ZONDAGSBLAD
Het Volk itl&aï met de Burgerij.
Zondag 25 April 1897. 10 cent. per nummer. 53e jaaf N. 19*
voor de Stad en het Arrondissement.
Politiek Overzicht.
EEN ONKEL YAN AMERIKA.
De toestand
van de liberale partij.
Wat beteekent
Een bijtend Rekwisitorïum
tegen de papen.
Frankrijk. Een bisschop voor den
Staatsraad. De minister van eeredienst
heeft besloten den bisschop van Clermont-
Ferrand voor den Staatsraad te dagen,
wegens een mandement door den prelaat
uitgegeven, waarin hij het vernet goedkeurt
en aanmoedigt tegen de kloosterbelasting
gezegd droit d'accroissemcnt.
Een socialistische burgemeester afgesteld
M. Alibert, socialistische burgemeester van
Albi, is afgesteld wegens vervalsching van
openbhre geschriften.
Afzetting vdii den algemeenen secretaris der
meierij van Roubaix. - Als gift van blijde
intrede van den socialistiscben gemeente
raad van Roübaix, werd zonder eenige
Complimenten (zekerlijk hadden dé socia
listen daar de kaloten van Dixmude afge
keken) M. Gilbert Sayet, algemeen secre
taris, afgezet na vijf jaren onberispelijke
diensten. Deze beslissing werd met alge-
ïneene stemmen genomenpersoonlijk zelf
ging burgemeester Carette den belangheb
bende waarschuwen van de tegen hem ge-
nomene beslissing, zeggende dat hij het
vertrouwen van den gemeenteraad niet meer
bezat. M. Sayet verwachtte er zich aan
den eenen of anderen dag afgezette worden;
hij was een getrouw bediende, doch was
schuldig aan de onvergeeflijke misdaad geen
socialist te zijn.Hij wasinbediéningoüder de
oude republikeinsche gemeenteraad en na
tuurlijk daarom bij de socialistische partij
verdacht, die een vriendje of broertje te
plaatsen heeft. Het nieuws dezer brutale
afzetting heeft te Roubaix den pijnelijksten
indruk gemaakt.
Men verwacht zich aan nog andere afzet
tingen.
DeKongó. Eeneniet verdachtegetui-
genis. Paul Conreur, de goed gekende
socialistische werkman, wiens persoon zoo
berucht werd door het groot complot, heeft j
gelijk men weet, zich in den Kongo neer
gezet, waar zijne kleine nijverheid naar
wensch vooruitgaat.
Conreur heeft aan de Indépendance belgè
reeds een aantal briefwisselingen gestuurd
in welke hij de warmste hulde brengt aan
de moedige pogingen van den Koning.
't Zij gelijk welke denkwijze men moge
hebben, zegt gezel Conreur, men moet lof
zeggen over de wilskracht van Leopold II
en de overschoone uitslagen die hij reeds
verkregen heeft.
Ziedaar eene getuigenis die niet verdacht
kan worden en die volstrekt de verhalen
tegenspreekt van zekere engelsche avontu
riers die er een rooftocht zouden willen
inrichten op zijn Jameson's inden Transvaal.
Oorlog tusschen Griekenland en
Menoelwebk van den Diwmudemar, i
Alhoewel Dieppe, bij den aanvang dezer*
eeuw, reeds veel van zijne belangrijkheid
had verloren, hadden zijne uitrustingen ter
zee nog eene uitgestrektheid welke den be
perkten handel van den dag van heden niet
laat vermoeden. Den tijd der fabelachtige
fortuinen was nog niet zoo verre vervlogen,
dat men niet van tijd tot tijd, uit de veraf-
gelegene landen, eenigen dier onverwachte
miljoennairen zag terugkomen, waarvan er
in den schouwburg misbruik is gemaakt
geweest, en zonder al te veel lichtgeloo-
vigheid mocht men de wezentlijkheid der
oomen van Amerika aannemen. Inderdaad,
destijds toonde men te Dieppe meer dan
eener. koopman wiens schepen de havens
opvulden, en die men zoo wat twintig jaren
vroeger met de matroozenvest zag vertrek
ken. Die voorbeelden strekten tot aanwak
kering voor de kloekmoedigenen boezemden
de arme Normandiers eeuwige hope in. In
hunne oogen wierd het onwaarschijnlijke
mogelijk en het mogelijke waarschijnlijk.
