ZONDAGSBLAD
voor de Stad en het Arrondissement.
Staalkundig Overzicht.
Brief uit Brussel aan den Dixmudenaar
Gij zijt tegen de religie!
Voor de omwenteling van 1789.
m
Zondag 5 November 1882.
10 cent. per nummer.
38e Jaar 45.
DIXMUDE, den 4 NOVEMBER 1882.
Frankrijk. Opzichtens de samen
zweering der anarchisten tegen de wet en
deveihgheidin Frankrijk, zijn geene nieuwe
daden van geweld en schrikaanjaging te
melden. De ontroering der geestèn is nog
niet gestild, maar de dagbladen verzekeren
dat de rechterlijke overheid al de draden
van het komplot in handen heeft en de bij
zonderste leiders in het oog gehouden wor
den. De revolutionnaire woelingen zouden
hunne zetelplaats in Zwitserland hebben en
prins Krapotkine, een russische nihilist,
wordt grootendeels verantwoordelijk ge
maakt over de wanorders die in Frankrijk
hebben plaats gehad.
Verre van eene reaktie in Frankrijk te
weeg te brengen, van welke niemand wil,
zullen de wanorders van Montceau-les-
Mines, waarschijnelijk de eendracht onder
de republikeinen bevordereneendracht
welke zoo vurig gewenscbt wordt door al de
personen die den vooruitgang, den voor
spoed en de rust des lands behartigen.
Het fransch gouvernement lieefr, een de
kreet afgekondigd dat 't fabrikeeren van het
dynamiet regelt, derwijze zooveel mogelijk
de moorddadige pogingen te voorkomen,
welke bij middel van deze ontplofbare stof
kunnen gedaan worden. Dit is eene maat
ree] gelijk deze welke over eenigen tijd in
Belgie is 'genomen geweest.
Te Lyons zijn zeven anarchisten aange
houden, onder beschuldiging van moord,
en drij voor het fabriekeeren van dynamiet.
Het Gambettische blad Paris meldt de
volgende bijzonderheden aangaande de or
ganisatie van het revolutionnaire verbond
De hoofdzetel is te Geneve. Het centraal
comiteit, dat te Parijs de leiding der zaken
voor die stad en de naburige gemeenten in
handen heeft, bestaat uit zestien leden,
wier namen bekend zijn. De bondsmannen
aldaar zijn in 57 groepen verdeeld. De hui
zen, waar de groepen vergadering houden,
worden door Parijs verschaft. Het getal
leden van het verbond alleen te Parijs is
1229. Als Gambetta werkelijk zoo goed is
ingelicht waarom heeft hij dan niet reeds
lang dit alles aan zijnen vriend Fallières,
den minister van binnenlandsche zaken,
medegedeeld
Een duitsch blad meldt dat er onderhan
delingen zijn aangeknoopt tusschen het
fransch en het russisch gouvernement voor
de uitlevering der misdadigers. Dit gerucht
is te Weenen verspreid, en met betrek op
de onlangs gebeurde feiten te Lyons en
Saóne-et-Loire,vindt men het waarschijnlijk.
Duitschland. De uitslag der kiezin
gen voor de pruisische Kamer van afge
vaardigden geeft aan de partijen de volgende
getalsterkte conservateurs, 129 afgevaar
digden; vrije conservateurs, 55; klerikalen,
97; nationale liberalen, 70; secessionnisten,
20 progressisten, 38; Polakken, 18; Guel-
fen, 3; Denen, 2; demokraat, 1. Totaal
433 afgevaardigden.
Italië. Tot zoover de uitslag der ver
kiezingen in Italië gekend is, belooft hij
eene sterke ondersteuning, eene groote
meerderheid voor het progressief liberaal
ministerie. De radikalen hebben duchtige
verliezen geleden.
Tunis.De bey van Tunis, Mohammed-
es-Sadock, isdood hij regeerde sedert 1859.
Zijn broeder, Ali-bey, de wettige opvolger,
heeft uit volle recht bezit genomen van het
gezag. Hij heeft zich ten gunste van de poli
tiek van Frankrijk verklaard.
Mekka. Berichten uit Mekka besta-
tigen dat de gezondheidstoestand daar dit
jaar voortreffelijk is. Er kwamen slechts
22,000 bedevaartgangers in de stad, terwijl
dit getal het vorige jaar opklom tot 110,000.
Het getal bezoekers aan het graf van den
profeet, was te Suez slechts 2,800 tegen
20,000 in 1881.
Refek-pachade nieuwe groot-scherif
(hooge-priester), is gelukkiglijk te Mekka
aangekomenhij heeft eene plechtige in
trede in de heilige stad gedaan, zonder dat
eenige wanorde zich voordeed, waarvoor
eerst vrees werd gekoesterd.
