p
'i -
1
HE BUKGERS III GMIBAIE
BELANGRIJK BERICHT
Pieter Oumont-Danserceer
Aannemer van openbare werken.
Em. Lammens en Zonen
Aan de verstokte Rookers!
Toiletartikelen
Bericht.
Groote Kleerverwerij
Huis Edgard Houck-Dedeysiere
Lezers opgepist!
WEUTHI»® Rg
dev MAAMD^TONDS’Pi wonderfaareultva!
Binnen- en Buitenland.
Feesten.
Nieuportsche kronijk
Overal dezelfde,
Land- en Tuinbouw
ADELSON DEPLANTER
STAD NIEUPORT
Nieuws uit Nieuport
Andermans geestigheid
4.000,000,000
Dat is de schuld van Belgie
De jaarwedde der priesters
Hoogwater te Nieuport
’s morg.
3,57
4,59
6,08
7,20
8,31
9,27
10,12
De verpaapsching van
het openbaar onderwijs
Burgerstand van Nieuport
GEBOORTEN.
KaMdlÉS'fl siew i
voorbehoedmiddcjlvcorfoelsi©geslachten
AUTHENTIEK.
29
30
30
1
MENGELWERK
II.
OHËR WITTKZ
I.
>*.-
(Wordt voortgezet).
Hare éreete sterfte
li£t in
bare zuiverheid
Zondag openda onze werkzame Afdeeling van
het Willemsfonds, de reeks feesten welke onze
vrijzinnige kunstmaatschappijen ons dezen win
ter zullen te genieten geven.
Na eene krachtige marsch door onze gelief
koosde Philhat monie, boeide de lieer Dorre,
leeraar aan Staatsmiddelbare school te Blanken-
berghe, met zijn gekend sprekerslalent, het zeer
genomen der klavierbegeleiding voor de ver
scheidene uitvoeringen.
Dat die heer een pianist eerste gehalte is zal
niemand betwijfelen noch ontkennen zelden
hoort men er dergelijke; deuitvoeringen wonnen
er veel bij.
De Philharmonic hare medewerking ook tot
’t Is overal katholiek, roept ons S inker-
tje triomfantelijk uit.
stadje Groenendale, nu het verfranschte Vertval,
dat daar ligt tusschen eie lachende, groene heu
velen, in zijne breede, ringvormige, schilderach
tige vallei.
De beste tijd.
Het beste tijdstip waarop men de magnesia-
mesten aan den grond kan toevertrouwen is wel
de Herfst of de Winter, en dit om verschillige
redenen
1). ’t Is gedurende de herfst- of wintermaanden
dat de bouwgrond het liefst wordt bewerkt. Be-
Heraanbesteding van schilder- en herstellings
werken aan da stadsgebouwen.
Heeft aangeboden
P. Dumont 2179 fr
Aanbeteding voor het tehuisbestellen van de
reisgoederen van de Staatsspoorwegen.
Hebben aangeboden
Devooght Ad. 3480 fr.
Pauwels Dé 4400 fr.
Aug. Lombaei t 5400 fr.
Em. Loones 5850 fr. per jaar.
17
18
13
14
Studie van den Notaris
H. PERLAU te Nieuport
door
Schoone keus van allerbeste toiletartikelen,
zooals reukwater, zeep, kammen, borstels enz.
Scheerzen van uitmuntende kwaliteit.
Verkoop van tabak, cigaren, cigaretten enz.
van alle merken. Goncureerende prijzen.
Goede en trouwe bediening bij
BARBIER COIFFEUR
Ijangestraat, 5», Nieuport
Ik heb de eer te laten weten aan de Heeren
eigenaars der huizen van Nieuport, a's dat ik mij
belast met het plaatsen van de afleiding bui
zen in grés, binnen de huizen voor het aflos
sen der keuken en andere waters. Het plaatsen
der buizen zal door mij persoonlijk gedaan en
nagezien worden, met zoo weinig schade moge
lijk aan vloeren en planeher te veroorzaken.
Men kan ook ten alle tijde grésbuizen bekomen
uit zijn magazijn aan genadige prijzen.
P. S. Men gelieve goed in acht te nemen dat
ik geene leidingen leg vooraleer de groote riolen
in iedere straat zijn gemaakt voor verders alle
moeilijkheden te vermijden.
Ik heb de eer uwe geëerde rders mei dank
baarheid te aanvaarden.
De ondergeteekenden maken het geacht pu
bliek bekend dat zij van heden af in hun maga
zijn voorzien van alle slach van landbouw-
macliienen, zooals lummel keernens, afroo-
mers van alle marken, waschmachienen laatste
model, enz. enz.
