Ioor Vrijheid en ItecM!
en
rad
ILJwiH
w
I
111 I
ff)
De schooloorlog zal opnieuw beginnen
II
feil
o
No 13
Zaterdag 1 April 1911
Tweede Jaargang
Katholicism en welvaart
Een Vraagsken
VERKOOPER
Pieter Werstraete, soon
Valkestraat, Nieuport
Hetgeen ’t wetsontwerp van M. Schol-
laert beweert aan ’t land op te dringen,
't is de gelijkheid der toelagen, de verdee-
ling der toelagen door de openbare bestu
ren toegestaan, en dat bij middel van den
schoolbon
Dat stelsel zou voor gevolg hebben het
bestuur eener school te vergoeden volgens
’t getal kinderen dat het in zijne klassen
zal kunnen vereenigd en gehouden heb
ben.
Indien men eenige waarborg had dat de
jacht op leerlingen streng en billijk zou
beteugeld worden, zou men eenige rust
mogen hebben. Maar ’t is klaarblijkelijk
dat onze klerikale regeering ©en... gewe
tensbezwaar zou gevoelen indien het er op
aankwam priesters te straffen, die, van
uit, hun preekstoel, tegen de scholen zon
der God zullen uitvallen en de eeuwige
vlammen zullen beloven aan de ouders die
hunne kinderen aan gezegde scholen zul
len toevertrouwen.
Voor wie den klerikalen geestestoestand
kent, is er waarschijnlijkheid dat, met het
nieuw stelsel, de jacht op leerlingen bij-
zonder levendig zal worden.
Zooals wij het over acht dagen zegden,
ieder leerling verbeeldt een goed dertigtal
franken, tón, terwijl men altijd den Heere
zal aangenaam zijn, zal de redding der
jonge zielen eerder winstgevend worden..
Dat zal de geestelijke scholen toelaten te
groeien en te vermenigvuldigen, tot groot
nadeel voor de schatkist en voor de offi-
cieéle, scholen, bijzonderlijk die van den
buiten, reeds sedert zoo lang aangerand
en ie, helaas! niet hebben kunnen weer
staan aan de woedende aanvallen waaraan
ze onderhevig geweest zijn.
Wij spraken hierboven over ’t misdrijf
van drukking
Hoe zal men de groote klerikale eige
naars treffen, die hunne leveranciers ver
plichten de kerk te bezoeken en hunno
kinderen naar d© klerikale scholen te zen-
genoeg opbrengt voer zijn verbruik, dit vleesch
altijd duurder wordt en kleioe burger en werk
man er aan moeten verzaken er nog saa brokje
ta eten. Dat heeft de katholieke regeering gedaan
en het is dus ten onrechte weergalooze Staf
Stevens dat gij beweert dat het voor niets is ia
duurla der levensmiddelen. Door de vermeerda-
ring der inkomrachten haeft het nog vele andere
warenn, de kleerstoffen namelijk doen opslaan.
Tot later!
DRUKKER
Statiestraat, Oudenaarde
PRIJS PER NUMMER
S centiemen
Misschien hebben onze lezera neg niet be
merkt dat wij binnen otiza stad een beroemde
staathuishoudkundige beziltan, bij den welken
een J. B. Say, een Bastiat, e n Bobden, maar
leerlingen zijn en wien de nakomellngsshap
voorzeker een standDeeld zal oprichten met de
overvloedige gelden welke het door het wijs
beleid' van ons katholiek gemeentebestuur, in,
de gsrneentalrais zatvloden!!!
Wij spreken var» den onavertreffenlijken a Staf
Stevens van het zoo intellectueel Stickertje.
Die beroemde man heeft ontdekt (bewonder
hem, o nageslacht!) dat da bloeiende toestand
van handel en nijverheid in Balgia to danken is
aan het verstandig beheer der katholieken. Dege
ne dis van zijn gedacht niet zijn, zijn vooringe
nomens lieden die de klaarte der zonne bij een
helderen middag zouden loochenen.
Het is, volgens dien geleerden mao, in da
landen waarvan het beheer den godsdienst eer
biedigt, en namelijk in Belgie. Engeland en
Dnitehlaad dat da voorspoed in de laatste jaren
het meest aangroeide.
