Manifest Tan het nienw ministerie.
Manifest der linkcrzydc.
De brusselsche bladen deeleu den brief mede qen
de kiezers van de leden der gewezene parlementaire
minderheid.
De aeostaeide kiezing en den landbouw.
yk uittredende lid, den lieer De Breyne-Peellaert.
Zonder verdere beweegredenen na te zoeken moeten
\vy hem waerschuwen dal by eene wreede teleurstel
ling aen zyne verwachting zal ontmoeipn; indien hy
wczentlyk de Kamer der Volksvertegenwoordigers
verlangt binnen te treden.
Wy zullen over deze kandidatuer niet verder uil
weiden, zoolang wy de zekerheid niet hebben, dat hy
dezelve aenveerdt heeft; in het geval nogthans dat het
zoo is, zullen wy ons eerstdaegs aen eene tweede
uitgave der geloofsbelydenis van den heer De Boninge,
te Oostende moeten verwachten. Inlusschentyd zullen
wy van onzen kant, met verdubbelden yver ons tot den
slryd veerdig maken, om hem eene diepe en gevoelige
nederlaeg, en onzen kandidaet.eene schitterende over
winning, te doen bekomen.
Het boveustaende was reeds gezet, toen wy op de
stelligste wyze vernomen hebben dat de heer Desnick
geene kandidatuer aenveerdt heeft. Niet te min moeten
wy op onze hoede zyn. Ilel is van Boer wacht uice
ganzen. De klerikale party doet volgens het oude
spreekwoord, hemel en aerde beven, om eenen kandi-
daet op te visschenmen zal welligt de eene of andere
sukkelaer vinden, die hem de kandidatuer zal laten
opdringen, voor het geloof en het vaderland.
i
Ctrculaire aen MM. de gouverneurs der provinciën.
Brussel, 23 november 1837.
M. de gouverneurf
Gy hebt. met den Moniteurmededeeling ontvangen van het
knninglyk besluit, dat de ontbinding der Kamer der Volksvertegen
woordigers uitspreekt, en de kiezers byeenroepl op 10 december
aenstaende. Ik twyfel niet of gy bebt de noodige maetregelen
genomen opdat al de voorbereidende schikkingen, door de wet
voorgeschreven, eene spoedige en regelmatige uitvoering erlangen.
üe redenen, welke Z. M. hebben bewogen in deze omstandigheid
gebruik Ie maken van zyne grondwettelyke regten, vloeijen uit de
feiten zelve voort. Het kabinet dat wy opvolgen heeftgoed gevonden
af te treden, in weerwil van de cyfermecrderheid, die het in de
Kantei ondersteunde. Des te meer, kon een nieuw ministerie, ge-
sprotun uit de oppositie, geenen onderstand verwachten van die
vergadering om te besturen. Het outslaggevend kabinet had dus
oen zyne opvolgers den eenigen weg, dien ty te volgen hadden,
voorgeschreven. Zyne afireding ware onuitlegbaer, indien zy niet
bcleeknnde dat, voor hen.de parlementaire meerderheid niet meer
in overeenstemming van denkvvyze was met de meerderheid der
kiezers. Dusdanig was ook onze overtuiging. Het beroep op het
kieskorps was dan onontheerlyk om die eensgezindheid te herstel
len, zonder dewelke liet vertegenwoordigend gouvernement alle
klacht en waerlieid zou verliezen.
In dit land waer de duer van het parlementaire mandaet zeer
kort is, zyn er nooit builengi-woone byeenkomsten van het kieskorps
teilrj door dringende noodzakelykheid opgewekt. Üitma -I nog ver
wekt de kracht der zaken renen oproep tot de kiezers. Die daed is
overigens maer de uitvoering van een regt, voorbehouden «en de
kroon en tevens eene hulde, bewezen aen de openbare meening.
Men heeft de bjeenroeping der kiezers iu bet tegenwoordig
saiioeu ongepast gevonden. Het kabinet heeft den toestand maer
kunnen nemen, gelvk zyne voorgangers hem gemaekt en over
geleverd hebben daegs voor de byeenkomst derKameia. Het tydstip
der ontbinding is dus door ons niet gekozen. Hoe hetzy, wy meenen
dat de kiezers hunne zending zullen volbrengen met de beradenheid
en den iever van lieden, die de weerde kennen hunner regten, en
die door eene ondervinding van zeven en twintig jaren aen het
krachtig gebruik van een vertegenwoordigend gouvernement
gewend zyn.
nunnevaderlandsliifdez.il eene nieuwe krachtdadigheid ont-
leencn aen de omstandigheden en hun versland zal gemakkelyk de
belangrykheid van den grooien twist vatten, die aengegaen is.
