ZONDAGSBLAD
Het Yolk J! met de Burgerij
Zondag 20 September 1905
10 cent, per nummer 64'^ jaar Nr 38.
voor de Stad en het Arrondissement.
Treinen van 1 Juli tot i Oct. 1908
't Spookt er iets
GESTRUIKELD
De keus eener school.
Eene nieuwe leening.
Ouderdomspensioenen.
Liberaal en Klerikaal.
Liberale betooging
te Tongeren.
Een en ander
Abonnementen voorop betaalbaar. De
a bonnen te ii genieten het recht van kosteloos
drie annoncen. De affichen worden eens
gratis ingelijfd Annoncen 20 c. per regel
Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. per regel
en vonnissen 30 c. Men schrijft in bij den
drukker-uitgever en in de Posthureelen ofbij
de facteurs. Annoncen en artikels franco
toe te zenden tegen den Vrijdag-mei d ;:i
de Uitgever Eug. VakCuyck, i de.
V} Dixmude naar Genten Brussel
4.59 0.44 (.13 10.17 10.22 12.26 4.21 6.31 8 55
Vertrek uit DixmudenaarVeurne en Duinkerke
7.15 9.21 10.26 2.11 5.39 8.06 7.55 9.43
Vertrek uit Dixmude naarNieuport-baden 7 27 9 49
10.20 11.49 12.27 2.17 5.46 6.34 7.45 8.12 9.50
Werkmanspensioen 1 IPÏ?daags aan 65 jaar.
Een man, ééne stem.
't Spookt iets langs de rechterzijde.
Het is voor iedereen opmerkzaam ge
weest, tijdens de laatste besprekingen, dat
de twee hoofden der klerikale partij, de
heeren staatsministers Woeste en Beer-
naert, op vinnige wijze het ministerie aan
gerand hebben, en dat hunne redevoeringen
beter geleken aan woorden van tegenstre
vers, dan aan woorden van vrienden.
Tijdens de bespreking der buitengewone
begrooting, zijn er bitsige, bijtende woor
den gewisseld geweest minister Delbeke
heeft de heeren Beernaert en Woeste over
den hekel gehaald minister Helleputte
heeft gesproken van een cartel Woeste-
Neven-Oemblon kortom, de vrede is verre
van stichtend te zijn tusschen de klerikale
broeders.
Ziehier hoe men, volgens de Palrie, van
Brugge, de zaak moet uitleggen
M. Beernaort is het ministerie vijandig,
en hij is logiek in zijnne handelwijze
M. Woeste is liet min. Men weet dat hij dik
wijls in zienswijze verschild heeft met
M. Schollaert, en men weet ook dat hot
door zijn toedoen is, dat de heeren Itenkin
en Hellebaut in het ministerie getreden zijn,
ten tijde nog van M. De Trooz.
Sedert M. Schollaert den betreurden
hoofdminister vervangen heeft, heeft men
opgehouden M. Woeste te raadplegen van
daar de woede van dezen laatste, woede die
nog verergerd is, wanneer M. Davignon,
minister van buitenlandsche zaken, nage
laten heeft M. Woeste tot een officieel
banket uit te noodigen. Sedert dien hebben
de heeren Schollaert en Woeste opgehouden
elkander te groeten, en eerstgenoemde zou
ministerie nu een schoonvader en een
schoonmoeder had, in de personen der tweo
achtbare staatsministers.
Wat er ook van zij, zeker is het, dat er
tusschen de kopstukken der klerikale partij
groote oneenigheden bestaan dat die
oneenigheden niet gebeterd zijn, door het
stommen van de overname van den Congo,
en dat zij nog zullen verslechten met het
nederleggeo der aangekondigde nieuwe
niilitiewet.
Wij weten uit goede bron, dat men den
toestand der klerikale partij, in hoogere
sferen, als zeer netelig aanziet, ja zelfs als
volstrekt onhoudelijk. De klerikale kop
stukken zelve verlangen om verandering,
en ware het niet dat de klerikale» er mor
dicus aan houden, van te naasten jare het
vijf-en twintigjarig jufelfeest te vieren van
hun meesterschap, het ministerie zou reeds
lang de Kamers ontbonden en eenen oproep
gedaan hebben aan het land.
Ondertu8schen bestatigen wij, met vreug
de. dat de verstandige klerikalen van langs
om meer genegen zijn, ons het liberaal
programma te ontstelen en zich toe te
eigenen, 't Is waar, zij dui ven nog plataf
hun gedacht niet zeggen, maarzij erkennen
reeds, op onbewimpelde manier, dat drie
belangrijke wetten teenemaal moeten ge
wijzigd worden, namelijk de wetten aan
Mengelwerk van de Dixmudenaar.
looneelspel in 3 bedrijven,
door Alfred Bogaerd.