Maar van welken godsdienst spreekt den ver
nuftiger! man? Is het van den katholieken gods
dienst? Heeft hij misschien, hij de hooggeleerde,
vergeten dat het protestantism in Engeland en
Duitschland overwegend is, uitgenomen in bat
diep verarmde en verdrukte Ierland, dat als alle
landen waar de katholieken in meerderheid zijn,
ten prooi is aan dwingelandij der landbezitters,
aan de onwetendheid, aan de armoede? Heeft hif
misschien ook vergeten dat men, ia Engeland
zoo weinig het katholicism eerbiedigt dat het
groots moeite gekost heeft te bskomen dat ds
koning, bij zijne kroning, niet meer als zijne
voorgangers, kwetsende woorden voor de katho
lieken sn hunnen godsdienst zou moeten uitspre
ken? Heeft hij ook vergeten dat, in Duitschland,
de katholieken zoo weinig te zeggen hebben, dat
de Paus belet werd er zijne al te beruchte ency
cliek over den H Karei Borromeus in de kerken
te doen aflezeu?
En zou de bedreven economist in kwestie
misschien beweren dat Engeland, dat zelfde land
wiens handel dengenen alle andere overtreft,
een katholiek of zelfs een behoudsgezind lands
bestuur heeft?
Het is misschien wel vermetel van ons den
hooggeleerden man tegen Ie spreken. Niette
min curven wij hem ootmoedig doen opmerken
dat Engeland, onder een liberaal bestuur juist
het land is dat meest van allen vooruitgaat en dat
hij er dus beter ®var zou gezwegen hebban.
De geleerde Staf Stevens zegt verder nog
dat handel, werk en leven kwijnen in Portugaal
en in Frankrijk waar volgens horn, haat tegen
dén godsdienst ds bandalingen der landsbestuur
ders leidt. Maar wij nederige burger, meenen dat
Partugaal nog te onlangs aen vrijzinnig bestuur
heeft opdat onze economist van het Sinkertj®
zou kunnen weten, door da statistieken, ef de
handel daar, sedert de verandering van regiem
vooruit of achteruit ging; wij denken o@k dat de
verachteed® toestand van het land en ook van
het naburig Spanje, juist te wijten is aan het
feit dat, eeuwen lang ®n tot kort geleden nog het
zwoegde onder dweepzuchtige en dwingeland-
sche kathelieke landsbestuurders en datheersch-
zuchtige katholieke priesters er de baas speelden.
En wij viagan hoe hst komt dat zoovele Belgen,
zoovele vlaamsche werklieden in Ft ankrijk ba
zigheid gaan zoeken, indien het werk sa het
leven daar kwijnen? Wij zegden vroeger dat de
voorspoed van handel en nijverheid ia Belgis te
w.jt-rijn aan algormMm staalh 111 <s>--fni“ikundlge
toestanden waarbij het al of niet bestaan van eon
katholiek landsbestuur niet to pas komt; maar
voor ons land in het bijzonder is er nog eane
rede van vooruitgang van den grooten handel en
vooral van da nijverheid; da medewerking met
de andere landen wordt voor onze mjveraars
vergemakkelijkt door den lagen stand der wark-
loonen. Fn het is juist daarbij dat het komt dat
die voorspoed, waarover men zoo victorie kraait
slechts da groote gellrnannan verrijkt, ten koste
van den kleinen burger sn van den werkman.
Is dat misschien het werk der katholieke rehea
ring, hooggeleerde Staf Stevens? En van de
duurte der levansmiddelen, waarvan gij zoo
doktoraal da oorzaken weet uiteen te doen, nu
eeus gesproken!
Volgens uwe hooggeleerdheid is die duurte
begonnen ruim twee jaar geleden. Welnu veor
de twe® bijzonderste het brood en h^t vleesch,
is het toch al heel wat langer dat de prijzen
stijgen. Es», namelijk voer wat de tarwa en de
keffls betreft schrijft gij dia duurte toe aan het
ongunstig weder, dat de opbrengst van den oogst
schaarscher gemaakt heeft in vele landen dar
wereld. Welnu, hoogberoemde staathuiskundige,
de tarwe wordt in zoovele wereldstreken ge
kweekt dat da oogst nooit vooral te gelijk slecht
is en de duurte van de koffie is aan geheel tegen
overgestelde oorzaken toe te schrijven door
ovBi vloedigen oogst in Brazilië waren de prijzen
merkelijk gedaald toen het Braziliaanse!) lands
bestuur met de msdewerking van europeasche
geldwolven waaronder belgische groote hoeveel
heden bssebikbare koffie opkocht en alzoo do
prijzen deed stijgen.
