HM
I
BRUSSEL BRABANT,
DE SPIL VAN HET LAND
g I J
WEEKBLAD
Voor Stad Arrondissement
Een gewezen
verrader door een
vreemden Diplomaat
geoordeeld.
S
Van Alles Wat.
X
1
125e JAAR. Nr 18.
mMWfiMiiwiiiiy 'w iiraiii7iMirh'iiimpriFTiiiiiih Diniwiinim
MXXXXXXXXXXXM XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
X
MXXXMXXMXMXMMXXXXMXXXXMXXMMMXMXMMXMMMMMMW
a'ctivistenwerk,
In den nacht van. Zaterdag. 2E-' April
wérd te Moere (bij Ghistel) het Vrijheids-
boompje afgezaagd. De Vlaamsch-katho-
lieke Nationalisten mogen fier zijn oj
htinne lafaards, nachtelijke straatschen
ders en andere voyous 1 Maar deftige men-
s.*%n walgen ervan.
XXMMXXXXXXXXX XXXMMXXXXXXXXXMMXXXXXXXXXXXX
I;
ZONDAG 3 MEI 1931
Uitgever R. DAHNEN 3, Dixmude.
5
MAUR1TS SABBE BEKROOND
“irstuk ge
kende
maar
De verplichtende
lokaal
La
”Wit-
- V
I
Nationale Maatschappij van Belgische
Spoorwegen.
hunne
Mevr.
De Koninklijke Academie van België
heeft den prijs Baron de-St-Genois toege
kend aan den heer Maurits Sabbe, voor zijn
uitstekend werk, dat verleden jaar ver
scheen.
Onze hartelijke gelukwenschen
EEN MONUMENT LEOPOLD II.
We hebben reeds medegedeeld, dat te
Oostende een standbeeld zal opgericht wor
den aan Koning Leopold II.
Naar we vernemen zal de plechtige in
huldiging plaats hebben den 10 Juli as, en
zal onze Koninklijke Familie te dier gele
genheid naar Oostende reizen, waar zij de
de Verschillende ceremoniën zal bij won en.
waren om warme hulde en. dank te bieden
aan hunne weldoeners en aan
gansch bijzondere beschermster,
Demoulière.
Aan allen roepen wij hartelijk toe: Goed
Heil!
DIENST DER KLEINE PAKKEN VAN
5 KILO ÈN MIN.
Vanaf 1 Mei zal een nieuwe dienst voor
kleine pakken worden ingericht aan de hier-
navermelde uiterst vooMeelige voorwaar
den
Zeer geringe vervoerprijs Tot 3 kilo 4 fr.
Boven qe 3 en tot 5 kilo 5 fr.
Zelfde eenvormige prijs voor gelijk wel
ke«bestemming binnen België.
Versnelde bevordering De zendingen
worden afgeleverd daags na hun aanvaar
ding vóór 13 uur.
Geenc formaliteiten Het volstaat den
naam van den verzender en die van den be
stemmeling op pak en verzendingsbullc-
tijn te zetten.
Aanvaarding ten vervoer De kleine pak
ken wórden aanvaard In alle statiën,
halten en binnensteedsche kantoren van
den spoorweg, bij alle stopplaatsen van de
buurtspoorwegen, in de postkantoren der
lokaliteit van den spoorweg afgelegen.
Afneming ten huize De kleine pakken
worden ten huize afgenomen in alle plaat
sen waar de spoorweg den besteldienst
heeft ingericht: Prijs 1 fr. per collo.
Prijsvermindering bij afhaling van meer
dan 5 pakken.
De kleine pakken kunnen ook, zonder
bijkomende taks wórden afgegeven aan de
op bestelling zijnde voerlui. De kleine pak
ken worden aan huis besteld zonder kos
ten. Zij kunnen worden af gehaald bij alle
stopplaatsen van den buurtspoorweg.
Alle inlichtingen worden kosteloos ver
schaft door het Handelsagentschap der Na
tionale Maatschappij van Spoorwegen te
Gent Sint-Pieters. Telefoon Gent Nr.
17265.
M Abonnementsprijs 12 fr. ’s jaars, voorop betaalbaar. Men kan
X 't blad. Voor Buitenland 28 fr. Alle aankondigingen mogen vrij X
-
K De
Dorpplaats bij wed. De Cock, van 10-
SPANJE-REPULIEK.
