De molen van Enschloo
Ent. Lammens en.Zonen
BELANGRIJK BERICHT
Pieter Oumont-Danserceer
Aannemer van openbare werken.
SMID EN STOVEMAKER
Onze schuld
Bericht.
Henri Vanbove-Rathè
heeft de eer het publiek kenbaar te maken dat
hij zich komt te plaatsen HOOGSTRAAT, Nr 1 te
NIEUPORT als
Verplichtend onderwijs
»e goede grap!
Land- en Tuinbouw
Nieuws uit Nieuport
Andermans geestigheid
BILLARD
Havenbeweging te Nieuport
April 1911.
i Burgerstand van Nieuport
GEBOORTEN.
Hoogwater te Nieuport
’s morg.
De vrouw, de kerk
en de zelfontwikkeling
een formulier, hetzelfde voor alleman; die
macadam, voor
I
gemeester verklaart de zitting geheven.
7
1
door DOI1W4
III.
I
MENGELWERK 4
Volgens de algemeens toestand der
Staatskassen,bewijsstuk door den minister
van financiën uitgegeven, bedroeg Belgie’s
vaste schuld, op 1 Januari van ’t huidige
Vaarten. De miaisler van Landbouw en
Openbare werken heeft besloten de scheepvaart
te .-;• •niiucn en de waters af te lossen In de vol
gende vaarten (voor het uitvoeren van herstel
lingswerken).
Vaart van Plasscheedaele naar Nieuport, ge
durende 40 dagen van 15 Juni tot 25 Juli (van den
15 Juni tot den 9 Juli volledige aflating; van den
10 tot den 24 Juli aflating van 1 meter).
Vaart van Nieuport naar Veurne, 40 dagen van
15 Juni tot 25 Juli (15 Juni tot 9 Juli volledige
aflating, van den 10 tot 24 Juli slecht de noodige
hoeveelheid water).
IJzer, 50 dagen van 5 Juni tot den 25 Juli (van
den 5 tot den 14 Juni volledige aflating, van den
15 Juni tot den 24, slechts de noodige hoeveel
heid water).
Gedurende dien tijd d„athet water afgelaten is,
is het verboden anders dan met de handlijn en
van op den boord van het water te visschen.
Rhetorika. De tooneelmaatschappij
«c Nu, morgen niet van Dixmuide heeft dezen
winter in den prijskamp uitgeschreven door de
provinciale tooneelcommissie van West-Vlaande-
in hel dramatisch vak den 2 prijs gewonnen. Die
bloeiende maatschappij heeft besloten die be
haalde lauweren op waardige wijze te vieren.
Groote feestelijkheden onder ander® stoet, dag-
vertooning enz. worden ter dier gelegenheid
gegevsn op donderdag 25 Mei. De Rhetorika
hiertoe welwillend uitgenoodigd, zal aan die
feesten deel nemen.
Krotte en Cie. ’t Is nogmaals sedert
eenig n tijd in de verlichting der straten heel
povertjes, ’t Is overal zooals in ’t liedje pikken-
donker zonder licht.
Is er dan zooveel krot in de stadskas, dat men
alle dagen senige centen moet besparen, en dat
veel minder zelfs dan de helft der lantaarns mo
gen branden! Moet het zoo voort gaan, met ’t
seizoen, de vreemdelingen zullen een goed aan
denken bewaren van Nieuport en zijn donker
gemeentebestuur.
Wat zullen ze zeggen. - Wij zijn be
nieuwd te weten wat de Stinker en zijne hoog-
weerdtge coilegas, de klerikale dag- en weekbla
den, zullen weten te vertellen over de sch’terende
ontvangst, die den Voorzitter der Fransche Re
publiek van wege den konlng en het klerikaal
staatsbestuur is te beurt gevallen. Wij zijncurieus
te vernemen hoe zij die ontvangst zullen weten
te doen samenrijmen met de laffe, loge en hate
lijke aanvallen, tegen Frankrijk gericht, en die
sedert jaren in hunne bladen verschijnen. Hoa
kan men verstaan dat de klerikale ministers een
Voorzitter van een land vieren, dat ze gedurig
uitgeven als hel slechtste der slechten, als het
Hoe kan men begrijpen dat er van wege het
klerikaal gouvernement zooveel geld wordt ver
teerd om het hoofd van een land te huldigen, dat
volgens het zeggen der klerikalen, niets dan dé
verdelging van hun godsdienst betracht. Allo,
goochelaar Manten, un bon mouvement, en dat
eens uitgelegd.
Zondag
Maandag
Dinsdag
In het Hotel de Bruxelles (Breydel
en De Coninck) Nieuport koopt men
ledige ch.ampagneflessch.en (heele
en halve) aan vijf centiemen stuk.
19
20
Gij eischt het verplichtend onderwijs,
zeggen de klerikalen. Wij geven het u;
ons ontwerp spreekt er breedvoerig over.
Wat wilt ge nog meer?
Moet het nog eens herhaald worden
’t Is het verplichtend onderwijs niet dat
men ons aanbiedt, en ’t ontwerp spreekt
er enkel over om, bij middel van grove
uitvluchten, het land op een verkeerd
spoor te brengen.
