w
EN
1
I oor V rij heid en Her hl!
L
ll
fra
BH
H
i
HH
a
Voor Waar heid en
I
Vrede!
St
l
ja
>1
JU
•f
SI
O k
ra
Till
De katholieken en de landbouw
N® 13
Derde Jaargang
f;
SH
B
Zaterdag 30 Maart 1912
o
Ons Praatje met de Kiezers
Vyt iW
IJ
UW
r
'-W
u
•I'
Hi?
•*!^r
-i-
'1.
M
:1
fe.
ten, want praten zijn geen oorden. Niet
tegenstribbelen of vlakaf zeggen ik stem
voor de liberalen, indien gij niet gansch
vrij en onafhankelijk zijt, want eenieder
weet aan welke wraak hij zich zou bloot
stellen, wij hebben er staaltjes van gezien
in de laatste tijden.Maar handelen in volle
gerustheid van uw geweten, zonder het in
d’herberg uit te klinken, medewerken tot
de verlossing van ons land en stemmen
voor de liberalen.
VERKOOPER
Pieter Verstraete, zoon
Valkestraat, Nieuport
V-
r a®.
-V
I'
PRIJS PER NUMMER
5 centiemen
■'W
hofsteden, 320.971 waarvan de boer eige
naar was; volgens de nieuwste statistieken
zijn er maar 231.319 meer op 829.625.
Waarachtig toch geen vooruitgang? En
men vc-rgete niet dat 65% der zulkdanige
eigendommen dan nog met hypotheken
belast te zijn.
In ons land bezit eene kleine minderheid
van 17.000 eigenaars ongeveer meer dan
de zes tienden van het grondgebied van
Belgie en onder deze hebben de 7192
grootste grondbezitters voor hun alleen
1.403.726 hektaren of meer dan de helft
der landbouwgronden van het geheele
land.
Verouderde wetten en gebruiken over
landelijke pachten leveren de landbouwers
gekoord en gebonden in de handen dier
eenige groots grondbezitters. Hoe meer de
boer zijn land verbetert door doelmatige
bemesting, enz., hoe meer hij die groote
eigenaars verijkt; hoe meer die eigendom
men verbrokkeld worden in kleine pacht?
hoeven, hoe meer strijd er is tusschen de
pachters om eene hofstede te krygen, hoe
meer de huurprijs stijgt en hoe meer de
kasteelheer zyne brandkassen vult. Wel
nu, deze groote grondeigenaars zijn meest
allen katholieken; de gansche landbouw
politiek der katholieke partij strekt om
ze te bevoordeeligen en hun toe te laten
van het zweet van den landbouwer te
teren en hem niets over te laten dan eene
korst droog brood Daarom deden de ka
tholieken niets om, zooals het de liberalen
in Engeland deden, de landbouwers toe te
laten gemakkelijker aan grondbezit te
geraken; daarom verwierpen zij of lieten
zij zonder gevolg al die talrijke wetsvoor
stellen welke de belgische liberalen en
socialisten ten voordeelevan den landbouw
deden als bijvoorbeeld
1’ Dat van 1895 voorgesteld door de
H. H. Hambursin, Lorand, Defnet, Heuse,
Gillard en Jourez, tot afschaffing van het
voorrecht van den verpachter van lande
lijke eigendommen;
2’ Dat van 1896 voorgesteld door de
H. H. Defnet, Berloz, Malempré en Ber
trand, tot verbetering der pachtvoorwaar-
den derzelfde goederen.
3° Dat van 1909 voorgesteld door de
H.H. Janson. Hambursin, Giroul, en Jou
rez, tot wijziging der beschikkingen van
het burgerlijk wetboek over de verpach
tingen, der wet de over hypotheken en der
wet over de grondbelasting.