Yperstraat, '9, Nieuport
s avonds
4.26
5,32
6,44
7.56
9,01
9,50
10,33
KMnstlag 14 November 1911,
om 3 ure namiddag, ter herberg A la
Fortune, Groote Markt, 18 te NIEUPORT
OVERSLAG
van
Een schoon fteateniersliuês met
aankleven en erf, gestaan on gelegen ter
oostzijde de Yperstraat, N° 14.
Lautst bewoond door de eigenaarster
Jufvrouw Louise Lefevere.
Maar ingesteid fr. 5090.
G-oed nieuws. Donderdag liep de droe
ve mare in onze stad dat de steamer Clara van
Handel en Scheepvaart, op weg van Kopenhagen
naar Boness (Schotland) met man en muis zou
vergaan zijn.
Wij zijn gUukkia ie vernemen dat zich dit
droevig ongeval niet voorgedaan heeft, wel had
het schip te kampen met hevige westerwinden,
maar hc-t is toch gelukkig ter bestemming aan-
gekotnv n.
Groenendale!
Wat klinkt dat woord schoon en echt archaïsch
Vlaamsch. Welk frisschen indruk laat het na De
plaats, die het aanduidt, is den naam ook wel
waard De kleine Vlaamsche stad, die sinds eeu
wen Groenendale heet, is nu in den laatsten tijd
veel grooter geworden; maar nog ligt zij daar als
In een nestje, midden in het malsch groen van
heuvelen, die de eene hooger dan de andere nog
meer naar boven schijnen te willen om het stadje
In de lieve vallei beter uit de hoogte te kunnen
beschouwen. Daar ligt Groendale in zijn ringvor
mig, breed, schilderachtig, boschrijk dal, en zijn
aanblik verrukt den aanschouwer.
Groenendale, Vlaamsche stad! Dat is echter
maar bij wijze van spreken. Vlaamsch is haar
naam; zij ligt in ’t Vlaamsche land sinds eeuwen.
Vlaamsch zou ze nog moeten zijn; maar ge weet
het, lieve lezers, zoo goed als ik, de menschen
Wanneer gij een TOP
bestelt, let wel op dat men u
geen ander wster schenke.
Er bestaat maar ééa «TOPBRONNEN water,
en deze dia u zonder u te verwittigen ander water
geven wanneer gij TOP vraagt stellen zich
bloot aan rechterlijke vervoigi gen.
Groote keus en beste hoedanigheid
van Rookersartikelen.
Engelschen en Wervikschen Tabac Cigaren
en Cigaretten der beste marken. Groot assor
timent van Pijpe en Portecigaren in écume
of racine met steert in amber Beste
snuif in blauwe en gele pakken, enz. enz.
Huis van Vertrouwen.
het doel
dat zij beoogden is toch bereikt. Dank aan
eene schandelijke wet die alle recht van
vertegenwoordiging aan sterkste minder
heid zooals hier te Nieuport ontzegt, zijn
zij gansch alleen. Hun vurige wensch en
vooral dien van den opperbaas Bouillon is
vervuld. Zij kunnen nu alles doen wat z
willen; zij hoeven nu geene ondervragin
gen, geene onderzoeken, geene voorstel
len meer te vreezen. Zij zullen geen o
uitleggingen, geene inlichtingen, geem
ophelderingen meer moeten geven; om do
wettelijke voorschriften en verordeningen
hoeven zij zich nu in ’t geheel niet te be
kreunen.
Bouillon zal alles schikken
En d’anderen mogen knikken!
Dat het ventje nu kontent is zal bdereen
gemakkelijk begrijpen. De doorn die hem
soms eens stak is hij nu kwijt; Jantje tee-
Sedert de Groenendalers met de weverij en de
ververij rijker geworden wa. en, zeiden wij, ver
leerden zij uit voor naamheid de oude Vlaamsche
taal hunner voorvaderen. Zij achtten nu die tas’,
maar goed meer voor hunne knechts en meiden,
het werkvolk hunner fabrieken, en de boeren
van’t omliggende die naar de markt kwamen.
Hunne zoons werden ook niet meer gedoopt ale
Jan, Pieter of Frans; maar werden Jean, Pierre
of Gaston geheeten. Hunne dochters, in plaats
van Helena, Maria en Emma, voerden de namen
van Jeanne, Simone en Elvlre. Zij hadden ook
allengskens de namen hunner maatschappijen
verfranscht. Het genootschap voor koorzang
werd herdoopt in L’Echo de l’Escaut, n dat het
jaren lang De Scheldegalm geheeten had, en de
eeuwenoude gilde der boogschutters van Sint
Sebastiaan droeg nu den naam van Les Francs-
Tireurs deVerlval. Dat alles klonk veel deftiger en
beschaafder, meenden de calicot barons van
Groenendale dan dat gemeens boerenvlaamseh.