De huisvader wien men een of verschei
dene schoolbons zal overhandigd hebben,
t
Veevoeding.
Het Remy’s voedsel A. P. voor zwijnen wordt
te recht eane lekkernij voor groot en klein
genoemd. De jonge viggen vergasten zich met
buitengewone gretigheid aan dit voedsel, waar
bij dan ook da groei op zichtbare wijze toeneemt.
Oudere zwijnen zijn evenzeer op dit krachtvoeder
verlekkerd, terwijl het vetten rasser voleindigd
wordt dan wij^wel ooit met welkdanig ander
voeder, hebben verkregen.
Het Remy’s voedsel voor zwijnen houdt in
14 a 16 eiwit, 2 °/0 vet en 60 a 65koolhydra
ten. ’t Is dus wel een rijk voeder, dat, ingezien
zijne lage prijzen, de eenheid voedende bestand-
deelen aan voordeelige voorwaarden levert.
Naden slachttijd worden de jonge zwijnen met
groote hoeveelheden opgezet; welnu geen beter
geschikt oogenblik biedt zich aan, om eene proef
met het Remy’s voedsel A. P. bij verkensmesting
te doen. De landbouwer zal voorzeker al ras de
waarheid van ons gezegds moeten ondervinden.
VERITAS
s avonds
12,46
1,22
2-
2,37
3,16
3,58
4,46
Openbare beplantingen. Sinds eeni-
ge jaren leggen Staat en stad er zich ®p toe (mis
schien wel te veel volgens het noodig bedrag
hunner inkomsten) overal waar het noodig is
beplantingen of lusthofjes te maken, ter ver-
fraaing van menig onbebouwd hoekje. Bij vreem
deling en ingezetene schijnt dit welkom en met
reden. Doch helaas, vele kinderen aan het waak
zaam oog hunner ouders soms onttrokken toonen
weinig eerbied voor die beplantingen en ver
nietigen zonder reden uit louter kwaadwilligheid
de afsluitingen en zelfs vel® boomgewassen. Be
geeft u ter kaai; da&r vooral gaat het er treurig
op tos de ijzeren staken zijn half omver gerukt,
de draden losgastampt en stuk getrokken, de
struiken beschadigd, en da graspleinen met stee
nen bezaaid. Alhoewel er waarschuwingsborden
verbod dragen zulks te doen, bekreunen die
kinderen zich niet om politie ot overheid, die
hun voor deze echt vandalendaden zouden kun
nen doen vervolgen, en menig ouder schijnt te
vergeten dat de wet zear streng optreedt voor
alia vernieling van beplantingen.
Wij bidden alle ouders deze vsrvolgingen niet
uit het oog te verliezen, en integendeel hunne
kinderen te verbieden langer dérgelijk kwaad te
verrichten. De openbar® hoven staan onder
waakzaamheid van eenieder, en elke klacht kan
vervolging na zich slepen.
Langs een anderen kant doen we een beroep
op de onderwijzers van alle scholen, die met de
kinders van jongs af eurbied voor boomen en
planten te doen gevoelen, zich heel verdienstelijk
zullen maken.
We hopen dat die misbruiken eindelijk zullen
ophouden, eenieder zal er over verheugd zijn, en
ons doel bereikt
bondgekleurds sprookjes van ’t Oosten te voor
schijn, en onwillekeurig droomt ge van kabou
ters en dwergen die in kristallen paleizen de
wacht houden over allerlei schatten, robijnen en
diamanten. Kent gij een weldadiger en vriende
lijker gezel dan het vuur?
Wat schoone groep heeft zich daar rondom
den haard in halven cirkel gevormd! In ’t midden
eene vijftig jarige vrouw, de moeder der vier kin
deren. Bemeikt gij haar edel en fijn gevormd
gelaat, waarvan de aantrekkelijkheid nog wordt
verhoegd door de grijze krullen, die zoo bevallig
met kantwerk der muts de slapen en wangen
versieren? Spreekt er geene zachtheid en liefde
uit hare donkere oogen, wanneer zij zich op hare
lievelingen vestigen? Hoe vriendelijk is die plooi
om den mond, hoe zoet en welluidend is hare
taal! Hoort gij hoe recht aandoénlijk zij vertelt
uit Andersen en uit Grimm?
