HE PWfflAMS W IIMÜl BELANGRIJK BERICHT Pieter Oiiffloot-Oiiserceer Aannemer van openbare werken. Wal wij zij a ca wal wij willen Uit Wulpen Voor de Schippers. De catechistnuslessen in de gemeentescholen Nieuws uit Nieuport Uit Pervyse Andermans geestigheid Hoogwater te Nieuport ’s morg. Gemeenteraad Nog altijd onze haven Burgerstand van Nieuport GEBOORTEN. klerikalen?’ Of zult gij nu eindelijk begrij- dienstonderwijs ingericht volgens de wet us en I - van 19 20 16 16 MENGELWERK 12 EINDE. pen, hoe zij u door hun slecht beheer, en het programma door de bisschoppelijke overgroote schade berokkenen en zult gij overheid vastgesteld. Het godsdienston- nu ze wandelen zenden?’t Is meer dan tijd! derwijs wordt in alle klassen, op Havenbeweging. In de twee eerste maanden van 1912 zijn 29 schepen met 6530 ton onze haven binnengevaren, tegen 19 met 5685 ton in denzelfden termijn van 1911, hetzij eene vermeerdering van 10 schepen en 845 ton. Half-vasten Lal. De zoo talrijke feestelijkheden van den winter 1911-1912 zijn door de liberale maatschappijen op touw gezet, zondag op waardige wijze gesloten geweest, door het verkleed half vasten bal de leden van Phil- harm .mie en Willems Fonds hen in het lokaal Duy.im nhuys door den voorzitter der Philhar- moi ie heusch aangeboden. Zelfde nette kostuim- tjes, zelfde hoederlijkheid, zelfde levendigheid, zelfde opgewektheid als in het bal van groot karnaval' En volk, en dansers, en danseressen, verdron gen zich in de ruime zaal op elkander! Dit alles stippen we met genoegen aan, en zijn gelukkig den immer toenemenden bloei, en vooruitgang der liberale maatschappijen te mogen bestatigen! 25 26 mism wattüz nog altijd meer en meer. VIL Telkenmale de liberalen eenen kiesstrijd aangaan, ontmoeten zij in hunne polemie ken van wegens hunne tegenstrevers de 29 30 s avonds 3,42 4,28 5,28 6,47 8,25 9,45 10,37 Inschrijvingen uitdrukkelijk voor 14 April ter post. II. Op Zaterdag 4 Mei 1912, te 10 uren, in de bureelen van het bestuur van bruggen en wegen te Brugge, aanbesteding van werken tot onder houd en verbetering der zijwegen in steenslag en der rijwielpaden op de banen van Oostende over Veurne naar Duinkerke (vak van Oostende naar Nieuport), van Lefïinghe over Slype naar Sint- Pieters-Capelle en van Slype naar Raversyde. Schatting 20331,30 fr., borgsom 2000 fr. III. Het Ministerie van openbare werken heeft het lastkohier goedgekeurd betreffende de eige- ningswerken uit te voeren aan den dijk Veurne- Ambacht, tusschen het gehucht La Fintelle en de Treurniet, langsheen den Yser. Bestek 48,000 fr. De gravingswerken worden geraamd op 5000L In deze aanbesteding is insgelijks begrepen het maken van eenen steenweg op eene lengte van 3400 meters en eene breedte van 4 meters. Guul spraak niet veel tot zijne vrouw, als hij in huis was; maar hij deed dat niet uit kwaden wil. In zijn geheele leven had hij niet veel anders dan met zijnen broeder gesproken en geherrebekt Met Siska, de meid, hadden de bakkers ook nooit veel woorden gewissel!, tenzij volstrekt het noodige, en met Beerken adden zij zich van de taal der muilperen bediend, die hij best verstond, meeod n zij. In de schikking van de zaken dacht Ursula soms, dat zij daar gelijk ’t vijfde wiel aan eenen wagen was, omdat men haar nooit raadpleegde, als er aankoopen van kruidenierswaren, meel of bloem te doen waren. Dat verbeterde allengskens, en zij kreeg moer en meer haar vrijen zeg Hoe het ook ging, zij beklaagde zich niet. Het zou nog veel slechter geweest zijn, moest zij al leen io-een kamertje of bij vreemde menschen wonen Van den nood zou zij eene deugd maken, en als het er om te doen was, eens haar hart te openen, liep zij tot aan de overzijde der straat bij Anna, de vrouw uil de snijderswinkel, met welke zij in goede kennis geraakt was. En daar gaven de beide vrouwen dan eeng lucht aan hare gevoelens, en hernamen zij weer om baar werk met nieuwen moed. In De drij Koningen vergrootte de ponk Al de schippers vragen de afschrffing van de sluisgelden; alleen het klerikaal gouvernement is tegen die afschaffing. En wat over zijn hout gaat, is dat dit gehaat gouvernement het inzicht heeft die taksen 150 duizend franken meer te