A
en
SI
I
i
iiechl!
rf
ir
R
SL
I
M N
I7 rede'!
AlW
WW
aw
1
Voor aar heul en
foor rij heid
io
,00
:go^
ia
11
L
w
w
fes®
Wal de kloosterscholen kosten
A 'll-
BBS
I
S£B
B-.
5t
i
I
P
it
fe
ifc
N° 12
w
■-SÏ
■-
Ihi
1
Wist ge dat?
Derde Jaargang
Voortreffelijk, niet waar?
liü
Aan de Heeren Kiezers
It
i;
Zaterdag 23 Maart 1912
S
a
1
•;V
h.
t-.ts
ijfe
I
p
I
...fcj
f
DRUKKER
JOSSjSJ^K ha-ïeck
Statiestraat, Oudenaarde
PRIJS PER NUMMER
E5 centiemen
VERKOOPER
Pieter Verstraete, zoon
Valkestraat, Nieuport
Het recht annoncen te weigeren is voorbehouden. De annoncen, artikelen
ênmaSènugeu möetenkóöTdë^^ Willens Fonds, Valkestraat Nieuport besteld worden. Alle artikels of ’“"E
voo" het W«Sw van Nieuport en Kanton moeter. door den schrijver ouderteekend en onder gesloten omslag ingezonden worden. - Het recht van opname is
voorbehouden en de volstrekste geheimhouding gewaarborgd.
'f-';
Op ’t huidige oogenblik heelt ons kleri
kaal gouvernement, dat niets anders te
kort heelt dan veel geld om aan hunne
vriendjes ten beste te geven, voor meer
dan 29 miljoen 850 duizend frank schat-
kistbons uitgegeven. Dat zijn schuldbrief
jes tegen 3 1/4 en 3 1/2 per cent intrest.
Is het dan te verwonderen dat onze
belgische rente aan 87 frank staat?
Allo, kleine renteniers, burgers en
werklieden, die met uwe spaarcenten
belgische rente hebt aangekocht en die nu
13 frank op 100 verliest als gij een rente
titel moet verkoopen, roept maar leve de
Iets wat de katholieken vooral aan de
kiezers widen wijs maken, dat is dat de
kloosterscholen, de katholieke scholen
over het algemeen, aan het land zeer wei
nig kosten; dat zij de openbare schatkist
ontlasten en eene overgroote besparing ten
voordeele der lastebetalers mogelijk ma
ken. Welnu, de kiezers mogen en moeten
het weten, die scholen kosten ons peper
duur en indien de katholieken in Juni,
eindelijk bunnen zak niet krijgen moesten,
zouden zij ons nog veel duurder te staan
komen.
De Ligue de l’Enseignement heeft met
de uiterste zorg vastgesteld dat deze zoo
gezegde vrije scholen, sedert 1884, onder
tow
7
W- f
-wZ -
Wilt ge een voorbeeld, geachte lezer,
van de wijze waarop men, in België, de
zellbpofferingsdaden onzer zeelieden be
loont?
Over een drietal weken werden vier
matrozen van den maalboot Princesse
Clementine die, bij levensgevaar, een
engelschen pompier hadden gered, de
welke tijdens een verschrikkelijk orkaan
in de zee werd geslingerd, officieel door
de engelsche overheden to Dover ont
haald en een geschenk aangeboden. Do
engelsche afgevaardigde, terwijl hij die
moedige daad vermeldde, had gezegd dat
België mocht en moest fier zijn over
zijne zeelieden.
En weet ge hoe onze klerikale regee-
ring dat bewijst?
Men heeft voor die dapperen eene be-
looning gevraagd, en de minister zou
geantwoord hebben dat zulks hem niet
aanging, dat de redding volbracht werd
in Engeland en ten voordeele van een
Engelschman!
Wat geestestoestand, niet waar!
Hebben moed, zelfverloochening en
koelbloedigheid dan eene nationaliteit?
Dio onverschilligheid onzer regeering
is te plaatsen tegenover de houding die zo
zich voor ’t oogenblik, den schijn geeft aan
te nemen ten opzichte onzer visschers.
