1
l&slg
1
BS
I
ai»
w
-S k
/s
en
□ys
II
®sa
f 1
f-
F oor IK rij heid
til
Is
M
IKwMt
S fi
fel#!
il!
ÊlecMï ¥oor kl aarheid en f^redel
w
SI
g
3®
kWR
I vs5- jt
k^si
Tegen H. Scliollaerl’s wetsontwerp
Kog over kalholicisBi en welvaart
h
i
Wij zullen wel zien!
Tweede Jaargang Zaterdag 15 April 1911
-s
T-
r
V3A'
M
2
X
J
I
Sprekende over het ontwerp van school
wet in de 4e sectie der Kamer, den 6" dezer
maand, zegde minister Schollaert onder
ander dat een priester die de ouders welke
hunne kinders naar de eene school eerder
VERKOOPER
IPieter Verstraete, zoon
Valkestraat, Nieuport
J»
DRUKKER
JOSHSOF»:HC EEA.33CK.
Statiestraat, Oudenaarde
PRIJS PER NUMMER
S centiemen
Hi
A
helft van ’t belgisch kiezerskorps die aan
de tegenpartijen behoort, die antiklerikaal
is, zal moeten betalen zoowel als de klein
ste helft, diegene die aan de katholieke
partij da meerderheid in de Kamers geeft.
Onze meesters hebben zich veel veroor
loofd sedert zij aan het bestuur zijn; zij
hebben geleefd van misbruiken, bedrog
en onrechtvaardigheden; zij hebben ver
drukt al wat voor hen niet plooide; zij
hebben zelfs degenen die hun verslaafd
zijn, overvloedig geschoren.
Maar nooit dreef hunne vermetelheid
zooverre de verachting van allo recht
vaardigheid. Nooit ook openbaarde zich
hunne begeerigheid met zulke schaamte
loosheid.
Hetgeen de beheerschende gedachte van
hun school wetsontwerp is geweest, dat is
’t financieel belang welk er voor de kloos
terscholen kon uit voortspruiten. De zorg
voor ’t onderwijs der kinderen komt er
maar voor een gering deel tusschen, het
deel dat toelaat poeier te strooien in de
oogen der goede onnoozelaars, en op goed
koops wijze, de erkentelijkheid der snullen
to verwerven.
De weerstand aan dit ontwerp moet dus
aangroeien; al de krachten der tegenpar
tijen moeten zich in massa oprichten; dat
ontwerp, eerst uitgesteld, dan verdaagd,
moet eindelijk ingetrokken worden, ten
ware dat men ons de Kamerontbinding
en vervolgens de algemeene kiezingen
gave. Dan zal men kunnen kouten
Maar eene andere gebeurlijkheid stelt
zich voor. De regeering, heeft men heel
juist gezegd, is do gevangene der kloosters.
Hoe zullen die de gedachte van eene terug-
wijking der regeering onthalen?
Indimi het enkel eene kwestie van prin
ciep betrof, indien de eer der partij
alleen op ’t spel stond, er zou altijd stoffe
tot overeenkomst bestaan...
Maar er is sprake van twintig millioen.
En dan zouden de zaken wel eene andere
wending kunnen nemen. De regeering
zou zich kunnen verplicht vinden haar
ontwerp vol te houden. In dat geval zou
ze dan ’t gevaar van nieuwe kiezingen
moeten loopen. Ernstig gevaar, mee moet
het erkennen, gevaar welk weinig verze
keringsmaatschappijen zouden willen dek
ken.
In afa achting, dat onze meesters zich
uit den slag trekken zooa’s ze kunnen, ’t Is
mij niet die ze aangezet hebben de mate te
boven te gaan. De tegenpartijen zullen
ganich hun plieht kwijten.
1,
I
ABONNEMENT
3,00 fsremlK. jsa.a.x'*
op voorhand betaalbaar
Wij mogen onsverheugen overden ijver
waarmee liberalen en socialisten uit al de
gewesten van ’t land antwoorden op den
roep der groopwwiogen die den weerstand
aan M. Schollaerl’s wetsontwerp ingericht
hebben.