Dikwijls is het getal der teleurgestelden groo
ter dan dat der gelukkigen. Zoo was het ook te
Groenendale. Het volk van ’t omliggende kwam
er naartoe gestroomd, in de hoop er eerst werk
en later fortuin t? vinden. Fabrikanten van
stoffen en ververs hadden werl li iden te vee), en
ook bijna voor niets. Als er een weggezonden
werd, kwamen drie andere zicii aanbieden.
Gelijk in alle gauw opgekomen nijverheidssle-
den, leefde er nevens enkele snel rijkgeworden
fabrikanten eene bevolking van arme wroeters,
die het ellendigste bestaan leidden. Men had ze
maar eens bij ’t uitgaan der fabrieken en werk
huizen aan te zien, ais zij, in dichte drommen, op
klepperende klompen naar huis liepen, of als zij
’s voor- en ’s namiddags hun morgen- of vesper
brood aten, zelfs in regen en wind, gezeten op de
deurdrempels der woningen in de straten. Daar
kwamen zij bij hun eten wat lucht scheppen, die
beter was dan degene van hun werkhuis.
Daar zaten uitgedroogde mannen, bleekzuchti
ge vrouwen en meisjes, die overdag in vuile
gebouwen en ongezonde lucht van chemische
sloffen werkten, en ’s nachts in achterbuurten
rusten, opeengetast in woningen gelijk kazernen.
Daar zaten zij met honderden, de mannen in
hunne smerige jassen, de vrouwen met vuile
witte voorschoten, en troffen door hun ellendig
uitzicht den vreemaen voorbijganger.
Dat was de bevolking van het vroeger zoo lieve
Vaderlijke zelfopoffering.
Omhels me, Alida, men komt u ten
huwelijk vragen.
Maar, vader, ’k wil moeder niet ver
laten!
’k Zal u veroorlooven ze mede te
nemen.
Brussel-Londen Onze lozers zullen
zich herinneren dal eenigen tijd geleden een
stoomboot in onze haven binnenliep om aller
hande eetwaren te halen voor een aantal werk
lieden die den telefonischen kabel legden in zee
tusschen De Panne en Dover.
Die kabel heeft eene lengte van 87000 meters
en men zal er einde dezer maand reeds gebruik
van kunnen maken. Het leggen van dien kabel
heeft 690 duizend frank gekost.
Men hoopt door dien onderzeeschen kabel een
veel beteren uitslag te bekomen voor de telefo
nische gesprekken tusschen Belgie en Engeland
en cok tusschen Holland en Duitschland met
Engeland.
Zoodia de lijn voltooid is, zal er tot proeven
worden overgegaan om te telefoneeren tusschen
Londen en Keulen en tusschen Londen en Franc
fort
Wat heelt de wetenschap het reeds ver ge
bracht en hoe zouden onze oudjes verbluft staan
kijken moesten zij de nieuwste uitvindingen der
laatste tijden kunnen beschouwen.
Zondag
Maandag
Dinsdag
Woensdag 15
Donderdag 16
Vrijdag
Zaterdag
12 November
Eene bekentenis
’t Stinkertje zegt dat de klerikalen in
Nieuport moest het algemeen stemrecht in
voege treden, nog 35 stemmen meerder
heid zouden hebben. Laat ons eens aanne
men dat liet wel degelijk zoo wezen zou. Is
dat niet bekennen dat er, volgens hunne
eigene en natuurlijk ver overdrevens
schatting, zooveel liberalen als klerikalen
in Nieuport zijn? Is dat niet bekennen dat
de priesters met hunne 4 stemmen en het
groot getal klerikalen met 4 stemmen den
waren wil van het volk verkrachten? Is
dat niet openlijk erkennen dat zij slechts
het meesterschap behouden dank aan hun
ne betaalde kiezers en hunne uitkooperij
op groote schaal gepleegd? Is dat niet
bekennen dat, moesten zij na de kiezing
niet rond gaan met de beurze zooals
Pelagie met Bieuren bril
zij van eene daverende klopping zouden
verzekerd wezen?
En Pelagie, ge kent wel Pelagie die ging
dus rond om te betalen. En zij kwam ten
huize van een duts van een werkman en
stak de vrouw tien frank in d’handen.
Jamaar, zei deze, ’t akkoord was twintig
frank, ’t Is zoo, zei Pelagie, ik geef u tien
frank in geld en d’andere tien frank kunt
gij in mijn winkel verhalen in hemden of
neusdoeken of kwillebabben. Hebben is
hebben, zei Pelagie en zij stak haren bril
op zak; ’t heeft dezen keer moeite genoeg
gekost om te winnen.
In de Kamers zullen de klerikalen hef
wel uiteengedaan worden binnen eenige
dagen, want den 15 October was voorde
liberale partij
Een ware triomf!