Ziet! daar staat de jongste van ’t viertal op;
het schijnsel der spelende vlam beglanst zijn
lachend gezichtje, ’t Is de minst rustige der groep
een bloeiende zevenjarige knaap, die met zijne
groote heldere kijkers zoo vergenoegd naar
moedertje blikt. Ook de andere, ee i oudere
jongen en twee engelachlige meisjes, zien meer
dan eens naar haar op, en knikken ze minzaam
toe. Doch niemand onderbreekt het schoone
verhaal; geen enkele klank ontheiligt de stilte,
als moeder een poosje ademhaalt. Allen zwijgen,
Onder den breeden ouderwetschen schoor
steenmantel knappert het vuur zoo vroolijk en
opwekkend, dat de kinderen van den huize er
zich voelen door aangetrokken. Op de tafel staat
de gezellige avondlamp, die haar aangenaam
licht over het kleurig tapijt werpt, terwijl haar
groot scherm een deel der kamer in sene too-
verachtige schemering hult. In den hoek zet de
zware slinger eanar Duilsche klok zijn eentonig
tikken voort
Wat een lekker en behaaglijk vuurtje, en wat
doet het zijn best om het eigenaardig genot van
den avond nog te verhoogen! Hoe blij en dartel
kronkelt de vlam! De vonkjes knetteren en spran
ken, of spelen krijgertje met elkaar. De rood
gloeiende kolen op de assche teekenen alle soor
ten van zonderlinge figuurtjes minialuur-kas-
teelen met torens, boschjes en lusttuinen, grim
mige en zonderlinge wezens, die u schijnen te
bezien als om u schrik aan te jagen, of zij weven
uit vlammen en xonkjes verrukkelijke toover-
beelden en roepen voor uwe herinnering de
leverd door een geneesheer. De heer De Jaegher
vraagt of het onderwijzend personeel de noodige
kennis bezit om de kenteekwjs dezer ziekten vast
te stellen, en of dit gezondheidstoezicht niet
eerder aan een geneesheer zou moeten toever
trouwd worden zooals den omzendbrief van den
heer Gouverneur het voorschrijft. De heeren
Burgemeester en Pattyn antwoorden dat bij het
ontstaan eener ziekte het onderwijzend personeel
het gemeentebestuur zal verwittigen, die alsdan
een geneesheer met het dagelijks onderzoek zal
gelasten. Aan de onderwijzers en onderwijzeres
sen zullen inlichtingen ter hand gesteld worden
ten eiide de kenmerken der ziekten te leeran
kennen die bijna allen beginnen met hevig hoes
ten. De kosten van dit toezicht in geval van
smetziekte zullen door de stad afgedragen wor-
(Icn FAil unnnofnl t?nr» nnl I nra wardl t ct r* ofam_ 1
ming gelegd en door al de leden aangenomen.
7' Punt. Verpachting vuilnis slachthuis.
De heer Burgemeester doet kennen dat hat
college in onderhandelin;; is getreden met den
Op die hoofdstelling maken zij variation
die voorzeker doen uitkomen op welke uit
muntende manier zij de teksten kunnen
verdraaien, maar die niemand bedriegen.
En zij verzekeren dat de belgische katho
lieken tweemaal betalen voor de scholen!
Men kon hun antwoorden dat de Staat
een onzijdig onderwijs ter hunner beschik
king. stelt, waar hunne kinderen gods
dienstlessen kunnen ontvangen, hetgeen
aan al de Belgen terzelverlijd voldoening
geeft, en indien dat onderwijs hun niet
godsdienstig genoeg schijnt, niets hen be-
let scholen naar hun smaak te stichten.
Maar alsdan, dat zij ze betalen! Zij zijn
vergelijkbaar aan die handelaars die, niet
14 Mei
15
16
WuonsJa,' 17
Donderdag 18
Vrijdag
Zafer dag
boden worden.
Teekening en bestek dezer bijwerken worden
met eenparige stemmen aangenomen.
Bij het ©nderzoeken dezer teekenieg wordt be-
'statfgd dat den weg bij zijne aansluiting aan de
kalseide naar Oostauinkerke slechts eene breedte
hesft van 5 meters. De heer Burgemeester ver-
zoeks de Secretaris lezing te geven van het voor
stel gedaan door M. Pieter Dumont Dansercoer,
om door e®ne ruiling van grond, de stad toe te
laten de oude Veurnevaartstraat te verbreiden
en eene nieuwe 1 ij natel ling te kunnen aannemen.
De heer Dumont zou afstand doen van 127,50 v.
m. grond van het hof hem toebehoorende en in
ruiling van de stad ontvangen 208 v. m. nevens
den eigendom Auguste Geryl. Voor het huisje
staande in gemeld hof zou eene vergoeding be
taald word-n van 780 fr Dit hnisje von door den 1
eigenaar wwggeiuiiud worden vóór 15 Juli aan
staande op veorwaarde dat de vergoeding betaald
weze voor einde dezer maand. M. Huyghébaert
zegt dat de gevraagde vergoeding overdreven is,
en dat Dumont zich had moeten tevreden stellen
mat de eenvoudige ruiling van grond. De heer
Vandenabesle beweert dat het af te breken huisje
verre van 780 fr. slechts 78 fr. waard is en de
heer Sscretaris doet opmerken dat de grond van
M. Dumont meer waarde heeft en beter «legen
is dan d® grond aan de stad behoorende. Na eene
woordenwisseling doet de heer Cool het voorstel
deze zaak uit te stellen tot de naaste zitting. Dan
zullen de leden afzonderlijk kunnen nagezien
hebben of dez® onteigening noodig is en of de
opoffering te doen door da stad in evenredigheid
is met de te betrachte verbeterisg. Dit voorstel
wordt door al de leden bijgetreden.