Dat is wat men de valorisatie van de koffie
genoemd heeft. Iedereen weet dit. Uwe tweede
oorzaak, de vermindering van den bebouwden
grond d®ugt ook niet. In zekere landen, in
Rumania namelijk, een land dat veel tarwe op
brengt, vermeerdert de bebouwde grond ieder
jaar. Zoo gij wilt, kunnen wij cijfers opgeven. De
opbrengst per hektaar vermeerdert ook toeral.
Om het kort te makoa zullen wij van uwe twee
laatste oorzaken niet sprekon alhoewel daar
ook nog een en ander zou kunnen aangemerkl
worden.
Enkel wil ik aanstippen dat da duurte van het
vleesch deels aan het katholiek landsbestuur te
dankan is dat eerst de inkomrechlen ep vleesch
®n vee heeft ingevoerd en nu de grenzen bijna
gesloten houdt voor het vreemd vee onder voor
wendsel van maatregelen ten voordeel® van het
gezondhouden van den inlandschen veestapel,
maar inderdaad om de boerenkiezers te believen.
Alzoo komt het, dat in ons land, dat geen vleesch
Op een artikeltje dat, vóór veertiea
dagen in ons Weekblad verscheen en dat
getiteld was Die afschuwelijke framas-
sons antwoordt hetStinkertje metscheld-
woorden. In eenige regels l zen wij inder
daad de volgende lieftalligheden gekeelde
melkezel, ezelooren, duivels, kootbranders
hond met vlooien, gaai enz...
Seneca schreef eens Oratie vultus
animi est hetgeen nagenoeg als volgt
kan vertaald worden De schrijfwijze is
het afbeeldsel der ziel En inderdaad d@
aangehaalde beminnelijkheden verraden
al licht het peil der opvoeding van onzen
tegenspreker. In andere woorden ’t vat
kan maar geven wat het in houdt. We
halen de schouders op en doen hem de
eer niet aan op zijne scheldwoorden te
antwoorden. Liever btspalen wij ons bij
het stellen van eene vraag Er wordt
immer door de klerikalen tegen de vrij
metselarij geschreeuwd en gedonderd.
Indien wat zij voorhouden waar is, indien
dia instelling werkelijk zoo slecht is, hos
komt het dan dat onze eerste Kening er
deel van uitmaakt© ©n zijn leven lang met
zijn© broeders vrijmetselaars uit Engeland
en ook uitBelgie in aanraking is gebleven?
den? Want, ’t is zeker dat die mannen, de
eersten van allen, zullen werken voor het
grootste welzyn der klerikale scholen.
Evenzoo zullen de hulpgelden en toelagen
door bisdommen en kloosters vergund, te
berde komen en zullen een drukkingsmid-
del vormen dat men heel moeilijk zal kun
nen treffen en bedwingen.
Ziedaar dus een der artikels van ’t wets-
-ontww, dat 4o reg«oring schaamteloos
«nationaal» betitelt en dat zij beweert
als moffonde al de partijen eens maken op
eene kwestie die ze sedert z ovsle jaren
verdoelt!
In wezenlijkheid, do schooloorlog zal
met meer kracht dan ooit hernemen, met,
bij onze tegenstrevers, eene verdubbeling
van ruwheid, omdat hot schoon geld
op ’t spel staat!
’t Is hetgeen M. Schollaert de school-
vrede noemt.
’t Is van dezelfde kracht als de onver
gankelijke eendracht der rechterzijde en
de nationale welvaart
Wij zullen nochtans zien indien ’t land
zich zal laten vangen aan die grove be
driegerij.
ABONNEMENT
S.ÖO fx*a»xxlK. jpor jetmx*
op voorhand betaalbaar
Annoncanprjjs 0,15 fr. per drukregel. Rechterlijke aankondigingen 0,50 fr. per drukregel. Het recht annoncan te weigeren is voorbehouden. De annoncen, artikelen
en mededeelinge’n moeten vóór den Donderdag middag in het koffiehuis Willems-Fonds, Valkestraat Nieuport besteld worden. Alle artikels of mededeelingen, bestemd voor
voor het Weekblad van Nieuport en Ksmtan moeten door den schrijver ouderteekend en onder gesloten omslag ingezonden worden, - Het recht van opname is
voorbehouden en de volstrekste geheimhouding gewaarborgd.
11
-.«5
VS
B
SvW
F
Mi
E&W2S
O-
a
I