Ons Stinkertje zal weer kwaad zijn om
I dat wij spreken van triomf. Maar zou het
niet eens willen zeggen of zij triomf zou
den mogen of durven roepen? Is din uit
slag der kiezing van 15 October voor o z.
klerikalen misschien oen triomf? Is het
zegepralen met eenige stemmetjes boven
de volstrekte meerderheid een triomf? En
als men nagaat door welke middelen dit
stemmetjes bekomen werden, zouden zij
zich veeleer niet moeten schamen? Of is
eene overwinning gesteund op onrecht
vaardige kieswetten, op dwang en vrees
voor broodroof, op eene ongehoorde kies
omkooperij, misschien een triomf?
Over den uitslag der kiezing schrijven
de Nieuportsche kaloten bitter weinig. Zij
durven niet zeggen dat 32 gepanacheerde
stembriefjes meer, dus van 15 of 16 kiezei
hun 3 zetels zouden ontnomen hebben; zij
durven niet verklaren dat zij in hunne
verwachting bitter teleur gesteld zijn en
op veel meer stemmen rekenden, gezien
het overgroot getal doon hun betaalde
kiezers aan 35 frank per stem, want drt
was den tarief reeds vau over 4 jaar. De
kiezers die zich lieten of deden betalen
hebben ongelijk gehad niet meer t- vra
gen; de boter, ’t vleesch en d’andere nood
wendigheden des levens zijn wel opgesla
gen!
Maar
CsJlustrssrik i.nüch iajss zijn per gwleten iirisf srsiis
verzonden na ontvangst van gj. in postzegels door
SfifflTJm, 70, Awachïaan, te BRUSSEL
’t Gaat wel, ’t gaat zelfs zeer wel! Als
het maar blijft duren, zei de vent die van
eene derde verdieping viel...
Hetgeen wel gaat, hetgeen verbazen den
rsgelmatigen en stand vasligen vooruit
gang maakt, dat is de vermaarde nationa
le welvaart, die als een der schoonste
roemtitels onzer klerikale regeering zal
blijven.
Wij deden over acht dagen bemerken,
met cijfers tot staving, dat onze Openbare
Schuld in verontrustende verhoudingen
vergroot; dat de Rente daalt; dat ons
papiergeld eene algemcene misachting in
den vreemde genieten dat ons krediet er
een weinig kwade gevolgen van onder
vindt...
Dat stoort maar weinig de kalmte onzer
nationale penningmeesters merk
waardige financiers die alles langs de
schoone zijde zien en die voortgaan met
onophoudelijk schatbons in omloop te
brengen, hetgeen eenige kleine waardeer
bare verliezen veroorzaakt
Men verkondigt thans dat, sedert I Ja
nuari 1911, de regeming der nationale
welvaart voor 75 millioen 300.000 franks
van die bons heeft uitgegeven! Terzelver-
tijd en opdat het volledig zou wezen, heeft
zij voor 7.600.000 franks belgische Rente
in omloop gebracht.
De Openbare Schuld is alzoo van 83
millioentjes vermeerderd. Zij dobber t in
de omstreken van 4 milliards, niet meer
dan dat!.,.
Tegenover al de klerikale kwakzalveri-
gs aankondigingen, is het genoegzaam, in
’t belang der waarheid, die eenige voor
gaande cijfers te stellen.
Dat stelt ter goeder plaats die vermaar
de kwestie der nationale en, natuurlijk,
klerikale welvaart!
Weet gij wel, waarde lezers, hoavoel de Bel
gische slaat jaarlijks aan de katholieke priesters
als jaarwedden betaalt? Neen? Welnu dat willen
wij u eens vooroog«n stellen, volgens eene sta
tistiek, onlangs in de Flandre Libérale opgege
ven.
De aartsbisschop trekt, onder zijn alleen,
21000 ballekens; voor vijf bisschoppen betaalt de
Staat 80000 frank, of 16000 fr. per hoofd en
daarenboven, voor reis- en sehrijfkosten des
aartsbisschoppen en der bisschoppen, 27500
frank, dan nog voor drie geheimschrijvers van
het aartsbisdom, 4500 fr. en voor 10 geheim
schrijvers der bisdommen 18000 frank.
-Dan vindt men 14 vikarissen genei aal welke
samen 58000 fr. in hunnen zak steken, 52 ka-
nunnlkken welke 118000 fr. aan da belaslingbe
talers kosten; voorts 149 pastoors van 1' klas
welke gezamentlijk 312000 fr. ontvangen; 69
pastoors van tweede klas die 112200 fr. trekken
dan komen 3074 waarnemende pastoors (dessu-
vauts) welke ons samen de bagatel van 3,643,600 i
fr. kosten; 158 kapelanen die 130900 fr. binnen
palmen, en eindelijk 2153 onderpastoors welke
al te gader 1.820.700 ontvangen. Dat maakt al te
samen het schoone sommetje van 7.346.300 fr.
