ZONDAGSBLAD
Het Volk
met de Burgerij
CECIUAFEEST
M. Buyl
in de Kamer.
Zondag 22 November 1908
10 cent, per nummer 64e jaar Nr 47.
voor de Stad en het Arrondissement.
Treinen van 1 Oct. 1908 tot 2 Jan. 1909
JVIuzikale laving
ZATERDAG 21 NOVEMBER 1908
GROOT CONCERT
Progpamma.
e prachtige tooneelvertoonicgea
bij Nu, Morgen niet,
Na 25 jaren
klerikaal bestuur.
v kwnui o
Abonnementen voorop betaalbaar. De
abonnenten genieten het recht van kosteloos
drie annoncen. De afflchen worden eens
gratis ingelijfd I Annoncen 20 c. per regel
Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. per regel
en vonnissen 30 c. J Men schrijft in bij den
drukker-uitgever en in de Postbureelen ofbij
de facteurs. Annoncen en artikels franco
toe te zenden tegen den Vrijdag-avond aan
de Uitgever Eug. VanCuyck, Dixmude.
Vertrek uit Dixmude naarGenten Brussel
4.59 7.18 8 34 10.22 12-26 2.13 4.21 6.31
VertrekuitDixmudenaarVeurne en Duinkerk»
7.15 9.21 11.42 2.11 5.39 8.06V7.55 9.43Ad.
Vertrek uit Dixmude naar Nieuport en baden
7.27 9.29 12.27 2.17 5.46 7.45 8.12
Werkmanspensioen IFIR,. daags aan 65 jaar.
Een man, ééne stem.
Evenredige Vertegenwoordiging in alles en voor alles.
panfafenmaatsehappij
DlXmxJDH.
de Eereleden aangeboden
om 6 t/a ure 's avonds,
in het lokaal der maatschappij
RheloricaGroote Markt.
onder het Bestuur van
|W. E. SOJVIEnS
met de medewerking van
^Vlejüffer jVIathildc Devos
Zangeres,
lst0 prijs met de grootste onderscheiding
van het Conservatorium van Gent.
TVTetjaffen L». Kfnrvierspe<»lster
Jflejuffei* B. pi. Mandoliniste.
piijnheet* H- Violoniste
^ijnheep G. Vanaekef, Bugle,
Muzikant-Gagiste van het 3* Lignie
te Oostende.
Eepste Deel
Fanfaren.
Tuleede Deel.
Onmiddellijk na het Concert
Schoone Prijsbolling voor de Damen.
|jan$fee8t met groot orkest.
Zondag om 2 ure,
Muzikale Wandeling.
Om 7 uren stipt Maaltijd.
op 15 en 16 November 1908.
Het eeuwenoud rhetorica NuMorgen niet
gaf Zondag en Maandag tooneelverloonin-
gen die prachtig gelukt zijn. Telkens was
de ruime zaal proppensvol, nergens nog een
plaatsken open, niettegenstaande de stoelen
der zijbalkons verdubbeld waren.
De puike vertoonir.gen bestonden uit
Moederhart, drama in vier bedrijven door
Nestor de Tière en Tamboer Janssensblij
spel met zang in 2 bedrijven door Van Peene.
Drama en blijspel weiden meesterlijk ver
tolkt.
MOEDERHART is een drama dal
bloedige tranen doet storten en schokt tot
in het diepste der ziel. De rollen waren goed
verdeeld. Al de tooneelspelers verdienen
onzen warmsten dank, zij hebben zichzelven
overtroffen. De eindelooze toejuichingen
waren ruimschoots verdiend.
Dank aan MM. Arthur RabauCyriel
Poublon, Ernest Devrome,\Gustaaf Pol teutier,
Leop. Vansassenbrouck, Marcel Doom. Valère
Geldof, Mevr. Daenens eu Mej. Jeanne
R ér odes.
Een bravo voor de twee kleinen Germ.
Vande Qasteele en Em. Houvenaegheldie
zoo aandoenlijk als natuurlijk huuue rol
vervulden.
Na lijden komt verblijden Om het ge-
traan van Moederhart te doen vergeten,
kon geen beter keus gedaan worden dan
Tamboer Janssens, het is waarlijk een
der vroolijkste blijspelen die te vinden zijn.
Van 't begin lot het einde zijn dertoestnnd«n
zoo vermakelijk, dat de ergste menschen-
hater zelfs ermede zou moeten lachen.