Deze twist is niet nieuw in de geschiedenis der natiën, noch by-
zonder in Brlgio de voordragt eu de beraedsiaging van het wets
ontwerp op de liefdadigheid hebben er by ons het karakter en de
gewiglijjheiJ in treffender trekken dan ooit van gekenmerkt.
De politiek, welke het kabinet vertegenwoordigd, is het land
bekend, omdat het baer aen liet werk gezien heeft te midden van
teer netelige binnen- en biiiienlandache omstandigheden.
Indien men te onder een algemeen opzicht aenschouwt, is het
eene gansch nationale politiek .eene politiek van bewaring en orde,
die den vooruitgang zonder schokken betracht, maer met gevolg
en bestendigheid, eene politiek die aendaehlig is op de zedclyke en
sloffelyke behoeften der bevolking en aen de byzonderste initiutif
hunnen vryen gang lael, dewyl zy met haer al de bestanddeelen van
den openbaren voorspoed vruchtbacr maekt.
Die politiek, welke thans aen het bewind der zaken leruggebragt
is, beeft tot zending een der grondvesten van de hedendaegsche
gouvernementen en maetschappyen de onschenbaerheid der
regten van den Stael en de onafhankelyklieid van de burgerlyke
magi. Dil is h-den een der eerste pligten van het gouvernement,
die nog dringende is geworden door de laetste beraedslagingen
welke het land zoo levendig hebben ontroerd.
Het stelsel, dat liet kabinet volgt, stelt hem bloot, wy welen het
aen beschuldigingen, die nauwelyks zyne vorming afwachtten, om
zich op te doen. Onze tegenstanders verklaren valschelyk dat de
religie in gevaer is. Het is hunne politic k en niet de onze die de
religie in gevaer brengt. De scheiding van kerk en staet is eene der
grondslagen van onze wyze konstitulie; deze grondslag moot
gehandhaefd worden. De religie il maer al te zeer bloot gesteld
geworden door de driften en de prrsoonlyke heerschzucht. Zy is
niet gemaekt om in de worstelingen der pai tyen te worden gemengd;
het is tyd dat zy aen haer vieedzacm gebied terug worde gegeten,
om er den eerbied van allen (e hervinden.
Het behoort nu aen het kbzerskorps te beslissen, of de gedachte,
waervan liet kabinet de uitdrukking is, aen de wenschen en de
behoeften van het land beantwoordt. Doe meer de steun der kiezers
algemeen en blykbaer is, hor krachtiger het kabinet zyne taek zal
kunnen uitvoeren hoe mier ook het bewind zal bevryd wezen
tegen de krisissen, die zynen gan g belemmeren en zyne werking
verlammen, ten nadcele vunie openbare veiligheid en de algemeer.e
welvaert.
Legt u toe, M.de gouverriur, om in uwe betrekkingen met uwe
bestuerdeis onze inzichten 8'.te leggen en de valsche beoordeelin
gen, waervan zy liet voorweip zouden kunnen wezen, te regt te
wyzen. Versloot vooral de antvgingen dergenen die na den legen-
woordigen toestand te weej gebiagt en de sloomis in het land
geworpen te hebben, door lunne overdrevene eischen en onvoor
zichtige poogingen, onzen qirsprong, ons doelwit en het land zei va
zoeken te lasteren.
Onze oorsprong is volkomen regelmatig en grondwettig. Het
tegenwoordig kabinet vloeit-voort uit het koninglyk voorregt, in
zyne volle vryheid handelenle. Ons doel is de gewetens en de be
langen tegen de onverdraefzame leerstelsels en de eischen van
eenen anderen tyd, welke h;l oppei hoofd zelve nog eet lang op de
tiibiiue acnduidde, gerust te stellen.
Wal het land betreft, dat men snoodelyk voorstelt als aen de
muitery en revolutionnairebuitensporigheden overgeleverd te zyn
en waerop men vreest het mistrouwen en de kwaedwilligheid der
vreemde gouvernementen in te roepen, het land. zeggen wy, zal
door zvae wyze vaderlandslievende houding, door zyne vastheid en
voorzichtigheid, zyne beleedigers beschamen, weerdig den oproep
van zvnen koning beantwoorden en nieuwe titels op de achting van
Europa winnen.
De minister van binnenlandscha taken,
Cu. Rocikr.
Daer dit stuk zeer wydloopig is, zyn wy verpligt zoo
nauwkeurig mogelyk er den bondigen inhoud, hiervan
te laten volgen
De brief begint mei te herinneren, op welke wyze
de ontbinding plaets had van de Kamer, ten gevolge
van den twyfel die er bestond nopens het akkoord der
kiezers en hunne lasthebbers. 'I Zyn de kiezers die op
tO december zullen beslissen wie van beide groote
slaelsparlyen den voorrang verdient. Nooit zullen zy
met meer zakenkennis kunnen oilspraek doen. Sedert
lien jaren hebben de kiezers de twee slaelsparlyen aen
bet werk gezien.
