DIXMUDE.
flöRGEN MET
riet VolKc. met de Burgery,. t.»t.«
Zoi 2ag 1 Januari 1911
N-
voor de Stad en het Arrondissement.
Burgondische Schild Wonmenstraat,
t
jaar
met de medewerking van acht beroemde tooneelspeelsters en
Mevrouw MALVINA DAENENS in de rol van
'ZONDAG 1 F
opvoeringen
Onze Meesters.
Wat ze beslist hebben
Frochard.
Het Nonneke van Muysen.
Nieiiwjaarswepsch van den
DIXIUDEIMR
aan zijne trouwe Lezers.
Treinen van 1 October 1910 tot I Mei 1911
BAANDAG 16 JANUARI 1911
L
1
r—--- -
alles en voor alles
op
n,
e
o
1
i
'i
z
-
van het wereldbekende drama
Daarover heeft de klerikale pers niets
geschreven. Zwijgen is goud waard, denkt
zij.
Zoo alle belasterde onderwijzers en onder
wijzeressen zoo kranig dierven en konden
optreden als Juffrouw Van den Broeck, dan
zouden we wel menige klerikale verdrukkers
zien kortvleugelen. Ze zouden maar hebben
wat ze verdienen. X.
Werkmanspensioen 1 ZR1 ZRdaags aan 65 jaar.
Hoe de Geestelijken
aan de Kas zitten
Onze meesters trekken ruim liet hunne
op al de begroetingen. Dat is maar eene
manier van de hen te pluimen zonder haar
hard te doen schreeuwen. Zij houden veel
van de hen... met gouden eieren.
Op de begroeting van Rechtswezen staan
Aangroei der Openbare Schuld.
Sedert 1884 is de openbare schuld met bij
ce acte milliarden frvergroot, In 1880 be
liepen de recbtstreeksche belastingen tot
2S/?. per hoofd; nu zijn ze gestegen tot
38 fr. zonder rekening te houden van de
onrechtstreeksche belastingen of de belastin
gen op het verbruik, die bij uitnemendheid
het volk benadeelen en door daarom het
meest gevreesd en verfoeid worden. Deze
bereiken nu 48 per honderd van al de belas
tingen. (Dat wil zeggen dat de inkomende
rechten op de levensmiddelen en andere
waren, 48 per honderd bedragen van alle
belastingen. En die moet het volk betalen
niet aan den staal rechtstreeks, maar aan
de verkoopers, die hunne waren opslaan,
naarmate zij meer inkomende rechten moe
ten betalen). Dat is dus bijna de helft. Toen
de klerikalen aan ’t bewind kwamen,
maakten die rechten maar het derde daarvan
uit.
r
onder haren wereldlijken naarn haar bestuur
en hare lessen wilde hernemen, werd zij niet
binnen gelaten.
Daarover hadden ouders en schoolkin
deren zeer veel spijt omdat zij de goede
bestuurster innig beminden, en hel werd
zonderling bevonden dat M Pastoor en de
overste van T klooster die brave vrouw zoo
maar kort en goed hare bediening konden
ontnemen.
Juffrouw Van den Broeck vond ook dat die
willekeur ongerijmd was en deed haar
beklag aan hooger hand Zij had toch een
wettelijk diploma van onderwijzeres en eene
wettelijke benoeming van bestuurster der
gemeenteschool.
De hoogere overheid kwam ertusschen en
de schooldeuren werden voor Juffrouw
Van den Broeck in haar burgerkleedij, offi
cieel wagenwijd opengezet.
Ge kunt wel denken hoezeer de geeste
lijkheid der parochie daarover gekrenkt was.
Machteloos zijn tegenover eene vrouw, die
daarbij nog de kap over de haag gegooid had
en daarom in den geestelijken haat stond,
dal kon er niet door. Ook werden alle mid
delen aangewend om de gemeenteschool te
ontvolken en de burgerij tegen de bestuurster
afkeerig te maken.
Het moet zijn dal die geestelijkheid in die
vervolging wat Ie verre over de schrsef
geloopen was, want Juffrouw Van den Broeck
gevoelde zich in hare eer zoodanig gekwetst
dat zij zich bij het gerecht ging beklagen en
zich ook richtte tol hel verdedigingskomiteit
van den Algeraeenen Belgischen Onder
wijzersbond, dat hare zaak ter harte nam.