TOONEEL VIII.
Willem, Deurwaarder, Morgan
Deurwaarder. Klopt aanachtergrond
opent de deur en meldt aan. Hel tochtscherm
belet liem te zien dal de minister niet aanwezig
is) Mijnheer Olivier Morgan
Morgan. (Vooraleer binnen te treden gaf
hij zijnen hoed aan den Deurwaarder).
Deurwaarder. (Af achtergrond; sluit de
deur).
Morgan. (.Vaar vóór tredend) Oh... gij
hier... (Blik naar de sthrijflafel), En alleen...
(Poos) Weet ge soms waarom de minister
me liet ontbieden Om half elf(Bekijkt
zijn uurwerkdaarna het uurwerk op den
schouwmantelSpreek toch..! Ziet gij niet...
Willem. Keert zich naar hem. Schamper)...
dat ge vol angst zijtT Dat ge leeft! Dat
moogt ge wel,'t zijn niet al vreugdedagen
die het leven geeft
Morgan. Wat zijt ge opgewonden En
waar hebt g't weer over? Half spottend).
Over uw geweten StillerIs 't om 't ge
babbel in de Kamerzitting van gisteren?...
Och, later lacht g'er om (Poos). Kom,
Evenredige Vertegenwoordiging in alles «nvco ;lks
gaandedekiezingen.de legerinrichting en
het onderwijs.
Wij, liberalen, wij spreken op duidelijker
wijze nog, en wij kondigen volmondig ons
programma af, dat door het volk bemind en
aanveerd wordt
Algemeen Stemrecht, met Evenredige
Vertegenwoordiging
Persoonlijke Krijgsdienst
Verplicht Onderwijs.
Werkmanspensioen.
De klerikalen kennen de sterkte van dat
onoverwinbaar programma ook zullen zij
wederom vooruitkomen met hunne oude
leugens en lasteringen, en aan ons bedrogen
volk op alle toonen zingen De liberalen
zijn vijanden van den godsdienst, zij willen
de priesters vervolgen, zij willen de kerken
sluiten, enz.
Liberalen, mijne vrienden, aan u van te
werken, opdat die leugen nogmaals niet
gelukke. Het lot begunstigt ons aan ons
van op te letten, dat het zijne gunsten niet
moede worde.
De vacanlie is voorbij. De dagen van
vreugde eri vermaak der kinderen zijn ver
vangen door werk en studie. Immers, dit zijn
toch wel twee hoofdpunten van hel mensche-
lijk leven.
Vele vader», moeders of voogden, die
hunne kindei s voor de eerste maal op school
zenden, aarzelen te veel op de keus dezer
laatste Eene school, hier in Belgie, geeft
aan de ouders, alle waarborg dit is de
leu. Bestuurt door bekwame, gediplomeerde
onderwijzers, stelt zij trouw aan de ouders
op het punt van kermis en geleerdheid.
Onder het toezicht van den Staat, waarborgt
zij de vrijheid. De beste school, die een
familiehoofd kan kiezen, is onbetwistbaar
de offieieele school, omdat zij bewijzen geeft
van hare macht.
Uit Brussel wordt gemeld dat het gouver
nement op het einde van dit jaar een leening
zal,aangaan van 100 miljoen, zoodat het
ministerie trouw de voetstappen volgt van
minister de Smet de Naeyer, wiens geld-
verkwistingen door alle partijen geschand
vlekt werden.
Nu kan t Gazet je opnieuw beweren dat
wij liegen, wanneer wij aanstippen dat
'8 lands schuld, onder het klerikaal beheer,
op ontzaggelijke wijze aangroeit.
Men weet dat de personen geboren in
1843, 1844 en 1845, om het ouderdoms
pensioen te kunnen genieten de som van
18 frank moeten storten in de Lijfrentkas,
wat hebben we te vreezen Nog tien dagen
en de tw.ee nieuwe slagschepen glijden de
de werf af!... (Stiller nog).E11 eens cfe bodem
is te water worden gij en ik met goud over
laden Lach nu eens, schoonpapa Dan
kraait er immers geei: haan meer over
(Zet zichvóór de schrijftafel).
Willem. Wacht nog eenige urei? 1 Dan
zult ge anders spreken
Morgan. Bah Dat zegt go nu al maan
den lang Meent ge nu waarlijk dal men de
beide prachtige schepen zal gaan beschieten
om wat eenige politieke vijanden van den
minister verteld hebben?
Willem. De beide schepen zullen niet te
water gaan
Morgan. (Verrast staal recht). Niet?