6’ Punt. Geneeskundig toezicht in de scholen.
Bij omzendbrief van den heer Gouverneur der
provincie van den 21 Februari 11. verzoekt deze
hoogen ambtenaar de gemeentbesturen een ge
zondheidsdienst in te richten in al de scholen,
daar het niet te betwisten is dat vele besmettelij
ke of betrapelijke zie ;ten op school verspreid
worden. Da kinderen uit gezinnen waar eene
smetziekte heerscht gaan naar de school, zetten
de kiem aan andere kinderen over die op hunne
beurt hun eigen gezin besmetten. Het is vooral
voor de kinderziekten, zooals diphterites roode
koorts, mazelen, kinkhoest, oogontsteking, enz.,
dat de school een gunstig midden tot versprei
ding is. Zeer dikwijls worden leerlingen die eene
dier kinderziekten gehad hebben, weder tot de
school toegelaten vóór dat zij gansch genezen
zijn en besmetten aldus hunne choolgenooten.
Op die wijze blijft de kwaal aanhouden en ver
meerdert het aantal slachtoffers. Daarom is het
hoogst noodig maatregelen te nemen om zooveel
megelijk die gewictitige na leelen te vermijden.
Daarom ware het zeer geraden de lokalen en de
kinderen in gewone tijden regelmatig en dage
lijks in tijd van besmetting te doen onderzoeken
door eenen geneesheer aan welken de leden van
het onderwijzend personeel de verdachte geval
len zouden kunnen kenbaar maken en onderrich
tingen vragen voor de tijdelijke verwijdering der
kinderen die van eene ziekte aangedaan zijn of
tot een beziekt gezin behooren, alsook voor hun
ne mogelijke wederaanvaarding.
De heer Burgemeester verklaart dat het sche
penencollege voorstelt het onderwijzend perso
neel te gelasten de kinderen uit de school te
verwijderen die kenteekens geven van besmet
ting door een der bovengehaalde kinderziekten
en ze slechts weder aan te nemen op vertoog van
een getuigschrift van volledige herstelling afge-
Vceg daarbij de loopende schuld, be
staande in uitgegeven te goed vindens op
de schatkist en beloopende tot de som van
136,204,500 fr.
Dit maakt te samen de bagatel van 3
milliards S39 millioen <M>S
duizend lf>3 franks 35 centie
men.
’t Is bijna niets!
ingericht, een bijzondere waker aanstel
len, die zij met hunne eigene centen beta
len. Wat zou men zeggen indien zij de
verwaandheid" hadden de rekening dezer
onkosten bij de staatskassen aan te bieden?
Men zou ze vierkantig uitlachen, ’t Is vol
strekt de toestand der schoolkwestie en
der aanspraken op toelagen en gelykbeid
der toelagen door de vrije scholen ge
maakt.
De rekening zou 20 millioen beloopen,
men moet het zoo dikwijls mogelijk herha
len. Twintig millioeu die de regeering zou
kunnen en moeten gebruiken tot zaken
van onmiddellijker en duidelijker nut.
Men zou, bij voorbeeld, eenige der
groote werken kunnen opnoemen, die bij
foute aan geld, onopgedaan zijn gebleven.
Maar de geestelijke genootschappen, de
kloosters, wien men zulken aanzienlijken
koek heeft beloofd, verstaan het alzoo
niet.
En de regeering zal zich eens of anders
in ’t onvermijdelijke moeten schikken, ’t
is te zeggen dat indien zij niet betaalt, zij
hare matten zal mogen oprollen. En men
beseft, dientengevolge, dat zij verkiest te
betalen met aan de zakken van alleman
te ontleenen.
Het schoolwetsontwerp bereidt ons een
eeredienstbudget van 32 millioen. 12 mil
lioen voor de geestelijkheid, 20 millioen
voor de kloosters.
Er valt niet te praten, wij zwemmen in
volle welvaart!
De kinders.
Hoe ou 1 zijt ge, lief kind?
O! mevrouw,dat is volgens de plaats.
Tehuis zegt moeder dat ik tien jaar oud
ben; maar, als wij met den trein reizen,
zegt ze dat ik er maar zeven ben.
Onder de scholieren stond hij bekend als
Joost van den verwenschteu molen; toch
hielden velen van hem, vooral de kinderen van
het kasteel, omdat hij zoo aardig en lief kon
wezen; slechts enkele jongens keken hem sc uw
en verlegen aan. Hoe ouder de kleine Joost werd,
hoe meer de zorgen van Grootmoeder toenamen.
Zij werkte en tobde dus dag en nacht; maar wat
zij verdiende bleek nauwelijks voldoende voor
de dagelijksche behoeften, want het jongetje had
voedsel, krachtig voedsel noodig; gelukkig dat
de dame van het kasteel gedeeltelijk daarin voor
zag door haar wekelijks vleesch en bouillon te
bezorgen.