MM. Ernest Devrome, Marcel Doom, Arthur
Rabau, L. VansassenbrouckEmile Vande
Casteele, Gustaaf Pollentier. Valère Geldof
Leon Leenknecht en Hector Van Ackere ver
wierven den besten bijval terwijl Mej. Jeanne
Bérodes als Tamboer Janssensom le stelen
was.
Figuratie schilderachtig en vol geestdrift.
Zang uitmuntend. Goede tooneelschik-
king. Koslumen prachtig en frisch.
Decors lieten niets te weuschen.
't Is ongelooflijk wat de schouwburg met
de nieuwe gasinriclning gewonnen heeft.
De kapping Deraedt haalt eere van goed
verzorgde grirnering.
De solisten van den Muzikalen Kring,
onder het bestuur van M. Pol. VVyllie. heb
ben met smaakvol muziek die feestavonden
aangenaam opgeluisterd.
Na de vertooningen wenschte de Hoofd
man, in welgepaste woorden, Tooneelbe-
stuurder, Orkestmeester en al de vertolkers
van drama en blijspel geluk over de uit
muntende opvoeringen, trouwens allen had
den als dappere soldalen van Nu, Morgen
nietmedegeholpeii tot den goeden uitslag,
en verdienen een deel der toejuichingen en
wederroepingen.
Tot slot Knappe tooneelisten van Nu,
Morgen niet, de eerste vertooningen zijn
buitengewoon wel gelukt, met moed vooruit
voor de tweede.
Eene verrassing. Bij de vertooning
van Zondag, lussehen bet eerste en tweede
bedrijf van Tamboer Janssens, genoot het
p.ubliek eene aangename verrassing. De
Hoofdman en de Tooneelbestuurder, om
ringd van de schaar getrouwe acteurs, bood
M. Leopold Vansassenbrouck een prachligen
bouquet en een kostelijk boekwerk aan, om
dien liefhebber van tooneel de erkentenis
van Nu, Morgen niet te betuigen, hij die
gedurende 25 jaren het Vlaamsch tooneel
zoovele diensten heeft bewezen. De geheele
zaal stond recht om den talentvollen too-
neelist toe te juichen, en hel orkest speelde
het Nationaal lied.
Aanspraak van den heer Hoofdman.
Mevrouwen, Mijnheer en
Geachte Aanschouwers.
Veroorlooft ons een oogenblik de vertoo
ning te onderbreken om hulde te brengen
aan eenen onzer verdienstelijke tooneelisten,
zooniet den verdienstelijksten
Confrater Vansassenbrouck.
Heden is het, 't 25* jaar, dat gij ons uwe
medewerking verleend in onze looneel-
vertooningen. AI de leden van Nu. Morgen
niet, zoo spelende als gewone, hebben er aan
gehouden u ter dezer gelegenheid, eene
openbare hulde le brengen van vriend
schap, van dankbaarheid en ook van be-
^wondering
Van vriendschap, omdat gij altijd een
goede confrater zijt geweest, zoowel in
tooHeelverlooningeu, als in onze vergaar-
dagen.
Van dankbaarheid, voor de talrijke bewe-
zene diensten gedurende een tijdstip van het
vierde eener eeuw.
Van bewondering, voor de uitstekende
vertolking der rollen welke gij hebt vervult,
als tooneelliefhebber, en ook voor uwe
kennis van tooneelschikking.
Laat mij aanstippen, buiten Arie van he
den in Moederharthet wedergeven uwer rol
van Picard in de Twee Weezen den smid in
Roze A'atevan den pompier in Pompier en
Rifleman van den Baljuw in 's Avonds in de
Manemaar bijzonderlijk van den erigel-
schen sir Elie Drack in Martelaresen lest
maar best van Vader Maerten in den
Kruiwagen van Vader Martin. En nochtans,
velen onder ons hadden hier die rol zien
vertolken door den grooten tooneelkunste-
nnar Driessens,en dit niettegenstaande werd
gij algemeen toegejuicht.
Meer zou ik kunnen zeggen, maar ik moet
mij beperken.
De maatschappij heeft beslist u ten
geschenke te geven een boekdeel betreffende
den stiel welken gij uitoefent. Het zal een blijk
zijn onzer genegenheid, veel kostbaarder
dan al wat wij u zouden kunnen aanbieden.
Het zal voor uwe kinderen eene gedenkenis
zijn voor de wel vervulde loopbaan op
tooneelkunst van hunnen vader.