De stichting der Republiek is opgegaan
over het gansche Land in een volksfeest
van onbeschrijfelijke geestdrift om de her
wonnen Vrijiic-ia. Nu overal rust, orde,
werk, en het gansche Volk is blijde ver
wachting van betere tijden, van welvaart
en volksgeluk.
Snel richt de Republiek zich in. Uit
haar programma halen wij aan: Alle macht
uit liet Volk iedereen gelijk voor de
Wet en afschaffing van alle voorrechten
en misbruiken de Wét gesteund op
Rechten van den Mensch de meest mo
gelijke Vrijheid de Voorrang der Bur
gerlijke verheid - scheiding van Staat
en Ketken Gewetensvrijheid Ver
plichtend, wereldlijk, onzijdig onderwijs
(in Spanje, het kloósterland, zijn nog 70
ten honderd inwoners, die noch lezen,
noch schrijven kunen!) bescherming
van landbouw’, handel en nijvérheid
sociale wetgeving, uitbreiding van het
Hooger Onderwijs, en. gezondmaking van
geheel het Landsbestuur
DE STAATSPENSIOENEN.
De gepeiïsionneerden weten allen, dat
men hun reeds de vermindering heeft afge
trokken, die de regeering zinnens is zoowel
van de pensioenen als van de staatswedden
af te houden,
Het besluit, dat hier reeds in voege werd
gesteld, is ongeldig, en de regeering zal den
maatregel door een wet moeten doen be
krachtigen.
Het. i> dan ook waarschijnlijk, dat hun
de geldgn, afgetrokken op de reeds verloo-
pen maanden zullen terugbetaald worden.
Er kan niet gezegd worden dat België
den te ’s Gravennage overleden Flor. Heu
velmans ais een stiefzoon heeft behandeld,
Héuveinians was eerst gemeenteraadslid
van Antwerpen en vomsv ei tegen woordiger
van de Meeting. Hij tied at ten voordeele
van den heer Delbeke. De oudere Antwer
penaren, die zich met politiek bemoeien of
bemoeid hebben, weten tegen w’eïke voor
waarden dit ontslag gebeurd is. De heer
Delbeke ging te recnte of ten onrechte door
voor een «franskiljon» Heuvelmans, die ad-
vokaat was, nam een plaats aan van verta
ler aan dezelfde Kamer, waar hij jaren ge
zeteld had. Die flamingant had in 1894 den
«franskiljon» Woeste tegen den flamingant
Daens te Aalst en te Ninove verdedigd sa
men met Coremans. Na een tijd vertaler
te zijn geweest, werd Heuvelmans door
den «franskiljon» Carton de Wiart rechter
te Antwerpen benoemd, een prebende.
Zoodra de Duitscher hier het activisme
uitgebroeid had, was Heuvelmans een der
eersten om Belgie, dat hem en zijn fami
lie met weldaden, had overladen, te verra
den. Hij was een der eersten die den
smeekbrief aan den Duitschen landvoogd
stuurden, om de Universiteit van Gent te
vervlaamscljen. Hij maakte ook deel uit
van den eersten en tweeden Raad van
Vlaanderen of Verraad van Vlaanderen,
Secretaris-Géneraal van het Vlaamsch mi
nisterie van Justitie (12.000 fr. goud) en
gevolmachtigde (7000 fr. goud)In den
jx.ac£U Van vxaaiiutauii öuijwUc zica
oud Belgisch Rechter, die dus een eed van
trouw’ aan Belgie had afgelpgd, voor de ver
dwijning van den naam van Belgie.
De glorie duurde niet lang. Door de Duit-
schers, die nochtans niet vies gevallen wa
ren werd Heuvelmans afgesteld voor z.e-
kere feiten die niets te zien hadden met de
politiek, noch met het activisme, maar
wel met de uitoefening van zijn Duitsch
ambt. Dé Raad van Vlaanderen
Heuvelmans een pensioen toe van tien
duizend fr. goud, maar de Duitsche over
heid verbood Heuvelmans den eeretitel
van gevolmachtigde van Vlaanderen te
dragen. Uit vrees van loon naar werken te
bekomen koos Heuvelmans als de andere
activistische helden het hazenpad naar
Holland. Bij verstek werd hij door de Bel
gische justitie tot de zwaarste straffen ver
wezen.