De ongelukkigen vertroostten zich over
de wezenlijkheid door op een mirakel te
hopen.
Dat mirakel stond voor te vallen bij een
arm huisgezin van het kleine dorpvanOmon-
ville, vier uren van Dieppe afgelegen.
De weduwe Mauvaire was zware beproe
vingen doorgekomen. Haar oudste zoon,
de steunstok des liuisgezins, was bij eene
Turkije. Sedert zondag is de oorlog
tusschen Turkije en Griekenland feitelyk
aan den gang.
Eerst eer. woord over het strijdperk.
De grenslijn tusschen Griekenland en
Turkije, waar de eerste gevechten geleverd
werden, ligt over dePindusbergketen, waar
van de hoogste toppen 2500 meters boven
den zeespiegel uitsteken. De paden die over
de bergruggen leiden zijn haast niet bruik
baar. Eene steile weg loopt van Arta naar
Trikala en een andere, die van Larissa naar
Janina leidt door de bres van Mezzovo, is
nauwelijks ruim genoeg om aan krijgstroe
pen een moeilijken overtocnt te verschaffen.
De Grieken en de Turken hebben daar
langs weerkanten op gerekend. Mogelijk
zullen er twee veldtochten volgen. Een in
Epiros en een andere in Thessalië. Aan een
strijd in Epiros wordt echter weinig belang
gehechtdaar is geen plaats om to vechten.
Beide partijen hebben dan ook hun groot
ste legermacht aan de Thessalische grens
samengehoopt. Thessalië is immers een uit
gelezen slagveld. Rondom de stad Larissa
ligt het Grieksche leger geschaard in het
ruime dal van den Salamvryas (oudtijds
Pheneus).
Larissa ligt in eene uitgestrekte vlakte-,
die vroeger allervruchtbaarst was, doch
thans verlaten en onbebouwd is en langs
alle kanten door hooge bergen omgeven
langs de noordwestelijke zijde komt ze door
het enge dal van Tempa in de Golf van Sa-
loniki uit, en langs het zuidwesten in die
van Volo.
Ten westen steektde Pindus optenzuiden
hetOthrysgebergte; ten oosten de beroemde
bergen Pelion en Ossa; ten noorden de nog
De helleensche troepen liggen diep in de
kom, rondom Larissa: De Turken bezetten
de hellingen en de bergpassen van den
Olympos, van Elasson tot Ekoterini, wach
tend op een aanval.
Waarschijnelijk zullen de eerste ernstige
botsingen plaats grijpen in de vlakte, tus
schen Elasson en Domassi. De Turken zullen
zeker wel een aanval wagen langs het berg-
juk van Gnnitza, tusschen het Grieksch
stadjëZarkos en deTurksche plaats G-riziauo
Griekenland zal het gemakkelijkst kun-
neü aanvallen langs de kust, nabij NeZero,
waar de eerste schermutselingen plaats
hadden
Hadden de Turkërt eeiie sterke vloot om
het landleger te ondersteunen dan zouden
ze snel genoeg kunnen voorwaarts trekken.
Maar eene vloot Van beteekenis heeft juist
Griekenland en niet Turkije.
Geen twijfel of de Vloot is hier van groot
fewicht. Reeds zijn de Grieken bezig rriet
reveZe te bombardeerön. Wié weet of dé
beurt niet weldra aah Saloniki komti.. en
aan Konstantinopel 1
Veldslag ie Milouna. De eerste tijdingeü
schipbreuk omgekomen vier kinderen ten
laste der oude vrouw achterlatende. Dat
ongeluk had het huwelijk van hare dochtei1
Clemence tegengehouden, ja misschien voor
goed verbroken, en tevens had het de ont
werpen verijdeld van harén zoon Martin,
die zijne studiën had moeten verlaten, om
te gaan deel nemen aan de werken van de
hoeve.