Confrater Vansassenbrouck ik ben over
tuigd dat al uwe medeleden, en ook aide
aanwezigen, die u meerendeels in zooveel
andere rollen hebben gezien, met ons zullen
ztjtt o:n u toe tc juichen ter gelegenheid
van dit huldebetoog.
Hier geeft de Hoofdman lezing, van
een telegram van gelukwenschingen en
vriendschap, van confrater Em. Decuyper,
door afwezigheid belet het feest bij te
wonen.
(Die lezing wordt door hel publiek warm
toegejuicht
Ontvang, Confrater Vansassenbrouck onze
hartelijke gelukwenschen, eu de uitdrukking
onzer hoop, u nog lange jaren aan onze
tooueelverlooningen te zien deelnemen.
Bij het overhandigen van de bloemen
sprak de jonge Emile Houvenaeghel
in naam der tooneelisten
Mijnheer Leopold Vansassenbrouck,
Wij tooneelisten van Nu, Morgen niet, met
u vereenigd in de nauwste vriendschap en
in eene vurige liefde tot de edelste der
kunsten, bieden U deze lauwertak aan om
openbaar en plechtiglijk te erkennen dat gij
altijd, vooreerst een trouw medegezel, een
goede raadgever, en een uitmuntend voor
beeld zijt geweest.
Gelief bidden wij U, deze nederige hulde
welwillend aan te nemen, omdat zij voort
vloeit uil vrije broederharten, vol diepe
vereering voor uw talent eu vol dankbaar
heid over de tallooze diensten welke gij
Nu, Morgen niet gedurende het vierde eener
eeuw hebt bewezen.
Het is ons aller wensch, Mijnheer Van
sassenbrouck, U nog lange jaren en altijd
met denzelfdeu glans in ons midden te zien
optreden.
Dixmude, 15 November 1908.
Arthur Rabau, Gustaaf Pollentier, Cyriel
Poublon. Pol. Wyllie. Marcel Doom, Ernest
Devrome, VV. Geldof, Edw. Boury, Emile
Vandecasteele, H. Vanackere, H. Cools,
L. Leenknecht, Valere Geldof.
Alea jacta est. Het lot is geworpen.
VVa krijgen al de klerikale strijdmachten op
don hals. We kunnen ons maar goed en
sterk houden om 'nen fermen duw te ver
dragen of liever... om 'neu fermen stoot te
kunnen weergeven, 't Zal er spannen om
trent twee jaar lang. 't Schijnt dat het ge
daan is met langdurig en aanhoudend strijd
voeren tegen de nieuwere gedachten, tegen
licht en vooruitgang. Die klerikaleu zien
dat ze er niet mee klaar komen. Die men-
schen denken dat ze zou maar te willen
hebben om het licht der rede te beletten
overal door te dringen, tot zelfs in de on
derste lagen der samenleving Arme inen-
schen, die denken gelijk Don Quichot tegen
windmolens tegaau vechten
Ze hebben nu omtrent vijf en twintig jaren
lang alles beproefd om hunne middeleeuw -
sche gedachten te doen zegepralen. Zij heb
ben de onderwijzers gebroodroofd, overal
bijna de goede scholen gesloten, dompers-
scholen ingericht in de groote steden zoo
wel als in de kleinste dorpen, de goede
onderwijzers vervangen door domkoppen en
dweepers, het geld van 9taat en provinciën
met heele karrevrachten uitgestrooid om de
kloosterscholen te bevoordeeligen, overal
waar zo maar konden de menschen ver
plicht hunne kinderen naar de katholieke
scholen te zenden en alle openbare bestu
ren vol klerikale beschermelingen gesteken.
Niets helpt. Het volk blijft weerspannig en
laat zich door den geest des tijds medeslee-
pen, die volgens hen de booze geest is.
Hunne duizenden scholen met de duizenden
onderwijzers hebben er niet kunnen toe ko
men een geslacht te vormen dat werkt en
denkt volgens hunne verouderde begrippen.