Dagelijks lezen wij, in de liberale dag
bladen, talrijke dagorden die krachtig
protest aanteekenen tegen dien schor
kenstreek door M. Schollaert en zijne
vrienden uitgevonden om in de geldkassen
der kloosters den goudstroom te doen
vloeien die elders zoo voordeelig zou zijn,
inzonderheid indien hij do onvoltooide
groote werken besproeide;indien hij even
tjes de belgische rente bevochtigde; indien
hij, in een woord, een einde bracht aan
d j droevige klem, aan de zwarte armoede
welke op zoo vele groote openbare diensten
drukt.
Maar daar gaven de klerikalen geen
weerga om. Dat do zaken in verval gera
ken, dat de handelaars te niet gaan, en
dat bet land door welvaart» verpletterd,
alle dagen meer en meer in den warboel
en de schulden vervalle! Maar, leve de
geestelijke broederschappen, do kloosters,
de paters en de nonnetjes! Eu bijzonderlijk
dat ze wel leven, in overvloed, zonder
kommer voor den dag van morgen en dat
hunne spaarpenningen maar altijd ver-
grooten. Mijn God! Indien dat geld welk
men hun met zoovele ongedwongenheid
wil toekennen, ’t geld van alleman niet
was; indien enkel de liefhebbers van
broertjes en nonnetjes roet hunne eigene
duiten gansch dien hinderlijken aanhang
betaalden, wij zouden daar niet het minste
kwaad in vindon. Elkeen is vrij diegene
vet te mesten die hem ’t best aanstaat.
Maar, dat men bewere zoo’n onderhoud
aan al onze bondgenoten op te leggen; dat
al de Belgen in die altij I aanzienlijken on
kosten moeten tusschen komen, ziedaar
wat we nooit zullen aannemen. Hst bud
get der eerediensten is voldoende, naar
ons dunken, en het vermeerdert ook
regelmatig om geldsommen in te zwel
gen die do lastenbetalers volgaarne aan
iels anders zouden zien besteden.
Ziedaar nochtans de strekking van het
school wetsontwerp door M. Schollaert ge
smeed in d© geldkassen der kloosters de
nederige som van twintig raillieen doen
vallen, welke al de belastingschuldigen
zullen te betalen hebben; welke de groot®
waar zijn; maar wat het schoont© van al
is, is, dat het schrijft, dat van 1884 tot
1890, geen cent nieuwe lasten zou
moeten gelegd geworden zijn buiten de
verhooging op den alcoolü! Welnu, het is
een onbetwistbaar feit datda inkomrechten
op talrijke koopwaren van algemeen nut-
veel honger staan volgens het toltarief vaa
1910 dan rij, bat waren volgens dat van
1882, en dat cr zeer weinig zijn die nu
minder betalen. Als voorbeelden zullen
wij z ggen dat het vleesch en het vee, de
boter, de haver, het meal, in 1882 vrij van
inkomrechten waren, en nu betalen moe
ten, dat de inkomrechten op de weefstoffen
en de kledingstukken merkelijk door de
katholieken verhoogd werden, en dat de
tegenwoordige duurte van dit alles dus
gedeeltelijk aan het katholiek bestuur te
wijten is.
Wij zeggen ook nog dat de bewering
als zonden de 1907 miljoen waarmede de
staatschuld tusschen 1880 en 1906 ver
meerderde niet, zooals het bedoeld blad
beweert, uitsluitend besteed werden aaa
winstgevende ondernemingen maar veelal
verspild werden in d© nuttelooze uitgaven
terwijl noodige werken en namelijk de
verbeteringen aan onze Nieuportsch® ha
ven, achterwege bleven.
Wij zeggen ook nog dat do uitgestrekt
heid van ons spoorwegnet in evenredig
heid der oppervlakte van het land reeds
grooter was dan in de andere landen
tijdens h@t liberaal bewind; dat de aan
groei der beweging der haven van Ant-
wsrpon dan reeds een aan vang had geno
men; dat de handel en ds nijverheid in
Belgie juist daar het meest bloeien waar
de katholieken in minderheid zijn; dat het
leven en de reiskosten ten tijde van het
liberaal bestuur ook kleiner waren in
Belgie dan in de andere landen en dat dit
alles dus geenszins aan het katholiek be
stuur is te danken.