Maar te midden der neérslachtigheid vdii
het arm huisgezin kwam eensklaps een
straal van hope blinken Een brief uit
Dieppe kondigde den terugkeer aan van
eenen zwager der weduwe die twintig jareii
geleden vertrokken was. Onkel Bruno kwam
terug met eenige zeldzaamheden uit de nieuwe
luereldgelijk hij zelve zeide, en met het
voornemen van zich te Dieppe te vestigen.
Sinds daags te voren was zijn brief het
onderwerp van alle bekommeringen. Of
schoon hij niets juist behelsde erkende den
zoon Martin, die zoo wat bedreven was in
de lezing, in zijn schrijftrant den stempel
van eene al te groote opgeruimdheid, dan
dat de man niet zou verrijkt wezen. Het is
onbetwistelijk dat de zeeman terugkwam
met eenige tonnen goud, waarvan hij niet
zou weigeren aan zijne familie een deel te
geven
Zoodra de verbeelding eens op dien weg
is, gaat zij vlug en verre. Elkeen voegde
zijne veronderstelling bij die van Martin
Julienne zelve, het petekind door de weduwe
ingenomen, en die minder als meid dan als
aangenomen kind de hoeve bewoonde,
Julienne begon in zich zeiven te vragen wat
den onkel van Amerika haar zou medebren
gen.
over den oorlog zijn gunstig voor de Tur-
kou. la den nacht van zondag-maandag werd
in den bergpas van Milouna oen waren veld
slag geleverd waarin 200 Turken én 1000
Grieken zouden gesneuveld zijn ook een
aantal kanonnen zijn in handen der Turken
gevallen.
De Ottomanen zijn meester van al de be
langrijke hoogten. Weldra zullen zij Larissa
bereiken, waar het grieksche leger is ver-
eenigd.
Wat den Turken vooral voordeelig is ge
weest, is de overmeestering der bergengte
van Melouna, alsook dat ze hooge verster-
kingspunten, die de vlakte van Larissa be-
heerschen, innamen:
Hun doel is Tarnavo nog machtig te
worden en dan hebben zij een grooten slag
behaald om eindelijk naar Larissa te kun
nen trekken.
Talrijke telegrams melden dat Ehdem
Pacha, aan het hoofd van 60,000 man, op
rukt naar Larissa en Trikala. Men denkt
dat de beide groote legers zich zullen ont
moeten ten noordwesten van Larissa.
Tevens meldt men dat de TurkenTurnavo
hebben bezet.
Zekerlijk bestaat er te Brussel een waar
onrechtvaardig en willekeu'rig bestuur voor
al wat libefaal heet of is, doch dit is nog
tien maal erger wanneer men tot de dorpen
en de kleine steden afdaalt, daar heerscht
Aan «iBüóirtlijlr klerikaal schrikbewind dat
alle ware vaderlanders met onrust en droef
heid vervult.
De toestand der liberale partij in België
bestaat in geen enkel land met grondwette
lijke vertegenwoordiging. Het gevolg daar
van is een gemis aan staatkundig evenwicht,
waarvan de gevaren aan niemand kunnen
ontsnappen. Het valt niet te betwisten dat
de debatten in de Kamer er veel in verhe
venheid zouden bijwinnen, indien de leiders
van het liberalism, wezenlijke staatsman
nen er konden deel aan nemen. De lotsbe
stemmingen van het vaderland loopen ge
vaar, als bij Uitsluiting der liberale partij,
de staatkunde der Regeering nog enkel be
wogen wordt tusschen klerikalism en socia
lism. 14
Een klerikaal dë heer De Cëulenaer,
leëraar der Hoogeschool te Gent, gemeente
raadslid, deelt ten Volle die zienswijze en
zette zulks üiteen in èeri schrijven aan de
Indépendance. Doch er \Verd naar hem niet
I gëluisterd. De evenredige vertegénwöordi-
I ging werd ons doör de Kaïriër geweigerd.