In datum van 3 Maart 1917 schreef hij
aan von Bissing uit naam van den Raad
van Vlaanderen, en als president van de
Commissie van Justitie om hem te bedan
ken voor de «grootsche» daden de ver-
vlaamsching van de Universiteit van Gent
en de scheiding van het departement van
Wetenschappen en Kunsten. Hij drong
«eerbiedig» aan opdat de bestuurlijke
scheiding van alle ministerieele departe
menten, ten uitvoer zou gebracht worden.
Voor de benoemingen in de rechterlijke or
de beval Heuvelmans zich zelf aan als ad
viseur bij de vijanuciijl e overheid.
Heuvelmans was voorzitter van de Com
missie van Justitie die in December 1917
van meenig was dat de troonsbestijging
van koning Albert onwettig was.
Heuvelmans was ook nog voorzitter van
de Commissie der Grondwet voor Vlaande
ren.
Den 30 Juni 1917 verklaarde de Commis
sie zich tot accoord over de volgende pun
ten.
1.
De bent van den «koning van Vlaande
ren» heeft op dezes bevel besloten Brus
sel te veroveren en de vlag van het graaf
schap Vlaanderen op de torens der hoofd
stad te planten. Voor de Brusselaars en de
Brabanders was die vlag steeds een vreem
de, zooniet een vijandige in den loop der
eeuwen. Dicht bij het stadhuis herinnert
het gedenkteeken van Evraard T’serclaes
aan de talrijke oorlogen tusschen Brabant
en Vlaanderen. Brabant heeft zijn eigen
vlag met den gouden leeuw op het zwarte
veld. Het is de vlag van het hertogdom,
een der rijkste en schoonste der Christen
heid. Het strekte zich uit van ’s Herto-
genbosch tot Gembloers en. van den Den
der tot bij Aken vermits het hertogdom
Limburg met Eupen aan Brabant toebe
hoorde.
Het is dus altijd de ruggegraat van Bel
gie geweest en het zal er .de ruggegraat
van blijven, dank aan zijn centrale lig
ging en dichte bevolking die jaarlijks nog
toeneemt. Brussel wordt immers een stad
van een millioen.
Het spreekt als vanzelf dat dergclijk
centrum kan opwegen tegen gansche pro
vinciën, met verspreide bevolking.
Veertig jaar geleden was Brussel nog een
provinciestad. Dit is nu niet meer het ge
val Brussel is immers een wereldstad ge
worden. Hare bevolking is, buiten de kern
van oude Brusselaars, samengesteld uit Vla
mingen en Walen, uitlanders van alle we-
relddeelen. Wie meer, dan vijf en dertig jaar
Groot-Brussel Bewoont, kan van ondervin
ding spreken. Hij heeft die omwenteling
beleefd, omwenteling in het uitzicht der
stad, omwenteling in de gemoederen en ge
dachten.
Menigeen heeft ook geleden aan dezelfde
illusies van de flaminganten van heden en
gemeend dat Brussel Vlaamsch Was geble
ven als Antwerpen en nog Vlaamsch kon
worden. Maar bij nader inzicht, en diéper
kennis van de bevolking komt men tot het
besluit dat het Vlaamsch kenteeken Bra-
bantsch is. Verschil van gewesttaal, ver
schil van aard, verschil van zeden en ge
woonten, dit alles teekent den Brabander af
tegenover den Vlaming. De Brabanders
zijn reeds op zichzelf een oorspronkelijke
stam. Daarover moeten wij niet uitweiden,
noch de ethnographic noch ethnologic ter
hulp roepen.
Brussel is, zooals we gezegd hebben,
meer da neen Brabantsche stad en het cen
trum van België. Die stad is cosmopoliet
geworden als Parijs, Berlijn en Londen. Dit
kan men zienderoogen bemerken in sommi
ge groote koffiehuizen rond de statiën, den
middenboulevard, aan den Namensche- en
Louisapoort, ofwel in cinemas, schouwbur
gen en tentoonstellingen, zonder te spreken
van de koerspleinen...