En weet gij ook waarde lezers, hoeveel drie
drie andere erkende eerediensten, den prote-
stantschen, den anglikaanschen en denjoodschen
al te samen aan het land kosten? Niet meer dan
142,700 fr.
Stichtend! niet waar?
Recollettenstraat, 43 (bij de markt)
NIEUHORT.
Droogwasschsrij en verwerij van alle stoffen,
in alle kleuren van vro iwen mans- en kinder-
kleederen zonder ze los te maken.
Het huis beveelt zich bijzonder aan voor het
in ’t nieuw droog wasschen van gordijnen tafel-
kleederen en kamerbehangsels, dials, zijde pane
handschoenen, alsook voor het verwen en was
schen van wolle en katoenen sargiën. Verwen
van lederen handschoenen enz. enz. Zwarte
rouws*offen worden geleverd in 24 uren. Er
is een bijhuis bij Wed. HOUCK-DEZÜTTERE
Isenberghe.
Verzorgd werk, spoedige bediening, matige prijzen
Doodelijk gevecht Belgische boe
renarbeiders, werkend bij een Franse landbou
wer, en Belgische steenbakkers kregen iuzie in
eene herberg van Beaumont-sur-Oise. De her
bergier zette ze buiten en sloot zijne deur. Twee
der ruziemakers Cols en Alois Noussens, bleven
wat later op de baan en werden eensklaps
aangevallen door twee mannen, die uit eene
diepte waren gesprongen. Noussens vluchte naar
de hoeve waar hij werkte, en keerde dra met
verscheidene kameraden terug. Ter plaats der
aanranding vonden zij Cools liggen en deze had
verscheidene wonden aan het hoofd Overge
bracht naar het gaslguis is hij overleden. Twee
personen, twee Belgen eveneens die men denkt
zijne moor'enaars te zijn, werden Maandag aan
gehouden en te Pontoise opgesloten.
Diefstal Zondag avond verwittigde de
meid van een koffiehuis op de Liedtsplaats te
Schaarbeek den autogeleider L. D. wonend in de
Heyvaertsiraat, te Cureghem, op de Liedtsplaats
staande met zijn taxi, dat hij door een kliënt aan
het telefoontoestel werd geroepen.
M L. D... haastte zich den oproep te beant
woorden.
Nauwelijks was hij in ’t koffiehuis, of een kerel
die hem bespiedde sprong in den automobiel,
bracht den motor in beweging en reed naar de
Noordslalle langs de Brabantstraat.
D... keerde onmiddellijk terug naar zijna
standplaats, zag zijn taxi wegrijden en gaf net
alarm. Twee andere autovoerders, insgelijks op
Liedsplaats staande, stelden zich ter beschikking
van D
Nu werd per auto-taxi jacht gemaakt op den
dief. Deze laatste, in zijne overhaasting, bestuur
de slecht zijne machien en reed met geweld
tegen een andere auto, staande in de Brabant
straat. De twee auto’s werden vernield. De dief
werd aangehouden en geleid naar het commissa
riaat in de Kruisvaartenstraat. Het is X wo
nend in de Gallaitstraat, te Schaarbeek. Hij was
het, die in een naburig koffiehuis, D had aan de
telefoon geroepen om zich van zijn auto meester
te maken.
zijn zonderlinge wezens. Als ze beginnen te
luis eren naar dat grillige ding, dat de mode heet,
zouden ze alles op aarde veranderen. Dat noe
men ze dan vooruitgang! Ja, indien zij aan de zon,
de maan en de sterren konden peuteren, zouden
zij ze ook naar de mode willen maken; doch de
Schepper heeft ze te hoog geplaatst voor men-
schenhanden.
De rijk geworden menschen van Groenendale
hadden zich eens in ’t hoofd gestoken, dat de
taal van ’tland niet schoon meer genoeg was voor
hen, en ze zijn begonnen met Fransch te leeren,
wal hun, volgens hunne meening veel beter
staat En ze hebben gemeend, dat de naam hun
ner stad te zuiver Vlaamsch klonk, en zij hebben
haar een Franschen naam gegeven. De rijke
menschen zeggen nu niet meer Groenendale,
maar Vertval, Vtlle de Vertval!
In den laatsten tijd was Groenendale met de
nijverheid de weverij en de ververij rijk gewor
den. In de voornaamste straten waren de schoo
ne gebouwen als uit den grond opgerezen.
Iemand, die het stadje vóór een twintigtal jaren
had gezien, en het nu onverwachts terugzag, zou
zich afvragen of het daar goud geregend had.