Waarom niet
Willem. Omdat alles ontdekt is
Morgan. Niels kan ontdekt zijn I Ner
gens bestaat een bewijs 1... Maar sst
spreken we stil We zijn hier alleen gelalen
dat gebeurt met opzetIk ken die streken.
Wijst zonder den arm uit te strekken, naar
de deuren). Didtr of dSèr beluistert men ons...
Men hoopt dat we beestachtig malka&r gaan
beklappen...
Willem. Waartoe noodig Ik zeg u dat
alles ontdekt is
Morgan. Hoe Door wien
Willem. UitdagendDoor mij Ik heb
alles bekend
Morgan.Wat hebt ge hekend? Aan wien?
m driemaal, overeenkomstig art. 9 der wet.
«p Reu ministerieelen omzendbrief komt
daarin verandering te brengen. De J8 frank
mogen in eens gestort worden en van het
oogenblik dat de aanvrager van het pen-
-siOen in bezit is van een lijfreutboekje waar
op 18 franken is gestort, zal hij voor het
pensioen in aanmerking komen.
t-eugens vluchten, waarheid zoeken,
»-<eder helpen, niemand vloeken
tcraaf in leven, braaf in sterven,
tol keen 't zijne laten erven,
töecht en plicht voor oogen houden,
Mtoos zich van schijn onthouden,
t>rmen helpen zonder praal
t-ieve vriend is LIBERAAL.
konkelfoezen, onrecht plegen,
teiegen, maar niet zijn verlegen
teer en faam van braven rooven,
Söuzie stoken, schijn-geloven,
de leering van de Kerk.
gunnen huichelen, kunnen sluipen
l>rmen helpeD als zij kruipen,
ï>an hen geven met veel praal
t-ieve vriend is KLERIKAAL.
Het is zondag 27 September aanstaande
■£a heeft
M Paul Neven, den nieuwen volksver
tegenwoordiger, te vieren.
Gansch het land heeft, met het grootste
behing,dezen strijd gevolgd,die mot zooveel
drift door onze vrienden uit het arrondisse
ment Tongeren-Mueseyck werd aangevan
gen, en die voor uitslag had de verkiezing,
voor de eerste nviwl sedert 1830, van eenen
liberalen afgevaardigde der Kamer, door
deze landstreek, waar tot nu toe alle poging
ijdel was
Ook zal heel ons land, op zondag 27 Sep
tember, te Tongeren vertegenwoordigd zijn.
om deze overwinning meê te vieren en
tevens aan den dapperen volksvertegen
woordiger M. Paul Neven en zijne vrienden
een blijk van hulde en erkentenis te brengen.
Tot heden too hebben meer dan honderd
maatschappijen, waaronder een vijftiental
muziekkorpsen, zich laten inschrijveu om
aan de betooging deel te nemen eo van alle
gewesten des lands komen nog dagelijks
toetredingen aan. Om slechts een voorbeeld
aan te halen, zeggen wij dat de liberalen
van het arrondisaementThuin.per specialen
trein, met hunneu sympathieken volksver
tegenwoordiger en hoofdman M. Raoul
Warocque zullen aankomen en dat deze
groep de afgevaardigden en vaandels zal
bevatten van al de liberale kringen des
arrondisseinents, en drie harmonies, waar-
Willem. Aan den minister zelf! Hel
vervolg zult ge t'avond vernemen! (Wil weg)
Morgan. (Bevelenden toon). Niet zoo!
Blijf!
Willem. Wie zijt ge om me zoo toe te
spreken
Morgan. (Anstiqer). Wat praal ge voor
dwaasheid De zaak is toch niet verloren
Willem. Streel u niet met die hoop
Van middag wordt het 'n openbaar schan
daal De Kamerleden zullen iets hooren
dat hen verbazen zal
Morgan. Weihoe ge zoudt dan u zelf,
uwe eigene familie in het verderf gestort
hebben
Willem. (Bitter). Mijne dochter wist wat
ze deed toen ze een schurk huwde
Morgan. (Dreigend). Pas op
Willem. Hare moeder wilde een bestaan
vol weelde Gij moest het goud uit het slijk
oprapen en alles zou met mijne eer be
kostigd worden. Zoo was uwe beraming
Morgan. Maar ge hebt tocli toegegeven...
Willem. Zoo laf was ik
Morgan Welaan, ga nu tot het einde
Willem. Ik stikte onder 't verpletterd
gewicht...!
Morgan Bespottelijk! Ge moet, ge zult
die bekentenis intrekken
Willem. Nooit
Morgan. G'hebt ze afgelegd zonder
schrift, zonder getuigen
onder de voortreffelijke maatschappij Ze
Cercle Grétryvan Mariemont.