Brusselden 2 november 1882.
Dinsdag, 31 october, hebben in talrijke
gemeenten van het land gedeeltelijke kiezin-
geu plaats gehad tot het vermeerderen van
het getal gemeenteraadsleden, ten gevolge
der aangroeiïng van de bevolking.
De liberale partij heeft schoonezegepralen
aan te teekenen te Schaarbeek, te Molenbeek,
teUccle, te Leuven, teMechelen, te Marche,
te Ledeberg enz., enz.
In vele plaatsen hadden de klerikalen deel
aan den strijd genomen, gemaskerd als con
troleurs. Maar de kiezers hebben zich niet
laten bedriegen. Het liberalismus heeft be
wijzen van levenskracht gegeven.
Deze nieuwe liberale zegepralen zijn van
gewichtige beteekenis, daar zij een wel
sprekend antwoord zijn op de snoeverijen
der klerikale drukpers die eene veroordee
ling van het Staatsbestuur voorspelde door
de gemeenten. Onze tegenstrevers zijn we
derom in hunne verwachting bedrogen hoe
listig zij ook mogen te werk gaan.
Maskers af! gij zijt geene controleurs
uis^w klerikalenGij «ijjrgeene aorgtns voor"
de belangen der gemeenten maar enkel
handlangers der geestelijke partij, die in
troebel water tracht te visschen.
Dat de misnoegden en de woelgeesten de
hand aan de klerikalen geven, zulks heeft
het kieskorps niet kunnen misleiden. Ook
weenen de klerikale gazetten tranen van
spijt over den uitslag der gemeentekiezingen
van 31 october. Zij hebben er reden toe
't is eene nieuwe veroordeeling.
Gij weet dat de heer minister Sainctelette
eene proefneming gedaan heeft, door vrou
wen als bedienden bij den post, de ijzeren
wegen en den telegraaf aan te stellen.
Deze maatregel valt niet in de goesting
der mannelijke ambtenaren, die deze nieuwe
concurrenten naar de bliksems wenschen.
Ook wenden zij alle pogingen aan om den
maatregel te doen herroepen, door te doen
geloven dat do zedelijkheid groote gevaren
loopt.
M. Olin, de nieuwe minister van openbare
werken, heeft geweigerd den maatregel van
zijnen voorganger te herroepen. Hij wil dat
de proefneming nog voortgezet worde.
In eenen omzendbrief zegt de minister dat
men den man moet gewennen de vrouw te
eerbiedigen die werkt en dat het de opvoeding
onzer medeburgers niet maken is door het
bareel tusschen hen gesloten te houden die
het vooroordeel opgericht heeft.
In Amerika en Engeland werken de ver-
schillige geslachten nevens elkander, zonder
dat de vrouw blootgesteld is aan hoon en
smaad. Zou dan in Belgie de vrouw zioh in
het openbaar niet mogen vertoonen zonder
dat zij in gevaar zij van verleiding?...
Met belangstelling wordt de proefneming
van onzen minister van openbare werken
nagegaanhet is te verhopen dat de vrouwe
lijke bedienden met eere uit den strijd zullen
komen. Het ware een goeden stap vooruit
om aan de vrouw eene degelijke en geleerder
opvoeding te verschaffen, die haar maat
schappelijk bestaan kan verbeteren in wel
stand voor de huisgezinnen. Men weet het,
de ellende is de grootste bron van zedeloos
heid.
Met de nakende opening der wetgevende
Kamers spreken de klerikale gazetten veel
over verhoogingvan belastingen. Zij wil
len dat het ministerie een hoop nieuwe
belastingen zal voordragen om het tekort in
de schatkist te dekken.
Ik moet u niet zeggen dat deze nieuws-
maren uit de lucht gegrepen zijn en dat nog
niemand weet welke maatregelen het Staats
bestuur nemen zal om den nnanciëelen toe
stand in orde te brengen.
De klerikale partij die de oorzaak is van
het tekort door de onbedachtzame groote
Y' aiigaveu van het ininisterie-Maloiv, dat al
tijd verkwistte zonder naar de kas om te
zien en middelen te verschaffen, draagt eene
zware verantwoordelijkheid. Het is de dwaze
wijze van besturen van het klerikaal minis
terie en het vriendjes goeje voldoen door het
leggen van niets opbrengende ijzeren wegen,
die het Staatsbestuur thans zal dwingen
nieuwe hulpbronnen te zoeken. Wat deze
zullen zijn dat moet men eerst nog afwach
ten. Men heeft er tot heden nog geene in
lichtingen over.
