en en [Voor Vrijheid A N° 23 Vroolijkheden en gruwelijke dingen! WAM /I (s A Zaterdag 10 Juni 1911 Tweede Jaargang Ons Praatje 03 ft [H t r VERKOOPER ■•ieter Verstraele, soon Valkestraat, Nieuport PRIJS PER NUMMER S centiemen Als wij zeggen vroolijkheden dan zijn wij niet voornemens te doen gelooven dat het zeer vroolijk is, in de klerikale bladen, dingen te lezen zooals degene die volgen. Wij zullen zelfs zeggen dat het veeleer Zoo er nog, jammer genoeg, ouders aan- getrofïen worden, die niet begrijpen dat zij, in de maat van hun vermogen, voor plicht hebben, hun kroost een zeker on derwijs te schenken, ’t grootste gedeelte echter zenden hunne kinderen zoolang naar school totdat deze zelf eene roeping kiezen en tot die roeping het noodige of liever wenschelijke onderwijs bezitten. Maar hier stelt zich de vraag welk on derwijs moet den kinderen geschonken worden? welk onderwijs beantwoordt aan de rechten van het kind? door welk onder wijs zal het kind, wanneer het tot den verstandigen leeftijd komt, wanneer het genoegzaam ontwikkeld zal wezen, den weg kunnen opgaan dien het verkiest. En inderdaad, zoo het kind recht heeft op voedsel voor den geest, zoo heeft het ook recht op gezond voedsel, dat zijn geest ontwikkelt en stede van te benevelen, dat zijne hersenen doet begrijpen en beschou wen het ware, het goede en het edele in plaats van ze te misvormen en door fana- tism te verstompen. Daarom verklaren wij ronduiteen kind heeft rechtop het goede degelijke officieele onderwijs, dat wij im mer verdedigden en zullen blijven verde digen; het heeft recht op een onzijdig on derwijs toegankelijk voor allen en dat zou het officieel onderwijs wezen, zoo onze meesters er den klerikalen geest niet lie ten doordringen, zoo zij niet altijd meer en meer hunne godsdienstige denkwijze aan allen wilden opdringen. En nochtans, dat onderwijs is voor onze klerikale meesters niet ^voldoende; zij wil len eene toekomst gansch fanatiek, onder worpen en verslaafd; den geest van het kind naar hunnen zin kneden is dan ook hvnne huidige bijzonderste betrachting. Heftiger en heftiger bekampen en bestrij den zij dan ook het officieele onderwijs. Zij bekreunen er zich niet om of het kind hun later niet vragen zal waarom hebt gij mijn brein met valsche princiepen mis vormd? waarom hebt gij mij de wetenschap de geschiedenis in hare volle waarheid niet doen onderwijzen? Hun fanatism ver blindt hen; het ontneemt hun alle verstan dige redeneering; het belet hen hun plicht te begrijpen en het recht van het kind te eerbiedigen. Zoo zij nochtans voor een oogenblik treuris is en zelfs jammerlijk. Maar wij haasten ons er mede te lachen, uit vrees verplicht te zijn er over te weenen... Het geen de klerikale bladen hedendaags druk ken is toch ook zoo aartsdom! Zooals in Portugal drukken ze in dikke letters. En onder dien titel, op dit onderwerp verhaalt men waarlijk ver dwazende dingen! Ten eerste, M. Vander velde zou aange raden hebben .Ie kloosters in brand te steken. M. Rosseeuw, katholieke volks vertegenwoordiger, die de meeting bij- woond heeft openbaarlijk en uit eigen beweging erkend dat M. Vandervelde dat niet gezegd heeft. Maar ’t is van belang dit laatste niet te herhalen.. De katholieke lezers mogen dat niet weten en moeten te goeder trouw gelooven de trouw hunner dagbladen dat de fakkels gereed zijn... Maar ’t beste zolgt. Men zegt dat de lauweren der Portugeesche omwentelings- gezinden ons den slaap benemen en dat ’t volgende bereiden. Houdt u kloek! ’t Land zal morgen geleverd zijn aan eene bende fanatische barbaren welker eenig doel zal zijn de werkzame agenten der Portugeesche omweteling na te boot sen en, zoo mogelijk, te overtreffen(?)zij zullen de kloosters stormenderhand inne men, zij zullen de kerken plunderen, zij zullen de kloosterlingen folteren(!?), zij zullen de nonnetjes verkrachten(???), zij zullen de koningsgezinden verbannen, zij zullen de redactiezalen en de werkhuizen der koningsgezinde dagbladen in brand steken, zij zullen ’t leger oproerig maken, zy zullen ’t koninklijk paleis bombardee- ren, en zij zullen de economische werk zaamheid van ’t land door de algemeene werkstaking verbannen. En op die puinen, zullen zij eene re- geering van verdrukking en dwingelandij stichten, die zal heerschen door ontstelte nis, schrikaanjaging en strafbedreiging, tot groote veroorwaardiging en afkeer van ’t beschaafd Europa! Ziedaar! En waarom wordt zulk ijzing wekkend tafereel beschreven? Waarom? Men hoopt dat de katholieken en sommige liberalen bang zullen worden voor hetgeen zich bereidt; dat zij zich met afschuw en walging zullen afscheiden van de tegenstrevers van den schoolbon en de andere schurkenstreeken van ’t Schollaert- ontwerp. En men hoopt ook dat de liberale burgerij aan hare socialistische boudgeno- Over rechten en plichten wordt nog al dikwerf gesproken en geredetwist, doch hoe menigeen heeft