De klerikale leiders zülleti vroëg of laat;
maar Stellig, boeten roef dè bagaije foüten.
Wat zeggen wij 1 Zij beginnen zuiks reeds
të otidërvinden zij dië zich Vröegër bedieri»
- -"-•"Ti riiiriMl." ï*:jr i
Ik Sal hem ëëri lakert mantel en eed
gouden kruis vragert; zeidé zij, na ëene
nieuwe lezing van den brief Welke Martin
met luider stemme kwam te doen;
Ah zeidë de Weduwe al zuchtende,
bad mijn arnien Didier nog geleëfd, nu zou
hij een beschermer gevonden hebben
We!, meter, zijne kindereii zijn toch
nog in leven, deed het meisje opmerken,
zonder mejuffer Clemence mede te rekcnëOj
die gewis geen bruidschat zou weigeren.
Wat zou ik daarmede doen 1 vroeg
Clemence treuriglijk het hoofd Schuddende.
Wat gij er medé zoudt doen i wel de
ödders van den heer Mare te vreden stellen.
Zij hebben wel hunnen zoon in te schepeii
gehad, ten einde het huwelijk te beletten
indien onkel Bruno het begeert, geloof mij,
de bruidegom zal al spoedig terug zijn;
Het blijft te weten of hij lust heeft om
terug te komen, bracht het meisje met halve
stem in
Welnu, indien hij het niet is, gij zult
welligteCn andere vinden, zeide Martin, die
slecht liet huwelijk zijner zusier in het oog
had, terwijl deze steeds den man indachtig
wasmet eenen oom van Amerika vindt
men altijd gelegenheid om een goed huwe
lijk te sluiten. Wie weet of hij niet vergezeld
is van eene geluksgenoot, eenen miljonnnir
waarvan hij zijnen neef zou willen maken
Oh ik hope wel van neenriep
Clemence verschrikt uit. Er is zooveel haast
niet gelegen in mijn huwelijk
Iets wat haastiger is, dit is eene plaats
te vinden voor uwen broeder, hervatte de
weduwe op droevigen loon.
Mijnheer de graal laat mij nog altijd
den óm de onwetende bevolking op te ruien
tegen de hervormingen "rllë Cte inrnraTe partij
beoogde, ziën vandaag van die priesters die
zij in de politiek gedreven hebben, in strijd
miet hét heilig karakter hünnër zendiög, die
zelfde mannén den rtig toèkeeren. En 't is
waarlijk pleizierig den dag van heden de
klerikale kopstukken, in het nauw gebracht
door dë vijaridige houding van sommige
pastoors, overal te hoorén zeggen: De pries
ters zouden zich niét moeten bemoeien met
de politiek
De liberaler! zullen voorzeker die meënihg
niet tegenspreken.
De klerikalen en de socialisten mogen
hun vereenigde krachten verdubbelen om
het liberalism te verpletteren, zij zullen
daarin nooit gelukken, want de zaak door
onze partij vertegenwoordigd is die der
waarheid, der rechtvaardigheid, der ver
draagzaamheid en die zaak is onver
gankelijk
Men zou waarlijk zeggen, sedert eenige
dagen, dat de klerikale gazetten het orde
woord ontvangen hebben de liberale partij,
alhoewel ze voor dood werd verklaard, op
de heftigste wijze aan te randen.
Staat er misschien iets op 't springen in
't ministerie
Hector Planquaert, de leider der kristene
democraten van Gent en omliggende, maakt
den beschuldigingsakt op der oude papen,
op eene wijze dat wij het niet beter zouden
kunnen.