Wij besluiten dat er dus niets overblijft
van de gaosche redeneering van het Stin-
kertje en dat het gesproken heeft over
staathuishoudkunde als een blind® over
kleuren.
l|et Nieuportsch Stinkertje schijnt er
■foyl veel belang aan te hechten aan zijn®
lezers toch maar te doen gelooven dat de
voorspoed waarover Belgi® zich verheugt
aan het katholiek bestuur zou te danken
zijn. Om daartoa t» geraken gebruikt hst
eeu, middel dat zeer goad is voor d® snul
len die maar dat blad alleen lezen het
boft altijd maar voort zonder onze tegen
werpingen te weerleggen. Staf Stevens
poogde dat wel, maar na ons antwoord
van ia dezer, zwijgt hij stil of ten m’nst®
tsekont hy zijn artikel niet meer in plaats
van te antwoorden, komt zijn welriekend
voddebladj» nu voor den dag met eene
studie van het duitsch® tijdschrift Rund
schau en besluit met de woorden Wat
zeggen de Nieuportscho Framassons (sic)
daarvan?
Wat de vrijmetselaars daarvan zeggen
weten wij nist, maar wat wij, die geen
vrijmetselaar zijn, alhoswel wij, dat voor
geen® onser zouden aanzien, wel integen
deel; wat wij daarover te vertellen hebben
dat zullen wij hier e®ns uitleggen Voor
eerst zeggen wij dat het oordeel van
vreemden, hoe geleerd ook, over bslgische
toestanden, dikwijls te wenschen laat,
daar zij maar al te vaak van zaken spre-
pen welke zij niet genoegzaam kennen
en tot bewijs nernen wij de bewering
welke het Stinkertjs aan de Rundschau
toeschrijft, dat terwijl men in Duitsch-
land sn Frankrijk maar altijd nisuwe
lasten legt op de meest gebruikte waren,
men in Belgis van alle lasten heeft ontsla
gen, de ruwe cacao (1895), de thoo (1897),
<io ongebrande koffie (1903) en ten deele
do rijst, het zout, den azijn, en den alcool
voor de nijverheid.
Welnu men raadplege het toltarief van
1882, en men zal zien dat de rijst en het
zout dan re®ds vrij van inkomsten waren,
en dat zij dus door de katholieken niet van
lasten ontslagen wierden sed rt 1884. Da
ar.ijn betaalde in 1882, 6 of 7 frank per
hectoliter, volgens hij in vaten of in fles-
sclian werd ingevoerd.
In 1887 werd dit recht, door het katho
liek bastuur gebracht op 15 frank, dus
sued* dan verdubbeld, en dan n&g
moet er worden opgemai kt dat het racht
hooger wordt wanneer de azijn m©er dan
8 °/0 azijnzuur bevat.
Dat zegt reeds genoeg wat de bewerin
gen van het blad over de belgisch® lastoa
Annoneenprijs 0,15 fr. per drukregel. Rechterlijke aankondigingen 0,50 fr. per drukregel. Het recht annoncen te weigeren is voorbehouden. De annoncen, artikelen
cn mededeelingen moeten vóór den Donderdag middag in het koffiehuis Willems-Fonds, Valkestraat Nieuport besteld worden. Alle artikels of mededeelingen, bestemd voor
voor het Weekblad van Nieuport en Kanton moeten door den schrijver oaderteeken 1 en onder gesloten omslag ingezonden worden. Het recht van opname is
voorbehouden en de volstrekste geheimhouding gewaarborgd.
- kT;
,x x®.-.
w
-
Jij
Ij
No 15
xX '/jSvTK?
1’^
'i
J
1 r
i
-m
it
5,
X
p
i-jV
8
J
I
vA’sr Z
ii»w,r'aa,ricwjc>>jTOM>CTc:■'tMOrm'ir.ii fminwwm» mtmi iiihiv
:■:-■/ -
I'
s
Af
Li
Im
kt
Lis KANTOMI
ti
a i