Er waren inderdaad goudstukken gevallen in
de brandkaten van wevers- en veneisbazen, die
er talrijk waren. Waar er goud te rapen is, loopt
de menigte dadelijk naartoe, gelijk vroeger naar
Califoroië, nu naar Klondijke of Transvaal.
kent met zijn Baas Ganzendonks handtee-
ken al wat hem wordt voorgelegd; hij
leest alles af wat hem in do handen wordt
gestopt. De gemeenteraad, zal nu op tijd
gedaan zijn tegen dat Jantjie’s soepeetjie
gereed is en d’anderen, die evenals Jantjie
van gemeentezaken zooveel kennen als
eene koe van sigaren smooren, vragen
niet beter dan alles aan Bouillon over te
laten.
En d’opstellers van ’t Stinkertje, over
van kontentemeot, worden stout en
krapuleus
daarbij. Zij willen eens geestig of liever
beestig zijn en die go Ivruchtige schrijvers
braken tegen onze werkers hun venijnige
gal uit. Zij wanen zich alles toegelaten.
Moesten wij echter eens ’t portret beschrij
ven van velen hunner leiders die den
splinter in een anders oog zien maar den
balk in hun eigen oog niet bemerken, wij
mogen verzeketen dat er veel leute zou
w zen.
zich bij ieder nummer terugroepen en aan de
uitbundige vreugde de toehoorder kon hij enkel
een einde stellen met 2 en 3 maal eenen klucht-
zang voor te dragen, kliokendst bewijs zijner
kundige en aangename voordrachten.
aandachtig en overtalrijk publiek met Eon reisje
door Zwi'serland.
Wie van Zwitserland hoort spreken, roept zich
onmiddellijk de hemelhoogs sneeuwbergen voor
den geest die zich in dit land bevinden en herin
neren zich vertellingen van vrienden of kenissen
welke zich de kosten hebben kunnen getroosten,
een kijkje te gaan doen naar die bewonderings-
waardige plaatsen.
De heer Derre, overtuigd dat het iedereen niet
gegeven is die natuurwonderen, in werkelijkheid
te gaan aanschouwen, heeft ze door bij onder
duidelijke lichtbeelden op het doek vertoond en
zijn aanhoorders eene reis laten doen op die ge-
aarvolle plaatsen, waar zich vele onvoorzichtige
nieuwsgierigen, na eerst vele ontberingen te
hebben geleden, eene tragische dood hebben
gevonden.
Beurtelings beklommen wij de voornaamste
j zooals de Jungfrau, 'e Rigi en andere bergreuzen
of bewandelden de gevaarvolle bergwegen, ge
deeltelijk door de natuur gedeeltelijk door bui
tengewone menschelijken arbeid tot stand ge
bracht.
In eenvoudige en zeer duidelijke woorden deed
den geachten spreker ons de groote gevaren
kennen welke het besteigen der sneuwbergen
opleveren; iiet ons de verwoestende gevolgen
zien der sneeuwlawinnen en bracht ons in kennis
dat de dennen of sparreboomen, welke hier en
daar tegen de hellingen der sneeuwbergen
groeiën, het eenige middel is om de vreeselijke
kracht dezer rollende sneeuwmassa tegen te
houden of althans zeer veel te verminderen; van
daar dan ook dat deze boomen zoo zeer door de
bergbewoners in eere worden gehouden en vroe
ger den persoon welke oorzaak was van het
sterven of verdwijnen dezer boomen, ter dood
veroordeeld werd om welke redenen de berg»
den 9 ook nog dikwijls met den naam \an
bloedboom betiteld wordt.
Vervolgens gaf de talentvolle spreker ons te
zien eenige bergdorpen, bijzondere plaatsen, ge
bouwen alsook het standbeeld van Willem Teil,
den grooten Zwitserschen bnrger die in de
XIV eeuw, het als zijnen plicht aanzag uit al zijne
macht de rechten van het volk te verdedigen
tegenover de Oostenrijksche overheersching en
dwingelandij. Die knappe redenaar wist daaruit,
op meesterlijke wijze eenestriemende afzweeping
toe te dienen aan zoovele hedendaagsche onver
schilligen, die zich niet schamen te zeggen
mijn plichtbesef is mijne geldbeurs, ik ken geen
anderen plicht!... en dan ?ok noch stoffelijk n<ch
zedelijk iets doen tot nut van ’t algemeen, maar
alleen bestaan tot oneer voor zich zelven en tot
misprijzen en nadeel der samenleving
Het is overbodig te zeggen dat den heer Derre
hartelijk werd toegejuichd en iedereen het ver
langen uitdrukte, den kundigen redenaar wel
haast opnieuw te zienoptreden om ons nogmaals
zulk genotxol en wetenschappelijk uurtje te laten
genieten.
Het muziekaal gedoelte bevredigde onder alle
opzicht de talrijke toehoorders bewijs daarvan
de hei haaidelijke toejuichingen die ieder num
mer begroetten.
