DE SPIEGELS
BELANGRIJK BERICHT
Pieter Bamost-Oatisercser
Aannemer van openbare werken.
Em. Lammens en lonen
Yperséraat, g©, IWieuporÊ
De nieuwe schoolwel on Nieuport
Nog altijd over de vrouw en de kerk
Bericht.
Binnen- en Buitenland.
BILLARD
Nieuws uit Nieuport
De slaapziekte
Land- en Tuinbouw
Hoogwater te Nieuport
s avonds
6,14
7,H
8,12
9,11
9,59
10,42
11,24
Burgerstand van Nieuport
GEBOORTEN.
•w*
<>-
en
31
2
MENGELWERK
door llOinVA
(Wordt vod^etl-
9
10
i
6
7
’s mórg.
5,46
6,42
7,41
8,48
9 36
10,21
11,03
Dat zal afhangen van den indruk, die ge op
den patroon zult maken, gaf de andere ten
antwoord; tracht u goed voor te doen.
Ik dank u van gansciier hart Mijnheer, voor
uwe vriendelijke mededeeling, sprak de jon
geling en groette beleefd, toen de knecht werd
binnengelaten.
Een paar malen keerde Jack zich nog om; dan
stapte hij voort zoo \lug als hij kon, terwijl een
glans van genoegen zijn gelaat verhelderde.
Elkeen, dien hij tegenkwam, blikte hij zco op
recht tevreden aan, alsof hij hem wilde vragen
Weet gij het ook, dat ik kans heb morgen een
postje te krijgen, waardoor ik even rijk zal wezen
als de President der Unie?
Toen hij des avonds in zijn logies terugkeerde,
was hij opgeruimd als iemand, die over zich
zelven voldaan is, en wien geen de minste nood
kwelt, ofschoon hij slechts zijn half dime nog
bezat, en de hoop van morgen misschien het
baantje van loopjongen te krijgen Menig geluk
en leven, ja alles, zelfs het eeuwig heil rust bij
den mensch op hoop.
Bijna den heelen nacht kon Jack geen oog
Of ze'beleefd, zijn. In hun stinkertje
van 20 Mei 1911.4’ kolom, 3* artikel hebben wij
gelezen dat de katholieke jongelingen zoowel
epgebracht z;jn in hunne scholen, en dat de
liberalen onbeschoft zijn. Nochtans, naar men
hier in Nieuport kan oordeelen, moet het tegen
•vergestelde waar zijn.
Schoone en goede billard te verkoopen met
toebehoorten, alsook twee spelen ivoren billard-
bollen, zoo goed als nieuw. Zich te wenden
Hotel Duynnenhuys Oostendestraat, Nieuport.
■Nog altijd, de carnaval. Langer
willen we onze geachte lezers met die zaak niet
bezig houden. We hebben over veertien dagen
in hst lang en breed, en zoo klaar als twee en
twee vier is, bewezen, en met uittreksels uit het
Nieuwsblad tot staving, dat die gansche zaak,
eene laffe daad was van wege de katholieken om
onze jongelingn te trachten te doenvervolgen en
veroordeelen.
Onze tegenstrevers hebben, zeoals we voor
zegd hadden, onze uitdaging het recht te doen
zegepralen onbeantwoord gelaten, en vermits
die uitdaging niet aanvaard hebben, herhalen
Sedert onheuglijke tijden heerscht de
slaapziekte op de westelijke kusten der
Afrikaansche evennaehts’anden.
Zoolang de negers, steeds in oorlog hun
ne stammen niet verlieten bleef de ziekte
in enge kringen besloten.
Doch de aankomst der blanken die de
van den brand is onbekend.
Schrikkelijk ongeluk. Zondag
namiddag heeft in de werkhuizen der hoogovens
van da maatschappij E-pérence-Longdoz te Se
raing, een schrikkelijk ongeval plaats gehad,
dat bijna het leven aan zes werklieden gekost
heeft.
De oJjarige Boutigny, ongehuwd, van Fran
schei; oorsprong, bemerkte dat in eenen hoog
oven die in werking gebracht werd, eene scheur
in hit metselwerk ontstaan was waardoor eene
gasoiitsnapping plaats had.
De werkman viel eensklaps door verstikking
ten gronde; een andere werkman, die in de
nabijheid werkte, kwam toegesneld, doch onder
ging hetzelfde lot. Nochtans had hij een schreeuw
kunnen uitroepen, waardoor de vier andere
werklieden toesprongen en beproefden de twee
slachtoffers weg te brengen, doch zij ook vielen
door de hevige gazontsnapping ten gronde.
4 Juni
Zondag
Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag 8
Vrijdag
Zaterdag
Ik heb de eer te laten weten aan de Heeren
eigenaars der huizen van Nieuport, als dat ik mij
belast met het plaatsen van de afleiding bui
zen in grés, binnen de huizen voor het aflos
sen der keuken en andere waters. Het plaatsen
der buizen zal door mij persoonlijk gedaan en
nageziep worden, met zoo weinig schade moge
lijk aan vloeren en plancher te veroorzaken.
Men kan ook ten alle tijde grésbuizen bekomen
uit zijn magazijn aan genadige prijzen.
