en Hecht!
S^oor Waarheid en f^rede!
Foor Vrijheid
i
ds II
ï&O
1
•^te4
fêr
pi
N° 10
Tweede Jaargang
Zaterdag 11 Maart 1911
Katholicism en welvaart
Ons Praatje
Vlaamsche Hoogeschool
^gM^KSSR»^
<ssr^x?~
.2^
DRUKKER
J O^S8BJE=»I-^ HEA.HCK
Statiestraat, Oudenaarde
PRIJS PER NUMMER 1
S centiemen
^gsgej^K
alleenheerschappij der kerk hersteld wor
den. Niets goeds dus kan men ervan ver
wachten.
De klerikalen bazuinen overal uit dat
de tegenwoordige voorspoed van Belgie
het werk is van de katholieke regeering.
Zij hebben dat reeds zoo dikwijls herhaald
dat het een afgezaagd liedje geworden is,
en bedoelde bewering werd dan ook meer
dan eens weerlegd. Men heeft terecht doen
opmerken dat de voorspoed van den han
del niet tot Belgie alleen is bepaald, maar
een algemeen verschijnsel is waarvan ook
de naburige landen, welke geenszins ka
tholieke regeeringen hebben de uitwerk
sels vertoonen, zoodat die voorspoed het
gevolg is van algemeene staathuishoud
kundige toestanden met dewelke het al of
niet bestaan eener katholieke regeering
niets heeft te maken.
Wat meer is de voorspoed van den
handel gaat gepaard met eene klimmende
duurte van de benoodigdheden tot het
lenen, zoodat diezelfde voorspoed voor
vele kleine menschen, die daarom toch
niets meer verdienen, in tegenspoed over
gaat. Kleine beambten welke hunne bezol
diging niet zagen verhoogen, naartige
werklieden welker loon ook niet werd ver
meerderd, kleine handelaars welke in
dorpen en in kleine steden niets meer kun
nen winnen dan vroeger, moeten met
vrouw en kinderen ondervinden dat een
toestand welke de geldmannen en eenige
groote handelaars bergen goud laat ver
dienen voor hun slechts voor gevolg heeft
het leven bitterder te maken. En daarjuist
waar de katholieken bijna uitsluitend
meester zijn, op onze vlaamsche buiten
plaatsen namelijk, daarjuist is het dat de
dagloonen minst verhoogen, dat de kleine
handel het me.,st kwijnt en dat de mindere
naensch zich het meest den buikriem moet
toehalen om den honger niet te gevoelen.
Ten andere is het katholicism voor ons
ongelukkig land de voornaamste oorzaak
geweest van de onheilen die het eeuwen
lang teisterden.
De godsdienstoorlogen welke door de
katholieke dweepzucht veroorzaakt wer
den, en de inkwisitie welke ten onzent
ingevoerd wert op bevel der pausen Adri
aans VI en Clemens VII deden de bevol
king van ons land deerlijk verminderen,
doemden den buiten en de steden tot on
dergang en duizende burgers tot de dood.
En in den hachelijken tijd der regeering
van Philips II van Spanje, toen eenige
min hartelooze kardinalen aan paus Pius
V eenige schuchtere bemerkingen dorsten
maken, zegde deze II. Vader(?)Neen,
neen weest onverbiddelijk; geene genade;
geene vergiffenis voer de ketters. Het ware
beter nog het tegenwoordige geslacht te
vernietigers dan de dwaling aan de vol
gende over te laten!!
Het gansche bestaande geslacht werd,
wel is waar, niet vernield, maar het werd
verschrikkelijk gedund door de slachtin
gen, de terechtstellingen en de verbannin
gen. Vlaanderen, dat onder de Burgondi-
sche hertogen zoo rijk was geworden, ver
loor door uitwijking zijne knapste werk
lieden, zijne ervaienste kooplieden welke
bij duizenden hun geld en hunne njjver-
heidsgeheimen naarHolIand, naar Duitsch-
land en naar Engeland overbrachten.
Intusschen leden onze steden, de eene
na de andere, den ondergang door het
toedoen der Spaansche soldaterij, welke
slechts het werktuig was der wraak van
de katholieken over de menigvuldige bij-
tredingen welke het lutherianism alhier
vond.
Ook schreef Marnix van St Aldegonde
in Januari 1566 in ’t Verbond der Edelen
De inkwisitie is niet alleen strijdig met
alle menschelijke en goddelijke wetten,
maar zij overtreft alle wreedheden welke
de wreedste ongelooviqe of kettersche
dwingelanden ooit gepleegd hebbenzij
bewerkt den stilstand van den handel, het
verlaten der ambachten, de verflauwing
der grenssteden en veroorzaakt gedurige
opstanden onder het volk.
Welnu, den 12 Augusti van dat zelfde
jaar schreef Philips II aan den Paus een
brief in denwelke hij zegde datliever
dan de minste schade aan den godsdienst
te duiden, hij besloten was gansch het land
to vernielen.
ABONNEMENT
3,00 franX par Jgtsut-
op voorhand betaalbaar
Volgens Justo gedroegen zich de verde
digers van het katholicism volkomen zoo
als hadden zij Algiers of Tunis stormen
derhand ingenomen, wanneer zij Mechelen
machtig werden. Drie dagen lang mochten
de soldaten plunderen en vernielen en
zich aan de schandelijkste gruweldaden
overleveren jegens vrouwen, jonge meis
je;ja zelfs nonnen, en dat in ’t bijzijn
hunner bloedverwanten of echtgenooten.
Verscheidene werden waanzinnig van
verdriet.