Mevrouw Teirlinck. eene door ons allen ge
kende kunstzangeres gaf ons een drietal liederen
ten gehoore welke met veel gevoel werden ge
zongen en de faam der geachte medewerkster
nog hebben vergroot T waren drie pareltjes en
van allerbeste keus.
Ds heer Claerhoudt, kornettist, 1° prijs van ’t
Gentsch conservatorium, speelde bijzonder goed
twee airs variés waarin hij zich als uitmun
tend instrumentist deed kennen; het buitenge
woon vlug mekaoisme trok eenieders aandacht
door aanhoudend handgeklap teruggeroepen
herhaalde hij, tot ieders genoegen, een deel van
zijne moeilijke varia.
De heer Post, ooze gekende humorist, deed
Eene der redenen welke het meest bij-
dragen om ons liberalen, de volstrekte
noodzakelijkheid te doen inzien om aan de j
klerikale dwingelandij eindelijk paal en i
perk te stellen is de altijd toenemende ver-
paap'ching van het officieel onderwijs dat I
weldra, voor niet katholieken, niet meer
waarborg van eerbied voor hunne denk
wijze zal opleveren dan het klerikale.
Men weet het14 lagere staatsnormaal
scholen werden door de klerikalen afge
schaft terwijl zij 39 bisschoppelijke of
kloosterlijke normaalscholen aannamen.
Zoo werden zij gansch meester over den
onderwijzer en inderdaad sedert 1884 heb
ben do klerikale normaalscholen en het
middenjurij 2D598 onderwijzers en onder
wijzeressen gemaakt, terwijl de staatsnor
maalscholen slechts 6648 diploma’s afge
leverd hebben.
Voor het middelbaar onderwijs van den
lageren graad zijn er slechts vier normale
sectiën van den Staat, twee voor jonge
heeren en twee voor juffrouwen terwijl er
tien zijn door priesters of kloosters be
stuurd.
Ook werden, van 1907 tot 1908, ten
minste 51 leeraars op 120 en 200 leeraar-
sters op 363 in klerikale gestichten van
dien aard opgeleid. Daar er, gedurende
hetzelfde tijdstip, slechts ongeveer 60 be
noemingen van leeraars en 40 van leeraar-
sters gedaan werden moet men niet vragen
dewelke uit den hoop gekozen wierden.
De kweekelingen der paters en nonnetjes,
de slippedragers der priesters krijs.en
alleen eene plaats en zoo zal men, zoo wij
er eindelijk niet mede gedaan maken, onze
kinderen heel en gansch overleveren aan
kortgerokte jezuieten die alles in het werk
zullen stellen om ze op klerikalen leest te
schooien; geienkt, vrienden, dat dreigend
gevaar! rukt op, met taaien moed tegen de
klerikalen, om het onzijdig onderwijs te
vrijwaren, om den geest, het vei stand
uwer kinderen te beschermen tegen de
vorstomping.
OxigeluK. Zaterdag avond, rond 6 uur,
reed de met twee paarden bespannen vrachtwa
gen van den heer Veiheyen, te Cureghem, en
bestuurd door Aug. Verheyen, over de Gemeen-
teplaats, te Elsene. Op een ledig vat, dat op den
wagen stond, zat de broeder van den voerman,
Jacob, oud 25 jaar, wonende Biljarlstraat, te
St-Molenbeek
Eensklaps raakte de wagen in een kuil van de
straat, hetgeen een schok veroorzaakte, zoo he
vig, dat Jacob van het vat viel en op de staatslee-
nen terecht kwam. De ongelukkige stortte voor
de wielen \an den wagen, welke hem, na het
vleesch van zijn rechterbeen afgescheurd te heb
ben, over het lichaam reden.
In bewusleloozen toestand is het slachtoffer in
allerijl naar het gemeentegasthuis vervoerd.
De toestand van Jacob Verheien boezemt de
grootste onrust in.
Poging tot diefstal Zaterdag uacht
om 12 1/2 ure, was de paardenknecht Leonard
Chïistiaens, bij de weduwe Van de Walle, land
bouwster, buiten gegaan. Opeens zag hij eenen
manspersoon naar zich toekomen; hij greep ee
nen bezem en sloeg er mede naar den verdachten
die achteruit sprong; de knecht trad haastig in
huis, nam een tweeloop geweer en ging langs
voren terug buiten en loste een schot in de lucht.
De indringer was echter reeds verdwenen.