P. S. Men gelieve goed in acht te nemen dat
ik geene leidingen leg vooraleer de groote riolen
in iedere straat zijn gemaakt voor verders alle
moeilijkheden te vermijden.
Ik heb de eer uwe geëerde orders met dank
baarheid te aanvaarden.
j Wat verlangt ge jongen? sprak10 °ud®
best voordoen en mijne vraag inkleeden, opdat heer op vriendelijken toon.
de patroon een goeden dunk van mij zou heb
ben? sprak hij herhaaldelijk tot zich zelven.
Dergelijke en honderd andere gedachten be
er in te gelukken de zes slachtoffers uit hunnen
neteligen toestand te verlossen.
Ongelukkiglijk had Butigny opge ouden te
leven. De vijf anderen zijn tot het leven kunnen
teruggeroegen worden.
Dit ongeval heeft eene groote ontroering onder
de werkarsbevolking van Seraing te wsegge-
b'-acht.
Moord. Zaterdag nacht heeft in een
kosthuis der Lorrainestraat te Roux een bloedig
drama plaats gehad.
In nr 68 dezer straat houdt de 38jarige Rosa
Pelte, echtgenoote Louis Grandvoinet, een kost
huis Deze vrouw die van haren man gescheiden
leeft, had betrekkingen aangeknoopt met een
kostganger, Valentin Vlietinck, 28 jaar, glasbla
zer. Dikwijls hadden in het ongeregeld huishou
den, hevige twisten plaats.
Zaterdag avond rond 7 ure was wederom twist
ontstaan; de vrouw’ werd erg mishandeld en de
gendarmen die ontboden waren brachten de
woeste kerel naar de gendarmerie.
Rond 11 ure werd Vlietinck losgelaten; hij
wapende zich met eenen revolver en begaf zich
naar Rosa Pette, die hem den toegang lot hare
woning verbood.
Vlietinck vuurde alsdan z:jn wapen op de her-
gierster af, die onder den linkerboezem getroffen
werd; de kogel had de ingewanden doorboord.
Gaburen waren op het gerucht der losbran
ding toegesneld; het slachtoffer is niettegen
staande de beste zorgen zondag middag overle
den.
De moordenaar heeft zich op slaanden voet
gevangen gegeven.
Het parket is maandag ter plaats gewesst; de
moordenaar alsook verscheidene getuigen wer
den o rider hemd.
Bloedig gevecht. Zondag avond
rond 6 ure, ontstond twist in eene danszaal der
Grande-Rue te Roubaix gehouden door M. Henri
Bonduel.
M. Celestin L werd door eene bende jonge
kerels aangevallen en erg geslagen. Een policie
agent ontboden, w,-rd op revolverschoten ont
haald, gi-hikkigiijk zonder iemand te treffen,
waarop de kerels de vlucht namen.
Rond 10 uregreep opnieuw een ge echt plaats
de herbergier werd erg mishandeld. De agenten
wederom ontbode. werden uitgejouwd en met
messen bedreigd.
Zijn er dan zoovele spiegels schoon te ma
ken? vroeg Jack, eenig-szins nieuwsgierig.
Daar ligt de knoopt niet, jongeling, doch
men vertelt allerlei zonderlige zaken over ons
huis. Het schijnt dat alle verwaarloozing, ieder
plichtverzuim van meid of knecht, van werkman
of beambte, dadelijk aan den patroon wordt be
kend gemaakt bij miidel van eenige wondervolle
spiegels. Verscheidene bedienden ziin er reeds
door verklikt en hebben onmiddellijk daarna hun
ontslag gekregen. Doch ’k moet er ook bijvoegen
dat, alhoewel onze patroon uiterst streng is en
van iedereen zonder uitzondering goed werk
eischt, hij ook rechtvaardig is en den naarstigen
een behoorlijk loon betaalt.
Lieve God! is het anders niet, i> viel Jack
in, kon ik maar slechts een baantje krijgen,
dat mij voor honger behoeft, ik zou mij de geluk
kigste mensch der wereld achten. Groote behoef
ten heb ik niet, ik ben gewoon van mij met wei
nig te moeten geneeren; een stuk brood, voldoen-
Hevige 'brand. Op de Statieplaats te
Wervick, tusschen een aantal koffiehuizen, be
vindt zich het Café du Centre bewoond door
de echtgec.ooten Eug. De Myttenaere-Breyne,
vlashandelaar. Achter deze woningen staat eene
groote vlasfabriek en talrijke magazijnen opge
propt met vlas welke de eigendom zijn van M.
De Myttenaere.
Zaterdag nacht ontstond in deze vlasfabriek
welke 46 getouwen of molens bevat en waar 35
personen werkzaam zijn, brand.
In weinige oogenblikken nam het vuur zulke
groote uitbreiding dat al de aanpalende magazij
nen slechts eenen vuurpoel vormden.
De bewoners alsmede de andere lieden die
rondom de fabriek wonen moesten in allerijl de
vlucht nemen; vooral de huizen, bewoond door
de weduwe De Murpere en hare vijf kinderen,
en Cyriel Crumbeke, waren het meest bedreigd.
De pompiers die met bun volledig materiaal
ter plaats gesneld waren gelukten er in, na
krachtdadige pogingen de twes bedreigde huizen
te vrijwaren alsook nog twes magazijnen met
vlas vervuld.