Na het vredeverbond van Gent herleefde
de hoop, maar zij duurde niet lang; de
katholieke geestelijkheid verhinderde dat,
uit de Vereenigde Nederlanden, een mach
tige staat ontstaan mocht; zij zag liever
de belgische gewesten onder de vreemde
heerschappij hervallen dan de vrijheid van
geweten voor de hervormden te dulden en
terwijl de NoordNederlanden bloeiend,
machtig en rijk werden waren de zuider-
provincien weder ten prooi aan eene bru
tale en onmenscheljjke slavernij. Gansch
ontzenuwd en als doodgebloed bleven zij
twee eeuwen en halflang een arm, kwij
nend land, zonder kracht om te herleven.
En toen Joseph II hier te lande verande
ring in den toestand wilde brengen, was
het weder de geestelijkheid die, om hare
macht te behouden, het volk tegen hem
ophitste. Dit verwekte een opstand die tot
de vrijmaking van het land leidde. Maar,
toen de vonekisten, de liberalen van dien
tijd, grondwettelijke vrijheden eischten,
bewerkte diezelfde geestelijkheid, welke
door de dood van den Keizer gerustgesteld
was, den terugkeer der Oosten rij ksche
overheersching. Voor de tweede maal had
zij de vrijheid van het vaderland aan hare
heersch.zucht opgeofferd.
En in 1814, toen er spraak werd van de
stichting van het koninkrijk der Neder
landen zag men weder de katholieke
priesters openlijk de teruggave van Belgie
aan Oostenrijk voorstellen, als aan den
wettigen eigenaar van het land. Zij
hoopten alzoo de door de Fransche om-
w’enteling onteigende goederen terug te
krijgen.
Nu nog zijn de katholieken de vijanden
van alle vrijheden; zij stellen alles in het
w’erk om terug te keeren tot den toestand
welken wij komen te beschrijven. Volgens
hetgeen zij openlijk zeggen zou de Fran
sche omwenteling uit de geschiedenis
moeten geschrabt, de verklaring der rech
ten van den mensch afgeschaft, en de
VERKOOPER
E®ieter Verstraele, zoon
Valkestraat, Nieuport
Annoncenprijs 0,15 tr. per drukregel. Rechterlijke aankondigingen 0,50 fr. per drukregel. Het recht annoncen te weigeren is voorbehouden. De annoncen, artikelen
<*,n mededeelingen moeten vóór den Donderdag middag in het koffiehuis Willems Fonds, Valkestraat Nieuport besteld worden. Alle artikels of mededeelingen bestemd voor
▼ooi het Weekblad van Nieuport en Kanton moeten door den schrijver oaderteekend en onder gesloten omslag ingezonden worden. Het recht van opname is
voorbehouden en de volstrekste geheimhouding gewaarborgd.
Er viel me gisteren een stuk oud dag
blad in de band en, nieuwsgierig van aard
zijnde (er is immers altijd iets te leeren)
kon ik aan den lust niet weerstaan er een
kijkje in te nemen. Bij de eerste zinsnede
die ik las, wist ik al dat het een door en
door klerikale krant was en niet gewoon
er veel dusdanige te lazen, snuffelde ik
even wat verder, zoodat ik terecht kwam
bij een verslag der katholieke vereeniging
van Brussel. Daarin vond ik onder andere
meer de volgende zinsnede Wij kunnen
niet genoeg onze vrienden aanwakkeren
hunne partijgenooten de klerikale nering-
doeners te ondersteunen. Wie zoo iets
leest, stelt zich dan ook de vraag maar
ondersteunen do klerikalen dan hunne
volgelingen nog niet genoeg? en wie tus-
schen de regels lezen kan, begrijpt algauw
dat wanneer de klerikalen hunne onder
danige trawanten aanraden wat meer aan
hunne partijgenooten te denken, dit kort
weg zeggen wil boycotteert de libera
len maar zooveel gij kunt!
Vriend lezer, gij, die de klerikalen ook
kent, wat denkt gij van dergelijke verre
gaande onbeschaamdheid? Moet men, om
zoo iets aan te vatten, toupet hebben of
niet? Bewijst dit niet eens te meer dat de
klerikale partij als echte dwingeland alle
vrijheidsgevoel wil smachten? dat zij tegen
alle recht en reden, tegen alle gelijkheid
en rechtvaardigheid in, den tegenstrever
het onderspit wil doen delven door hem in
zijn bestaan te benadeelen?
Wij schrijven eens te meer en ver
klaren ons nader. Beschouwen wij den
toestand op de vlaamsche buitengemeen
ten. Waar is de winkelier, de ambachts
man, den neringdoener, door de fortuin
niet begunstigd, die dus met Jan en alle
man leven moet, die zou durven verklaren:
ik ben liberaal? Waar is den herber
gier, wanneer zijn eigenaar geen liberaal
is, die zijne herbergzaal zou willen afstaan
©m eene meeting te laten geven? En zoo
er onder die lieden een man wordt gevon
den, bezield met vrijzinnige gedachten,
die in kiezingstijd zijne stem den liberaal
wil en zal schenken, moet dien man niet
zwijgen als een graf? moet hij geen geweld
doen op zijn karakter om zich noch door
Op Zondag 12 Maart aanstaande, om S
ur© namiddag, zal er in de zaal van het*
Willems-Fonds, Valkestraat, een©
dreetc Volksvergadering
plaats hebben waarop het belangryke
vraagstuk der vervlaamsehing der G®nt-
sche Hoogeschool breedvoerig zal bespro
ken worden.
Alle Vlamingen, van welke gezindheid
ook, worden hierop uitgenoodigd.
Buiten allen partijgeest moet dia bran
dende kwestie opgelost worden. Het is een
atrijd voor aen heilig recht dan Vlamingen
toekomende. Al wie het goed meent met
dien strijd weze op pest!
1®
Sgfedd J
'5
We»SSHKffl
I
-ê-z». r. ',t> .t'
MA