4° Dat, in hetzelfde jaar voorgesteld
Onze vlaamsche landbouwers zijn nog
altijd in groote meerderheid verslaafd aan
de katholieken; weinig talrijk zijn, op onze
buitengemeenten, degene welke de nood
wendigheid begrijpen dit slavenjuk einde
lijk af te schudden en misschien zijn er nog
vele onder onze buitenlieden, welke nog
in den waan verkeeren dat de katholieken
waarachtig en rechtzinnig de vrienden
van den landbouwer zijn, ja zelfs veel voor
de boeren en hun welzijn tot stand hebben
gebracht.
Het zal dus niet ongepast zijn eens te
onderzoeken wat er wel van is.
Wel zal iemand betwisten dat de katho
lieken ontzaglijk veel werk gedaan hebben
om de landbouwers in te lijven in alle
slach van bonden, als boerenbonden, gei
tenbonden, Raiffeisenkassen, enz., maar
al deze instellingen zijn derwijze ingericht
dat men, om er te kunnen van genieten
zijne vrijheid moet opofïeren en zich buk
ken onder het katholiek juk. Het zijn enkel
en alleen gepaste middelen om de landelij
ke bevolking onder de hand te hebben en
katholieke kiezers te maken; het zijn oor--
logstoestellen om het katholiek bewind in
stand te houden. De toelagen worden aan
deze werken toegestaan in zulkdanige
voorwaarden dat het beleggen van gelijk
soortige, maar onzijdige of vrijzinnige
bonden in Vlaanderen onmogelijkheid is.
Wint de landbouwer daarbij toch? Neen,
want zonder moeite kan men aantoonen
dat zijn toestand na zoovele jarenkatholiek
bewind geenszins is verbeterd. En inder
daad zijn er nu meer landbouwers dan
vroeger welke eigenaars der landen zijn
welke zij bewerken? Neen, de officieele
statistieken bewijzen het en zij toonen ook
aan dat, daar waar meest kloosters zijn,
daar waar de katholieken het meest baas
spelen, er betrekkelijk nog min zijn.
In 1866 waren er op 744.007 kleine
A
ABONNEMENT
frank per jsisw
op veorhand betaalbaar
f?r
heeft?
Is het den priester aan randen, wanneer
wij schrijven dat zijne plaats in de kerk is
en niet op het stadhuis? dat hij door zijne
roeping zich niet met wereldsehe zaken
moet bemoeien? dat zijne plaats niet is in
vee- en geiten bonden, omdat de boeren
verstandig genoeg zijn zelf hunne zaken
te beredderen?
Is het den priester haten, wanneer wij
zeggen dat hij niet in klerikale lasterblad
jes zou mogen schrijven, dat hij in sermoe
nen en tijdens huisbezoeken zijn even-
mensch, al weze hij liberaal, niet mag be
schimpen, bespotten en lasteren? dat hij
de kiezers niet mag dwingen, dat hij geen
stemmenuitkooper mag wezen, indien hij
wil dat allen hem als priester eerbiedigen!
Is het tegen den godsdienst zijn, wan
neer wij honderden malen herbalen dat de
hedendaagsche priesters politieke priesters
zijn van in hunne prilste jeugd en niet
meer te vergelijken zijn aan die oude,
grijse priesters van vroeger die misdeden
over godsdienst preekten, doopten en
trouwden en verder elkeen zijn eigen gang
lieten gaan?
Is het tegen den godsdienst zijn omdat
wij zeggen en schrijven dat de katholieken
den godsdienst als kieswapen gebruiken
om meester te blijven, om de vette brokjes
aan kozijntjes en vriendjes ten beste te
geven, om de kloosters te verryken, em
de onderwijzers te benadeelen? Neen, niet
waar, duizendmaal neen!
Indien de priesters zich enkel met gods
dienst bezig hielden en niet met politiek,
zou er dan wel iemand aan denken hen te
bastrijden? Neen niet waar?
Maar als zij ons belasteren, ons hatelijk
trachten te maken, over ons preken, onze
gazetten als slechte gazetten afschilderen;
als zij kiezers die voor ons gezind zijn gaan
dwingen of omkoopen; als zij op onze re
kening logen en laster in hunne gazetjes
schrijven, hebben wij dan het lechtniet
hen op onze beurt als politieke tegenstre
vers te bestrijden, niet als priester, maar
als politieke burger? Wie zou ons dat kwa
lijk kunnen nemen? Geen mensch, voor
zeker.