De policie en de gendarmen die ook ter plaats
gekomon waren, hadden de grootste moeite de
talrijke toeschouwers op afstand te houden. De
vlammen werden gezien te Komen en zelfs in
Kortrijk.
Het was rond 6 ure ’s morgens toen men den
brand meester was. Van gansch ’t gebouw blijft
nog slechts een puinhoop; zelf de muren zijn
ingestord; de machtenzaal is gespaard gebleven.
De schade aan de gebouwen en het materiaal
bedraagt 56,000 fr.; het vlas 30,000 fr. Alles is
verzekerd
Het vlas welk in de magazijnen lag hoorde toe
aan de heeren De Myttenaere, Henri Breyoé,
De Barck, Delsbecque Mareseaux en Bruggel-
mans.
De fabriek sedert twee jaren gansch vernieuwd
verwerkte dagelijks 7 tot 8000 kilos vlas. De
we dat ze dus met recht dat zij ten volle den fabriek zal heropgebouwd worden, ds ooizaak
naam dragen van partijdige laffe on
reclitvaavdigen verdienen.
van de brikken men wat moest inzien. Ds heer
Vandenabeele zegt dat het metselwerk slecht
uitgevoerd wordt, daar er meermalen wordt ge
metseld op de aarde die het metselwerk bedekt
en zulks zal zuigers veroorzaken in de riolen.
Overigens worden voor het metselwerk mannen
gebezigd die geene metsers zijn en hij beklaagt
zich over de gebrekkige uitvoering der werken.
Hij zegt dat er gemetseld werd in de Schipstraal
tegelijkertijd als in de Marktstraat. Daarom is
een toezichter te weinig en bij zou willen dat
nog een tweede aangesteld werd. M. De Jaegher
verhoopt dat bij de afrekening met den aanne
mer er rekening zal gehouden woiden van de
gebrekkige uitvoering en dat voortaan aan den
toeziener van de werken zal opgelegd worden i
het kohier van lasten stipt na te volgen. De heer 1
Secretaris doet opmerken dat de toeziener daar-
voor onbevoegd is vermits deze werken onder
het bestuur geplaatst zijn van den heer Ingenieur
en den heer Conducteur die ze goedkeuren. Hij
zegt dat vermits het schrijven door de stad geen
uitwerksel heeft gehad er niets anders overblijft
dan hun een exploot te zenden. Na bespreking
wordt besloten dat van de gedane opmerkingen
tekening zal gehouden worden die aan wie het
behoort zullen bekend gemaakt worden
6' Punt. Mededeelingen en vragen.
De heer Burgemeester deelt mede dat ereene
aanvraag is gedaan om geldelrjke tusschenkomst
voor de oprichting van een gedenkzuil voor de
slachtoffers van den Congo. In naam van het
college stelt hij voor 10 fr. te onderschrijven. De
heer De Jaegher vindt deze inteekening zeer ge
ring en het college wordt bemachtigd de zaak te
onderzoeken en deze onderschrijving desnoods
te verhoogen tot 25 fr.
Er wordt dan Raad gevraagd een vertoog te
sturen aan de wetgevende Kamers voor de ver-
vlaamsching der Gentsche Hoogeschool.
De gemeenteraad heeft reeds in zitting van 30
December 11. dergelijke wensch gestemd en ver
meent dus dezen niet te moeten vernieuwen.
De maatschappij ter bescherming der nationale
lijnvisschers verzoekt den Raad bij den heer Mi
nister van spoorwegen aan te dringen opdat de
coupons der pleziertreinen voor de lijnvisschers
zouden geldig zijn vanaf den zaterdag avond ten
einde deze toe te laten hier den zaterdag aan te
komen. De Raad beslist aan dit verzoek te vol
doen.
Da heer schepen Pattyn vraagt het woord. Hij
zegt dat er tegenwoordig veel gesproken wordt
over de nieuwe schoolwet die aan het lager on
derwijs eene groote uitbreiding zou geven door
de inrichting van hooger onderwijs om tot het
vakonderwijs voor te bereiden, door de verpbch
ting van eene langere bijwoning der scholen en
de volkomene vrijheid der huisvaders zou waar
borgen en wijdt zich verder zeer lang uit over al
de hoedanigheden dezer schoolwet. Ten slotte
leest hij een dagorde gericht tot de wetgevende
Kamers in dewelke den wensch wordt uitgedrukt
dat deze wet nog in den tegenvvoordigen zittijd
zou gestemd worden en vragende dat er nog
eenige verbeleiingen zouden gebracht worden
voor wat betreft de vergeldingen en persioenen
van het onderwijzend personeel De heer Burge
meester zegt dat hij het voorstel van M. Pattyn
bijtreedt en verhoopt dat al de leden het zullen
stemmen en leekenen.