Vijfjaren duurde reeds de opoffering menigen
nacht bracht Geertrui werkende door; en toen
dacht zij er over na hoe zij het vol zou houden?
dikwijls hoorde men haar zeggen <t de goede
God geve mij kracht om de moeielijke taak tot
het einde te volbrengen. Eene plotselinge
afmatting wierp haar op het ziekbed, waarvan
zij niet meer zou opstaan.
Het overige van de lijdensgeschiedenis is u
bekend, mijne Heeren, sprak de waard, terwijl
een traan als de welsprekende hulde aan de
nagedachtenis der brave vrouw, in zijn manne
lijk oog glinsterde.
De ondergeteekenden maken het geacht pu
bliek bekend dat zij van heden af in hun maga
zijn voorzien van alle slach van landbouw-
machienen, zooals tummel keernens, afroo-
mers van alle marken, waschmacbienen laatste
model, enz. enz.
Yperstraat, IWieuport
Rudder en C’ ingevolge de beraadslaging geno
men daar den gemeenteraad ia zitting van den
18 November 1910.
Dit verdrag wordt met eenparige stemmee
goedgekeurd.
5" Punt. Bij werken uit te voeren in de oude
Veurnevaartstraat.
De heer burgemeester verklaart dat het bestek
beloopt tot de somma van 1492,52 fr. en de vol
gende werken bevat Maken van een veiligings-
dijkje langs de oude Veurnevaart, het plaatsen
van ongekapte borduren in arduinsteen op 1 m.
afstand van den leggen macadam weg, het kal-
seiden in oude staenen van deze tusschen ruimte
en hat maken van vijf waterlossingen onder den
feesteenden weg tot in de oude Veurnevaart.
De voorlanden der huizen zullen vervolgens 2
meters breedte hebben en de eigenaars zullen
verzocht worden deze in brikken te plaveien.
Deze bijwerken zullen aangeboden werden aan
den heer Liévin Lombaert, aannemer der bestra-
tingswerken en indien hij de begrooting niet
aanvaardt zal ze aan een ander aannemer aange- vorigen pachter Désiré Vanlandschoote die aan
i vaardt des nachts te ruimen en jaarlijks eene
som van 33,33 fr. aan de stad te betalen. Deze
overeenkomst zou aangegaan worden voor drij
jaren. De heer De Jaegher vraagt of het we.1 noo-
dig is de stad voor 3 jaar te erbinden en of bij
de herbouwing van het slachthuis de bloedput
zal behouden worden. De lieer Huyghebaert ver
klaart dat gemelde put behouden bl jft. De heer
De Jaegher vraagt waarom alles niet in de riolen
kan gestort worden, vermits eene afzonderlijke
riool van het slachthuis bestaat naar het zuive-
ringslokaal dat zal opgsricht worden aan bet
uiteinde van de vergaarbak. De neer Pattyn ver-
klaart.dat zulks niet mogelijk Is daar men niet
beschikt over waterdrukking noch waterleiding
en bijgevolg overgroote kosten zou moeten deen
om zulks te bekomen.
De heer Secretaris doet opmerken dat het
slechts een stelsel is van decantatie bij mid
del van scheikundige stoffen en niat een zniv®-
ringsstelsel dat alhier ter kaal zal opgerie.ht
zijn waar alleen regen en buiswateren zullen be
handeld worden, ’t Akkoord met Vanlandschoote
wordt met algemeene stemmen goedgekeurd.
8* Punt. Verschillige finantieele zaken. Ver
zending naar het berek van geldwezeh.
De haer Burgemeester zegt dat reeds verschil
lige rekeningen van de besturen zijn toegeke-
men, andere worden xerwacht en in naam van i
het schepenencollege stelt hij vcordeze verschil
lige rekeningen en begrootingen rechtstreekts
te mogen verzenden aan het berek van geldwe
zen, ten einde ze dan den gemeenteraai voor te
leggen en om voor 15 Juli aanstaande de gansche
finantieele toestand van het bestuur der Gods
huizen en van de stad te kunnen vereffenen. Dit
voorstel ter stemming gelegd word bij eenparig
heid der stemmen aangenomen en de heer Bur-
maar de oogen, die haar met stilte aandacht
hebben gadegeslagen, zeggen zooveel te meer;
want de engel der liefde zweeft door de kamer
met zijnen zegenenden adem en balsemt er d«
atmosfeer met zijne geurende xlerken.
Een oogenblik later is moeder opnieuw aan ’t
vertellen en zetten de meiskens nun naai- en
borduur» erk voort; en ondertusschen begint het
theewater zachtjes te ruischen, en bedgeleidt
met zijn zilveren stemmetje T lief en aandoénlijk
verhaal van den Engel en ’t tieke kind.
Maar buiten is het killigen Koud de najaars
wind buldert met hevig geweld in den schoor
steen; de regen klettert legen de luiken van het
raam; de wegen zijn morsig en somber; geen
mensch die zich waagt op het glibberig pad; ea
ongetwijfeld doolt de wolf in het groote, duistere
bosch nu rond!