Waarom werpen zij zich dan volop in
den kiesstrijd? Waarom schermen de kle-
rikalen dan altijd met de religie?
Om meesterte zijn en meester te kunnen
blyven, anders niet.
Wat blijft er dan te doen? Hooren, zien
en zwijgen, dat is het beste. Hen laten pra
■■SIJ
De klerikale vlugschriften en strijdblan
jes, de katholieke nieuwsbladjes, onze
dorpspastoors en kapelaans wedijveren
om het meest, ’f. Is alsof er premiën te
winnen waren voor degen o die het meest,
het best en het hardst op de kappo der
liberalen kunnen rijden met schrijven en
preeken. Ge hoort en ga least niets anders
dan van die hatelijke framassons, van die
kerk verbranders, van die priestervervol
gers, van die Combistan, van die wroede
godsdienstvervolgers genoeg om den hee-
len wereldbol te doen beven. En daarmede
denken zij de menschen benauwd te ma
ken, hen schrik aan te jagen, hen van de
volksgezinde liberale party afkeerig te
doen maken.
Maar jammer voor hen, geraakt dat
liedje een afgezaagd deuntje en het stok
paardje der religie vindt min en min steun
bij onze kiezers. De tijden zijn voorbij dat
onze landelijke bevolking heel zelden het
dorp verlieten niet zag hoe het in andere
plaatsen, in onze groote steden, allen door
liberalen bestuurd, aan toe ging. De tijden
zyn voorbij dat de buitenkiezers alle on
gerijmde vertellingen voor klinkende munt
aannamen; dat zij maar eene klok hoor
den. Onze vlaamsche boeren en werklieden
zijn weetgierig geworden; ze willen meer
hooren dan ’t wekelijksch sermoen, waar
pastoor en kapelaan preken over die
slechte liberale gazetten en andere flauwe
prietpraat in plaats van over de religie te
spreken en vrede onder de menschen te
verkondigen.Zij willen meer zien en over
tuigen zich dat in de liberale steden de
godsdienst vrij uitgevoerd en door eenieder
wordt geëerbiedigd. Zij willen meer weten
dan de logens en laster die in de klerikale
gazetten dag in dag uit verschijnen, stil
aan beginnen allen liberale schriften te
lezen; zij vergelijken; zij overwegen en
oordeelen.
Willen wij dat eens te zamen doen, hee-
ren kiezers?
Is het tegen den godsdienst zijsa, wan
neer wy zeggen dat elkeen vrij moet we
zen in handel en wandel? dat niemand
mag gedwongen worden? dat alle denk
wijzen moeten geeerbiedigd worden?
Is bet de religie afbreken wanneer wij
zeggen dat politiek en godsdienst twee
verschillende kwesties zyn die met elkaar
biet mogen gemengd worden, omdat de
religie niets met de politiek te stellen
5
Usatz
DRUKKER
Statiestraat, Oudenaarde
Annoneeanriis 0 15 fr per drukregel. Rechterlijke aankondigingen 0,50 fr. per drukregel. Het recht annoncen te weigeren is voorbehouden. De annoncen artikelen
en mededeelingen moeten vóór den Donderdag middag in het koffiehuis Willems Fonds, Valkestraat Nieuport besteld worden. Alle artikels of mededeelingen, bestemd voor
voor het Wwkblnd van Nieuport en Kanton moeten door den schrijver, onderteekend en onder gesloten omslag ingezonden worden. Het recht van opname is
voorbehouden en de volstrekste geheimhouding gewaarborgd.
‘-\ji
''--I
,S:
li.
*«r
w-g»!
unitfKwCJui^
SI
Ml
:.E.
Vj..
11 I
Nr
JA-
M
i
„NIEUPOR.—-
I
r
KANTO!
w
V