M. De Jaegher verklaart dat hij dezen wensch
niet zal stemmen daar deze schoolwet ongrund-
wettelijk is. M. Patlyn betwist zulks. De heer De
Jaegher vraagt hem of hij de verliau ieliogen der
Kamers niet leest en kennis heeft genomen van
de prachtige redevoering uitgesproken door .een
zeer geleerd en bezadigd man, M. L. Huysmans,
volksvertegenwoordiger, in dewelke hij op oi-
wederlegbare wijze de ongrondwettelijkheid van
het voorstel Schollaert beeft bswezen. M. Pattyn
zegt dat de gedachten van M. Huysmans bestre-
lets voor de armen In het Staatsblad
van 30 dezer, is nogmaals een klein(!) lijstje van
toelagen aan kerkfabrieken verschenen, toege
kend bij kon. besluiten van Dec. 1910, 9 en 15
Mei, voor het oprichien of herstelen van kunst
werken in verscheidene kerken, en beloopen tot
de totale som van 16,48-4:,90 fr. Nu, niets is
daarvoor te veel, ’t Is maar als een schamele duts
ergens eenige centen daags opslag vraagt om
niet van honger te sterven, dat de ministers
antwoorden dat er geen geld is!
Proeven op bloemkoolen.
De jonge bloemkoolplantjes zijn gezaaid
kunnen voordeelig op ledig komende plaatsen
verplant worden. Daar, waar kortelings snijrogge
savoeien en vroegere aardappelen worden weg
genomen, kan mea deze kostelijke groenten
teelen.
Wie gieten kan, zal bloemkoolen eten zegt
een kempisch spreekwoord. Daaruit besluiten
wij dat deze plant vooral vocht eischt. Planten
wij ze dan op niet al te lichte gronden, doch rijk
voorzien van verrotte mestbestanddeelen en goed
gevoed met schei undige vetten. Ja, de voeding
is hier eene tweede hoofdzaak. Verleden jaar
beproefden wij de teels in ’t groot en gelukken
slechts gedeeltelijk; doch, wat ook uit mag ver
zwegen worden is, dat de les ons mag nuttig was.
Indeidaad, eene bemesting met 30,000 k.
stalme t bracht ons slechts voor 590 fr. bloem
koolen op.
Een 2® perceel met dezelfde hoeveelheii stal
mest, ontving bovendien per Ha 600 k. super
fosfaat, 200 k. zwavelzure potasch, 250 k. zwa
velzure ammoniak. Hier bedroeg de opbrengst
1860 fr.
De twee eerste scheikundige mesten werden
ondergeploeg en de zwavelzure ammoniak eenige
dagen voor de planting ingeëgd. Onnoodig te
zeggen, dat wij in ’t vervolg de 2’ bemesiingswij-
ze zullen aankleven en ze ook aan eenieder warm
aanbevelen. Agricola.
Welke jongelingen zijn hier ter stade gekend
als uiterst onbeleefd? Welke snotneuzen zouden
durven ernstige burgers tegen het lijf ioopen en,
dit uit ingeblazen en opgemaakte partijhaat?
Welkejongelingan zijn het, die zich beleefdheids
halve nooit hun dikke kop zouden ontdekken
voor andersdenkenden? Dat het Stinkertje daar
eens van spreke. Waarlijk Chéri bric a brac, ge
pompt uwe onderdanen slechte princiepen van
welgemanierdheid in, en zoudt wel doen hen
liever eenige lessen van opvoedkunde en beleefd
heid ts geven.
de om mij te voeden; een hoekje om 's nachts te
rusten, eenige atgedragen kleederen; ’t is al wat
ik verlangen zou. En wat het lastig werken be
treft, ik geloof niet dat ik licht klagen zou.
En de spiegels, die telt ge dan niet? vroeg
de knecht met zekere verwondering.
Och, die zouden mij niet bevreesd maken,
ik zou er voor zorgen dat ze niets te verklikker
hadden.
Ondertusschen waren zij met de mand ter be
stemde plaatse gekomen. «Zet ze nu maar neer,»
sprak de knecht; gaarne zou ik u een quarter
dollart(l) voor uwe moeite schenken, want dit
hebt gij ruimschoots verdiend, doch ik heb maar
een half dime(2) op zak, ziehier.
Ik ben tevreden met hetgeen gij mij geven
kunt, want werkelijk zijt ge mij niets schuldig,
daar ik uit eigen beweging mij aanbood u te
helpen. Mocht er soms het een of ander karweitje
te doen zijn, wees dan zoo goed mij uwen Meester
aan te bevelen; ik durf u verzekeren dat gij nooit
over mij zult te klagen hebben. Ziehier mijn
adres Jack Rapid, Chestnutstreet, 150.
Wel, vraag hem morgen de plaats van loop
jongen, die komt heden nog open, naar ik ge
hoord heb; raadde de knecht hem aan.
En denkt ge, dat er voor mij kans bestaat dia
te kunnen verkrijgen?
^(lTl,?5fr.
(2) 0,25 fr.
den worden door mannen van de rechterzijde,
door MM. Beernaert en Woeste die M. Huysmans
ver overtreffen. M. De Jaegher herhaalt dat het
wetsvoorstel ongrondwettelijk is, dat art. 17 van
de grondwet luidt als volgt Het onderwijs
vrij, hetgeen u niemand betwist. Het open
baar onderwijs gegeven ten koste
van den Staat is door de wet gere
geld. Waar vindt gij dat het vrij onderwijs door
den Staat moet bataald worden zooals de school
wet het wil gebieden. Neen, dit wetsvoorstel is
de plundering der openbare kassen ten bate der
kloosters. Dat is haar eenig doel en om nog meer
en meer de vrijheid te krenken van dn huisva
ders. Ook hoopt hij dat deze schoolwel nooit zal
gestemd worden. Hierop roepen de meeste leden
I van den raad hem toe dat zij voorzeker zal aan
genomen worden.