De klerikale gazetten zijn geestig om
lezen. Van als er iets is dat hun niet aan
staat, dan roepen zij u eeuwig en ervig toe
gij zijt tegen de religie. En dat moet u
toch den mond sluiten.
Maakt ge deel van [de liberale partij, o
spoedig a gij zijt tegen de religie
Verdedigt gij de onderwijzers tegen de
geestelijke vervolgingen gij zijt tegen de
religie!
Vindt gij het slecht dat de familien van
hunne erfgoederen beroofd worden u gij
zijt tegen de religie
Durft gij denken dat de geestelijkheid in
Belgie als in een luilekkerland van melk en
honing leeftgij zijt tegen de religie
Keurt gij goed dat jongelingen en jonge
dochters uit de volksklas met honderden
studeeren om onderwijzers en onderwijze-
Vissen te wordenpij zijt tegen de religie
Kiest gij voor een liberalen kandidaat in
le kiezingen van gemeente, provincie en
wetgeving gij zijt tegen de religie!
Durft gij denkt dat de pastoors in ons
land niet vervolgd worden, al zijt ge er nog
ioo zeker van u ge zijt tegen de religie
Zendt gij uwe kinderen naar eene school
van den Staat of der gemeente gij zijt
tegen de religieNiet alleen dat, maar
men doemt en vervloekt u in levende lijve,
men vervolgt u zedelijk en stoffelijk zonder
genade.
Dat is bespottelijk zult gij wel zeggen.
Wij zijn 't accoord, gebeur, maar 't is toch
zoo. Gij zijt tegen de religie! en binst de
klerikalen dat woord uitbulderen, zijn zij
bezig met u te pluimen, te stroppen, de
vrijheid te ondermijnen u uwe burger
rechten te ontzeggen. Gij zijt tegen de reli
gie als ge vrij man en braaf burger wilt zijn
en gehoorzaam aan de wetten. Gij zijt tegen
de religie als ge lezen en weten durft....
Maar, klerikale gazetten en predikanten,
wie zijn dan de partijgangers van uw
hatelijk en onrechtvaardig gedoen?... Ze
moeten wel dun gezaaid zijn, als men de
onverschilligheid van het publiek ziet bij
uwe woeste en woedende klachten en ver
vloekingen.
De waarheid is dat ge van God en demen-
schen verlaten zijt. Iloe kan het anderszijn,
dewijl de liberalen gestadig en overal zege
praal op zegepraaliji al de kiezingen blijven
behalen?...
«=s^s^e=
Het uitmuntend werkje L'ancien régime
par Th. Justebracht ons op het gedacht
eenige bijzonderheden er uit aan onze lezers
mede te deelen.
Voor die omwenteling Willekeur en on
gelijkheid der rangen, dienstbaarheid of
slavernij, tienden, doode hand, heeren-
dienst, cijns of taille, enz. Boeren waren
slaven; de geestelijken, de adeldom was
alles; aan hen alle voordeelen, overheid,
voorrechten en eer. Zij bezaten ruim de 3/4
der grondeigendommenzij waren overla
den met goud en leenen en waren vrij van
belastingen, terwijl de arme landbouwer er
onder verpletterd werd. De geestelijken
waren eene openbare macht in den Staat;
katholiek zijn was hoofdzaak; de protestan
ten konden tot geene openbare ambten toe
gelaten worden. Het geweten mocht niet
spreken, de gedachten mochten zich niet
uiten; zooals de heer zong, moest de boer
dansen, tot lastdier werd hij verlaagd.
Dan gebood de koning en de onderdaan
gehoorzaamde. De vorst had alle macht, bij
zoover, dat Lodewijk XV, in volle parle-
mentszitting, uitriep Ik ben uw meester,
ik \vil gehoorzaamd wordent> De kroon
beschikte over de personen door de geheim-
brieven, over de eigendommen door de in
palmingen en over de inkomsten door de
belastingen.
Qm aan eene dwaze gril te voldoen, om
den wrok eens ministers, ja dikwijls eener
vrouw te verzadigen, werd men zonder eeni
gen vorm van proces in de Staatsgevangenis
opgesloten. Zoo werden de grootste mannen
nis de Malesherbes, Voltaire en Mirabeau
gevangen gezet. Vleien en kruipen, blind
gehoorzamen en zwijgen, dat was de leus.