hiervan eene gansch verkeerde opvatting, hoe menigeen weet zijne plichten niet overeen te brengen met de rechten diergenen, jegens wien hij plichten te vervullen heeft. Er zal wel niemand gevonden worden die zou kunnen of durven ontkennen dat een ouder jegens zijn kinderen talrijke en zware plichten heeft te kwijten. Het kind immers vroeg niet of kon niet vragen het levenslicht te aanschouwen; het zijn de scheppers die zijne verschijning wensch- ten, die het leven schenkend aan een vurig betrachte en verlangde wezen, ook de taak, de moeilijke taak op zich namen, voor dat wezen alles te doen wat in hun bereik, wat in hunne macht is om de toe komst van dat kroost te verzekeren. Wie dus plichten tegenover iemand te vervul len heeft, hetgeen het geval is van een ouder jegens zijne kinderen, moet ook on tegensprekelijk erkennen, dat diegenen jegens wie plichten te kwijten zijn, aan spraak mogen maken op zekere rechten. Er zijn geene plichten langs den eenen zonder rechten langs den anderen kant. Besluiten mogen wij dus dat ook het kind rechten bezit. De wet gebiedt de ouders te zorgen voor het stoffelijk welzijn van hunne kinderen, dus hebben de kinderen recht aan voedsel en alle andere levensnoodwendigheden. De wet gebiedt echter nog niet te zorgen voor het zedelijk welzijn van het kind, want ’t verplichtend onderwijs werd nog niet ingevoerd. Op weg is heilzame her vorming echter, want zoo het kind recht heeft op voedsel voor het lichaam, ook heeft het recht op voedsel voor den geest. Lang reeds ware die onontbeerlijke maat regel tot het ontwikkelen van het verstan delijk peil der natie ingevoerd, zoo zij, die het land regeerden enkel het recht be schouwden en deden naleven, zoo zij niet vreesden mistevredene ouders te maken die, door ’t invoeren van het verplichtend onderwijs, zich beroofd zouden zien van magere inkomsten hunner jonge kinderen. Treurig is het om bestatigen, dat sommige ouders met eene zeer verkeerde opvatting hunner plichten beziel zijn.Zij beschouwen hunne kinderen als eene bron van inkom sten, als wezens die hun dubbel moeten vergoeden, in stede van hen zoolang de ABONNEMENT 2,GO frciixls: per jaar op voorhand betaalbaar hunne partijdige politiek van kant stelden, zoo zij rechtzinnig en vrij wilden hande len, hoe talrijk zouden zij zijn, diegenen, die geene verschooning voor hunne han delwijze zouden-vinden. En inderdaad, het ware hun voldoende zich zelf eens af te vragen of zij die thans het officieel onderwijs zoo hardnekkig be kampen, soms zelf geen geen officieel on derwijs hebben genoten. En zoo ja (en velen zijn in dit geval) bewijst dat niet ten volle dat, eens aan het eerste kruispunt van hun leven gekomen, zij de politieke baan hebben kunnen inslaan die zij ver kozen Het ware hun voldoende zich af te vra gen of er tusschen degenen die twintig, dertig jaar geleden nooit geen ander on derwijs dan het officieele ontvingen, thans geene klerikale advokaten, dokters, nota rissen, hoogleeraars, ja zelfs predikanten en priesters zijn? En vermits zij hierop niets anders dan bevestigend kunnen antwoorden, bewijst dat niet ten volle dat het onzijdige onder wijs, zooals toen het officieel onderwijs meer was dan nu, geen antigodsdienstig onderwijs is, geene geuzen of ketters kweekt zooals zij leugenachtig uitstrooien, maar integendeel het kind, aan de jonge lingsjaren gekomen, vrij laat den weg op te gaan dien het bewandelen wil? Kan hetzelfde gezegd worden van het onderwijs dat zij in hünne(?) scholen geven en thans eenieder zouden willen opdrin gen? Volstrekt niet en uiterst klein is het getal dergeoen die, doordrongen van hun fanatisch onderricht, den sluier weten op te lichten die de waarheid en de weten schap benevelt. Hebben wij dan, ons steunend op voor beelden uit het leven, geen gelijk de ouders toe te roepen:volbrengt uw plicht, schenkt uw kroost een goed onderwijs, vrij van alle vooroordeelen en sprookjes; schenkt hun het officieel onderwijs dat het tot ver standige ontwikkelde mannen vormen zal, want htt recht van uw kind hebt gij voor plicht te eerbiedigen. DRUKKER joseph hajejck Statiestraat, Oudenaarde i - Annoncenoriis 0 15 fr. per drukregel. Rechterlijke aankondigingen 0,50 fr. per drukregel. Het recht annoncm te weigeren is voorbehouden. De annoncen, artikelen en mededeelingen moeten vóór den Donderdag middag in het koffiehuis Willems Fonds, Valkestraat Nieuport besteld worden. Alle artikels of mededeelmgenbestemd vooi voor het Weekblad van Nieuport en Kanton moeten door den schrijver oaderteekend en onder gesloten omslag ingezonden worden. Het recht van opname is voorbehouden en de volstrekste geheimhouding gewaarborgd. i Bi 5 kinderjaren duren, alles te schenken wat ze kunnen om zich dan later fier en geluk kig te gevoelen over den volbrachten plicht. RToKANTO i -- Ti i

HISTORISCHE KRANTEN

Weekblad van Nieuwpoort en Kanton (1909-1914) | 1911 | | pagina 1