De heer Burgemeester zegt dat het de logiëu
zijn die aan de oppositie hun tegenstand opleg
gen, waarop M. De Jaegher antwoordt dat hij
geene bevelen ontvangt van niemand en handelt
met overtuiging dat de schoolwet noodlottig is
voor het land tegenstrijd! mot de grondwet M.
Pattyn en daarna M. Rybans hemelen het onder
wijs op van de Arme Klaren en wijzen op de
groote bevolking dezer school waar vele Nieu-
portsche liberalen en zelfs socialisten hunne
kinderen zenden. Daarin zijn zij vrij, antwoordt
M. De Jaegher. doch zij hebben groot ongelijk
want nevens de vrijheid van den huisvader be
staan ook de rechten van het kind. Op de uitroe
pingen der meerderheid antwoordt de heer De
Jaegher dat elk kind recht heeft op een goed
wetenschappelijk onderwijs ingericht door het
openbaar bestuur. Hij vraagt of het onderwijs
der Arme Klaren zoodanig goed is gelijk de
meerderheid het wil doen gelooven en of het peil
van het onderwijs dat sedert 27 jaren in handen
is der klerikalan niet eerder vermindera is. M.
Pattyn zegt dat de stad eene jaarlijksche last zou
hebben van 7000 fr. moest de school Ier Arme
Klaren niet bestaan. Hij beweert dat de school
wet geen meerder last zal medebrengen voor de
stadskas. Zulks is na te zien, antwoordt de heer
De Jaegher, doch ik vermeen het tegenoverge
stelde; in alle geval is het vast en zeker dat de
schoolbon 20 millioen per jaar aan de kloosters
zal verschaffen. Wte zal den schoolbon ontvan-
1 gen vraagt M. Vandenabeele, wel, antwoordt
hem M. De Jaegher, den huisvader den bon en
de kloosters het geld waarmede zij wellicht som
mige huisvaders zullen uitkoopen. Zulks verwekt
de uitroepingen van de meerderheid.
M. Pattyn zegt dat de klerikalen niets anders
beoogen dan de vrijheid van den huisvader, ter-
wijl'de oppositie niets dan dwang wil gebruiken
gelijk onder de schoolwet van 1879 wanneer men
zelfs eene doodkist weigerde aan een behoeftige
die zijne kinderen naar de vrije school zond, en
dat er om dezelfde reden 7 arme huisgezinnen
builen het begijnhof alhier gezet zijn geweest. De
1 Secretaris zegt dat in eene toekomende vergade
ring hij de registers van beraadslaging zulks be-
1 wijzende zal nederleggen. M. Pattyn zegt dst de
middelbare jongensschool aan de stad 4000 fr.
per jaar kost zonder de gebouwen en dat het
bisschoppelijk college, dat evenveel leerlingen
telt, niets ontvangt, hij vindt dat zulks eene on-
rechtveerdigheid is die met de schoolwet zal op
houden Het is eene vrije school, antwoordt M.
De Jaegher, en het ware tegen de grondwet de
geldelijke ondersteuning ervan verplichtend te
maken. De vriie gestichten zijn zoo goed als de
oflicieele zegt M. Pattyn, want de 11H. dokters
Maertens, Desnick en ik zelf hebben nooit geene
andere bezocht. Het is in vrije gestichten dat wij
Let onderwijs hebben ontvangen en in de katho
lieke hoogeschool van Leuven onze studiën heb
ben geëindigd. Zulks bewijst niet dat die gestich
ten recht hebben op de gelden van den Staat,
zegt M. De Jaegher De waarheid is dat de offi-
cieele scholen moeten o derdoen voor de vrije,
zegt M. Pattyn en het is daarom dat op verzoeK
van de liberal n de jaarlijksche kampstrijden in
het lager onderwijs werden afgeschaft. Neen,
zegt M. De Jaegher, het is sedert de wet van
1884 dat ze zijn afgeschaft door uwe vrienden,
doch niet op verzoek der oppositie. Bij de stem
ming wordt den wensch geuit dosr M. Pattyn
goedgekeurd met 7 stemm. tegen 1 (De Jaegher).
Wordt voortgezet.
Dat het orgaan van onze geestelijkheid fel
gebeten is op de liberalen en socialisten die door
alle middels willen en zullen beletten dat de on-
grondwettelijke schoolwet gestemd worde moet
niemand verwonderen, want ons klerikaal pa
piertje rekent op de duizenden franken die aan
de kloosters te grabbelen zullen worden gewor
pen. Voor wat Nieuport betreft willen wij eens
nazien hoeveel manna er uit den zak der las
ten betalers in de kas van de Arme klaren zou
vallen moest ooit die ongelukswet toegepast
worden.
In het nummer van 4 Februari 11. van het
orgaan van onze geestelijken lees ik dat de aan-
genome school der Arme Klaren aan de stad zal
kosten in 1911 de som van 3500 franken min
3032,50 fr. toelagen, en dat zij gemiddeld bijge-
woond wordt 239 leerlingen. De stadstoelage
beloopt dus voor 1911 tot 467,50 fr.