doen opbren gen. Wat geeft het de kadodders dat onze handel en onze nijverheid en bijgevolg ook de schippers Igden, als de kloosters en klerikale politieke werken maar dik en vet gesmeerd worden! Maar ditmaal zullen de schippers uit de oogen zien en het plan der klerikalen in duigen slaan met tegen de klerikalen, dus tegen de verhooging van de sluisgelden te stemmen! zes na, gegeven. De toezieners zijn gelukkig te ders kennen, weten dat die beschuldigin Zondag Maandag Dinsdag Woensdag 27 Donderdag 28 Vrijdag Zaterdag 24 Maart Twee jaren na Guuls huwelijk werd Mol ziek. Hij kreeg de Influenza die de boeren van Brakel de slunse» noemen, omdat die ziekte de lijders zoo sL.p maakt als eene vodd.e, zeggen zij. Hij kreeg hevig de kooris en stierf. Guul bleef nu met Ursula alleen, maar bij was niet te troos ten over het verlies van zijnen bloeder. Diep was hij soms ter neer geslagen. Ursula bemerkte wel, dat hij treurde; maar hij liet het in hare tegen woordigheid niet al te zeer blijken. Zij had hem gaarne getroost, maar zij wist niet hoe zij dat zou aanvangen. «Ga zult het zien, zeiden de Brakelaars, die hem zagen kwijnen, ge zult het zien; Mol is dood en Guul zal er achter trekken Inderdaad, in den herfst, bij het vallen van de bladeren, smolt Guul weg, gelijk de sneeuw voor de zon. Hij sprak bijna geen woord op een gan- seben dag. Dikwijls ging hij naar het kerkhof een gebed voor zijnen broeder zaliger op zijn graf bidden. Drie maanden na het overlijden van Mol, legde zijn broeder zich te bed om niet meer op te staan. ^Aanbestedingen. I. Er zal op Don derdag 18 April 1912, ten 11 uren, in de.buree len van den bijzonderen dienst der kust te Oost ende overgegaan worden tot de aanbesteding der volgende werken Aanleggen van een steenslagweg (chaussée empierrée) op den noordelijken dijk der vaart van Plasschendale naar Nieuport, tusschen het uiteinde van het bestaande steenlaagwerk stroom opwaarts van de brug van Zandvoorde en de sluis van Plasschendale. Schatting 24916,66 fr., borgsom 2500 fr. Diensteverste heer hoofdingenieur Hainaut te Aan de huisvrouwen. Deze laatste tijden is de koffie merkelijk in prijs gestegen en stijgt nog gedurig. Weet ge waarom hij zoo duur is, huis vrouwen? Neen! Wij gaan het u in twee woorden uitleggen. De meeste koffie komt uit Bra zilië. Wij zouden dien koffie aan 30 centen per kilo kunnen krijgen, maar dat land koopt al den koffie en jaagt dan den prijs op. Voor die prjjsopjaging zijn vele millioe- nen noodig. Vele banken geven daarvoor groote sommen geld, zelfs onze Nationale Bank van België verschiet 50 millioen frank aan Brazilië, om dat oneerlijk specu- latiewerk te verriehteu. Ons klerikaal gouvernement kan, maar wil die speculatie niet verbieden. Verstaan? Welaan, huisvrouwen, roept met ons weg met klerikaal gouver nement! en doet uwe mans en uwe zonen tegen de kadodders stemmen, die de eeni- ge en de ware oorzaak zijn van de duurte van uw geliefkoosd potje koffie. Leve de Liberalen! Weg met de klerikalen! Maano was jong, lieftallig, maar zoo gierig ais kaalhoof :i/ Verliefd op blonde Leontien,hij zou haar volgaarne, met nieuwjaar, een'geschenk hebben aangeboden. Hij gaat te rade bij een zijner kamera den, die hem zegt Maane, go zoekt om blonde Leontien een geschenk aan te bieden, dat niet te kostelijk weze, maar heel zeldzaam. He- vvel! geef hour een u wer haren.... niets is zeldzamer. De karnaval. Zooals we gedacht had den heeft die moedige(!) schrij velaar van den Stinker, die zoo gaarne lastert en modder werpt op andersdenkenden op ons artikel nopens den karnaval niet kunnen of durven antwoorden. Wat we beweren is dus de zuivere waarheid. We willen onze lezers met die zaak niet langer bezig houden, doch hebben hen enkel de_laffe manier van handelen der tegenstrevers doen uitschijnen, en hen eens te meer willen bewijzen dat gansch de katholieke politiek voering ge steund is op bedrog, leugens, en laster. En daarmede uit. moeten hebben met dat onderwijs. Dit bewijs vinden wij in de verslagen dezer bisschoppen over het godsdienstig onder wijs in de lagere scholen, welke verslagen gevoegd zijn bij het onlangs verschenen 20° drie jaarlijksch verslag over den toe