Reeds menigmaal hebben wij gezien welko
striemende zweepslagen hij toediende aan
de kliek van Woeste en de lage kruipers
van Gent.
Men had aan de demokraten doen begrij
pen dat, in stede van er steeds met vuile
voeten door te gaan, zij zich wat beschaaf
der moesten toonen, pootjes geven aan de
Conservatieven en dat men dan misschien
eens zien kon of er middel was, in familie
een potje te pakken en arm aan arm over de
baan te stappen.
Daarop schiet M. Planquaert uit zijn lood
ön de vlaamsche fierheid ontwaakt in hem.
Hij toch wil niet van vernedering hooren,
hij wil niet onder 't juk gaan staan van hen,
die hem en zijn vrienden voor uitschot der
maatschappij uitgescholden hebben.
En hij roëpt uit
Wij, kristene demokraten, wij zijn zoo
diep niet gevallen en zoo laf niet, dat wij de
voeten zouden likken van hen, die ons op de
lafste, gemeenste en onrechtvaardigste
de ontvangerijzijner hofsteden, zeide Martin.
Math' hij besluit er zich niet toe, her-
jiam de oude vrouw in afwachting ver
loopt de tijd en wordt het brood öpgeëten
De gröoto heeren weten dat niethun
geest is steeds op het vermaak gevestigd,
en als zij dénken aan het stuk bróód dat zij
beloofd hebben, dan is men reeds van hon
ger gestorven.
Wij zullCn dan niets meer te yreezeti
hebben met de vriendschap van onkel Bruno,
zeide Martin. Het kau hier niet 6p eene
dwaling daritobpen zijn brief zegtMor
gen kom ik te Omonville aan, met alles wat
ik bezit. Dit beduidt dat hij ons niet Wil
vergelen,
Hij moet thans op weg zijn, ónderbrak
de weduwe. Hij kan elk oogenblik aan
komen. Hebt gij alles in gereedheid gebracht,
Clemence
Het meisje stond op en toonde de spijzen
die in overvloed gereed waren gemaakt.
Nevens een schapenbout, die men uit den
oven had getrokken, lag een overgroot stuk
gerookt spek, en daarbij twee tellooren met
heetekoeken en eenen pot melk room. Ver
scheidene potten dubbelen cider maakten
(ïen voorraad volledig welken bij de kinde
ren blijdschap en eetlust gaande maakte.
Julienne sprak daarenboven van eene pata1;
tersoep en van nog eenige lekkere spijzen.
De weduwe koos dan in hare lijnwaad kas'
zeker tafelgoed dat geel geworden was van'
ongebruikt te blijven liggen. De meid zette
de minst geschonden tellooren ter tafel en
legde op de eereplaats de aloude zilveren
vork en lepel der familie.
Wordt voortgezet.
DE DIXMÏDEÏAAH
Abonnement ten allen tijde voorop betaalban
Alle de abonnenten genieten het recht jaar
lijks een bericht van 10 drukregels, hunne neering
of beroep betreffende, drij maal kosteloos in ons
blad te lijven.
Alle ajfichen bij den drukker van dit blad ge
drukt, morden eens onvergeld in hetzelve ge
plaatst.
Men mordt aanzocht alle hoegenaamds artikels
uitet lijk legen Vrijdag-avond vrachtvrij en onder
teekend toe te zenden.
•4
cKX>g§OÖP
meer beroemde Oiympos, 200CTEièlëis lïüug.
1 tBM— M
De bekendmakingen betalen centiemen per
drukregel; rechterlijke eerherstellingen 1 frten
nissen 30 c; 6-roote letters volgens plaatsruimte.
Er morden wekelijks exemplaren van dit blad
gratis gezonden in de voornaamste herbet gen onzer
'omstreken, ten einde aan de ahnoncen, welke tn
ons blad geltjfd morden, nieeriere ruchtbaarheid U
geven.
Men schrijft in bij den drukker van dit klad
ttlSóok in de Poiibureelen of bij de facteurs.