De algemeene omgangstaal van Brussel
is Fransch, Dit belet niet dat men ér Bra-
bantsch dialect spreekt als vroeger, en de
vreemdelingen onder elkander hun nationa
le taal gebruiken, De Hollander, die net als
,1e Zwitser naar Brussel afgezakt is om
Fransch te leeren, drukt zich het liefst uit
in het Fransch, deels uit een gevoel van
utilitarisme en deels uit trots. Niemand is
zoo fier Fransch te kennen als de Nederlan
der. Meermaals komt het voor een Hollan
der te ontmoeten die zich verwonderd toont
om het taalgekibbel in België <|i zeggende
dat het maar jammer is dat de Hollanders
ons land niet bewonen óm aldus des te ge
makkelijker Fransch te leeren en het goed
te spreken. Waarlijk, de Hollanders begrij
pen, in hun nuchterheid, geen taalmysti-
cisme. -.
Zij begrijpen nog minder dat Belgen el
kander bevechten als Hoekschen en Kabel-
jauwschen.of tegen malkander roepen: Hie
Welfen; hie Weibelingen
Het toenemende cosniopoliti§me van
Brussel maakt dus de vervlaamsching dier
stad onmogelijk. Wie zich daarvoor in
spant, verliest .een kostbaren tijd. Hoog
stens zal men in zekere gedeelten der stad
kunnen verkrijgen dat het Vlaamsch beter
zon onderwezen worden, Daar de inwijke
lingen opgeslorpt worden, en we bedoe
len de menschen van het binnenland voor
al, zal het niet veel geven dat er
Vlaamsch aangeleerd wordt, vermits de
kinderen door de omgeving Fransch spre
ken. Dit is het geval van alle uitwijkelin
gen, die zich in een vreemd land vestigen.
Wij kennen aldus typische gevallen van
Vlaamsche kinderen die zich in Engeland
en Amerika vestigden en na korten tijd er
hun moedertaal vergaten, hoewel zij bij
hun moeder gebleven zijn. Niets vergeet
men rapper dan ëen taal en een weldaad,
Als nu het taalvraagstuk gesteld wordt,
is het potsierlijk haar te willen oplossen op
een simphcïstische manier, zooals de socia
listen en hun naapers, de neo-Cliristelijke
democraten willen doen. Beide democrati
sche groepen zondigen trouwens tegen de
democratie daar zij, in Belgie. feitelijk den'
kléinen der Vlaamschegewesten het
Fransch leeren onmogelijk willen maken-,
hoewel die taal voor denkleinen én den
grooten manhier een outontbeerlijke kennis
blijkt om hooger te geraken. Sociaal en
Christelijke democraten willen dus, mis
schien zonder het te weten, een caste schep-,
pen die, als bevoorrechte kleine kapel,
b ransch mag leeren en aldus doordie keni
nis zelf de meerdere onzer werklieden en
landbouwers zal zijn, omdat die menschen
verstoken zullen worden van de kennis van..
de kennis van de Fransche taal die hier
voor het grijpen ligt, Het is dus het yolk I
dat benadeeld is en schade lijdt.
De Brusselaars, die aan de. taalkwestie
geen zweem van mystiek hechten,, zijn be-
ter bekend, meenen wij, met de plaatselijke
noodwendigheden dan de Limburgers,de
West-Vlamingen of de Kempenaren, .die
liun wetten willen stellen. Men neme hét
dus niet euvel dat de Kiekenfretters hun.
huishouden zelve beredderen.
die at.niosfec’’ dient het ””°“u:stuk ge
plaatst. Daii zal meiï' beginnen tel begrij-'
pen dat de liberale Federatievan Brussel
die ter plaats is, beter den Brusselschen
toestand begrijpt dan liberalen, katholie
ken of sociaal-democraten van-buiten Brus:
sel. Veel meer ingewikkeld i|> de zaak in
een agglomeratie- van circa een millioen
zielen met een meer en meer uitgesproken
cosmopólitisch karakter dan in een dorp
of een stad van Vlaamsch-Belgie. Wie dit
niet wil begrijpen, doet aan versleten ro
mantiek, is een halve eeuw achteruit, of
Jaagt verdachte plannen na.