stand van het lager onderwijs. Ziehier het kort begrip dezer verslagen: Aartsbisdom van Mechelen Het gods dienstonderwijs is iogericht in al de ge meentescholen der provinciën Antwerpen en Brabant uitgenomen in degene der steden Antwerpen, Brussel, St-Joost-ten- Noode, Schaarbeek, Elsene, Sint-Gillis, Anderlec’it, St Jans Molenbeek, Ukkel- Calevoet en Tubize. Over het algemeen, zegt de aartsbis schop, wordt het godsdienstig onderwijs tot voldoening derbisschoppelijke opzieners gegeven. Bisdom Brugge De toestand, onder het oogpunt van liet, godsdienstonderwijs, is bij voortduring der meest voldoende. In alle lagere bewaarscholen op eene na, wordt dit onderwijs gegeven. Het onderwijzend personeel, zegt de bisschop, offert zich met goed geluk op om de kinderen het ware en het goede te doen beminnen, en hun de edelmoedige toepas s mg der deugden van rechtvaardigheid en liefdadigheid in te prenten. Bisdom GentDe kinderen welke van de godsdienstlessen vrijgesteld zijn behoo ren tot do gemeentescholen van Gent, Ninove, Eedeberg, St Nikolaas, Moerbeke Koewacht. Bisdom Luik Het godsdienstonderwijs is in alle scholen der provincie Luik inge richt. De bisschoppelijke opzieners, de leden der geestelijkheid alsook de aangenomens godsdienstleeraars hebben zich slechts te loven over de goedwilligheid van het on derwijzend personeel en den bijstand dat het hun verleent. In de lagere scholen der provincie Lirn- bu g geven alle onderwijzers en onderwij zeressen, bij uitzondering van eene enkele hoofdonderwijzer, do godsdienstlessen in hunne wederzijdsche klassen. In alge meenen regel hebben de geeste lijke opzieners zich slechts te loven over den ijver der godsdienstleeraars, dus der onderwijzers en on der wij ze cessen. Bisdom Namen Overal is het gods- Ik heb de eer te laten weten aan de Heeren eigenaars der huizen van Nieuport, als dat ik mij belast met het plaatsen van de afleidingbui zen in grés, binnen de huizen voor het aflos sen der keuken en andere waters. Het plaatsen der buizen zal door mij persoonlijk gedaan en nagezien worden, met zoo weinig schade moge lijk aan vloeren en plancher te veroorzaken. Men kan ook ten alle tijde grésbuizen bekomen uit zijn magazijn aan genadige prijzen. P. S. Men gelieve goed in acht te nemen dat ik geene leidingen leg vooraleer de groote riolen in iedere straat zijn gemaakt voor verders alle moeilijkheden te vermijden. Ik heb de eer uwe geëerde orders met dank baarheid te aanvaarden. gen valsch en ongegrond zijn. Maar waarom, zult gij mij dan vragen, geachte lezers, blijven de klerikalen zich dan immer aan die logenachtigen bewee- ringen vastklamp»m. Eenvoudig, omdat de klerikalen niet aan- randen, maar omdat de katholieken ver i plicht zijn, er de verschillende punten, de eene na de andere er van te aanvaarden, ze aan het parlement voor te stellen en te stemmen. j Wat vraagt sedert jaren de liberale j democratische partij Het algemeen stem recht! Welnu, de katholieken hebben het reeds gedeeltelijk moeten toestaan. De liberalen vroegen de Evenredige vertegenwoordiging! De klerikalen hebben ze gedeeltelijk reeds moeten toestaan. Wij vroegen een pensioen voor den ouden werkman! Nogmaals hebben onze tegenstrevers dat gedeeltelijk toegestaan, 9 centen per dag, één frank per dag voor Waalsche mijn werkers. geen duif voor de arme zeevis- schers. Wij eischen den persoonlijken dienst plicht! Gedeeltelijk en met tegenzin hebben de klerikalen het. moeten toestaan. Wij vroegen ’t onderwijs voor eenieder! j En iedereen weet hoe wij met moeite van de klerikalen die nu tige hervorming kunnen bekomen; zij willen ons die her vorming afkoopan tegen 20 millioen fr. ’s jaars voor de kloosters. Welnu, lezers, bewijst dit alles niet klaar en duidelijk dat, willen de klerikalen iets tot stand brengen, zij verplicht zijn ons pro rainma ten uit voer te brengen. A h enlijk, en gij zult het bemerkt heb ber, want ik heb op die woorden gedrukt, is h; t gedeeltelijk en met tegenzin, dat zij er toe gedwongen worden, om die volksge zinde hervormingen, en dan nog, ver valsc'it, verminkt en verbasterd ten uit voer te brengen. Do vrijzinnigen alleen zijn in staat, om dat democratisch programma in