Hendrikx, is die preekstoel
om zeggens verrezen, zoo getrouw en kunstig nagemaakt
dat de oude Nieuwpoortenaars onder malkaar zeggen
daar is toch entwat gered uit onze kerk».
Alwie in de laatste weken St>Jacobskerkbezochtheeft,
zal ongetwijfeld de nieuwe kieurramen hebben bewon
derd, die thans ook het middenkoor versieren
Elk der vijf hooge spitsvensters rondom het Cibo»
rium bevat drie tafereelen gebeurtenissen uit het leven,
het lijden en de verheerlijking van den Goddelijken
Zaligmaker.
De kerk heeft er waarlijk een feestelijk uitzicht door
gekregen; ook de toren van het Ciborium komt nu beter
tot zijn waarde.
De wat harde kleur der ramen, die treft bij een eerste
opzicht, gaat zoo goed samen met de vaste belijning dat
het heele een buitengewoon dekoratief karakter verkrijgt.
Een sieraad te meer voor onze mooie St-Jacobskerk.
Een aantal Missiezusters uit leper zijn werkzaam op
het heerlijke en harde Missieveld ze zijn de trots en de
glorie van onze stad. De Tuinklokke wil ze allen bekend
maken.
Vandaag deelen we een eerste lijst mee. En we be
ginnen met twee gezusters, gesproten uit een door-
christelijke familie Mr. en Mvr. Henri Vanderghote-
Louwyck, die wonen in de Stuersstraat.
Maria-Ant.
Vanderghote
(E.Z. Flavienne)
Witte Zuster
geb. te leper 26 Juni
1901, naar het Klooster
27 April 1923, geprofest
1 Mei 1925, naar de
Missie 5 Mei 1925.
Adres Kath. Missie
Birkadem, Algerie.
Gerarda
Vanderghote
(E. Z. Eleonore)
Witte Zuster
geb. te leper 31 Oct.
1899, naar het Klooster
25 Maart 1 927, geprofest
1 Mei 1929, naar de
Missie 7 April 1931
AdresKath. Missie
Issavi, Ruanda (B.
Congo).