De heer Tielemans, gewezen pastoor te
Muysen, de heeren Van Doorslaer, pastoor
en Spruyt onderpastoor aldaar en Zuster
Félicité, hulponderwijzeres, werden voor
hel vredegerecht van Vilvoorde gedaagd en
verschenen er den 11 November 1910 om
te verantwoorden voor eerroovende aan
tijgingen tegenover de nu wereldlijke
bestuurster der gemeenteschool van Muysen.
Zij hadden tot verdediger Advokaat en
Volksvertegenwoordiger Wauwermans ge
kozen. Juffrouw Van don Broeck werd ver
dedigd door Advokaat Flagey.
Talrijke getuigen werden gehoord, tot
zelfs schoolkinderen toe, en allen brachten
getuigenissen voor, die de rechters over
tuigden dat de betichten waarlijk schuldig
waren, ofschoon Meester Wauwermans
poogde te bewijzen dat zij in hun volle recht
gehandeld hadden en zoo schuldeloos waren
als lammekens.
Dientengevolge sprak het gerecht
18 November hel volgende vonnis uit
ztjTielemans,gewezen pastoor teMuysen:
1 fr. boet en 1 fr. schadeloosstelling aan
Juffrouw Van den Broeck.
B) Zuster Félicité, hulponderwijzeres in
de gemeenteschool 1 fr. boet en 1 fr.
schadeloosstelling aan Juf. Van den Broeck.
C) Van Doorslaer, pastoor te Muyssen
2 fr. boet en 1 fr. schadeloosteliiug aan
Juffrouw Van den Broeck.
D) Spruyt, onderpastoor te Muysen
2 fr. boet en 1 fr. schadeloosstelling aan
Juffrouw Van den Broeck.
Allen werden daarbij nog veroordeeld lot
bet betalen van al de gedingskosten. En zoo
werd de gewezen kloosterzuster gewroken
voor het kwaad.dat zij van hare belagers
moest verduren.
Ziedaar de geschiedenis in al haren
eenvoud. Zij bewijst dal er nog rechters zijn
in België en dal de geestelijkheid, al duift
zij schaamteloos iedereen belasteren, die
niet gewillig voor haar in ’t garreel loopt,
toch wel kan op de kneukels krijgen.’t Is
wel besteed
Wij hebben nauwkeurig vele klerikale
gazetten gelezen, maar geen spoor gevonden
van de volgende geschiedenis, die in de
onderwijzerswereld veel ophef heeft ge
maakt en binnen kort in de Kamer van
volksvertegenwoordigers hel onderwerp zal
zijn van eene ondervraging door den heer
Van der Velde aan den heer minister van
Wetenschappen en Kunsten.
In het dorp Muysen bij Mechelen was er
een nonneke hoofdonderwijzeres in de
gemeenteschool. Die hoofdonderwijzeres
heete Juffrouw Josina Van den Broeck voor
de wereld en Zuster Angèle in het klooster,
waartoe zij behoorde.
Maar dat nonneke bezat eene buiten
gewone begaafdheid en toonde veel liefde
en genegenheid voor de kinderen, aan hare
zorgen toevertrouwd in zooverre dat zij
gedurende meer dan twintig jaren, dat ze
haar ambt reeds had waargenomen niets
dan vrienden telde in de gemeente en door
ouders en kinderen geacht werd. Alle inge
zetenen, gelijk van welke gezindheid, hadden
eerbied voor haar, want zij stelde hare
zending van onderwijzeres op hooge waarde
en was minzaam in haren omgang met de
dorpelingen.
Maar al die vriendschap en genegenheid
stonden de overste van haar klooster, hare
kloosterzusters en de geestelijkheid der
gemeente niet goed aan Zuster Angèle was
te rondborstig en te vredelievend met
iedereen.
Op zekeren dag bracht de schepen van
Muysen, die voor socialist bekend stond, een
officiéél bezoek in hare school en Zuster
Angèle ontving hem metal de hoffelijkheid,
waarop hij als gemeenteoverheid recht had.