zijne algeheelheid toe te passen. Volstrekt algemeen stemrecht; volstrek te Evenredige Vertegenwoordiging; alge- meene dienstplicht; algemeen verplichtend en kosteloos onderwijs; een degelijk pen sioen van ten minste 1 frank per dag voor ieder werkman. Maar dit alles is kalme, waardige volks gezinde politieke redeneering, waar onze tegenstrevers niet zullen op antwoorden. Schelden, eerrooven, broodrooven, zie daar de polemiek der politieke onderpas toors, die hunne proza in de katholieke gazetten afrossen. Als w’ij het libraal programma verdedi gen, dan doen wij dit omdat wij overtuigd zijn dat het goed is, dat het redelijk is, dat het volk dat vraagt en eischt om reden dat het vereenkomt met het welzijn en den vooruitgang van ons geliefd vader land. Is die verklaring niet voldoende, om u te overtuigen, baste lezers, dat de beschul diging van vervolging, en bijzonderlijk van godsdienstvervolging, op niets rust en zuiver laster is! Wat is de liberale politiek in godsdienst zaken? Wij willen aan alle godsdiensten de vrijheid geven de volledige, on voorwaar delijk vrijheid? Dit weze eens en voor goed gezegd, (De Gazet van Oostende). -- zelfde beschuldigingen Zij zijn slechte menschen, zij verdedigen het kwaad, zij zijn vijanden van den godsdienst Al degenen die onze partij en hare lei- De zaken gingen nu in De drij Koningen weer goed vooruit; de miseries waren gedaan. Guul kwam met Ursula goed overeen en Mol zag ook, dat het nu beter ging, ofschoon hij, uit grootsch- hei het niei aan zijnen broeder wilde bekennen. Elders ging hij het fier vertellen. Het pruttelen was daarom niet achtergebleven. Ursulahad in den beginne zonderling opgekeken, t en zij de bakkers altijd en voor de geringste zaken tegen elkaar hoorde kwikkelen. Zij had er zich ook seffens aan gewend, als zij zag, dat er geen kwaad in stak, en zij het deden uit behoefte. Eerst had zij opgeschrikt, toen zij dacht in eene kijversfamilie aangeland te zijn; maar zij kende weldra de pruttelaars op den draad, en deed in de keuken wat zij wilde. Zij liet hen ook volkomen meester in de bakkerij, waar zij meest altijd te samen waren, en konden heutepateuten zoo veel zij wilden. Mor» UtmW Een leerjongen voor lYLCIl VI delg L het drukker of het boekbinden aan te leeren bij Leon Houve- naeghel, Oostendestraat, 11, te Nieuport. ten onder us hem als derden dokteur te namen i Oostende; ingenieur heer AUaeys te Nieuport. met 400 fr. trektieme. Miel. En d’ander dan? Jantjie. Ze krijgen 600 fr. gelijk te wren, en zieje, Pietje zal nu veel meer tijd hen om te leeren op velo rijden ’t Is daarvoren dat we Leonsje benamen. Is ’t alzoo wol? Algemeene knikkebolling. Jantjie. Leonsje os je voetjes warm hen kom maar bij ’t is gedaan. Waar blijft Pietje? (Jantjie schudt de belle en Pietje komt te voorschijn). Pietje, de zaak is afgelapt, kom maar bij de tafel. Pietje (Aan zijn gebeur). Hoe is ’t? Den gebeur. Ehwel, hij is genaamd met 400 en 200 van te voren is 600. Pietje. En ik? hoeveel opslag krijg ik? ’t is ook dieren tijd voor mij. Den gebeur. Wel geen cent, ook nu dat gij geen peerd meeren hebt... Jantjie. Silence, Minheers. Hier is eene allergewichtigste zaak Heer Adolf De Vooght vraagt om benoemd te worden tot openbaar weger. Theofiel ik bid u leest ne keer zijn vrage. De elf lichten stellen allemaal hunne ooren open. Jantjie. Menheers deze zaak van wegen is eene zeer gewichtige zaak en in naam van ’t col- leigie stel ik voor deze zaak uit te stellen tot den naasten keer. Miel. We zullen dat bespreken onder alleene. Jantjie. Ja ’t zal best zijn, want dat Is geheel affairen. Thsofiel is er niets meer? Theofiel. ’t Is gedaan. Jantjie. Minheers gij hoort het ’t ie gedaan. Tot de naaste keer en gij Leonsje proficiat met uwe nominatie. Ik wensch julder al te male den goeden avond. kunnen betuigen dat het onderwijzend j personeel zich met verstand en vlijt op het uiteoerenvan zijn ambt heeft toegelegd. eOver het algemeen is men voldaan over de wijze waarop den godsdienstleergang gegeven wordt.'» De betrekkingen tusschen de geestelijkheid en de lagere onderwijzers i alleen ons programma niet kunnen zijn meest altijd, niet alleen beleefd, maar zelfs goedwillig. Bisdom