Mama! vraagt de jongste nieuwsgierig op
kinderlijken toon, woont de v olf nog altijd in
het bosch en spreekt hij de kinders aan, gelijk
hij met Roodkapje deed? n Wel neen, lief
kind, antwoordt de aangesprokene, de wolven
zijn voor goed uit ons land verdreven; zelden
ontmoet men in onze bosschen nog schadelijke
dieren, men ziet er integendeel het vlug en
dartele notenkrakertje, dat ge in uw boekje hebt
leeren kennen onder den naam van eekhoorntje,
alsook een groot getal vogels, die er hunne nest
jes bouwen en in ’t schoone jaargetijde hunna
verrukkende liederen zingen
(Wordt voorigeeetj.
Schoone en goede billard te verkoopan met
toebehoorteu, alsook twee spelen ivoren billard-
bollen, zoo goed als nieuw. Zich te wenden
Hotel Duynnenhuys Oostendestraat, Nieuport.
Ik heb de eer te laten weten aan de Heeren
eigenaars der huizen van Nieuport, als dat ik mij
belast met het plaatsen van de aïleiding'bui-
zen in grés, binnen de huizen voor het aflos
sen der keuken en andere waters. Het plaatsen
der buizen zal door mij persoonlijk gedaan en
nagezien worden, met zoo weinig schade moge-
lijk aan vloeren en plancher te veroorzaken.
Men kan ook ten alle tijde grésbuizen bekomen
uit zijn magazijn aan genadige prijzen.
P. S. Men gelieve goed in acht te nemen dat
ik geene leidingen leg vooraleer de groote riolen
in iedere straat zijn gemaakt voor verders alle
moeilijkheden te vermijden.
Ik heb de eer uwe geëerde orders met dank
baarheid te aanvaarden.
19 St. Clara met 950 tons kolen voor Handel en
Scheepvaart.
21 Barge Shamrock, in ballast, voor Handel en
Scheepvaart.
23 St. Mannheim mat 850 to a rogge voor Van-
droy, bezorgers Handel en Scheepvaart.
28 St Martha, met 800 ton kolen voor Handel en
Scheepvaart.
29 St. Holman Sutcliffe, met 200 boonen voor
Vandroy, bezergers Huygebaert en C“.
Uitgevaren schepen
5 Barge Shamrock, met 150 ton macadam voor
Handél en Scheepvaart.
5 St. Martha met 570 tan cokes voor Handel en
Scheepvaart.
5 St. Holman Sutcliffe, in ballast.
6 St. Grenmar in ballast.
7 St. Argus in ballast.
12 St. Martha met 570 ton cokes voor Handel en
Scheepvaart.
13 St. Holman Sutcliffe, in ballast.
18 St. Tees, in ballast.
19 St. Martha, met 800 tons
Handel en Scheepvaart.
20 St. Lizotte in ballast
21 St. Clara in ballast.
25 Barge Shamrock, met 150 ton macadam, voor
Handel en Scheepvaart.
Sedert 1'Januari 49 schepen binnengekomen
en 46 uitgevaren.
Ingekomen schepen
2 St. Martha, in ballast, voor Handel en Scheep
vaart.
4 St. Holman Sutcliffe, met 200 ton boonan
voor Vandroy, bezorgers Huyghebaert en C’.
5. St. Argus met 800 ton kolen voor R. Hanza
en C°.
10 St. Martha, in ballast voor Handel en Scheep
vaart.
12 St. Holman Sulcliffe, met 200 ton boonen A.
Dambre, bezorgers Handel en Spaepvaart.
15 St. Tees met 650 ton rogge voor A. Dambte,
bezorgers Handel en Scheepvaart.
15 St. Martha in ballast, voor Handel en Scheep
vaart.
15 Barge Larus, met 160 ton boonen voor Vau-
droy bezorgers Huygebaert en G°
17 St. Lizette, met 1100 ton kolen voor Huyhe-
baert en C°.
zal ze jaarlijks aan een onderwijsgesticht
moeten afgeven. Dus, zeggen de bewer
kers van ’t ontwerp, er zal verplichting
zijn!
Wij hebben reeds bewezen dat daar
niets van is. Het ontwerp voorziet enkel,
als beteugeling van den huisvader die ver
waarloost zijne kinderen ter school te
zenden de waarschuwing, de berisping,
de aanplakking. De vrederechter is gelast
die zedelijke verordeningen toe te passen.
i Wat uitwerksel kan dat alles hebben op ’t
den. Dit voorstel van het college wordt ter stem- grootste deel der landelijke huisvaders?
j De waarschuwing die de vrederech- i
ter waarschijnlijk zal toesturen volgens
een formulier, hetzelfde voor alleman; die
eene formule zal zijn welke de «plichtige» tevreden met den politiedienst door allen
zonder de minste ontroering zal hooren
aflezen en die enkel indruk zou kunnen
maken op zedelijk ontwikkelde mannen;
cle «berisping» die waarschijnlijk dezelfde
gebreken zal hebben en zonder gevolg zal
blijven. Eindelijk, de zwaarste straf, de
uitplakking
De aanplakking, in de dorpen waar
helaas! zooveel brave lieden noch lezen
schrijven kunnen.
Ziedaar hoe de scheppers van ’t ontwerp
beweren voldoening te geven aan de par
tijgangers van ’t verplichtend onderwys!