Met de nieuwe schoolwet zou de stad verplicht
zijn 9 iranken per schoolbon, dus per leerling Ie
betalen, en alzoo zou de gemeentelijke toelage
beloopen tot 239 X 9 2151 franken, of eene
jaarlijksche vermeedering van 1683,50 fr.
Allo, Couragie, Nieuportenaars, opent uwe
porie-monnaie 1683,50 fr. jaarlijksche nieuwe
contribution voor die schamele Arme Klaren,
want nieuwe Contributien zouden er moeten
geheven worden daar met de tegenwoordige
inkomsten en uitgaven de stadskas reeds gedurig
ledig is.
De brave masoeurkens zijn waarschijnlijk over
de wet Schollaert hoogst tevreden, want door de
inrichting van den schoolbon van 30 fr. per
leerling zouden zij voor hunne 239 leerlingen
jaarlijks 7170 franken inzakken; dus hunne
inkomsten vermeederen met de bagatelle van
3670 fr. per jaar. Voeg daarbij de inrichting
van den 4 graad, dien ze met de toegeving der
klerikale schoolinspectie, wel rap zouden tot
stand brengen, en die hun niets dan geldelijke
voordeelen kan bijbrengon; neemt dan nog in
overweging de verwoede jacht op leerlingen, die
ze met fanatieke razernij zouden leveren, en die
het getal scholieren zou doen klimmen; over
weegt dat vele kinderen die nu de school verlaten
voor 14 jaren alsdan tot dien ouderdom de
schoolbon zouden ontvangen, en men mag ge
rust zeggen dat de Arme Klaren alhier jaarlijks
voor hnnne lagere school boven de 8000 franken
zegge ACHT duizend franken zouden
opstrijken.
Volgens wij lazen in ’L Weekblad van zondag
11. was de onkost in 1910 voor deze aangenomene
school 2800 fr. en als wij zien dat er van af 1912;
zoo de wet gestemd werd, 8000 franken zou
betaald worden, ongeminderd de 2400 franken
die ze ontvangen als toelagen voor hunne be
waarschool, ongeminderd de toelagen voor vak
school, huishoudkundige scholen zonder einde,
aarzelen wij niet te verklaren dat zij al te zamen
ten minste 11.000 franken zouden in den zak
steken.
En zeggeu dat dit enkel voer een klooster is!
en daar zulks overal, van dorp tot dorp, zou ge
schieden, kunnen wij ons een gedacht vormen
van die afgrijselijke plundering van de staat»-,
provincie en gemeentekassen.
Met zoo eene aanzienlijke inkomst zouden de
Arme Klaren weldra van naam mogen verande
ren, en den titel voeren van Schatrijke Klaren.
Het is gemakkelijk alzoo hemelhoogelokalen te
bouwen! Het zijn wij burgers en werklieden, die
ze zullen mogen betalen, met de centen die
wij met ons dagelijksch werken en zwoegen
zullen verdiend hebben. Doch daartegen moet
en zal gestreden worden.
Wij allen burgers zullen sn moeten beletten
dat deze nieuwe uitbuiting ons kome treffen.
Voor onze beurs gezorgd, Nieuportenaars, en
weg met de hatelijke schoolwet!
Het alarm werd alsdan gegeven en een ploeg
redders daagde op die met de meeste voorzorgen
Veel eer geschiedt er ons een artitel
in elk nummer van het Nieuwsblad is niet
meer voldoende om op een der onze te
antwoorden en, in ’t nummer van 27 Mei
vindt men er niet min dan drie, een op
elke bladzijde, eene drievuldigheid, maar
niet heilig, hoor, tegen een eenvoudige
sterveling wien men dan nog voor aap-
mensch uitscheldt omdat men denkt dat
hij dezelfde persoon is die hier de afstam
mingsleer verdedigde, welke men op de
Hoogeschool van Leuven ook aanleert en
die alle ware geleerden als eene waarheid
beschouwen.'
De eerste persoon dier drievuldigheid
wil ons in tegenstrijdig met ons eigen
brengen om ons te kunnen beschuldigen
van contradictio in terminus zorgt hij
er wel voor onze woorden onnauwkeurig
aan te halen.
Wij schreven
Aan dit hooger verstandelijk leven
nemen allen de intellectueelen deel en het
is volkomen valsch dat allemanen iedereen
daaraan meêloet, zoowel mannen als
vrouwen.
Hij laat er de woorden alleman en
iedereen-» uit weg... en de toer is gespeeld.
Dit laat hem toe te beweren dat wij ons
eigen tegenspraken toen wij eenerzijds den
slaap der rede bij de meeste vrouwen, die
alzoo deslaafsche werktuigen der priesters
worden, betreurden, terwijl wij. ander
zyds, den lof maakten van eenige buiten
gewoon begaafde vrouwen, die de eer zijn
van hun geslacht. Dat is klerikale rede-
neering.
Onze tegenstrever nummer 1 beweert
daarop niet te weten welk onze stelling is.
Was hij misschien te dom om ze te begrij
pen of wilde hij ze niet begrijpen? Hij heeft
slechts de keus tusschen de twee, want
iedere rechtzinnige en verstandige lezer
zal ze zonder moeite begrepen hebben.