Doornijk De bisschop bepaalt zich erbij de wraak van het goevernement in te toepen over de onderwijzers en de 3,22 4,04 4,55 6,05 7,35 9,10 10,12 talrijke hoeveelheid goede ingerichte havens. In alle werelddeelen speelt Engeland de overwegen de rol en overvleugelt alle andere landen. Gansch de wereld door heeft het zijne handelshuizen, zijne agenten, zijne werkers. Ons klein land kan natuurlijk de m.chtige landen niet evenaren maar moet zijn nut trekken en zijne lessen zoe ken uit alles wat het daar ziet gebeuren. ^Belgie is door zijne gunstige ligging langs de Noordzee uiterst geschikt voor overzeeschen handel en bet moet den vreemdeling voorzeker verwonderen dat er zoo weinig belgische kapi talen besteed worden aan de zeevaart ten einde dien handel te baat te nemen om er aanzienlijke voordeelen uit te trekken. Buitsehers en Engel- schen hebben zich tn ons land meester gemaakt van den handel en wij Belgen vervullen op ons eigen bodem eene zeer ondergeschikte, en bijna nietige rol, op handelsgebied. En nochtans wordt van hooger hand zeer dikwijls aangedron gen op bet inrichten en uitbreiden der scheep vaart. Waar de gelegenheid zich maar eenigszins voordoet laat onze geeerbiedigde Koning niet er op te drukken dat al het heil, al de voordeelen voor ons land gelegen zijn in het opzoeken van uitwegen voor het pla tsen en verhandelen onzer voortbrengselen en het aanbrengen van alles wat er ons ontbreekt. Hoe dikwijls heeft onze voorlultziende Vorst het verlangen al niet uitge drukt dat hij eene handelsvloot in zijn land zou willen zien tot stand komen. Groote opofferin gen zijn reeds en worden nog steeds door het staatsbestuur gedaan opdat eene dergelijke in richting mogelijk wezen zou, doch jammer genoeg wij Belgen laten het voordeel daarvan door vreemdelingen benuttigen. Ds zeevaart van Antwerpen, eene der grootste havens van Europa is bijna gansch in handen van Duitschersen onze handelshuizen kunnen slechts door tusschenkoinst van vreemden hunne zaken voortzetlen. Evenzoo is het gesteld te Oostende waar de weinige handelsvaart die er bestaat in handen is van Engelsche venootschappen. In 1884 werd te Nieuport eene Handelsveree- niging gesticht die eene stoomboot van 326 registered ton liet maken. Later werd dit schip vergroot tot 443 ton inhoud. Ongelukkiglijk verging de boot in 1897. In 1898 werd eene an tere stoomboot van 554 ton aangekocht doch verging eveneens in 1904. Deze ongelukken waren de oorzaak dat de Handebvereeniging na het eindigen van den 20 jarigen termijn ontbonden werd (voor welken duur ze gesticht was). Het is onbetwistbaar dat de haven van Nieu port, onder menig opzicht, voor zeeschepen vele moeilijkheden oplevert. Be krommingen der haven en het zoet water, dat voornamentlijk gedurende de wintermaanden uit de binnenvaarten gelost wordt, maakt het aanlanden ter kaai zeer moeilijk. Wel is waar zijn daaraan eenige verbeteringen toegebracht door het wegnemen der houten driepikkels en het uitbaggeren van de grootste boenten doch nog altijd wordt Ie haven van Nieuport door de zeevaarders als gevaarlijk ge houden en zoov el vermeden Veel is er reeds gedaan om aan dien staat van zaken verbetering toe te brengen door het ver diepen en rechtmaken van vaarten en kanalen doch een huls moet men beginnen bouwen uit den grond en niet van at het dak. Wat kan het inderdaad baten dat alle aflossings vaarten nog zoo volmaakt zijn wanneer het afge voerd water niet met de noodige snelheid in zee gelost worden. De gezamentlijke opening der sluizen te Nieuport is ongeveer 80 meters, doch voor de kaai heeft de haven bij halftij slechts eene breedte van 47 meters en daarbij nog 4 sterke bochten vooraleer aan zee te komen. Hierdoor komt het dat er tijdens overstroo- mingen tusschen den waterstand bij de sluizen en het einde der haven (2 1/2 kilometers) een verschil van 1.60 m. tot 2 meters bestaat. Dit verschil zou hoogstens 0,50 zijn indien de zoo lang beloofde doorsnede bestond. Onnoodig te zeggen boe oneindig voordeelig het wezen zou, voor het lossen der waters zoo dit werk werd uitgevoerd. Het zou de overstroomingen voor altijd beletten. Er is dus mogelijkheid te Nieuport met kleine