Dat was nu glad verkeerd in de oogen
barer geestelijke overheid. De oud-pastoor,
de pastoor, de onderpastoor en heel het
personeel van haar klooster zochten haar,
zooals men zegt, deden haar allerlei onaan
genaamheden aan en maakten haar het
kloosterleven ondragelijk
Zuster Angèle, zooals men wel denken
kan, werd dat leven moede en verliet haar
klooster om eenvoudig Juffrouw Josine
Van den Broeck voor de wereld terug te
worden.
Hare school wilde zij evenwel voort
besturen maar de eerste dagen, dat zij
Nieuwe jaarNieuwe vreugd
En geluk in eer en deugd
Geene rampen Geene plagen
Een bestendig welbehagen 1
Nauwe vriendschap in T gezin
Trouwe liefde 1 Geldgewin!
In den arbeid, in de nering
Eerlijkheid, de schoonste leering 1
Nieuwe jaar Nieuwen moed
Hoog de harten Rein 't gemoed
Om gedurig maar in T leven
Naar een beter doel te streven
Dat elkeen, steeds blijgezind,
Eer, genot en voorspoed vind’
Eijke liën en burgersmenschen,
Dat komt zoo hartlijk wenschen
En voor nog zoo menig jaar,
Lieve Lezers al te gaar,
Feestlijk uw Dixmudenaar.
Abonnementen voorop betaalbaar. De ■v -v a T a
abonnenten genieten het recht van kosteloos g B L 1 g I
drie annoncen. 1 De affichen worden eens J 1 J 1 w 9 lik H “IS" k J Za J 1 B
gratis ingelijfd I Annoncen 20 c. per regel «3
Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. per regel
en vonnissen 30 c. Men schrijft in bij den
drukker-uitgever en in dePostbureelen of bij
de facteurs. Annoncen en artikels franco
toe te zenden tegen den Vrijdag-avond aan
den Uitgever Arthur Boüry, Dixmude.
Vertrek uil Dixmude naar Gent en Brussel
4.59 7.18 8.33 10.21 12.36 2.13 4.21 6.31
Vertrek uit Dixmude naar Veurne en Duinkerkü
7.15 9.21 11.42A 2.11 5.39 8.07V 7.55Ad. 9.39
TT_X TT-JU»*SW Wk/vl /Ia mXXvliï Vertrek uit Dixmudenaar Nicuport en baden
Een man, ééne steiEvenredige Vertegenwoordiging in
Het is wel goed van tijd tot tijd eens de
rekeningen te maken van de gelden, die
onze geestelijkheid uit de staatskas trekt
voor niets anders te doen dan klerikale
kiespropaganda te maken. Het volk vergeet
te gauw dat geheel de klerikale politiek
maar ^rQjjnze open ba i e sgba> kj4.,.
melkkceHe doen dienen voor de geestelijk
heid van allen aard, die haar jaar uit, jaar in
droog trekt, zoodat er steeds naar nieuwe
inkomsten moet gezocht worden om haar
altijd meeren meer te doen geven. Het volk,
zeggen wij, vergeet dat veel te gauw en laat
zich door de vijanden van ’s lands waren
voorspoed veel te gemakkelijk bij den neus
leiden. Daarom nemen wij gaarne het vol
gende over dat we op bladz. 6)3 en 614
lezen in La Documentation Anticléricale
(Decembernummer 1910).
Wij mogen het dus gelooven. Onze
heeren bisschoppen en hunne medehelpers
hebben bij monde van M. Woeste besloten
1° Dat de kieswetten, die hen al zes en
twintig jaar aan ’t bewind houden, niet
mogen gewijzigd worden
2° Dat het volk, dat hard moet werken om
te leven en zijne middelen van voortbren
ging door het lager onderwijs en het vak-
onderricht zoekt uil te breiden, maar moet
voorlsukkelen in onwetendheid en ellende
3“ Dat ons land, in Europa het meest aan
invallen blootgesteld, tot zijne verdediging
niet moet rekenen op paters en andere
geestelijken, die in de wereld omgaan dus
niet op priesters, noch kloosterlingen van
alle slag. De staat heeft tot plicht, gedurig
hunne jaarwedden en toelagen te vergrooten,
hunne paleizen en tempels prachtig te
onderhouden.
de bisschoppen en de lagere geestelijkheid
ingeschreven voor 6,363,600 frs terwijl
het personeel der hervormde en Israëlitsche
kerken maar 120,700 frs trekt.