I Voor den oorlog was de Vlaamsche zaak
weinig ingewikkeld. Na den oorlog is zij
een puzzle geworden omdat men haar niet
opzet verpolitiekt heeft. Waar is de tijd
dat liberalen aan het" hoofd der Vlaamsche
beweging stapten en de yerfranschings-
politiek van de rechterzijde moesten be
vechten? Het is waa rdat die beweging
de nationale grenzen niet overschreed.
Waar is de tijd der samenwerking? Wij
hebben toen geloovige en ongeloovige Vla
mingen bijeengezien daarin geholpen door
breede geesten onder de Vlamingen op de
groote Landdagen van eertijds. Dank- aaii
die samenwerking kón de eerste commis
sie van de Vlaamsche en niet Nederland-
sché, universiteit tot stand komen.Daaraan
hebben de Brusselsche Vlamingen flink
en doelmatig medegewerkt. Nu, eilaasis
de Vlaamsche beweging onder den invloed
van haré vroegere vijanden geraakt, en
mede onder den invloed van Duitschers en
Hollandsche pangermanen, al trekken zij
een masker van panneerlandisme aan.
Is het dan te, vér won déren dat' tegen
strevers en buitenstanders wantrouwen en
vijandschap koesteren als de traditioneele
flaminganten, door ondervinding geleerd,
even achterdochtig zijn?
Quo vadis? vragen zij terecht en zij be
treuren het dat de oogen niet open gaan in
I midden’s die niets te stellen zouden mogen
hebben met anti-nationale Vlaamsche nati
onalisten of met knoeiers van de uiterste
rechterzijde, die uit noodzakelijkheid des
middels flamingant geworden zijn, zoo
als zekere sociaal-democraten,. óch arme
Er is geen nood dat. men van Brussel een
bijhuis van ’s Gravenshage of Berlijn zal.
maken. Daarvoor zullen de Brusselaars wel
zelf zorgen. Zij zijn te bewust van de va-
derlandsche rol, die Brabant en hun stad
in de geschiedenis hebben vervuld, om niet
de spil van de Zuiderlijke Nederlanden, dit
is België, te blijven.
Zonder Brussel zou er geen Belgische
Staat geboren gew'eest zijn in het bloed en
de puinen van September .1830. Desnoods
zal Brussel zich nog dezelfde offers opleg
gen om den Belgischen Staat te bewaren in
een één en overdeeld Belgenland.
SPREEKUREN VAN ONZE LIBERALE
VOLKSVERTEGENWOORDIGERS
VeurneEerste Zondag der maand lokaal
Ons Huis 10-12 uur.
Dixmude Eerste Maandag,
Brasserie bij M. Cappoen, 10-12 uur.
Ichteghem Tweede Zondag. Lokaal
Hert
11 uur.
CouckelaereTweede Dinsdag. Lokaal
huis” bij de wed. Bossuyt, van 10 tot 11 uur.
OostendeDerde Zondag. Lokaal St Seba-
stiaan, van 10 tot 12 uur.
Nieuwpoort Laatste Zondag. Lokaal ”Duy-
nenhuis’’ van 10 tot 11 uur. Ook te Oudenburg
lokaal bij M. Van Loo, Gemeenteraadslid en
herbergier, marktplaats te Oudenburg, telkens
van 10 tot 12 uur.
Voor alle zaken in onderhandeling met Mr
Marquet, is de plaatsvervanger M. Jér. De
Cock, te zijnen huize sprekelij.k den eersten
en den derden Donderdag van elke maand, van
9 tot 11 uur, Yperstraat, 27, te Oostende. Tel.
1787.
M Alles wat den opstel betfett moet tegen den Woensdag avond, Vrachtvrij
en onderteekend aan den uitgever besteld worden. M
Herbergkermissen, combats, enz. worden voor de geabonneerde!! kos-
steloos opgenomen. M
toetreding van
p i*
HET INDEX-CWFER; g
|:Het is wederom met drie punten ge
daald: van 811 in Maart ,**ot 808 in April.
Vpor West-Vlaanderen ga,st de daling van
799 tot 797.
i’ -
MOND- EN KLAUWZEER.
In 1930 zijn over geheel Belgie weinig
streken door de verschrikkelijke veeziek
te gespaard gebleven.