uitgaven, groot, en bijzonder nuttig werk, te verrichten en, in het belang van den handel, en dit van den landbouw. Wi] denken het oogenblik zeer gepast de aandacht van den bevoegden heer Minister van openbare werken en al de heeren Senatoren en Volksvertegenwoordigers daarop te vestigen en durven hopen, Hooggeachte Heeren, door uwe invloedrijke tusschenkomst en medewerking een werk te zien uitvoeren waarover men later gelukkig en fier wezen zal daaraan te hebben medegeholpen. Met de hoogste achting hebben wij de eer te zqn. Uwe ootmoedige dienaren, (Volgen de namen van het bestuur van Handel en Sc eepvaart). Zooals de geachte lezers zich er kunnen van overtuigen is dit rekwest dat REEDS in 1905 werd opgestuurd, ten beste gedo cumenteerd, en gansch onpartijdig opge steld. Doch nooit heeft het klerikaal mi nisterie zich gewaardigd er iets van in aanmerking te nemen. Dit goevernement is met de vijandelijkste gedachten tegen over onze ongeluskige haven bezield, en wat het Stinkerfje ook schrijve of doe, ten stelligste verzekeren wij dat zqo lang de katholieken meester blijven, niets van hen is te verwachten; nooit zullen wij van hen de volledige havenwerken bekomen. En al die uitgebrachte fabels van 5 mil joen en andere, waarmede men van hoo ger hand laeht, zijn uitgedacht om de menschen te bedriegen en te verleiden. Dus, Nieuportenaars, de oogen open, en gezorgd voor uwe vrienden, de antikleri kalen, opdat die op 2 Juni de bovenhand behalen, tot heil van onze lieve moeder stad, en van de omliggende dorpen, die er alle belang bij hebben dat Nieuport bloeie en herleve! (Vervolg) 7. Verpachting van 2 weiden te Zoetenaeye door het Godshuizenbestuur. Jantjie. Minheeren, er is een pachter over leden en d’Hospicen hebben verpacht aan een ander aan 55 frank meer dan vroeger en dit bestuur vraagt de bekrachtiging dier verpach ting- Monken. All right, want 't wordt late. Jantjie. Neen, niet all right. Theofiel, ik bid u lees de beraadslaging. Na de lezing zegt Jantjie Awol? en allen roepen all right. Jantjie Minheeren, wij ontvingen eene lijst van 5 jongens en 2 meisjes die naar de schole willen gaan. Ik bid u Theofiel, leest die lijsten. Jrntjie. Is ’t goedgekeurd? Algemeene knikkebolling 9. Jantjie. En nu, minheers, de mededee- lingen en vragen. Minheers, primo, ’k Heb mijn eed afgeleid als burgemeester in d’handen van den heer arron dissementcom missa ris. Miel springt recht en met zijne zoete basstem zingt met luide keelLeve onzen Jan enzoovoorts. Dan roept hij allo jongens, allen gelijk Vive la calotte..otte. otte! En nu een triplen ban, met een krikkrak, een fusee en een boum, zegt Theofiiel. Merci, zegt Jantjie, ge doet me veel eer aan. Daarna gansch onthutst over die vleiende manifestatie vraagt bij aan Theofiel; wat moeten wij nu nog mededeelen aan de vrienden? Kikt maar op de hjste, zegt Theofiel. Jantjie. A ja, minheers, secondo. Micheltje. Secundum. Jantjie. Secondo. We hebben een brief ontvangen van den heer Rulot, opziener van den Staat, die ons aanspoort een ontsmettingsdienst in te richten, ’t Zou 330 frank kosten en de Staat zou d’helft betalen. Winnedoen we daarmee? Pietje. Eygieen, minheers, hygieen, overal en in alles. Jantjie. Awol, gaan we dat doen? Algemeene knikkebolling. Jantjie. We hebben ook eene circulaire ontvangen van den heer gouverneur. Ik bid u, Theofiel, lees ze een beetje. Na de lezing zegt Jantjie Ge boort het, minheers, wij kunnen tot 2/3 der som als toelaag krijgen voor het onder houd der buurtwegen, op conditie van publiek aan te besteden. Dat is wel embetant, maar er zijn langs '-en anderen kant zoovele vriendjes dat het moeielijk wordt om ze allemale te ksntentee- ren. Winne peinsde ge gldder daarvan? ’t Brilleventje. Aannemen, djanter, ’t wordt alszanne geklaagd over de routen en le sou nous manque Jantjie. Awol? Algemeene knikkebolling. Een lid vraagt aan Theofiel Zou de kasjleë naar Oostduinkerke en naar Strange daar ook niet kunnen van proflteeren? Jantjie. ’t College zal ’t onderzoeken. (’t Is curieus, nu dat ze alleene zijn weet Theofiel niets meer te vertellen en anders zweeg hij nooit). Jantjie. Zijn er vragen te stellen? Jultje. De lanteerns van de gas worden