Weinig tyds voorde samenstelling van het ministerie
van 1847, bedreigde men u, even als thans, met de
schrikkelykste plagenzoo gy door uwe stem de
liberale denk wyze begunstigde!. Men vreesde niet in
eene nabyzynde toekomst de godsdienst te toonen als
verdrukt, de orde ip gevaer gebragt, de eigendommen
bedreigd, het koningdom besnoeid, de nationaliteit in
perikel, de kiezers van dien tyd geloofden niet aen
deze voorzeggingen zy gaven hunne stemmen aen de
liberale meerderheid, en een ministerie van deze opinie
kwam aen hel bewind. Wat waren de gevolgen dezer
gebeurtenis? Heeft zich eeue enkele dier rampvolle
voorzeggingen bewaerheid? Werd iemand uwer, op
wat punt des ryks het ook moge wezen, een enkele
uwer, wy vragen liet u, werd hy bedreigd of gehinderd
in de minste daed zyner godsdienst? Wanneer was de
eigendom meer geëerbiedigd,de orde strenger gehand
haefd? Wanneer was het koningdom meer populair en
het vaderlandschegevoel dieper? En nogthans waren
de omliggende landen door revolution beroerd, door
zware stormen geteisterd? Dat men het zegge: wanneer
hebben toen de liberalen de minste vyandelykheid ge
toond legen de politieke of godsdienstige gevoelens
hunner tegenstrevers, tegen de belangen der orde, van
de monarchie, van de nationaliteit? De liberalen hebben
deze gevoelens gerecj en daerdoor een grooten dienst
bewezen aen menigen troon in Europa die bedreigd
was.
Ziedaer, kiezers, wat de liberalen hebben gedaen,
toen zy aen het roer waren. Wal deden de katholieken?
Toen zy de minderheid waren, spraken zy veel van
gemaligheid en verzoening. Twee achtbare mannen,
gekomen uit hunne rangen, geloovende aen de goede
trouw hunner party, poogden van deze gemaligheid
hel programma te maken van een nieuw ministerie.
Hoe bitier is hunne ontgoocheling geweest! Nooit zag
men een ministerie meer vernederd en eindelyk zoo
verlaten worden door zvne party, 't Zy wy. de liberale
minderheid, die het hebben moeien ondersteunen.
Het manifest herinnert daerna de toegevingen van
de liberalen, by de voorstelling der liefdadigheidswet
en de buitensporigheid van de klerikale eischen.
Verders zegl het manifest,dat belachelyk is een land
onteerd onbesluerbaer, regeringloos te verklaren,
omdat in een paer steden wat ruiten gebroken zyn,
onder andere Ip Brussel, waer men al de schade met
minder dan 100 franken heeft betaeld.
Ilelgene in den vreemde eeu vulscli gedacht van
onzen toestand heefl kunnen geven, is de ouderbreking
van de parlementaire debatten. .Maer daervan was de
klerikale party de schuld, die allen goeden raed heeft
versloolen, die geene de minste toegeving wilde doen.
ledereen heeft overigens bemerkt, met wat spoed de
voorname fraktie van het kabinet en eeu groot getal
der meerderheid de gelegenheid hebben waergenouien,
om zich te ontmaken van eene beraedsiaging die op
hun woog. 'l Is niet voor de volksbetoogingen dat het
Parlement gesloten is. Helgene de ministers en het
kabinet ljeeft doen wyken is de verlegenheid hunner
inwendige verdeeling; de moeijelykheid van eene be
raedsiaging waerin de zedelyke invloed der oppositie
dagclyksch verpletterend aengroeide; 't is het alge-
meene misnoegen dat dagelyks en ten allen kanten
aengroeide, builen de volksbetoogingen 't is het
gebrek aen zedelyke kracht.
Overigens heeft de liberale oppositie niets gemeens
met wat er in de stralen is voorgevallen. Was zy het
toch die de noodlottige kloosterwet heeft gevraegd?
Sedert verscheidene jaren dat de wet was opgemaekl,
hebben de liberalen in de seklien hunnen afkeer cr
voor doen kennen, 'l Is de uiterste regter zyde, door
het orgaen van hunnen verslaggever, M.Malou, die de
beraedsiaging der wet heeft gevraegd.