En men kan daardoor oordeelen hoeveel
zij er zelf openhartig liefhebber van zijn!
Nochtans, verzekeren zij stoutweg dat zij
liet met ons volkomen eens zijn, en waar
achtig niet te weten wat wij, liberalen en
socialisten, van hen begeeren!
Eenigen onder de klerikalen evenwel,
oprechter of eenvoudiger, erkennen dat
onder oogpunt van beteugelingen, men
in de verschillige partijen, aanhangers
vind van een aanvullende bekrachtiging
voor den koppigaard die in dezelfde fout
hervaltde berooving, voor een zeker
tijdstip, van ’t kiezersrecht.
In de verschillige partijen Dit is ook
aan te stippen.
Liberalen en socialisten zijn het eens
over de ontoereikendheid der straffen en
om te zeggen dat ze op geenerlei wijze de
verplichting verzekeren. Maar ’t is vooral
bij de klerikale partij dat men bet, onder
dit opzicht, niet eens is. Terwijl de eene
vinden dat men veel te ver is gegaan,
achten de andere dat men niet genoeg
heeft gedaan. En wij zien, onder andere,
M. Theodor, brusselsch volksvertegen
woordiger, verklaren dat de door de wet
voorziene verordeningen hem niet bevre
digen voor wat de verplichting betreft.
Men moet dus zekere vermetelheid heb
ben om te beweren dat het ontwerp van
M. Scholloert de verplichting vergunt en
om te zeggen dat aangezien de tegenpar
tijen ze eischen, zij zich voldaan moeten
achten.
Onze tegenstrevers beweren insgelijks
buiten twijfel te stellen dat de vrijheid van
’t onderwijs door de grondwet voorzien,
niet alleen het recht op toelagen insluit,
maar ook degelijkheid der toelagen!
over wetenschap; in het dagblad leest het jaar, de achtbare som van 3 mAHiardg keiterschste der ketterschen?
slechts de mengelwerken, alsook de var- j 503 nssllêoen 403 dlsiizend 003
halen van moorden en dieften, enz., maar j frassk 35 ceniaenieu.
niets anders, nooit een artikel over ernsti
ge zaken, over politiek of wetenschap.
Zelfs bij da dochters uit de goede burgerij,
die een min onvolledig onderricht ont
vingen, is de toestand daarom niet veel
beter, buiten enkele lofwaardige uitzonde
ringen pianospelen, onnuttige dames-
handwerken en romans lezen, ziedaar hun
eenig geestesvoedsel.
Iets beter is het tech gesteld met de man
nen, vooral in de burgerij en daarin helpt
het politiak leven machtig mede, maar wij
houden staan dat, weinige uitzonderingen
daargelaten, de geestesontwikkeling van
de massa der vrouwen, eilaas, maar al te
veel te wenschen laat.
Hoe zou het dus niet waar zijn dat zij
meer vatbaar zijn voor onberedeneerd
geloof» zooals wij zegden? Het kan immers
niet anders zijn, en dat het wel zoo is, dat
zien wij dagelijks. Zijn het mannen, die
na zekere predikingen alle gemoedsrust
verloren hebben, ’s nachts de duivel zien
of in huis altaren met brandende kaarsen
oprichten, in een woord gansch suf ge-
geworden zijn? Was het ook geene suffen
de jonge vrouw die zich over jaren, na
soortgelijke predikingen, die men wel zou
moeten verbieden om hunne schandelijke
gevolgen, in ’t water wierp?
Ja wel, men vindt buitengewone men
schan onder vrouwen zoowel als onder
de mannen, zooals onze tegenstrever laat
opmerken; maar dis uitzonderingen be
wijzen niets tegen onze stelling. Wat
meer is, die verstandige, die geleerde
vrouwen zijn dikwijls een doorn in het oog
der Roomschen; zoo was het reeds in de
eerste eeuwen onzer tijdrekening, in 415,
toen de vernuftige en schoone grieksche
geleerde Hypatia, op de ophitsing van
dweepzuchtige paters, door het gepeupel
werd gedood.
Verstandige vrouwen blijven geene
slaafsche werktuigen der priesters, getuige
Miss Mand Petre, de erfgename van hyrell
die weigerde den kop te buigen en de ver-
oordeelingen door den wereldbrief Püs-
cendi en het dekreet Lamentdbilite onder
schrijven, alhoewel Rome er haar wilde
toe dwingen,en toen de meeste mannelijke
modernisten daartoe den moed misten.
Maar de meeste vrouwen zijn wel de
slavinnen der dweepzuchtige priesters, die
er zich van bedienen om de mannen ook
naar hunne pijpen te laten dansen. En
nochtans, zooals wij het in ons vorig arti
kel aantoonden, wordt de vrouw door de
kerk veracht, miskend en vernederd; door
die kerk wiens machtigste steun zij is.