te laat ontsteken en te vroeg uitgedraaid. Ge moest daar eens over schrijven Theofiel. Pol'je. En binst dat ge schrijft, schrijft maar dat de gaz beter gevolg zou moeten geven aan de klachten nopens gebrekkige en onvol doende verlichting. Thomas. In den tijd dat ik directeur van de gaz was... Jantjie. G’est <ja Theofiel zal schrijven. Michelje. Zouden de trottoirs niet een beetje kunnen vermaakt worden? Ze geraken schamel in de Langestraat, al zijn ze nog maar nieuwe. Er is toch zeker nog wel wat over van die bonis van 108 duist franken. Een lid. Als ge daar gaat aan beginnen, breekt dan maar geheel de Langestraat uit; ’t is noodig geheel vernieuwd en ’t zou misschien min kosten of al die reparaties en die lappinge Jantjie. We gaan ’t doen weê Michel. Niemand meer? Awol, de publieke zitting is ge daan en 't achtbaar publiek mag naar buiten gaan en gij ook Pietje en Leonsjie, gaat en beetje julder voeten warmen bij de stove want d’er gaat over julder in de geheime zitting gesproken worden. Pietje gaal weg van de tafel, een grammoedi- gen blik op ’t Brilleventje richtende, die een nogsje knipt naar ’t lachende Leonsje. Pietje grolt iets van; ’t was ook nog noodig; ’t is tegen mijn goeste; za gaan ’t in ulder graf niet dragen etcetera. De geheime zitting begint. Leonsjie zit bij de stove zijn voetjes te war men. Pietje is van colerie naar n° 100. Jantjie. Menheers ge weet al lange dat ons vriéndelijk Leonsjie zoo geerne oo r een posljie hen. Wij hen hem al dokteur genaamd van d’in- spectio van de scholen met 260 fr trektement. Maar hij zou geerne ook in d’hospicen en in den disch zijn, en alhoewel wij geenen derden dok teur noodig hebben moeten wij toch dat vriendjie en zijn gebrilden vriend en zijnen protecteur Neuzel contenteeren. Daarom hebben wij beslo- I Verlelei week toonlea wij au.n in ons 1 artikel Iets over de Schoolkwestie dat het onwaar is dat katholieke ouders noo 1 zakelijk gewetensbezwaren moeten koe steren tegenover het onderwijs in de gemeentescholen. Daar dit punt ons als zeer belangrijk voorkomt moeten wij er nog eens op terugkomen en willen nu bewijzen dat d-e bisschoppen zelf vrede i politie welke gedrukte formulen van vrij __j t-,., stelling van de godsdienstlessen uitdeelcn. De bisschoppen zijn dus voldaan over het godsdienstig onderwijs zooals het in de lagere scholen ingericht is, en het is bijna overal ingericht. Wat meer is, vol gens dc wet van 1895 moest geheel het onderwijs godsdienstig zijn, daar waar geene kinderen van de godsdienstlessen zijn vrijgesteld en slechts onzijdig in het tegenovergesteld geval. Welnu, op 1200 gemeentescholen zijn er slechts 432 waar dit laatste geval zich voordoet en het ondeawijs is maar onzijdig voor 180.128 kinderen op de 511.000 die op de gemeen tescholen gaan. En men vergete niet dat van die 180128 kinderen er maar ongeveer 25954 van de godsdienstlessen vrijgesteld zijn en dat de ouders der overige dus alhoewel katholiek met het onzijdig onder wijs volle vrede hebben. Men vergete ook niet dat in de waalsche provinciën, als Luik b. v., waar liberalen en socialisten overwegend zijn in getal de toestand volgens de bisschoppen zelf onder het oogpunt van het godsdienstig onderwijs bevredigend is, juist als elders. Waartoe dus eene nieuwe schoolwet? Waarom dan ten strj’e getrokken voor de schooae ziel van ’t kind welke geen het minste gevaar loop', zoonnt, zooals wij het .’zejden, om klerikale kiezers to maken, om aan bet bewind te blijven, om voort kloosters en katholieke lieve vriend jes te kunnen bevoordeeligen, en anders niet. (Vervolg van het rekwest van Handel en Scheepvaart, waaraan het eerste ge deelte in ons nummei van 16“ dezer is verschenen). Men zal ons misschien doen opmerken dat er vanwege de siad Nieuport zelve geene opofferin gen zijn gedaan om bare haven te veibeteren. Z»j die zoo spreken drijven den spot met het onvermogen van een klein, nederig stadje. Waar zou een plaatsken van 30; 0 inwoners de midde len vinden r in millioenen te besteden aan een werk, niet alleen van plaatselijk maar voorname lijk van algemeen nut. De loffelijke poginge in 1884 aangewend door de Handelsvereeniglr-g door zich een eigen stoomboot aan