Bij den landbouwer Jules Van Quaethem, die
nevens de wed. Van de Walle woont, stelde men
een begin van inbraak aan het keldervenster
vast. Dieven hadden eerst gepoogd eene staaf
uit te breken, waarin zij niet gelukten en dan
hadden zij gepoogd een gat In den muur te ma
ken onder de staaf, welk werk bijna voltrokken
was. In den keldei stonden twee kuipen vleesch,
smout, boter en allerlei waren, waarop de schel
men het voorzeker gemunt hadden. De be« oners
hebben niets gehoord. De dieven hebben voorze
ker de vlucht genomen, door het geweerschot
Zee
.^IS-
A W
werkingen op dit tijdstip gedaan, is eene ware gelost door L. Christiaens. De policie doet een
gezondmaking en het valt niet te betwijfelen dat onderzoek.
de magnesiamesten daarbij het innigst met de
bouwlaag worden vermengd Hoe inniger de
verdeeling, hoe sterkere werking!
2) . De meeste magnesiamesten mogen liefst
zekeren tijd op voorhand aan den grond worden
toevertrouwd. Immers, de magnesia is niet altijd
onmiddellijk opneembaar voor da plant. Welnu,
in den herfst of winter toegepast, zal dit voedend
bestaanddeel den lijd worden gelaten, om oplos-
baarder te worden en zal dus in de Lente in staat
wezen de planten te voeden.
3) Magnesia gaat in den grond niet verloren,
de aarddeelljes houden het vast. Gelukkig feit
dat den landbouwer moet gerust stellen. Gebruik
dus bij het bewerken uwer landerijen, nu of in
den winter, zonder schroom 1000 a 2000 kgr.
magnesia per Ha ’t Naaste jaar zullen de oogsten
u, om die gift, dankbaar loonen. LABOR
----
29 Oct. T’Jaeckx Albino Lucia dochter van Pieter
en Augusta Heetem.
Doucet Andrea Féliciana Leocadia doch
ter van Paul en Vicentia Ramon.
Lauwereins Willy Hendrik August zoon
van August en IrmaVinck.
Jansseune Renée Nathalie Charlotte The
resia dochter van René en Loetilia Ja-
cquart.
2 Nov Ureel Pioter Lodewijk zood van Joseph
en Rachel Renty.
Schallier Irena Maria dochter van Lo le-
wijk on Philomena Rycx.
Sedert 1 Januari 1911 97 geboorten.
STERFGEVALLEN.
5 Nov. Bodina Joanna Francisca, oud 76 j. 4 m.
24 d. dochter van Engelbert en Anna
Deconinck.
Sedert 1 Januari 1911 63 sterfgevallen.
HUWELJIKEN
27 Oct. Declercq Julius Cesar oud 28 j. visscher
te Oostduinkerke en Versyck Esther Ma
ria oud 21 j. werkman te Nieuport.
Sedert 1 Januari 1910 22 huwelijken.
NIEUW ii’
YOORBEMMIDIM
Sanitas
H Deze.iijii geen cw vccrifalisssaiMskn
|H Geïllustreerdebcechrijving dezer Nieuwe arti-
kels met geheime raad aan beide geslachten is
verzonden met
En om het te bewijzen verklaart het heel
plechtstatig dat te Middelkerke, te De Pan
ne, te Veurne en te Nieuport de klerikalen
gekozen werden. Ons Stinkertje doet zoo-
De heer Teirlinck bad de moeilijke taak op zich katholieke gazetjes die de gekrege-
ne duchtige slagen verzwijgen; die geen
woord reppen over den zegepraal der anti
klerikalen in de groote steden en slechts
aan hunne goedzakige lezers vertellen, oir
ze te verblinden, dat zij zegevierrn in De
Panne en te Mi 1 lelkerke en te Veurne en
hst concert verleend hebbende, kweet zich zoo ook bier, alsof zulks on Ier algemeen poli-
als gewoonte lofbaar van hare taak. tiek oogpunt iets te beduiden had.
Alle medewerkers verdienen hartelijken dank j
en mocht ons Willemsfonds nog menig dergelij
ke feest te genieten geven, voorzeker zou ieder
kunstkenner haar dankbaar wezen.
Dus boe eerder hoe liever een tweede Wiiiems-
fondsfeest.
urnBfci
A
o
i
,<G'
9
9
9
Ik lever tegen position van frank of terugbetaling van
5 fr. 70, h t oufeill aar middel om zich in veertien dagen
te ontdoen van de schadelijke gewoonte van te rooken.
Die 'wea bijzondere middels zijn bij geen enkelen apotheker
te vinden.
f staal SAKITAS 1 Fr. voor Mannen,
tegen 01 2 Fr. voor Vrouwen
door SAW1TARSA; 'ZO, ftnsjsaohlaan
fiW Vraagt ds kcsleioos» iüüclitlogan IKi
Gjh»lB’«i>niiSETAi-Sr iS WA OS SaNSZir-iS
ff- 70, fiSSFAOKLföaS, 70
Dit be'cherroinifidel is niet in caoutchouc
-