De geestelijkheid stond op den eersten rang,
had het hooge toezicht bij geboorten, huwe
lijken en sterfgevallen, haa bijna uitsluitend
het onderwijs in handen, want geheel liet
onderwijzerskorps bestond uit geestelijken
of uit mannen door hen aangesteld. Door
hun toedoen werd op de Hugenoten jacht
gemaakt als op wilde dieren, duizenden
personen werden veroordeeld tot de galg,
den brandstapel, het rad of het schavot,
werden verbannen en hunne goederen ont
nomen. De adeldom was mede een der
bijzonderste kankers, die de maatschappij
ondermijnden. Men telde in Frankryk meer
dan 30,000 familien, die zich voor edel
deden doorgaan en die als dusdanig óp
schreeuwende wijze bevoorrecht waren van
daar dan ook die scheiding, die oneindige
gaping tusschen de hoogere en de lagere
klassen-
De edelen stonden op den tweeden rang
en vervulden al de belangrijkste, winstge-
venste en eervolste plaatsen, in dc kerk, in
Hot. leger, en aan het hof. Voor hen stonden
alle deuren open voor de geringe klas was
zelfs langs de moeilijkste wegen geen toe
gang tot eenig ambt te bekomen, de grens
was voor haar afgeteekend tot daar en
niet verder! Welke talenten ook, welke
diensten bewezen, alles was vruchteloos
't ware schande en oneer geweest met een
onedelen te moeten in betrek komen.
Dikwijls, al te dikwijls maakten de edelen
een schandelijk misbruik van hunne voor
rechten. Zij leefden in luiheid en onwetend
heid en velen hadden liever honger te lijden
en in ellende te leven, zonder liet te schijnen
om alzoo hunnen rang niet af te vallen noch
te onteeren, dan te werken om eerlijk te
leven.
De dienstbaren, het schamele volk, waren
niets in de maatschappij. Maar, al te lang
had die toestand geduurdde kruik was zoo
lang te water gegaan tot zij eigenlijk zou
breken het oogenblik van verlossing en
ontslaving naderde, de klok der vrijheid
begon te luiden het volk wilde iets worden.
Handel en nijverheid sprongen op krukken
men kon van zijne eigene voortbrengselen
niet leven, indien men niet behoorde tot de
gilden, die zich van het monopolium hadden
meester gemaakt. Honderden hinderpalen
stonden den ijverigen werkman in den weg.
Om een meester te vinden, om leerjongen of
knecht te worden, om zich als haas neer te
zetten, overal en immer moest men zekere
ceremonien voorbijdie Yeel geld en tijd
kostten en dikwijls den moedigste ontmoe
digde.
De toestand der landbouwers was alles
behalve benijdenswaardig, hoe meer hij
zwoegde om zijne opbrengst te vergrooten',
hoe meer lasten hij te betalen had, hot deel
des eigenaars, de tienden nog er af, en er
bleef reeds niet veel meer over. Dan was 't
zeker welde boer zal 't al betalen.
Indien alles niet op tijd en zoo stipt en
nauwkeurig mogelijk uitgevoerd en betaald
was, wee dan den ongelukkige! Als bloed
dorstige hyena's viel men op hem aan en
beroofde hem van allestot soms het dak
boven zijn hoofd werd als vergoeding weg
genomen, zijne meubels, zijn bed zelfs,
spaarde men niet. Alle plagerijen, onteeren-
de en vernederende middelen werden uitge
dacht om de onwetende landlieden te tergen
en af te persen. Zij waren uitgeput door
lasten, verpletterd door het werk en slacht
offers van afschuwelijke eischen. Zijleden
allen bittere armoede, hadden sombere wo
ningen, slechte kleederen en grof voedsel,
zij waren ongeleerd, kenden niets dan hunne
gemeente; in een woord, zij hadden te wei
nig om te leven en to veel om te sterven.
Zulks was de toestand vóór de omwenteling,
die paal en perk aan dit alles heeft gesteld
en de verdrukten heeft verheven tot de
plaats die hun toekwam. H.
DIXHDDEIiil
Abonnement ten alien tijde voorop betaalbaar.
Alle de abonnenten genieten het rechi jaar-
Ijks een bericht van 10 drukregels, hunne
neering of beroep betreffendedrij maal koste
loos in ons blad te lijven.
Alle afichen bij den drukker van dit blad
gedruktworden eens onvergeld in hetzelve
geplaatst.
Men wordt aanzocht alle hoegenaamde arti
kels uiterlijk tegen Donderdag-avond vracht
vrij en onderteekend toe te zenden.
De bekendmakingen betalen 20 centimen den
drukregel. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. De
groote letters volgens de plaatsruimte.
Er worden wekelijks exemplaren van dit blad
gratis gezonden in de voornaamste herbergen
onzer omstreken, ten einde aan de annoncen
welke in ons blad gelijfd wordenmeerdere
ruchtbaarheid te geven.
Men schrijft in bij den drukker van dit blad
alsook bij alle post directeurs.
Brieven en geld vracktrij toe te zenden.