te schaffen verdienden waarlijk meer aanmoediging dan hel maken van een zeer ongerieflijke en verwijderde vlolkom. Noch te Oostende, noch te Brugge bestaan er maatschappijen of bezondere personen die een eigen koopvaardijschip bezitten, en nochtans worden daar kolossale sommen besteed aan het nieuw maken of verbeleren der zeeinstellingen. Eene nieuwe maatschappij komt te Nieuport ingericht te worden. Een nieuwe stoomboot van 402 ton door haar aangesebaft is den 24 Septem- ber onze hav- n binnengevaren. Een maatschappeb.k kapitaal van 300 duizend frank is voorloopig bijeengebracht om onderden naam van Handel en Scheepvaart voor eenen tei mijn van 20 jaren te koopen, verkoopen per order of voor eigen rekening in en uitvoer te doen van alle goederen zoowel te lanu als ter zee. Laat ons hopen dat deze jonge onderneming hel hooger bestuur des lands moge bewegen aan onze haven de verbeteringen toe te brengen die er noodig zijn om haar beslaan mogelijk te maken en winstgevend te doen zijn. Wij verlangen geene instellingen die het oog verblinden door hunne pracht doch geen nut aanbrengen voor den handel. Wat wij begeeren is eene haven vol eesvoudif- heid maar doelmatig. Elk land behoeft zijne eigene bestaanmiddelen te zoeken. Het kleinste volk kan groot zijn door zijne werkzaamheid, zijne wilskracht en zijne ontwikkeling. Bijna ieder land heeft zijne bij zondere voortbrengselen waaraan het grootste deel zijner bevolking haren wel tand te danken heeft, doch waarvan niet al zijne bewoners kun nen bestaan. In ons klein land bestaan vele nijverheden, die den ladder der volmaaktheid zoo hoog hebben bestegen dat zij de grootere landen tot verbazing en bewondering nopen. De vruchtbaarheid van den grend laten toe alle iandbouwprodukten te winnen en ook deze tak van bestaan verkeert in bloeienden toestand; nochtans zouden deze twee voornaamste bronnen van bestaan, nijverheid en landbouw, niet volstaan om aan onze overtalrijke bevolking het noodige le verschaffen zoo daar mede de koophandel niet gepaard ging. Bezadigde en goed doordachte ondernemingen zijn er noodig opdat de voortbrengselen, de voordeelen zouden afwerpen om den bloei en de welvaart van ons land te volmaken. 11 en uitvoer zijn noodzakelijk. Aan hunne zeevaart hebben Engeland, Duitschland, Frankrijk en Holland hun beslaan te danken. Engeland voornamelijk dankt zijnen bloei aan den handel. Maar ook Engeland heeft eene machtige vlooi koopvaardijschepen en een over- 15 Maart Callez Amanda Maria dochter Camiel en Camilla Treve. De Coster Joseph René Isidoor zoon van René en Maria Herreman. Degryse Maurits Pieter Jérome zoon van Arthur en Augusta Laureins. Sedert 1 Januari 1912 40 geboorten. STERFGEVALLEN. 13 Maart Zoete Livinus Felix oud 2 m. en 6 d. zoon van Lodewyk en Eugenia De Graeve. ’t Jaeckx Albina Lucia oud 4 m. en 16 d. dochter van Pieter en Augusta Hectem. Mahleu Hendrik Lodewyk oud 50 j. en 14 dagen zoon van Frans en Nalhalia Vandamme. Sedert 1 Januari 1912 21 sterfgevallen. Op een Zaterdag morgen zag men den pastoor en de koster in kerkgewaad met het Allerheilig ste, lantaren en bel naar de bakkerij De drij Koningen gaan om Guul te berechten. Eenen dag nadien stierf hij en werd met eenen grooten dienst begraven. Omdat hij niet meer en kan pruttelen, heeft hij nu ook zijn lepel weggeworpen, ver telde Jan Kolve bij de geburen. Ursula Poss-miers was nu voor de tweade maal weduwe. Guul had haar bijna alles bij tes tament nagelaten. Zij deed den winkel, alsook de bakkerij voort met eenen bakkersknecht. De barbier was in Guuls testament niet ver geten geworden. Hij erfde eene som van vijf honderd frank, iets dat hem voor zijn talrijk huisgezin, eene vrouw en zeven kinderen, wel te pas kwam en waarvoor zij nu en dan een goed gebed moesten lezen zooals zij zeiden. ledermaal, dat er te Brakel ’s zondags in de herberg in het bijzijn van den barbier over de pruttelaars gesproken wordt, zegt bij ’1 Is gelijk; ze mochten er zijn! En van voldoening drinkt hij in ééoe teug zijn glas uit en bestelt een ander. o i ss^asssssasa 4 door D D i 8 Bijgevoegde schoollijsten.

HISTORISCHE KRANTEN

Weekblad van Nieuwpoort en Kanton (1909-1914) | 1912 | | pagina 2