Zij moeten bekennen dat hun onderwijs
slecht is, daar het, verre van betere, slech
ter kristenen heeft gekweekt. Daar zijn ze
wanhopig over en ze krijgen dan ook wan
hopige gedachten. Ze gaan den mantel of
de male spelen. Over vijf en twintig jaar
zongen zeZe zullen haar niet hebben,
de schoone ziel van 't kind, maar dat
liedje is uitgezongen. Van de duizenden
kinderzielen, die zij wilden in bedwang
houden, zijn duizenden mannenzielen ge
groeid, waarvan de meesten door den drang
der omstandigheden aan hunDen dwang
ontsnappen en den dwang van vroeger o
zoozeer! betreuren. Ze weigeren ons het
verplicht onderwijs en zingen op alle too-
nen De vrijheid van den huisvader is
ons heilig, maar ook dat liedje is versle
ten. Zij weten te goed dat die vrijheid van
den huisvader voor hen niet bestaat en
nooit bestaan heeft. Wij hebben het hun
honderdmaal gezegd en ze geiooraen.
Nu moeten ze zelf bekennen dat ze altyd
gelogen hebben en dat ze zoodoende het
volk bedrogen hebben. Het volk zelf vraagt
het verplicht onderwijs. Dat hebben wij in
Antwerpen gezien, waar een eindelooze
stoet van meer dan honderd maatschappijen
het officieel openbaar onderwijs verheerlijkt
heeft. Ze konden dat niet verkroppen en
zouden in de Scheldestad ook oenen stoet
inrichten om de vrijheid van den huisvader,
het vrije onderwijs te verheerlijken. Blaas
uit! Ze kregen op en al 16 maatschap
pijtjes, meestal kongregaties, bijeen De
kopstukken hunner eigene partij deden niet
mede en de buitenmaatschappijen, die ze
hadden willen optrommelen, durfden niet
komen Waarom? Antwerpen is toch geen
stad van woelmakers. Moesten in alle cen
trums de antiklerikalen het openbaar na
tionaal onderwijs willen huldigen, ze zou
den misschien wel denzelfden bijval hebben
en de klerikaleu zouden er op dezelfde wijze
als te Antwerpen uitbranden. De vrijheid
des huisvaders Dat pakt dus niet meer.
Wordt voortgezet.
i~a mnoro»<B er ui
M. Buyl. Ik verneem dat 't ver»' vaa
do commissie, belast met het bestudeeren
van het inrichten eener visschershaven te
De Panne, is ingediend, gedrukt rondge
deeld aan de leden der commissie. Het
schijnt dat dezen zich hebben verbonden dit
stuk geheim te houden het is voor allen
belangrijk en dergelijke geheimhouding is
zoo onuitlegbaar als ondoordringbaar.
Ik vraag den heer minister of hij het noo-
dig acht dit verslag voor onbepaalden tijd
weggesloten te houden zoo ja, dan verzoek
ik hem mij de redenen tot geheimhouding
van bedoeld verslag bekend te maken
zooniet, het stuk onverwijld te doen rond-
deeleu aan de leden der Kamer.
M. Lampens. Zie wat er in Engeland
en Frankrijk voor het werkmanspensioen
wordt gedaan
Daar gaat ia^n naar het stelsel van 1 fr.
per dag.
En dan nog wordt bij ons dat pensioentje
van 9 cent per dag enkel gegeven aan
pastoorsvrieoden soms wordt het pensioen
aan werklieden onttrokken zonder dat zij
weten waarom.
M. Buyl. De burgemeester van Wette-
ren heeft vóór enkele wekeu doen aanplak
ken dat de menschen die een pensioen willen
bekomen, zich moeten wenden tot den
pastoor.
1. Ah! Si vous voulez...
Mare,he
2. Veronique
Fantaieie
G. A liter
A. Messager
3 Hylda. Polka voor piston
soliste M. Th. SymobnS. J. Re.ynaud
4. Ninon
Gavotte
1. a) Le Rêve d'un Ange
voor Mandoline en Klavier
B. M. ca R. L
Ivon Jadot
A. Lagye
b) Profumi Oriëntale G. Rellevghi
voor Viool, Mandoline en Klavier
B. M., R. L. en Mijuhcer II. M.
Singelêe
2. Air de Micaëla de Carmen
gezongen door Mcjuffer Matiiilde Dcros.
3. Air Varié voor Bugle,
M. fl. Vanacker
4. a) Rigoletto
voor Viool en Klavier
M. B. M. en Mcjuffer R. L.
b) Sofia, G. Bellenghi
voor Viool. Mandoline en Klavier
Mejuffers. B. M. R. L. en Mr H. M.
5. Moederken alleen Fr. üyltenhove
b) De Zeeldraaier J. Opsomer
gezongen door Mcjuffer Matiiilde Dews.
f