Hij vraagt wat wij verstaan door intel-
lectuaelen; welnu, wij begrijpen onder die
benaming degene welke aan het hooger
verstandelijk leven meedoen, en in alle
geval rekooen wij daar onder de menschen
niet, die, in stede van de waarheid te zoe
ken, haar altijd in den weg staan, namelijk
hy en de ander opstellers van het Nieuws
blad.
Hij beweert nog dat hetgeen wij ia ons
artikel van 13 Mei over de Romeinen
schrijven valsch zou zijn en daagt ons uit
door een uittreksel uit geleerde boeken
onze meening te staven. Wij voldoen vol
gaarne aan dit verzoek, want hetgeen wij
vooruitzetten zijn wij altijd in staat te
bewijzen.
Wij schreven De Romeinen hadden
toch nog dit boven o»s dat zij de vrouw die
de hoop mocht koesteren weid i a moeder
te worden eer en eerbied toedroegen over
al waar zij haar ontmoetten waarin zij de
christenen in ware zedelijkheid overtroffen
enz..
Welnu, dokter E. Clément, van do Fa
culteit van geneeskunde van Parijs, schrijft
in zijna Hygiëne Conjugale op bl. 59
De Grieken en de Romeinen, ten tijde
hunner republiek, beoefenden den eerbied
die men aan zwangere vrouwen verschul
digd is; op straat en op de openbare plaat
sen groetten zij deze of stonden haar den
doorgang af. Sokrates en Anaxagoras,
toen zij eens eene zwangere vrouw in eene
nauwe straat van Athene ontmoetten,
schikten zich langs den muur om haar den
doortocht vrij te laten. De beroemde Mum-
mius, de overwinnaar van Corinthe, deed
de bundels zijner lictoren (bijldragers) ne-
derdoen voor eene vrouw die zich in een
dergelijken toestand bevond.
Wat is nu valsch en wie is nu de leuge
naar?
En nu is het de beurt van de 2' persoon
der drievuldigheid. Deze bew’eert maar
dat wij zouden geschreven hebben dat wij
de katholieke wijsgeeren niet ver staan. Dat
is gelogen, ea dio persoon die teekent
Een die in God gelooft zou wel doen
het achtste gebod wat beter in acht te
nemen.
Tusschen niet verstaan wat iemand
beweert en zijne redeneeringen valsch en
ongerijmd vinden is er toch een verschil.
Indien men zwak van begrip is wanneer
men met de hoogleeraars van Leuven, de
leer van Lamarck en Darwin aankleeft,
dat wil toch ook niet zeggen dat men
ernstig meent dat men afstamt van den
aap zooals onze tegenstrever nummer
2 ons ervan beschuldigt. Wij raden hem
aan de ontwikkelingsleer wat beter te
bestudeeren eer hij het nog waagt ervan
te spreken want nu spreekt hij ervan als
een aap. Hij zal dan misschim beseffen
van welke lagere wezens de menschen
eenerzijds, de talrijke aapsoorten ander
zijds, kunaen afstammen.
Onze tegenstrever nummer drie, de
derde persoon der drievuldigheid, de zoo
gezegde vriend der waarheid werpt ons
twee aanhalingen uit den Nouveau
Larousse illustré naar het hoofd. Die
aanhalingen zijn niet eens van geschied
schrijvers, maar van letterkundigen en
bevatten enkele bevestigingen zonder be-
wys. Wij gaven bewijzen van hetgeen
wij zegden en het is niet omdat een of
meer letterkundigen, al schreven zij ook
in don Larousse, van een ander gedacht
zijn, dat die bewijzen zouden vervallen.
Die zoogezegde vriend der waarheid zou
beter doen te antwoorden op onze bewijs
voering, namelijk op onze aanhalingen
uit het Nieuw Testament, op hetgeen wij
zegden van de minachting der vrouwen
door den apostel Paulus en menige kerk
vader, over de houding der Kerk in zeker
geneeskundig vraagstuk, over de nog be
staande ongelijkheid van man en vrouw
in de wetten der christene volkeren, over
de ongelijkheid van man en vrouw tegen
over de priesterwijding, over de veree-
ring en gelijkstelling der vrouw met den
man by onze voorvaderen van voor het
christendom, enz. Maar liever scheldt hij
ons uit voor aapmensch. Dat is gemakke
lijker en bij de kaloten van zijne soort
houdt dat de plaats der bewijsredenen.
En volgens dien vriend der waarheid
wil de vers van een psalm In inquitatis
concepit me mater mea beteekenen dat
de menschen van af hun ontstaan besmet
zijn met de vlek der erfzonde en genegen
tot het kwaad, en slepen geenszins mede
dat de profeet zijne moeder laakt als eene
zondares wegens het feit zijner geboorte.
Indien hij dat beweert, kent hij geen latijn
enwy raden hem dan ook aan hette leeren.
En wie mag toch wel die oud-offiicier
zijn van wie hij spreekt? Wij kennen maar
twee officieren in stad en geen van beide
is geabonneerd aan de Flandre Libérale.
storm ien zijne ziel. Zijn levensgeluk hing mis
schien van zulk eene kleinigheid af.