Moest men haar gelooven, zoo zou het
op haar uitsluitend voorstel zijn dat men
het hervormingsontwerp heeft neergelegd
hetwelk hedendaags bestudeerd wordt
door eene parlementaire commissie en den
opperraad van ’t zeewezen
Maar, gelukkiglijk, onze zeelieden we
ten waaraan ze zich te houden hebben. En
zij kennen insgelijks de verhevene tus-
schenkomst doer dewelke zij aanmerkelij
ke verbeteringen aan hun treurig lot zul
len bekomen, alsook de onverpoosde voet
stappen welke M. Buyl, onze ijverige
volksvertegenwoordiger, te dien einde
heeft aangewend.
vorm van toelagen van den Staat de pro
vinciën en de gemeenten kolossale som van
159 millioen 379,048 f rank en 36 centie
men ontvangen hebben, waarbij men 38
millioen voor algemeene onkosten moet
voegen, alsook 10,167,300 frank jaarwed
den aau kloosterlingen welke, in gemeen
tescholen, onderwijzer of onderwijzeres
spelen. Dat maakt te zameu, in ronde
cijf rs drie honderd en acht millioen voor
het kloosteronderwijs. 308 Millioen!
Stelt gij u wel voor, waarde lezers, hoe
groot zulke som is? Moest zij in stukken
van vijf frank zijn, dan waren er 154 wa
gens van de ijzerweg elk met volle lading
van 10 000 kilogr. noodig om ze te ver
voeren. Moesten al deze vijffrankstukken
op eene rij liggen dan zou deze rij eene
lengte hebben van 2217 kilometers en 6
hectometers, of ongeveer 441 uren en half
gaans of meer dan de helft van den afstand
van Belgie naar den Congo.
Overweegt dat eens goed en bedenkt
dat die kloosterscholen, welke zoomachtig
veel geld kosten, zeer veel te wenschee
laten; dat zij onvoldoende ingericht zijn,
dat liet onderwijs er ontoereikend is en
niet op de hoogte van den vooruitgang
der hedendaagsche onderwijskunde of
pedagogie: dat de klassen overbevolkt zijn;
dat het onderwijzend personeel vele
vreemdelingen, meestal zonder diploma
begrijpt; dat, indien de onderwijzers of
onderwijzeressen aan hunnen plichten te
kort komen, de overheid tegenover hun
onmachtig is, daar zij niet, als in de ge
meentescholen aan tuchtstraffen onderhe
vig zijn, en eindelijk, en dat is het bijzon
derste, dat het toezicht van den Staat
geenszins op bet onderwijs toepasselijk is
maar alleen op de aaunemingsvoorwaar-
den.
Men mag dus gerust zeggen dat al dat
ongehoord geld uitgegeven wordt zonder
eenig nut; ja zelfs dat het de kloosterlin
gen helpt om hun onvoldoende onderwijs
op te dringen tot schade aan het degelijk
gemeënteonderwl s; dat het dus bijdraagt
tot den vooruitgang der on wetendheid die
reeds zoo groot is in alle gemeenten waar
katholieken alleen meester spelen.
154 wagons van elk 10000 kilogr. vijf
frankstukken om de verstomping onzer
kinderen'te bevoordeeligen en om de
kloosters te verrijken; die kloosters waar
zooveel geld in en zoo weinig uit gaat!
Gedenkt het, Ileeren kiezers! Uw oordeel
wachten wij met betrouwen af.
Nog eenige weken scheiden ons van de
kiezing. Onze klerikale tegenstrevers
spannen eene wanhopende laatste poging
in om te beproeven hun meesterschap te
behouden. Reeds is hun tweede vlugschrift
Ten Strijde verschenen en gij allen die het
gelezen hebt zult u hebben kunnen over
tuigen dat huti kiestocht zooals gewoonte
uitlogen en laster ten opzichte der libera
len zal bestaan.
Wij ook, vrienden kiezers, zullen niet
ten achterblijven. Wij ook zullen u regel
matig ons Weekblad en andere schriften
toesturen en wij zeggen u nogmaals laat
ze u niet ontnemen onder voorwendsel dat
het slechte gazetten zijn zooals de priesters
u willen doen gelooven, maar leest ze in
tegendeel aandaebtig.
Doch onzen strijd zal deftig en eerlijk
wezen zooals altijd. De euveldaden onzer
tegenstrevers zuilen wij rechtzinnig en
klaar bloot leggen; de logen- en lastertaal
door de klerikalen uitgestrooid zullen wij
weerleggen als het ons wel de moeite
schijnt; ons programma, onze wenschen,
ons ideaal zullen wij verdedigen. Want
wij hebban een programma steunende op
rechtvaardigheid, op waarheid, op een
dracht en naastenliefde, op politieke eer
lijkheid. Wij verdedigen en wenschen
volksgezinde hervormingen, die broeder
lijkheid en eensgezindheid onder aide klas
sen der samenleving moeten brengen,
want alle menschen zijn broeders. Allen
moeten gelijke plichten te vervullen heb
ben, maar ook gelijke rechten genieten.