Om 5 uren namiddag zal het feestmaal
gehouden worden, (inschrijving 5 fr.), deu
heeren senateurs en volksvertegenwoordi
gers aangeboden, die op dezen dag talrijk
te Tongeren zullen aanwezig zijn. Na de
maaltijd zal er eene bijzondere betooging
ter eere van de heeren Prosper Wielemans
den grooten Brusselschen nijveraaren Jules
Arckens, nij veraar te Tongeren plaats
grijpen, die beiden als kandidaten voor den
Senaat optraden en 6000 stemmen boven de
cijfers van de vorige kiezing behaalden.Nog
eene kleine poging en Limburg zal insgelijks
een liberalen senateur bezitten.
De kringen die nog niet toegetreden zijn
en de personen die het Feestmaal verlangen
bu te wonen zijn verzocht, ten spoedigste
hunne inschrijving te zenden aan de sekre-
tanssen MM. Romain Quaedvlieg of Joseph
Vanclee te Tongereu.
Ter gelegenheid der betooging te Tongeren
op 27 September ter eere van M Paul Neven,
zal aan den heer Buyl, Kamerlid voor
Dixmude-Veurne-Oostende zijn borstbeeld,
door beeldhouwer VanHore geboetseerd,
aangeboden wordeD.
De hoogere gezondheidsraad heeft aan
den minister vau Laudbouw een verslag
over de oe9terk westie gestuurd, waarvan de
besluitselen zullen medegedeeld worden aan
de geneesheeren van het rijk.
Het verslag spoort de dokters aan hunne
klakten op hunne h neile te zotten tegen het
oesters Het ziju, inderdaad, ue vreemde
oesters die bijna al de gevallen van typnus-
koorts hebben verwekt, in den loop van
verleden winter vastgesteld.
Waarom is het, ten onzent, dezen zomer
betrekkelijk koel Doodeenvoudig omdat
de golfstroom die ons warmte moet aan
brengen, aan 't verloopen is, namelijk dat
hij zich meer Noordelijk verlegde.
Kapitein L. Lumsdane van het stoomschip
Astoria, die goed bekend is op den Atlanti-
schen Oceaan, heeft daarop in het Nautical
Magazine de aandacht gevestigd, en ook
andere kapiteins berichtten, dat zij groote
hoeveelheden planten, welke de Golfstroom
drijvond medevoert, in den loop van den
zomer 1907 verder noordelijk dan vroeger
hadden gezien, terwijl anderen midden ia
de zee in Februari krachtige N.-O.-stroo
mingen van hooge temperatuur hadden
opgemerkt.
Deze waarnemingen geven aanleiding tot
het besluit, dat de Golfstroom niet meer
denzelfden koers heeft als in vroegere jaren.
Terwijl in 1840 over boord geworpen fles-
schenposten nog aankwamen op de Kusten
der Britsche eilanden, zal dat tegenwoordig
niet meer het geval zijn, doch bewegen zij
zich ten W. daarvan in nooiderlijker rich
ting. Hoewel de grenzen vao den Golf
Willem. Nooit, zeg ik u
Morgan. Ik zal er u toe dwingen
Willem. (Hoonend) gij
Morgan. Ik kan u voor't gerecht doen
verschijnen
Willem. Ik ben uit mijn ambt ontslagen
maar mijn naam zal niet vernoemd wor
den
Morgan. Gij durft zoo spreken, gij de
man met de strenge princiepen van eer en
geweten Bestaat de vlek niet omdat zij
niet onder 't licht zal gebracht worden Op
uwe beurt,streel u niet met die verwachting
Uw naam zal vernoemd en geschandvlekt
worden door het gerecht
Willem. De uwe alleen
Morgan, ik bezit een brief van u dien
brief waarin ge mij meldt dat ge de voor
waarden van Smitworth aanneemt'11 kin
derachtige dwaasheid van u, zoo'n brief te
schrijven
Willem. Met dien brief kunt ge niets
Morgan. Met dien brief zal ik zoo'n
opspraak verwekken dat de minister ge
dwongen zal zijn u aan de Justitie over te
leverenGedwongen door 't geschreeuw
zijner tegenstrevers, door de pers der
oppositie, door de openbare meening 1
(triomfeerend) Ah
Willem. (Poos. Schijnt te aarzelen)v
Morgan Zult ge ontkennen...?
Willem. Korte zelfstrijd. Dan plots, met
afstuwend gebaar der handneen nooit
Wordt voortgezet.
Ke^UeiiderwjjM gez«»g<l hebbón, dut het
ofïioi. lo 00!.o .1. r>~. .j- -