Van voer zonsopgang was hij uit het bed; het
venster van zijn zolderkamertje had hij geopend
om de frissche morgenlucht naar binnen te laten;
de kleederen werden geklopt en geschuierd,
zijn aangezicht, hals an handen gewassehen, ge
wreven dat ze blonken. Reeds om zeven uren
wandelde Jack in de ruime Broadway, uit vrees
dat een ander hem soms zou voorgaan en hem
den post wegkapen. Hier en daar werden de
ramen der prachtige heerenhuizen geopend,
waardoor hij de rijkgemeubelde vertrekken kon
waarnemen, doch zijne oogen bleven gevestigd
op het hem wel bekende handelshuis, waarvar
nu ook de vensterschermen omhoog werden
rold. Een lichte blos kleurde zijne wan^o,
eene zachte trilling voer hem door de I-4®0;
onbeweeglijk stond hij daar, totdat hij eidelijk
de kracht en de stoutheid vond om zacht-'®
te bellen. De knecht met wien hij den origen
dag had kennis gemaakt, Hel hem binnr- Kort
daarop verscheen de patroon, wien Jaconmid-
dellijk erkende, en voor wien hij ook b^fdelyk
sluiten, zoo zeer was hij bezig met de betrekking i boog.
die hij morgen zou aanvragen. Hoe zal ik mij
26 Mei Geryl Juliaan Karel Georgius, zoon van
Eugeen en Helena Ghys.
Sedert 1 Januari 1911 43 geboorten.
STERFGEVALLEN.
25 Mei Lefevere LudovicaRosa Henrica oud 81 j.
en 7 d. dochter van Petrus Jacobus en
Ludovica Henrica Coppieters.
Sedert 1 Januari 1911 30 sterfgevallen.
HUWELJIKEN
27 Mei Dobbelaere Theefiel Pieter oud 27 j. han
delsbediende en Derijckfe Celina Louisa
oud 21 j. beiden te Nieuport.
Neudt Adolf Leonard oud 23 j. metser en
Parmentier Eugenia Maria oud 22j. werk
vrouw beiden te Nieuport.
Sedert 1 Januari 1910 8 huwelijken.
De ondergeteekenden maken het geacht pu
bliek bekend dal zij van heden af in hun maga
zijn voorzien van alle slach van landbouw-
madlienen, zooals lummel keernens, afroo-
mers van alle marken, waschmachienen laatste
model, enz. enz.
negers als dragers, werklieden en solda
ten aanwerfden, heeft voor gevolg gehad
dat heden ten dage die schrikkelijke kwaal
over gansch de Afrikaansche keerkring
streken heerscht,
De slaapziekte wordt veroorzaakt door
een microscopisch wezen de tripanosome
genoemd. Zij wordt overgebracht door
eene vlieg glosina palpalis genoemd, die
na eerst een aangetasten persoon of dier
te hebben gestoken, daarna een gezond
persoon prikkelt.
Het is eene afgrijselijke kwaal, die zich
langzaam doch zeker in het lichaam voort
zet, en die de ongelukkige aangetasten
soms veel doet lijden.
Overal hebben de besturen zich met
deze toestand bezig gehouden. Het huidig
bestuur van onze kolonie heeft krachtda
dige maatregelen genomen. Langs alle
kanten zijn pleeghuizen gesticht om de
zieken op te nemen en te verzorgen; waar
men de behandelingen toepast, door de
geleerden aangeraden, om de ziekte ge
neesbaar te maken.
Reeds is men lot een zeker resultaat
gekomen, en de bekomen uitslagen zijn
troostvol en moeten tot aanmoediging die
nen voor allen die in de Congoleesche ko
lonie belang stellen.
De slaapziekte is niet alleen een gevaar
voorde zwarten, maar ook voor onze me
deburgers die in Congo verblijven.
Deze kwaal brengt de toekomst der ko
lonie in gevaar. Gansche stammen dreigen
uit te sterven; de handenarbeid dreigt
alzoo te zullen ontbreken en de rijkdom
men onzer kolonie zouden kunnen voorde
ontginning verloren gaan.
Deze schrikkelijke plaag, die het neger
volk neerslaat en de toekomst van Congo-
land bedreigt, heeft reeds groothartige
toewijdingen verwekt. Iedereen weet met
welke edelmoedigheid Z.M. Koning Albert
bijgedragen heeft tot de studie en weten
schappelijke navorschiogen der ziekte, tot
het oprichten der pleeghuizen en tot het
verzachten van het leed der zwarte en
blanke zieken.
Het hooge en edelmoedige initiatief
Harer Majesteit de Koningin der Belgen,
die met de opbrengst van het Werk van
de Bloem der Koningin toe te kennen ter
leniging van de lijders der slaapziekte in
Congo, heeft aan allen een edel voorbeeld
gegeven van kiesche liefdadigheid en voor
ziende vaderlandsliefde. De gelegenheid
zal dank aan do bereidwilligheid van
eenige Nieuportsche juffers aan al
onze medeburgers worden aangeboden,
iedereen volgens zijn vermogen en zijne
vrijgevigheid, het zijne bij te dragen om
eene onmetelijke droefheid te verzachten
en van onze kolonie en ons vaderland een
dreigend gevaar af te weren.
SP
M—BMM—MMM—MiMJMawPyfinn 'TlfWll I BngMBjj