Wij willen niet dat er nog langer onder
scheid tusschen burgers en werklieden,
tusschen rijken en armen besta, terwijl de
klerikalen dit onderscheid uit al hunne
krachten verdedigen, omdat het hun de
macht, de heerschappij bezorgt.
U met het woord en de pen inlichten
over den hachelijken toestand van ons
land; over den erbarmlijken staat onzer
financiën; over de ontreddering die in de
openbare besturen heerscht; u kenbaar
maken waar ons zuurgewonnen geld naar
toe gkat; u zeggen wat wij willen, ziedaar
ons doel.
Voeren de klerikalen ook den strijd op
die wijze? Neen, honderdmaal neen.
Schimpen en lasteren op menschen die
eenieders achting verdienen; ons uitschel
den voor godsdiensthaters; ons vergelijken
aan apachen; schermen met de religie die
met de politiek niets te maken heeft; vree-
selijke uitgevondene histories van Frank
rijk en Portugal vertellen om schrik te
verwekken, ziedaar hoe zij de politiek
verstaan.
Hebben zij dan geen programma? Weten
zij dan niet wat zij willen, wat zij voorne-
naess zijn te doen, welke hervormingen zij
zullen invoeren? Neen, dat hebben, dat
weten zij niet. Zij watten hun programma
samen in ’t volgende bewaren, verbste
ren en beletten. Ja, bewaren wi|len zij en
behouden ook den hedendaagschen toe
stand; uit is, den minderen man uitpersen,
de groeten bevoordeeligen, onze centen
binnenpalmen en ze in de coffreforts der
rijke kloosters bewaren. Verbeteren? Ja,
want tevreden zijn zij nog niet, duivelszak
is immers nooit vol. Nog meer willen zij
zich verrijken; nog meer meester zijn, dat
wenschen en zoeken zij; nog meer dwang
kunnen uitoefenen, dat betrachten zij.
Beletten? Ja, beletten dat hunne tegenstre
vers hunne geldknoeierijen zouden ontdek
ken; beletten dat een andersdenkende ook
recht geschiede; beletten dat ’s lands pen
ningen besteed worden aan nuttig werk;
beletten dat de menschen eindelijk vrank
en vrij mogen denken, spreken en hande
len! Dat is hun programma.
Kunnen en zullen wij, beste kiezers,
zulks goedkeuren? Volstrekt niet, want wij
lubben voor plicht oek het onze bij te
brengen tot de noodige kuisching, tot het
in orde brengen van den-w’arboel.
Eindelijk hebben zij bekend dat, met het
stemmental der laatste kiezing de liberalen
nog meer dan 1400 stemmen over hebben
voor den 2den liberalen zetel. Zullen wij
daarom ten achter blijven? Mogen er daar
om onverschilligen of lauwen worden aan
getroffen? Wel integendeel; al is de zege
ons verzekerd, toch hebben wij voor plicht
met meer iever dan ooit te strijden en
mede te werken met onze broeders der
groote steden en uit ’t Walenland om de
eindelijk® verlossing uit de handen der
dwingelanden te bewerkstelligen,
Vlaanderen is ontwaakt; Veurneambacht
en ‘t Nieuportscha zal ook opstaan; liberale
stemmen moet liet regenen!
Steeds bleven de klerikalen doof wan
neer wij gelijkheid, vrijheid en recht
eischten. Wie niet hooren wil moet voelen!
Allen dus mede!
-
I
(i'O
ABONNEMENT
fx-stx&k per jaar
op voorhand betaalbaar
Annoneenprfis 0,15 fr. per drukregel. -— Rechterlijke aankondigingen 0,50 fr. per drukregel.
Kanton moeten door dan schrijver ouderteekend en onder gesloten omslag ingezonden woiden.
-Wk r
.'.J
.11
a
4 Kf
8
a
I
,tl
4
u
rA
V
k
e
i^S
■'^-
4
•4^/m
ji
■J
ï-1'ii
f- fr icVMft* '^1'-
-=- it- J’*"’--.<’-
I
‘i’
g^ZZaW^*?—2?'^^ -.l
4t^-■---^r
Z-< i
’T?
;’i,1
1 )vj
■-
lv--'--'N. PvC
i' ■MIJ
l -
k
ap.
fff!
UPORTenKAN
Ml
Xwl
1