Neen, de kerk maakte van de vrouw de
gelijke des mans niet! Na 19 eeuwen kris
tendom heeft zij nog die gelykheid niet
verworven, in de wetten der christene
landen en dit zegt genoeg. Eu indien zij
voor de kerk de gelijke des mans is, waar
om dan mag zij de priesterwijding niet ont
vangen als de mannen? De vrouw is noch
tans meer geschikt dan de man om zieken
en lijdenden op te beuren en te troosten,
om de biecht van vrouwen en meisjes te
hooren, enz.
En toen men de toestanden van voor het
christendom bespreekt is het niet genoeg,
als onze tegesstrever, te spreken van
de Roméinén'vah (len tijd van het verval;
elders en vroeger reeds, zonder den in
vloed van het christen geloof, was de
vrouw geacht en geëerd, namelijk in oud
Egypte, om maar een voorbeeld aan te
halen. En de Romeinen hadden toch nog
dit boven ons dat zij de vrouw die de hoop
mocht koesteren weldra moeder te worden
eer en eerbied toedroegen overal waar
zij haar ontmoeten, waarin zij de Christe-
ten in ware zedelijkheid overtroffen, die
Christenen wier priesters nu zingen
In iniquitatis concepit me mater mea'.!
8 Mei Raecke Emile René zoon van Pieter en
Justina Dubaeys
Se.lert 1 Januari 1911 39 geboorten.
STERFGEVALLEN.
5 Mei Michiels Justina Fransisca oud 70 j 9 m.
17 d. dochter van Karei Lodewijk en
Marie Theresia Duytschaever en weduwe
van Frans Xaveer Verbanck.
Lamvereius Rosalia Francisa oud 79 j. 5
m. 28 d. dcchter Van Lodewijk Joseph en
Marie Antonia Cadoüdal en weduwe van
Jan Frans Nassel.
Sedert i Januari 1911 28 sterfgevallen.
12,92
1,04
1,41
2,18
2,56
3,37
4,21
Hij beveelt zich in de gunst van eenieder door
zijn verzorgd werk en gematigde prijzen.
In antwoord op ons artikel van29“ April
over ’tKatholicism en de vrouw treedt
het Nieuwsblad van 6 dezer, onder den-
zelfde titel, in eene reeks beschouwingen
welke wij hier eens wat naderbij willen
onderzoeken, alhoewel een vervolgdaarop
wordt aangekondigd, want zoo wij dit
vervolg afwachtes, zou ons antwoord te
lang moeten zijn, en, ten andere, de on
dervinding heeft ons geleerd dat zulke
vooraf aangekondigdo vervolgen soms
achterblijven.
Vooreert moetenwij onze verwondering
uitdrukken over den toon van het artikel
vanonzen tegenstrever. Zou het Nieuws
blad nu eindelijk eens een beschaafden
opsteller gevonden hebben? Wij vinden
ditmaal in het bedoeld .antwoord geen
enkel scheldwoord, geen enkelen razeaden
aanval tegea niet katholieken. Wij zijn
aan zulke bezadigdheid van den kant der
schry vers van hei genoemd blad niet ge
woon! Het is waar, andere opstellers slaan
in ’t zelfde nummer, den gewonnen ge-
gemeenen toon aan, maar het is eene rade
te meer om hulde te brengen aan wie
hulde verdient al is het ook een tegenstre
ver.
Maar dit laat niet weg dat diezelfde op
steller zich zelf en zijne lezers met drog
redenen zoekt te paaien en de klaarbijken-
de waarheid wil loochenen.
We leven tegenwoordig in een tijd van
zelfontwikkeling, schrijft hij, van hoogere
behoeften, en van driftige navorsching
om duistere vraagpunten op te helderen.
Dat is zoo waar dat daaruit de gansche
modernistiche beweging ontstond; maar
aan dit hooger verstandelijk levsn nemen
alleen de intellectueelen deel, en het is
volkomen valsch dat alleman en ieder
een daaraan mee doet zoowel mannen
als vreuwen
Ware dit laatstewaar, onzaduurbaarste
wensch war® vervuld, en het ware dan
ook weldra gedaan met het bekrompen en
verdraaid geloof dat onwetende dorpspas
toors nog aan de massa kunnen doen be
waren, alhoewel de meer geleerde katho
lieken er heel anders over denken. Gnge
lukkiglijk is het onwaar; de massa doet
met mede ia het streven naar zelfontwik
keling, naar meer kennis, naar meer we
tenschap en zoo is het voqral in ons arm
Vlaanderen, grootendeels ten gevolge der
bijna totale vernieling de officieels scholen
door de katholieken die er belaag bij
habben het volk, de massa dom te houden.
Vooral de vrouwen lijden aan dien slaap
der rede, en hst is ook geen wonder de
meisjesscholen hebben nog meer geleden
dan de ander©; bijna geheel het meisjes
onderricht is in de handen der nonnetjes,
en men wset wat dit zeggen wil! Het meis
je komt uit de school met zeer onvoldoende
geleerdheid; het heeft de hersenen gansch
misvormd door overdreven© godsvrucht
en geloof aan vereuderde sprookjes; later
in het leven neemt het zelden een boek in
handen en, in alle geval, nooit een boek
5-
■ai>
o