De aalmoezeniersdienst in ’t leger, die
wel kosteloos zou kunnen gedaan worden,
is toevertrouwd aan 22 aalmoezeniers met
jaarwedden van den Staat, zonder te spre
ken van 87 priesters, die ook een postje
van den staat in dien aard hebben.
Voor het jaar 1908 (laatste, waarvan de
rekeningen in het Annuaire stalistique be
kend gemaakt zijn), vinden wij dat, de
bisschoppen niet in begrepen, die de groote
som van 318,600 frs trekken, de staat aan
5711 priesters, verdeeld in de 2629 gemeen
ten des lands, een jaargeld toekent, gewis
voor niets anders te doen dan te werken
voor de kiezingen.
Ook de kloostergemeenschappen ontvan
gen toelagen van den staat, rechtstreeks
Het kloostervolk is tamelijk talrijk, zooals
men ziet, en het is te hopen dat de volks
telling met de meeste zorg gedaan worde
en door onze vrienden nagezien.
Om de klerikalen te overwinnen moet
men de hoofden der machtige klerikale
inrichting bekampen, die al onze vrijheden
ondermijnt, tot de grondwet toe, die hen
zoo machtig en zoo rijk liet worden zonder
te werken, daar zij alleen van het werk van
anderen, van toelagen van den staat, van
aalmoesen en erfdeelrool leven.
In 1908 beliepen de milde giften van den
staat tot de som van 1.524,215frs voor de
kerkfabrieken en 30,000 frs voor de semi-
nariën, die nochtans andere toelagen en
inkomsten hebben. De bisschoppelijke kas
sen, zoo machtig rijk, worden maar geopend
in kiezingstijd om propaganda te maken en
stemmen te koopen.
Onze bewonderenswaardige geestelijk
heid houdt zich alleen met maatschappelijke
werken bezig- om politieke middenpunten
te vormen, die toelagen van den staat be
komen. Zij beschermt al de kandidaten voor
de openbare ambten als zij de noodige
waarborgen leveren van onderdanigheid
aan hare bevelen. Zoo komt het dat het
gerecht, het leger en alle openbare bestu
ren door hare beschermelingen haast over
bevolkt zijn
Van de toelage van één millioen voor het
vrije lager onderwijs bestemd, gaat er maar
één vijfde naar de wereldlijke katholieke
onderwijzers al de rest wordt aan de
kloosters gegeven.
En wat al toelagen worden er niet ge
schonken aan huishoudscholen en vakscho
len, die niets dan broeinesten zijn voor de
klerikale uitbuiting 1
Tegenstelling.
Het is een kenschetsend feit dat daar
waar de kloosters de grootste rijkdommen
bezitten, de ellende van het volk het grootst
is. De tentoonstelling van den huisarbeid
geeft ons een kijkje in den droevigen toe
stand, waarin de werklieden en de werksters
van de beide Vlaanderen zich bevinden. Zal
de bisschop van Gent, Pater Ratten in den
ban slaan, die den moed had de on waardige
uitbuiterij te doen kennen, waarvan de
werkman het slachtoffer is Zal hij hem
vervolgen zooals hij pastoor Daens vervolgd
heeft,1 die zich tot apostel der nederigen
aanstelde Zal de bisschop van Brugge de
onderrichtingen volgen van kardinaal
Mercier, die aan de geestelijkheid de matig
heid aanraadt Zal hij de dronkenschap
en de ongebondenheid te keer gaan, die
BE DI
8
4>l
i
1
WEEZEN
iitr^ asMgaoiiaiiiciHT-mi.il -
W—W—I—I I HIHIIHl?l
MUDENAAR
hoone
WR
Hl iei
2474 met 6237 mannelijke-, waarvan 1690
in den vreemde geboren zijn en 31668
vrouwelijke ikloosterlingen, waarvan 5300
in den vreemde geboren.