Men telde 1071 besmette plaatsen:
17769 hoornbeesten, 11950 zwijnen, 1929
schapen en 34 geiten. ..werden door de ziek
te aangetast.
Voor W est-Vlaanderen- alleen waren 7.22
besmette hofsteden: 11842 koppen vee,
1372 schapen en 9617 zwijnen hebben aan
inttil- en pootplaag geleden.
I, De .uitbreiding der ziekte wordt wei
ééns begunstigd door het feit, dat nog me
nige landbouwers te lang wachten met het
doen van aangifte, wanneer op hun hof
de ziekte uitgebroken is.
De Ezel is niet aan mond- en klauwzeer
onderhevig: in De Yzerbode te Dix
mude mogen ze van geluk spreken.
ZUSTER MAGDALENA
Dc nor w-'in i r\’ 1 I iO-’rerp-iQ-..
te Brussel, oordéelende in Beroep, heeft
beslist, dat Zuster Magdalena van ’t Car-
meiietenklposter te Mechelen niet langer
in observatie zal gesteld worden om tot
een besluit tekomen omtrent hare vèrant-
woordelijkheid. Zuster is zeer gezond van
hert .en geest terug in ’t gevang te Me
chelen, en daar geeen bijzondere redens
(geweld, bedrog, ve.rvalsching, enz.) hare
gevangenhouding .schijnen te wettigen,
zullen de advokaten waarschijnlijk al spoe
dig bekomen, dat Zuster Magdalena voor-
loopig' in vrijheid gesteld wordt.
Er is 12,184.000 fr. schuld ja,
Zuster heeft toch eigenlijk maar eenvou
dig geld ontleend dat snullen haar gewillig
hebben voorgeschotenHet is voor al die
brave katholieke menschen zeer ongeluk
kig, dat dé centen aan de knoppen zijn,
fnaar met het geld heeft zij toch veel goê
werken gedaan Er zijn wel eenige mil-
jioenen, waarvan het Gerecht nog altijd
niet weet, waar zij naartoe zijn; maar heeft
Zuster zelf niet verklaard, dat men het la
ter Wel zóu Weten En als Zuster Magda
lena nu in voorloopigé vrijheid komt, kan
zij dan zelf niet helpen zoeken? Wie weet
of de lantaarns niet reeds gereed staan?
AMERIKAANSCH
Vere.enigde Staten, De Gouverneur
van den.Staat Oklahoma (2.028.000 inwo
ners) heeft 25 April de Wet goedgekeurd
én uitgevaardigd, waarbij toelating voor
zien w’ordt tot bewerking der teelt-órganen
bij krankzinnigen in de Staatsgestichten
opgesloten, en bij boosdoeners, die ten
derden male wegens misdaad veroordeeld
\\’ordén. Vooraf zal in ieder geval door
eene geneeskundige Commissie een be
sluit getroffen worden, waartegen zal mo
Igen worden in beroep gegaan.
Naar Le Soir opmerkt, is zulke be
handeling reeds in voege in sommige can
tons van Zwitserland.
Indien ooit dergelijke Wet in onze stre
ken mocht uitgevaardigd worden, dan
zouden wij vragen, dat ze ook toegepast
"worde op de ellendelingen, de Loeders, die
in zekere scholen de kleine kinders bezoe
deld hebbén. Voorkomen ware nog be-
ter dan bestraffen
BIJ DE OUD STRIJDERS N S B.
Oostende bezit feene zeer bloeiende Af-
dceling van N. S. B. en die haar werking
vooral richt op ondersteuning van Wedu
wen cn Wéezen, die in nood zijn.
Verleden Zondag had daar een zeer ge-
moedelijk feest'plaats bij gelegenhèid der
inhuldiging van den h. Volksvertegeii-
I wpordiger Marquet tot Eere-Voorzitter en
den heer Demoulière tot Eére-OnderVoor-
zitter. De 11. Volksvertegenwoordiger
’Vroome was mede aanwezig. De groote
feestzaal was volgeloopen met Weduwen
en Weezen van den N.S.B., die gekomen
X *>ch abonneeren in alle postkantoren van Belgie of op het Bureel van
X aanveerd worden. Prijs volgens overeenkomst.