En waren het de liberalen die aen de redenaers der
regter zyde en aen M. den minister van justitie de uit
dagende, de tergende woorden hebben ingegeven welke
zy van den beginne af in de beraedsiaging hebben ge
worpen? Zyn de libeValen een oogenbiik de palen van
een ernstig debat Ie buiten gegaen? Hebben zy, voor
iedere stemming geenen uitstel, geen ondersoek ge-
vraegd?
Waerom heeft men deze raedgeving verstooten?
Hel manifest bewysl dat de liberale party en geens
zins de katholieke, de naem van behoudende gezindheid
verdient. De liberale party wil alles laleu gelyk het is.
De katholieken willen ons terug voeren van naer ver-
ledene tydstippen. De liberale party wil geenszins de
godsdienslvryheid beperkenzy laten aen de kloosters
liet regt zich zoo talryk en waer te vestigen gelyk zy
verkiezen. Een bewind welk het ook zoude zyn, dat
de godsdienslvryheid maer in 't minste palen wilde
stellen zou voor ons een slecht, een schuldig besluer
zyn.
De liberale party wil dat ieder meester zy by, zich;
zy wil dat de gemeente door onafhankelyke burgers
besluerd worde, door onafhankelyke burgers en niyt
door geeslelyken; zy wil dat de burgemeester flifit
afhangt van den pastoor, wanneer hy op hel stadhuis
is, gelyk de pastoor in zyne kerk geene wetten yyordt
gesteld van den burgemeester.
De geest van onverdraegzaemhetd, welkeM. De Decker
zelve in de Kamer zegde, dat zyne party bezielde,
willen wy noch voor, noch tegen ons. De gemaligheid
is de e uwige kenspreuk der billyke gouvernementen.
Ziedaer den beknopten inhoud van het manifest der
linker zyde, dal wy de kiezers ernstig ter overweging
aenbeveïen. Het is onderteekend door de heeren
Allard, Ansiau Anspach Coppieters T'Wallant
d'Aulrebande, David, de Buillet-Latqur, De Breyne,
de Bronkart, H. <te Brouckere, Delexhy, Delfossé, de
Liège.de Moor, de Paul, de Perceval, DeYaux. du Bus,
Goblet, Grosfils, Lange, Lauhry, Lebeau, Lelièvre,
Lesoinue, Loos, Masearl, Moreau, Oris, Pierre, Prévi-
naire, Thiéfry», Trémoiiroux, Vantlenpeerehoom, Van
Iseghem, Verhaeghen, Vervoort, Veydt.
M. Jourel.de eenige liberale volksvertegenwoordiger
der Kamer die het manifest der linker zyde niet onder
teekend had, schryft lieden in de brusselsche bladen
dal zyne afwezigheid hiervqo alleen de oorzaek was,
en hy volkomen liet dokuuient bytreedt.
l)e klerikale dagbladen zyn ten einde gesproken
zy redeneren nu niet meer; zy raeskallen. Verbeeldt u
dal na al de schoone namen waermede de reaktionnaire
pers de nieuwe ministers heeft betiteld, zooals, straet-
nunisterie ruilenbrekersmintsterie kasseiministerie
ministerie der muiters, van het canailie, van het geweld,
enz., enz., er nog een verschen naem uit den klerikalen
ABC is gekomen. De Bien Public, het blad van den
bisschop van Gent, noemt de nieuwe regering een
ministerie van BRIGANDS
Dat heeten wy met kasséijen gooijen! Jammer dat
deze op de werpers zelven terug vallen.
rwwaat .is-"
Wy meenen, zegt het landbouwkundig tydschrift
de Akkerbouwniet te mogen onverschillig blyven aen
den keus der leden van hel nieuw ministerie, \Qpr
zooveel den voorspoed en de maetregelen die ten
voordeele van de laiidnyverlieid kunnen en moeten
genomen worden ongelukkiglyk met de politieke
gezindheid der hoofdmannen der staelkundige partyen,
welke lot lieden liet land verdeelen, verbonden zyn.
De landbouwers kunnen niet vergeten dat al wat hier
in Belgie ten voordeele van den landbouwvooruilgang
is gedaen geweest, door het ministerie van M. Rogier
is ingesteld geworden. Vlaenderen inzonderheid zal
niet vergeten dat liet aen de maetregelen is door dien
minister genomen, dal men hel behoud dezer schoone
provinlieu te danken heeft. Hel is nog buiten hel
geheugen niet aen wat sclirikkelyke folteringen onze
landbevolkingen in 1847 en 1848, ten gevolge van de
uitbreiding der mekanieke vlasspinneryen, ten prooi
waren. Tol het oogenbiik dat M. Rogier het bewind in
de hand nam was hel kwaed aengegroeid, en in plaets
van een behoedmiddel in eene nyverheidsverplaetsing